Þjóðviljinn - 04.02.1969, Page 3

Þriðjudsgur 4. febrúar 1969 — ÞJÓÐVTLJINN — SÍÐA J
Fundur forsætisráðherranna í Stokkhólmi
i'
Bjartsýni sögi haía ríkt am
efnahagssamstarf Norðurlanda
STOKKHÓLMI 3,2. — ForsætisráÖ'herrar NorÖ’urlanda
komu saman á fund í Stokkhólmi um helgina til þess
aö' fjalla um efnahagssamvinnu þeirra. Embættismanna-
nefnd þeirra mun nú aftur fjalla um ýms vandasömustu
atriöi málsins og greinilegt er, segir norska fréttastof-
an NTB, aö síöasta lota undirbúningsstarfsins er að
hefjast. NTB bætir því vi'ö aö bjartsýni hafi ríkt á fundi
forsætisráöherranna um framgang málsins.
Fréttastofan hefor eftir for-
S'ætisráðherra Noregs, Per Bor-
ten, að hantn telji nú meiri líkur
á árangri en verið haifi nokkru
sinni áður.
Embættismen'nimir eiga að
koma saman í Helsinki 11. febr-
úar og hafa skilað álitsgerðuim
fyrior næsta fund forsætisráð-
herranna sem verður í Helsinki
18. febrúar. Embættismennimir
bafa verið beðnir að fjella um
eftirtialin atriði:
Tollabandalaig Norðurianda;
skipan landbúnaðarmála *í hinum
einstöku löndum; fóð.urinnflutn-
ing og ráðstafanir til að auka
neyzlu á landbúnaðaraifurðum
Norðurlanda; vandamál varðandi
sameiginlegan landbúnaðansjóð
Norðurlanda; vandamál varðandi
samræmt lágmarksverfj og sam- !,
vinnu um útflutning á sjávaraf- I
urðum; fjármagnsflutning milli
Norðurlanda.
Enn ein þota
neyddtilKúbu
NEW YORK 3/2 — Fanþegaiþotu
a£ gerðinni Boeinig 727 í eigu
fiLU'gfélagsins „Basttern Airlines"
sem var með 78 fadþaga og sjö
manna áhöfin var rænt í daig á
Jieiðinni milli Newark og Miami
Og flkig^jórinn neyddur til að
lenda henni á fikngvellinuim við
. Havana. Þetta er níuirnda far-
þegaflugvélin sem fer með, þess-
um hætti til Kúbu bað sem af
er árinu.'
Forsætisráðherrarnir munu
enn koma saman á fund að lokn-
um fundi Norðurlandaráðs í
Stokkhólmi 1.—6. marz. HJmbætt-
ismennirnir munu vinna fram
t-il 15. júlí að laiusn hinna ýmsu
vandamála og verkefna sem þeim
hafa verið falin. Erlander, for-
sætisráðherra Svía, taldi líklegt
að fonsætisráðherrarnir myndu
aftur hittast í haust til að ræða
þessi mál.
I Stokkihólmi var ekki fjallað
um málefni sjávarútvegsins, en
Baunsgaard, foréætisráðherra
Dana, sagði að forvígismenn
dansks sjávarútvegs teldu tillög-
ur Norðmanna til laiuianar því
máli óaðgen'gilegar.
Lausnin nálgast
Stokkhólmsblaðið „Dagens Ny-
heter“ segir í forystugrein í dag
að greinilegt sé að enn hafi mið-
að nokkuð i áttina að aukinni
samvinnu Norðurlanda í efina-
hagsimálum. Blaðið segir það
sameiginlegt viðhorfunum í
Norðurlöndunum fjórum — að
Islandi undanskildu — að rí'kis-
stjórnir þeirra greini aðeins á
um minniháttar atriði. Andstað-
an sem þær verði að sigrast á
stafi fyrst og fremst frá einstök-
um hagsmunaliópum í löndum
þeirra, en þeir séu ■ hins vegar
svo öflugir að ekki sé ■ unnit að
virða þá að vettugi.
Gagnrýni í Moskvu
’ Fréttaritari „Pravda", mál-
gagns Kommúnistaflokks Sovét-
ríkjanna, í Stokkhólmi segir í
frásögn sinni af fundi fiorsætis-
ráðherra Norðurlanda að áfoa-min
um aukna efnahagssamvinnu
þeirra muni auðvelda þeim starf-
ið sem vinni að. því |að binda
Norðurlönd Efna'hagsbandalagi
Evrópu og ofurselja . hagsmuni
þjóða sinna hinum alþjóðlegu
einqkunarhringum.
