Þjóðviljinn - 20.02.1969, Síða 2

Brýnt fyrir íslendinga ai fylgjast
með í norrænu efnahagssamstarfi
□ í gær fóru fram umræður á alþingi um norræna
efnahagssamvinnu — Nordek — í tilefni fyrirspum-
ar frá Magnúsi Kjartanssyni um málið. Er hér
greint frá umræðunum.
Maignús Kjartanssom gerði í
uipphafi uimræðnia greiin fyrir
fyrirspuim simmi um efnahags-
samvinnu landanna. Sagði hann
að um eins árs sikeið hefði farið
fram könnun á vegum ríkis-
stjðma hinna Norðurlandanna á
niánara efnahagssamstarfi j>ess-
ara ríkja. Snemrna síðastliðið
sumar var emlbajittismannanefnd
faitið að kanna 10 þætti efna-
hagssamstarfs, en hún skilaði á-
liti 3ja janúar. Málið var síðan
rætt á fundum forsætisráðherra
Norðuríandanna og niýlega var
sérfræðingum falið að starfa
áfraim að rapnsóknum málsins,
Eiga þeir að skila sikýrsilu sinni
15. júlí ásasmí dnögum að
norrænum efinahagssamn imgi. —
Taiið er líklegt að málið verði
síðan útkiljáð á næsta vetri með
pólitísikum ákvörðunum á þjóð-
þinigunri ríkjanna eftir tiltölulega
skamman tíroa.
Norrænt efnahaigssamstarf yröi
að sjálfsögðu mijög afdrifaríkt
fyrir Islendinga, og af við fylgj-
umst ekiki með því siem þama
er að gerast, er hætta á því að
við fjarlægjumst Norðurlöndin,
sagði ræöumaður síðan.
Ríkisstjóm Isliands átti þess
kost að fylgjast með gangi mála,
en hún treysti sér ekki til þess
oð útnefna menn í neflndimar.
Hins vegar hefur rfkisstjómin
átt þess kosí að fá skýrslur um
gang mála undanfárið og for-
sætisráðherra sat áðurnefndan
fund.
En þar sem svo skammt er
til stefnu, hiýtur rfkisstjóm Is-
lands að hafa tekið ákvörðun í
málinu. Fýrirspumin væri fram
borin til þess að efna til
umræðna um málið og fiá firam
upplýsingar um afstöðu ríkis-
stjómarinnar.
Gylfi Þ. Gíslason sagði að
Eyjasjómenn mót-
mæia fiskverðinu
Þjóðviljanum hefur borizt eft-
irfarandi samþykkt frá sjó-
mannafélaginu Jötni í Vest-
mannaeyjum þar sem mótmælt
cr fiskverði því sem yfimefnd
Verðiagsráðs sjávarútvegsins
samþykkti 13. þ. m. Má geta
þess, að sleppt var síðustu máls-
grein ályktunarinnar er hún
var Iesin í fréttum Ríkisútvarps-
ins:
„Fumdur í stjóm og trúnaðar-
mannaráði í sjómannaféll aginni
Jötni, Vestmannaeyjuim, haldinn
15. ftebrúar 1960, mótmælir harð-
lega því fiskverði sem yfiimefnd
Verðlagsráðs sjávarútvegsins á-
kivað á fundi 13. þm.
Pumdurinn þendir á, að verð-
munur á slaagðum og ósiLægðum
fiski gerir ekki meira en þæia
upp rým.unina, sem verður þeg-
air fiistour er slægður um þorð í
veiðiskipi.
Sjóroenn fá því eikkert fýrir
aðgerð um borð í veiðiskipi, sem
fiskkaupandi þarf annars að
greiða, ef um aðgerð er að ræða
í landi.
Fundurinn móttmæiHr einnig
harðlega að fuMtrúi sjlótmianna
sikuM greiða atkvæði með þess-
arl fiskverðsékvörðun, þar seirm
uim er að ræða vftaverð svik á
gefinum loforðum um að slægður
fiskur skyldi hæfc'ka veirullega,
þannig að sjómenn fengju að-
gerðina greidda í hlutfaMi við
það sem greitt er í íandi”.
fyiárhugað norrænt efnahagssam-
sitairf grundvaHaðist á EFTA-
samstarfi þessara Norðurlanda-
þjóða. I samstarfi þessu er gert
ráð fyrir að afnema allla tolla
innbyrðis og að koima upp sam-
eiginilegum ytri tolli rfkjann».
