Þjóðviljinn - 08.06.1969, Side 6

0 SÍÐA — 'MÖÐVTLJ'INN — Simnud*am? 8. JÚWÍ 1989.
Lúðvík Jósepsson, formaður þingflokks Alþýðubandalagsins, í almennum stjórnmálaumræðum á Alþingi
Auðlegð fiskimiðanna, auðlegð landsins sjálfs
atorka og hugvit landsmanna leysir vandann
Hrikalegt ástand
Sjaldan hefur ástandið í at-
vinnu- og efnahaigsmálum þjóð-'
arinnar verið eins alvartegt og
það er nú. >að er sama hvert
litið er, alls staðar blasia við
hrikaleg vandamál, staerri og
erfiðari, en oftast áður.
Tvær gengislæk'kanir hafa
dunið yfir með tæplega árs
millibili, erlendur gjaildeyrir
hefur hsekkað í verði um 104%
og síðan hafa eðlilega orðið
sitórfefádar verðlagshæikkanir
innanlands og mikil rösikun í
efnahagskerfinu. Afleiðingarnar
hafa orðið verkföll og verkbönn
eða framileiðslustöðvanir. stór-
kostlegur samdráttur hefur
orðið í öllum framkvæmdum
landsmanna og segja má, að í-
búðarhúsabygigingar haifi að
mestu stöðvazt. Afleiðingar þess
hafa m.a. komið fram í stór-
minnkandi atvinnu og skertum
lífskjörum.
Á s.l. vetri voru skráðir at-
vinnuleysingjar orðnir 6 þús. og
var þar um að ræða fölk úr
fllestum atvinnu'greinum ogfólk
um allt land. Skuldir þjóðar-
innar við útlönd hafa hækkað
gífurlega og er nú svo koffnið
að árlegar afborganir og vext-
ir af þeim nema orðið jafnhárrí
fjárhæð og allt andvirði frystra
fiskafurða landsmanna á heilu
ári.
Og mitt í öllum þessum vanda
stendur nTdsstjórnin enn í dag
í styrjöld við launafólk í land-
inu og krefst þess, að það
talri á' 'sig til viðbótar við
minnkandi atvinnu 20% skerð-
ingu á launakjör. Laun hér á
lar,di eru þó þegar orðin miklu
lægri, þegar miðað er við sam-
bærilegan vinnutíma, en í öll-
um nálægari löndum og í flest-
um greinum munu laun hér
vera orðin hielmingi lægri en
td. í Noregi og Daramörku.
Afleiðingar hinnar háskalegu
stefniu, sem rikisstjómin strit-
ast enn við að halda áfram í
efnahaigsmálum verða þær. að
fleiri og fleiri gefast beinlínis
upp, flýja land og leita sér at-
vinnu í öðrum löndum. Af
þeim ástæðum gerast nú þær
óhugnanlegu fréttir, að fjöl-
mennir atvinnuhópar hafi ráðið
ság til Svíbjóðar, til Danmerk-
ur til Færeyja, jafnvel til
Grænlands og til enn annarra
landa.
Kollsteypur
Stefna ríkissitjómairinnar i
efnaihagsmálum hefur í ýtmsum
greinum einkennzt a< koll-
steypum. Núverandi stjómar-
flokkar hafa fjórum sinnum
fellt giengi krónunnar. Þedr
hafa >-mist bannað með lög-
um vísitöluigr^iðslur á laun eða
samið við .samtök launafólks
um að taka pær upp að ný.iu.
Fyrir nokkrum árum hélt
ríkisstjórnin því fram, að rétt-
ast og hagkvæmast væri að gefa
alla verzlunarálagningu frjélsa
og þá var álagnimgin hækkuð
á flesitum vörum. Síðan srnar-
skipti sitjómin um stefnu íþess-
um efnum og setti aillar vörur
undir verðdagsákvörðun og nú
eru stjómarherramir aftur að
boða frjálsa verzlunarálagningu.
Stundum hefur ríkisstjómin
talið, að flest illt stafaði frá
styrkjum og uppbótargreiðslum,
en í annan tíma hetfur hún
bednlínis hrúgað upp slíku
styrkja- og uippbótakerfi.