.,Pravda“ hefur áðua-, gagnrýnt
áformin um efnahagssamvinnu
Norðurlanda og í dag tók síð-
degisblaðið „Isvestía“ í sama
streng, sagði að „Nordek". en
svo hefur væntanlegt elfnahags-
bandalag Nbrðurlanda verið kall-
að, myndi verða „norrænt afi-
brigði af EBE“ Blaðið hefiur það
eftir fréttaritara sínum á Norð-
urlöndum að bæði í Dammörfcu
og Noregi hafi forstjórar fyrir-
tækja neikvæða afstöðu +il „Nord-
ek-áætlunarinnar“ og sama
máli gegni um samtök bænda
á Norðuirlöndum
Ceausescu og
Tító á fundi
BELG-RAD 3/12 — Ceausescu, fior-
'Seti Rúmeníu, og Tító, forseti i
Júgóslavíu, ræddust við um
helgina í rúmenska landamæra-
bænurn Timisoara þar sem þeir
hafa hitzt áður. Engin . tilkynn-
ing var gefin út um fund þeirra
fyrirfram, en í sameiginlegri yf-
irlýsingu að honurn loknum sem
birt var í dag leggja þeir þunga
áherzlu á nauðsyn þess að áfram
verði unnið að varðveizlu og
vernd firiðarins í Evrópu. Þeir
forsetarnir segjast líta í megin-
atriðum sömu augum á vanda-
mál í Evrópu sem og annars
staðar í heiminum. Megináherzla
er lögð á fiullveldi og sjálfstæði
hvers ríkis og á þá grundvallar-
reglu að ríki hlutist ekki til um
innanlandsmál annarra. Talið er
víst ■ að þar hafi þeir m.a. átt
við innrásina í TékkóslóVákíu.
Hariir bardagar í
námunda viðSaigon
SAIGON 3.2. — Blóöugir bardagar geisuöu í næsta
námunda við Saigon frá dögun í gær og þar til fór aö
skyggja. -Samtímis réöust sveitir þjóðfrelsishersins gegn
stöövum Bandaríkjamanna á óshólmum Mekbngfljóts og
geröu haröa árás á fylkishöfuöborgina Tay Ninh um 90
km fyrir norövestan Saigon,
Tailsmenn bandarísku her-
stjórnarinnar í Saigon sögðu að
144 sikæruiliðar hefðu verið fellld-
ir í bardöguim þessum, meira en
helmingur þeirra í viðuredginum
sem áttu sér stað innan við 30
km firá höfuðborgin.ni. Sjálfir
segjast B and arik j amcn'n aðeins
hafa misst níu menn fallna, en
41 hafii særzt.
AI þýð-u ba nda lagid
i
Sýning Leiksmiðjumnar á
Galdra-Lofti nk. fimmtudag kl.
8.30 í Lindarbæ er fyrir Al-
þýðubandalagsfólk og stuðnings-
menn. 20% afsláttur veittur.
Umræður verða milli áhorf-
enda og leikenda að lokinni sýn-
ingu.
Miðar seldir í Lindarbæ kl.
5—7 e. h. á miðvikudag og kl.
5—8,30 á fimmtudag.
Verka/ýður Spánar ris gegn
undanþágúlögum " Francos

MADRID 3/2 — Stjórnvöld í
borginni Bilbao á Norður-Spáni
lokuðu í dag næststærsita stól-
iðjuveri landsins í hefndarsskyni
við verkiaimenn þess sem höfðu
verið í verltfalli í tvo daga í
mótmælaskyni við þá áíkvörðun
Franco-stjórnarinnar fyrir rúmri
viku ' að lýsa yifir „undanþágu-
ástandi“ í landinu.
Hér er um að ræða Altos Hor-
nos iðjuverið sem framileiðir ár-
lega 1,1 miljón lestir af stáli- ög
jámi. Þegar verkamenn, 6.000
talsins. komu til vinnu sinnar í
dag að loknu verkfallinu, tók
fjölmennt lögreglulið á móti
þeim. Vei'kamenn höfðu hafið
vinnustöðvun sína á föstudaginn
þegar vika var liðin frá því lýst
var yfir „undaniþágulögum" og á
Sendiráð USA i
Tokio í umsátri
TOKIO 3/2 — Tvö þúsund vopn-
aðir lögregJuimenn höfðu í dag
silegið hring uim byggingar sendi-
ráSs Bandaríkjanna í Tokio til
að verja það nýjuim árásum
vinstrisinna sem fyrr um da.g-
inn hofðu' náð einni þeirra á
sitt vald og fiest á hana borða
með áletrunum gegn „hervemd-
arsamningi" Japans og Banda-
ríkjanna og homiámi japönsiku
eyjiarinnar Okiinawa.