Siíkt kæmi slls ekki til mála
fyrir íslendinga.
Ráðhieirrann talidi aðiid Is-
lands að EFTA forsendu þess að
iandiö yrði aðili að Nordek. —
Þetta er ein meginástæðan til
þess að við höfum sótt um að-
ild að EFTA, sagðd ráðherrann.
Bjarni Bcncdiktsson sagði að
leiðin til Nondek lægi um EFTA.
íslendingar væru fáir og smáir
í saimamburði við iiinar Norð-
urflamdaþjóðimar og yrðu því að
vera áhorfendur. Ríkisstjómin
ætti eftir að taka afstöðu til
þessara mála alflra í smærri at-
riðum.
Ölafur Björnsson kvað aðild að
norrænni efnaihaigssamvinnu hafa
það í för með sér „að knýja frarn
söcnu efnahaigsstefmu og fýlgt
heflur verið“. Væri þetta raurnar
ein magiinforsenda þess að hamn
væri meðmæltur aðiid að Nord-
ek. Hann tafldi of mikið gert úr
hættumni á sameiginlegum vimnu-
markaði, hingað yrði ekki að-
streymi vinnuafls, héðan yrði út-
streymi. Siðan filutti Ölafur
venjulega ræðu um höft.
Magnús Kjartansson saigðd að
í ræðum ráðherranna hefði
komið firaim að ríkisstjómin hefði
enga skoðun á málinu.
I norrænni samyinnu gildir
engin höfðatölureglla og það er
grundvaflflanatriði að aillar þjóð-
ir hafi hag . af samstarfinu á
j einhvem hótt.
I Það kann að vísiu að vera erf-
j itt fyrir okkur að gerast beinn
j aðifli að Nordiek, sagði Maignús,
j en ýmsir möguileikar koma til
1 greina í þessu samibandi.
Það væri mikffl missíkiininigiur
hjá Ólafi Bjömsyni að aðild að
efnaihagssamvinnu tryggði við-
reisnina í sessi. Þvert á móti
væri nauðsynfleigt að taka hér
upp áætiliunarbúsfcap til þess að
ofcfcar fyrirtæki yrðu samkeppn-
isfær á alþjóðlegum vettvangi.
1 Áætlunairbúsfcaipuir getur að sjáflf-
j sögðu átt sér sitað með aðild
eimkaaöila sem opinibteirra aðila,
sagði Maignús síðan. Breytt steÆna
Um
mánaðamótin
Lögin um verðbætur á laiun
voru felld úr gildi síðla árs
1967. Viðbrögð verklýðshreyf-
inigairinnar urðu þau að bera
fram kröfu um að ákvæði um
vísitölugreiðslur yrðu í stað-
inn tekin uPP í samniniga milli
launamanna og atvinmiurek-
enda. Þeirri kröfu var fylgt
eftir með verkflalli, og í því
verkfalli kom í ljóe að stuðn-
imgur verkafóiks við þessa
kröfu var aiger og óháður
stjómmálaskoðumim, aldrei
fyrr hafði jaflnstór hluti verk-
lýðsihreyfinigairinniar staðið í
senn að verkfiaHi. Málailofcim
urðu þau að áfcvæði um tafc-
markaðar vísdtöluigreiðsilur
voru tefcin upp í sjálfa kjiara-
samninigama.
Kjarasamningar þeir sern
gerðir voru í rrtarz í fyrra
höfðu stuittan gi'lrBistímia; þeir
runnu út um siðustu áramót.
Síðan hefur verið imnið án
formlegra sammimiga. Slífct
hefur oft gerzt fyrr og um það
ástamd hefur mótazt föst
hefð og raunar saimfcomulaig
milli verklýðsfélaga og at-
vimmurekenda. Reglan sem
fylgt hefur verið er sú, að þeg-
ar engir samninigar eru í gildi
greiða atvinnurekendur fcaup
í samrasmi við áfcvæði síðustu
kjiarasamninga sem gerðir
voru. Þessi hefð er orðim svo
langvimn og óhagganleg að
um hama verður efcki deilt.
ekki heldur fyrir dómstólum.
f því ásbamdi sem nú er ber
atvinmumekendum þarmig að
greiða kaup í samræmi við á-
kvæðj sammtimiga þedrra sem
gerðir voru í moirz í fyma.