Þannig hafa kollsteypumar
verið. í vissu.m málum hefúr
ríkisstjórnin þó haldið sér furð-
ulega fast við sömu stefnuna
aillt samstarfstímabil núverandi
stjómarflokka s.l. 10 ár. >ann-
ig hefur hún allar. tímann haild-
ið fast við þá stefnu, að iliggja
í sífelldum ded'lum við launa-
fólk í landinu. StjómarfHokk-
amir hafa hvað eftir annað
bannað verkföll með lögum.
Þeir hafa lögbundið kaup ein-
stakra vinnustétta og þeir hafa
með lögum riftað lögllega gerð-
um kaup.samningum verkaflóllks
og vinriuveitenda.
Stefna stjómarflokkanna hef-
ur llíka verið óbreytt allan tím-
ann gagnvart undirsitöðuatvinnu-
vegum landsmanna, >ar hef-
ur stefna trúleysis á íslenzka
atvinnuvegi, stefna vanmats á
möguileikum islenzikrar fram-
leiðslu, verið allsráðandi. En
jaflnframt hefur ríkisstjómin
dekrað við stétt kaupsýsilu-
manna og milliHða og í at-
vinmulegum efnum hefur hún
sett aillt sitt traust á erflend
stórfyrirtæki.
Ríkisstjórnin reynir nú, þeg-
ar ölium er orðið ljóst að stiefna
hennar í atvinnu- og fjár-
hagsanálum heflur beðið algjört
skipbrot og óngþveiti blasir við
hvert, sem litið er, að afsaka
hvemig komið er með því að
sjávaraflli hafi minnkað tvö u 'id-
ar.farin ár og rerðlag á erlend-
um mörkuðum hafi fallið mik-
ið. Þær afsakanir skýra á eng-
an hátt það ömurlega og »1-
vsrlega ástand, sem ekki verð-
ur lengur dulið fyrir neinum,
sem opin hefur augun. Nokkur
minnkun fiskafla frá metveiði
og nokkur lækkun verðlags fra
hæsta verði befur auðvitað
aukið á erfiðleikana. en skýr-
irgamar á þ'/í hörmuiega á-
standi, sem nú er við að glíma
í eflnahaigsmálum þjóðarinnar
eru állt aðrar. Og eigi nokkur
von að vera til að takast megi
að sigrast á vandanum, verð-
ur þjóðin öll op ekki sízt þeir
sem með vöíldin fara, að gera
sér fulla grein fyrir eðli vand-
ans og þora sð horfast í auigu
við hann og viðurkenna stað-
reyndir málsins undanbragða-
laust, þó að slík' viðurkenning
kunni að koma óþægilega við
nokkra mestu valdamenn lands-
sins.
Skipulagsleysi
Vandaimálið, sem við er að
fást i dag, eins og rekstrarerf-
iðleikar atvinnuveganna, sam-
dráttur í öllum framkvæmdum,
minnkandi atvinna og atvinnu-
leysi, sílækkanöi kaupméttur
launa og síðan verkföHl og
verkbönn og landflótti, stafar
m.a. alf því, að i landinu hefur
ríkt algjört skipulagsleysl i
f.iárfestingar- or framkvæmda-
máJum undanfarin ár. Fjár-
munum þjóðarinnar hefur ver-
ið eytt á gáleysislegan hátt
— þannig hiefur m.i'klu fé ver-
i? eytt í byggingu verzlunar-
og skrifstöfuhBlla, banka-
stórhýsa og íiuiiað af svipuða
taigi. Verzlanir eru orðnar allt-
of margar og krefjast sífelit
hærri og hærri álagnin.gar. Go'.t
dæmi um þessa öfugþróun er
að finna í opiniberum skýrslum.
sem sýna, að á árunum 1961 til
1966 var fjárfestingarkostnaður
í hyggingu verzlnnar- og skrif-
stofuhúsa og hótela svo að segja
jafnhár og allnr fjárfestinga*--
kostnaður í fiskveiðum lands-
manna á sama timabili. Þannig
óstjóm hlýtur að segja til srfn.