Stokkhólmsráðstefnan um Tékkóslóvakíu
MæJt gegn hátttöku í heims-
þingi kommánista í Moskvu
STOKKHÓLMI 3.2. — Ráöstefna sú um Tékkóslóvakíu
sem Russell-stofnunin gekkst fyrir og haldin var í Stokk-
hólmi um helgina ^amþykkti í gærkvöld ályktun þar
sem allir kommúnistar og , sósíalistískir andstæöingar
heimsvaldastefnu eru hvattir til aö viröa aö vettugi þaö
„heimsþing” kommúnista- og verklýösflokka sem ætlun-
in er aö halda 1 Moskvu í maí.
Stönfum ráðstefmunnar lauk
með því að skorað var á alla
sósíalista sem eru andistæðingar
innrásar og hemáms Varsjár-
Mondlane, leiðtogi Frelimo,
var myrtur /«Dar-es-Salaam
Ætlunin hafði vet’ið að þrír
tókkóslóvaskir stúdentar bæru
vitni á ráðstefinunni í Stokk-
hólmi, en aðeinis einn þeirra,
Lubomir Holovec, fék'k ferða-
leyfi. Hann er sagður vera einn
sá síðasti sem hitti Jan Palach
áður en hann svipti sig lílfi.
laugardag var hið mikla stáliðju-
ver í nær algerum lamasessi.
1 öðrum iðjuverum í Bilbao og
stórri skipasmíðastöð hafa verka-
menn einnig lagt niður vinnu
til að lýsa andstöðu sinni við
„undanþágulögin", en andstaðan
gegn þeim hefur verið öflugust
í stáliðjuverinu. Verkamenn hófiu
verkföll sín þegar það fréttist
að leiðtogar stjórnmálasamtaika
sem sitarifa á laun hefðu verið
handteknir. Bilbao er ein helzta
borg í héruðum Baska, en þar
hefur andstaðan gegn Franco-
stjórninni jafnan verið almemn-
ust og öflugust.
Enn er haldið áfiram að hand-
taka þá menn sem stjórnin telur
sér andvíga og hættulega. Flest-
ir hafa verið , fiangelsaðir um
óákveðinn tíma en öðrum hefur
verið vísað til afskelcktra héraða
landsins, síðast kunnum vinstri-
sinnuðum Jögmanni, Raul Moro-
do.-
Meðal þeirra samtaka sem
hafa verið hönntið síðan „und-
anþágulögin“ gengu í gildi eru
ein sem nefnast „Vinir Unescos“.
önnur samitök sem stjórnvölld-
in ofsækja nú hvað mest er
„Verklýðsnefndin“ svokallaða,
en henni er stjómað afi komm-
únistum og kaþólskum vinstri-
sinnum. „Verklýðsnefndin" hefiur
dreift flugmiðum í verkamanna-
hverfunum í Madrid síðusitu
daga. V.erkamenn eru hvattir
til að sýna stillingu og festu
meðan „undanþáguástandið" var-
ir, en jaifinframt til að halda
áfram barátttunni.
Það er haft efitir njósniaþjó'n-
ustu Saigonstjómairininiair að Þjóð-
frelsisfiýlíkingin hafi nú tvær
herdei'ldir í Tay Ninh-héraði og
orðrómur er um að hún undir-
búi áhlaup á fýl'kishöfiuðborgina
í því skyni að setja þar upp
bráðabirgðastjóm. Saiigonstjómán
og Bandðríkjaimenn hafa dregið
siaman mikið lið f Tay Ninh.
Öfiluigar sveitir skæruliða lögðu
til atlögu á óshólmum Mekoinig-
filjóte fyrir sunnan Saigon í gær.
Auknar' að'gerðir þjóðfralsis-
hersins að und.anfpmu hafa orð-
ið til að ma.gna þann orðróm
sem gengið hetfur lemisi í Saigon
að hann hygði á nýja árás á
borgina, og þá ef til viin upp úr
tuiniglnýárinu seinna í þessum
mánuði. Skiýrt var frá því í
dag að afturkallað hefði tærið
allt orlof í Saigonhernum um
tuinigllnýárið. en venja er til að
veita mörguim hermönnum or-
lof til bess að þeir geti verið
hjá vandafólki sínu um hátíðina.
Strangt eftiriit hefiur veriðsett
með öllum ferðuim alimenninigs-
vaigna og vörubfla til borgarinn-
en', fólfe er þegar tekið að
streyma þanigað vegna bátíðar-
haldainna um tungllinýárið. sem
hefjast 17. febrúar. Það var um
tunglnýárið í fyrra sem Þjóð-
frelsisfiylkiingin hóf mestu sófea
sína f Suður-Vietnam til'þessa.
Friðrik varð nr. 5
Framihald afi bls. 12. ..