Eitt atriði þeirra samndniga er
að kaup skuli hækfca ársfjórð-
umgslega í samræmi við vísi-
tölu og slík vísitöluhæfckun á
einmftt að koma til firam-
kvæmda nú um mánaöamót-
in. Er þess að vænta að at-
vinnurekendur geri emga tíl-
raun til þess að brjóta í bága
aflMIIIBKBIIIIIIIHIIII
■ HaUIIIIIMaNHIHIIIHHailHMIIIHIUIIHIIIIIII
við skilning sem verið hefur
rikjandi áraiuigum saman á
tímatodlum þegar formlega :
samniniga hefur sfcort.
Bak- i
reikningur :
Þegar verklýðsfélögin féll- ■
ust á stoerta verðtrygginigu [
launa í marz í fyrra var á-
stæðan sú að ríkisstjómin lof- ■
aði því að gera á móti ráð- :
stafanir sem dygðu til þess að :
koma í veg fyrir atvinnuleysi. ■
Þessi loforð ríkisstjámaríninar :
voru skj alfest, og fyrir þau :
greiddi verkafólk fjármuni :
sem nema mörgum hundruð-
um miljóma króna 5 ári. En ;
þegar gamnimgar höfðu verið ;
undirritaðir sveik ríkisistjóm- :
in loforð sín gersamlega oe [
breytti þeim raunar í and- ■
stæðu sínia — atvinnuleysið i :
vetur er margfait meira en [
bað var í fyrra. Ástæðn er til :
að Alþýðusamband fslands
iáti taka snman hversu mikið ■
fé var tekið af launiamönnum [
með áfcvæðunum um tafcmairfc- :
aða verðtrygginigu og sendi >
rítoisstjórninnj reifcning fyrir ■
þeirri upphæð. Ef atvinnurek- :
andi vanefinir samninga er :
litið á það sem Iogfræðilegt o« ■
siðferðilegt afbrot og viðbrö'^ð •
verfclýðsfélaga verða í sam- [
ræmi við það; ekfci kemur +H ■
irrál'a að gera minnj krðfiur fil •
ríkisistjómarinnar. — Austri. ■
í efnahagsmálum er raumar fór-
seruda þess að við verðum hlut-
gengdr á erflendum vettviangi.
Skúli Guðmundsson tólk til
máls og nefndi töflur um við-
skipti Islendinga við hin Norð-
urlöndin. Hefðuim \nð flluitt inn
vörur frá þeim fyrir 2.129 milj.
kr., en út fyrir 952 milj. kr.
Ólafur Björnsson talaði aftur
um höft og Maginús Jónsson pró-
fessor í framhaldi af ræðu Skúla
Guðmundssonar, en síðan tók
Magnús Kjartansson aftur til
máls. Hann minnti á að
það væri öfugmæli að tala um
lciðina inn í Nordck í geignum
EFTA. Norðurlöndin fjögur hefðu
meðal annars tckið upp athugun
á nánara samstarfi um efnahags-
mái með tiliiti tii þess aðBret-
ar hafa gcrzt allfyrirferðarmikilir
í bandalaginu. Hefðu Norðurlönd
viljað tryggja sig gagnvart Bret-
um. Ef við gctum ekki tekið
þátt >í norrænni efnahagssam-
vinnu er aðild að EFTA útilok-
uð.
Gylfi Þ. Gíslason réðst að
Skúflá Guðmundssyni, en Sfcúli
tók afitur til máfls. Þá talaðd for-
sætisráðherra og flutti hina
furðulegustu tölu.
Bjarni Bcncdiktsson hefur á
alþingi í vetur oft giert að um-
talseflni það sem hann kalflar
misnotfcun þinigimanna á fyrir-
spuimatfmum. Ein í þessari síð-
arí ræðu sinni við fyrirspumim-
ar í gær flluititi hann lanigaræðu
sem var samfiteflldur svívirðinga-
lestur gegn Maignúsi Kjartans-
syni og Sfcúla Guðmundssyni. Er
gneiniflegt að ráðherrann er geð-
ifllur þessa daigana, en er það
þó furðuflegt að nota ræðu-
stófl þingsins til þess að fá út-
rás fyrir erfiða slkapsmiuni.
Þórarinn Þórarinsson tófc síð-
an til rnáfls og loks fókkMaign-
ús Kjartansson að gera stuitta
athugasemd til þess að svara
geðfflstougusuim Bjama Bene-
difctssonar. Benti Magnús á að
ráðherra miisnotaði þannig ráð-
herrarótt sinn tifl þess að taila á
biniginu.