SkipulagsJeyMð á öillum svið-
uim heflur leitt aí sér óhóifleg-
» sjævwr v"wv
Jafnhár fjárfestingarkostnaður í síídveiðum , . ,
or. innflutning á vörum, sem
ýmist var hægt að framileiða i
landinu sjálfu eða þjóðin gat
auðveldlega verið án. Afleiðing-
ar skipulagsleysisins hafa einnig
komið fram i ótrúlegri þensiu
ríkisbáknsins, em útgjöld ríkis-
ins hafla margfaldazt á nokkr-
um árum. Bílastyrkir og aðrir
gæðingastyrkir nema orðiðtuig-
um miljóna kr. Nýjum, algjör-
lega óþörflum sendiráðum hef-
ur verið bætt við og stöðugt
aukast ríkisútgjöldin til ráðu-
nauta rikisstjómarinnar og
mefnda og ráða, sem hún til-
nefnir af öllum mögulegum til-
efnum.
Þessi óstjörnor- og eyðslu-
stefna hefur orðið til þess. að
yfirbyggingin 1 þjóðfélaginu hef-
ur safellt faríð stækkandi og
krafið til sín meiri og meiri
hluta af þjóðartekjunum; und-
irstaðan h.etfu.r hins vegar far-
ið minmkandi. Undirstö’ðuat-
vinnuvegimir hafa beinlínis
dj egizt saman og standa í ýms-
um greinum veikar nú, en
fyri® 10 árum. Þannig hefur
togarafllotinn minnkað á þess-
um tíma um meira en helming.
Og svo að segja engin ' endur-
nýjun hefur átt sér stað í þeim
hluta bátaflotans, sem algiör-
lega hefur aflað hráefnis fyrir
fiskiðnaðinn. Afleiðingarnar eru
m.a. þaer, að framleiðsla frysti-
húsanna hefur dregizt saman
um fullan briðjung á árunum
1958 til 1968
Engin stefna
byggingu verzlunar- og skrifstofuhúsa og hóteto.
Steflrua ríkisst j óm arí n n a r í
máleflnuim atvinnuveganna hef-
ur verið algjöiriega neikvæð.
Stjórnin heflur blátt áíram ekiki
haft neina stefnu um uppbygg-
ingu og þróun umdirstöðuat-
rfnnuveiga landsmanna. Hvað
hfcflur rikisstjórnin t.d. gerý tíl
þess, að togaraflotinn yrði end-
umýjaður? Hún hefur ekkert
gert. Hvað hefur rfkisstjómin
gert til þess, að endumýja hina
minni fiskibáta? Ekkert gert.
Og hvað hefur hún gert til þess
að koma upp fullvinnsilu áfaski;
ekkert. Og hvað hefur hún gert
tf. þess að afla nýrra markaða?
Ek'kert. Hvað hefur rikisstj'óm-
in gert til að efla á raunhæfan
hátt íslenzkan iðnað? Hreinlega
ekkert. Og hvað hefur hún gert
ti'. að skipuleggja landbúnaðar-
framleiðsluna? Fkkert.
Afleiðingar þessarar skamm-
sýnisstefnu birtast þjóðinni i
d&g í þeim margvísle.gu ogerf-
iðu vandaimólum, sem blasa við
augum svo að segja hvert seim
. litið er í þjóðlífinu. Þessa da.g-
sna hefur Alþingi verið önnum
kafið við að S'amiþykkja nýjar,
erlendar lántökur fyrir ríkis-
stjórnina. Nú á t.d. að taka 700
miljón kr. erlent lán til þess,
að leggja nokkrar breiðgötur
út úr höfuðborginni, svo að
bflafjöldinn í Reykjavík ge*ti
komizt ssamilega klakklaust út
úr borginni og ir.ií í hana aft-
ur á góðviðrisdögum. Ekki ama-
leg fjárfestinig það.
Það á enn cð ta.ka stórlán
erlandis vegna kísilgúrævintýrs-
>
1