Úrsllit í síðustu umferðinni
urðu annars þessi; Portísch gerði
jafiniteflli við Benkö, Géller " við
Kawtalek, Ostojic við Langeweg,
Medína við Doda, Donner við
Ciric en Kerel vann Ree og van
Scheltiniga vann Lomibardy. Ur-
slit í biðskélkum úr 14. umtferð
urðu þau, að Keres gerði jafn-
tefili við Ostojic ogLombardy við
Donner. •
Bndainleg* úrslit urðu því
þessi; 1.-2. Botvlnniik og Geíl'er
10%, 3.-4. Keres og Portisch 10,
5. Friðrik 9</3, 6. Benkö 9, 7. Cír-
ic 8</>, 8.-9. Doda og Donner 7%,
10. Kavallek 7, 11. Lombairdy 6</?,
12. Ostojic 5%, 13.-14. Lamge-
weg og Medina 5, 15. van Schelt-
inga 4</,, 16. Ree 3Y2.
DAR-es-SALAAM 3/2 — Dr. Edu-
airdo Mondlane, leiðtogi 'þ.jóð-
firélsisisamitaikianna Frélimo í
portúgölsku nýlendunni Mosamr
bik, lét lífið snemma í morgun,
' þegar tílmasprenigija sprakk.
Það er ha/fit eftir áreiðanlleg-
um heimildum að dr. Mondllane
hafi aðeins setið skamma stund
við storifiborð sitt úti við stranid-
skiýttii skaimmt frá Dair-es-Salaiam
í Tanzaníu í Austuir-Afiríku þeg-
ar tímasprenigja varð honum að
bana,. Áður hafiði verið sa^t að
hann hefiði verið skotinn til bana
í giærkvöttd.
Strandskýlið er í eigu banda-
rískrar konu, Betty Kiinig að
nafni. Nánari fregnir hafia ekki
bofizt enn af miálsatvi'kuim, on
hervörður hefur verið setturum
sfirandskýBiið.
Dr. 'Mondlainie var eiran kuinn-
asibi þjóðfrelsisforinigi Afiriku-
manna og haft er fyrir satt að
Portúgalar hafi siótzt meira efit-
ir lífi hans en nokkurs annars.
Dr. Mondlaine var mannfræðimg-
ur að menntun og var uim tíma
prófiéssor í fræðigrein sinni við
Syracuse-háskóila í Bandaríkjwn-
urp. Hanm starifaði einniig hjá
Samjeinuðu þjóðanna uim sikeið,
en smeri 1 heim til Aifríku árið
1963 til að taka við forustu í
frettsisbaiáttu þjóðar sinnar í
Mosiambik.
Þjóðflriellsissamitökin . Frelimo
hafa aðalstöðvar sínar i Dar-es-
Salaaim. Taliið er að þau hafii
undiir vopnum 25.000 stoæruttiða
og er veruleg’ur Muti þeirra, 15
þúsund, sagður vél þjáttfiaður.
endia hefur skæruttiðuim orðið vel
áigenigt í baráttu sinni við niý-
lenduher Portúgala og er talið
að jx?Í!' hatfi í fflmm 'ána strfði
náð á sitt vald um fimmta hluta
Mosaimbiks.
bandalaigsríkjanna í Tékkósló-
vakíu að taka þátt í annarri
og fjölmennari ráðstefnu sem
Ruisseltt-stoifnunin1 hefiuir boðað til
í London dagana 2.—5. maí í
vor.
I ályktum sem samþyktot var í
Stokkhólmi er sagt að innrósin
í Tékkóslóvakíu hafi verið þungt
áfall fyrir hreyfingu ktanmún-
ista og sósíalista, en hún hafi
verið rökrétt afleiðing af „ein-
ráðri og kreddulkenndri túlkun
á sósíalismánum“, eins' og kom-
izt er að orði í NTB-skeyti. Þeir
kommúnistar og sósíalistar sem
tækju þátt í Moskvu-þinginu,
lýltu í rauninni yfir stuðningi
sínuim við nýstalínismann, var
sagt.
Ýmsir Irunnir menntænenn,
vei'klýðsfioringjar og stjómmála-
menn úr röðum kommúnis'ta og
sósíalista tóku þátt í ráðste^n-
unni í - Stotokhólmi, en einnig
voru lerin ávörp frá öðrum sem
komu jW’í ekki yið að fara til
Stokkhólms.
Meðail þeirra ræðumarina sem
nefndir eru í NTB-fréttinni var
Lawrence Daley, ritari brezka
námumannasambandsins. Hann
kvað nauðsynlegt að evróþskir
verklýðssintnar legðu sig- alla
fi'am við að sannlfæya félaga sína
í Sovétríkjunum um að sbvézkir
raðamenn hefðu gerzt sektr um
glappaskot með innrásinni , í
I Tékkóslóvakíu.
«aas®@“
á UfltöibttiB* - « íi5
4 átóWM - * , 5,i“
a« bwöSj*5 *
500.00
a«eins
■ Wi
car rental serwice ®
RanSarárstíg 31 — Sími 22023
J
/