Hliómplötur að
gjöf frá Noregi
Nýlegia haifa samitölk norstora
tónsikálda og hlljóðfæraleifcara
sent Norræna húsiinu í Reyfkja-
vík aflflmargar hlljámplötur að
gjöf. Er hér um að ræða bæði
sígiflda tónlist og dægurlög eft-
ir norsik tónslkáld, hlljómsveitar-
verk og stofiutónlist, sömgl'ög o.fl.
Tilraunir með
nýft slökkviefni
I gærdag um M. 2 steig afllt
í eþiu mifcilfl svartur mökfcur til
himins í grennd við Slöfcfcvi-
stöð Reyfcjavitbur, og vom slölkltovi-
liðsmenn að reyna þar nýtt
slökflcvicifni í samlbandi við hugs-
anflega oflíueflda í húsum og um
borð í gkipum. Reyndist þetta
nýja sflökfkviefni veil í þessari
tiflraun og tóflíst þegar að sflöikikva
olíuefldinn.
Hiras vegar sást hinn svarti
möfckur víða að í borginni og
héldu sumir að stórir eldarvæm
fcviflcnaðir í austurbæmnm.
Tugþúsundir ætla
að taka á móti
Nixon í London
LONDON 18.2. — Leiðtogi
breztora stúdenta, Ediward Dav-
oren, sagij í gæifcvöfld að um
60.000 manns myndu safinast
saman við semdiráð Bandairílkj-
anna í London á mánudaiginn
þegair Nixon forsetá kemwr
þanigað. Æfcflunin er að mótmæfla
stríðinu í Viefcniam.
NÝK0MIÐ
mjög ódýrar bamaúlpur frá 2ja ára. —
Fallegar — vandaðar.
SÓLÓ-eldavélar
Framleiði SÓLÓ-eldavélar af mörgum stærðum og
geirðum. — Einfcum hagkvæmar fyrir sveitabæi,
sumarbústaði og báta.
Varahlutaþjónusta.
Viljum sérstaklega benda á nýja gérð einhólfa elda-
véla fyrir smærri báta og litla sumarbústaði.
Eldavélaverkstæði
Jóhanns Fr.
Kristjánssonar h.f.
Kleppsvegi 62 — Sími 33069.
ÆFR
í kvöld kl. 8.36
heldur áfram
leshringur nm
Kommúnista-
ávarpið
í Tjamar'götu 20.
☆ ☆ ☆
Leiðbeinandi verður:
Runólfur
Björnsson
Allir velkomnir.
Ráðnneytið hefir í dag sett
AUGL ÝSINGU
um sérstök veiðisvæði fyrir línu í Faxaflóa og
Breiðafirði, svohljóðandi:
1. gr.
Skipum, sem veiðar stunda með öðnum veiðarfæT-
um en línu, eru bannaðar veiðar til 30. apríl 1969 í
Faxaflóa á svæði, sem takmarkast af línum. sém
huigsast dregnar milli eftirgreindra nunkta:
Punktur 1. 64° 28‘ N 23° 57‘ V
— 2. 64° 27‘ N 24° 43‘ V
— 3. 64° 18‘ N 24° 43‘ V
— 4. 64° 18‘ N 24° 23‘ V
Ennfremur er netaveiði bönnuð allt árið 1969 í
Breiðafirði innan línu, sem hugsast dregin úr Skor
í Eyrarfj'all við Grundarfjörð.
2. gr.
Með mál þau, sem rísa út af brotium gegn auglýs-
ingu þessari, skal farið að hætti opinberra mála og
varða brot viðurlögum samkvæmt ákvæðum laga
nr. 62 18. maí 1967, um bann gegn veiðum með botn-
vörpu og flotvörpu með síðairi breytingum eða, ef
um brot er að ræða, sem ekki falla undir framan-
greind lög, sektum frá kr. 1000.00 til 100.000,00.
Auglýsing þessi er sett samkvæmt lögum nr. 44 5.
apríl 1948, um vísindalega vemdun fisikimiða land-
grunnsins og lögum nr. 62 18. maí 1967 um þann
gegn veiðum með botnvörpu og flotvörpu til þess að
öðlast þegar gildi og birtist til eftirbreytni öllum
beim, sem hlut eiga að máli.
Sjávarútvegsmá'Iaráðuneytið, 19. febrúar 1969.
Eggert G. Þorsteinsson,
Gnnnlaugur E. Briem.