Þjóðviljinn - 15.07.1969, Síða 2

2 SÍDA — ÞJÓ0VTLJINN — Þriðjudagur 15. júli 1969.
I
Frá Raznoexport, U.S.S.R.
MarsTradingCovnyM
Aog B gæðaflokkar
Laugaveg 103
sími 173 73
Nýja norska tlotvarpan.
Flotvarpant, veiðar-
færí framtíðarínnar
Þafl imá. kaMast kalidlhæðni ðr-
laganna að íslenzik togairaútgerð
skuli hafa daigað uppi meðnat-
kun á flotvörpu við íslenzikar
veiðar. Þó er það haft fyrir
saitt að ísleneikir togarasíkip-
sitjórar hafi verið rneð fyrsitu
sjómiönnum í heimi, sem not-
uðu slíkt veiðairfæri. Allir þeir.
sem eitthvað muna aftur í tím-
ann, viita að Bjami Ingimans-
son skipstjóri beitti þessu veið-
arfæri oft og tíðurn rrueð góðum
árangri, löngu áður en öll þaiu
mdklu hjálpartæki komu fram,
sem niú eru nobuð í samibandi
við þetta veiðarfæri. Þá hafa
flestir sjómenn heyrt nefnda
Breiðfjörðsvörpuna, en það var
sérstök gerð atf flotvörpu. Þetta
er liðin saga, sem gerðist á
meöan Istandingar trúðu á
möguleika togaraútgerðar sinn-
ar. Bn svo kom hmigniundn í
þessa útgerð, landsitjómanmjenn
tóku sivo mikið frá þessari og
annam útgerð í gegnum sí-
endurtefknar mangvíslegar laga-
setningar, að allur grundvöfllliir.-
til fnamfara og endumýjunar
brast, og íslenzku flotvörpuna,
þennan nýfædda hvitvoðung í
íslenzikri veiðarfæragerð, dag-
aði uppi og varð aðeins liðin
saiga um ísllenzlkt hugvit og
- framitakssemi sem alldrei fékk
notið sín til fullnustu.
Nú er hinsvegar flotvairpan
orðin að aflcastamiikilu veiðar-
færi hjá ýmsum fiskveiðiiþjóð-
um búin margvíslegum hjélpar-
Framhald á 9. sdðu
þetta að breytast aftur og gætu
þeir séð, sem fylgdust með
síkrifum um .þessi mál úti i
hinum stóra heimd, að nú væri
því háldið fram að þessi kenn-
ing um ágæti jurtafeitinnar
fram yflir sfldarlýsi hefði eikki
við rök að styðjast og mundi
blöndun síldarlýsis í sTnjörfíki
©klki hafa verri áhrif helduren
blöndun jurtaóliú í þessa fram-
leiðslu. Sagði hann að síldar-
lýsið hefði stigið á heimsmark-
aði síðan um nýár um n.kr. 0,30
og stæði nú i n.kr. 0,90 hveirt
kg. 1 íslenzkum penin.gum með
núverandi gengi kr. 11,11.
Fleira athyglisvert kom fram
í fyrinlestrinum hjá Haralds-
vik, m.a. það að nú er verið
að gera markaðstidrauríir með
norskt mannddismijöil úr'sild í
Kamerún í Afríku og er þar að
starfi norstkur sérfræðingur, sem
hyggst koma því til ledðar að
sflíku mjöli verði blandað í
ýmsa fæðu mianna þar í liandi.
Kristmboðsstöðvar Norðmanna
haíla sumstaðar í Afiríku, þar
sem eggjahvítuefnaskortur i
fæðunni veldur banvænum
sjúkdómá, blandað síldairmjöli í
fæðu fólks og bjargað því þann-
ig frá dauða. Hafa þessar stöðv-
ar opnað augu folks fyrir því,
að síldarmjölið geti bjargað þar
sem skortur er á eggjahvítu-
efnum í fæðunn.i. Hér er um
brautryðjendaverk kristniboð-
anna að ræða, som ekki er ó-
líkllegt að geti valdið betra
hedlsufari hjá þessum þjóðum,
þegar tímar líða. Haraldsvik
sagði, að nú þegar væri sann-
að að nota mætti ekki aðeins
svokaiUað manneldismjöl í faaðu
fóliks með góðum ánangri, held-
ur líka venjulegt síldanmjöd.
En ef við athugum svo hina
tækmilegu hlið þessarar fram-
leiðslu, þá keimur í ljés hvað
Norðmenn áhrærir, að þcir hafa
gert sína síldarmjölsframieiðslu
hagfcvæmari síðain verðfaliið
varð á mjölinu. Þessi aukna
hagkvæmni kemur fram í því,
að nú er síldarmjötlið ekfci sett
strax í sekki eins og áður var
gert og við íslendingar gerum
enn þainn dag í dag, heldur
ksela Norðmenn mjölið niður
og billása því síðan ó þar til
gerða geyma, sem byggðir hafa
verið við verksmiðjurnar, til
geymslu á mjölinu. Mikiðmjöll-
magn er síðan flutt laust ísikip-
um til markaðsiandanna. Þessi
endurbót í fraim'leiðsluháttum
hefur stuðdað að betri rékstrar-
afkomu verksmiðjanna þegar
þær hafa verið í gangi. Af
þessu gætum við Islendingar
lært.
feiHiiinniTit
Cabinet
Síldar- og fiski-
mjölsframleiðslan
Það skeði allt á sama tíma
að Perúmenn voru í hámarki
með sína fiskimjölsframileiðslu,
Austfjarðasíldin fyllti miðin og
Norðursjórinn var giöfulli á
sild en nokkru sinni áður, á-
samt miðunum við Norður-Nor-
eg. Þessi óvænti mikli afli varð
orsök þess að framboðið á síld-
ar og fiskimjöli varð lanigtum
meira en eftirspumin á heims-
markaði. Þegar svo var komið
þá féll verð á þessari vöru víða
í Evrópu, niður fyrir fram-
léiðsluverð. I fyrirlestri sem
Petter Haraldsvik forstjóri
„Norges Sildesailgslag“ flutti ný-
lega í Álasundi, sagði hann að
síldarmjölið hefði fallið úr n.kr.
1,30-1,40 í n.kr. 0,60-0,70 hvert
kg. í íslenzkum peningum með
núverandi gengi úr kr. 16,05-
17,29 £ kr. 7,41-8.64 hvert kg.
Það muriar um minna verðfall
en þetta.
Bn fátt er svo með öHlu illt
að ekki boði nokkuð gott, segir
gamalt íslenzkt spakmæli og
sannaðist það hér. Þessi mifcla
offramleiðsla miðuð við þáver-
andi notkun og eftirspum, fcall-
aði á ný úrræði í þessum efn-
um. Norðmenn sem voru stærsti
útflytjandinn á þessari vöru,
næst á eftir Perúmönnum,
brugðust þannig við þessuim
mikla vanda:
Norsildmed, sem hefur þessa
SAFNARAR!
NYJA

5 g 8 § g '4 'Z
t ! í \ í
/ í / VjrjrÆÆ*. h
TÆÆÆÆÆJ
í
y-
—
’Jsj'jj'jr.
vörudireiiiingu á hendi sinni
fyrir norska síldarmjölsfram-
leiðendur hóf geysi umfanigs-
mikla og vel skipulagða mark-
aðsleit um allan hedm. Margir
tugir erindreka með viðslkipta-
þekkingu ásamt þekkingu á
næringargildi og efnainnihaldi
síldairmjöls hófu markaðssókn
þar sem árangur þótti lí'kleg-
astur. Þessari sókn var fylgt
eftir með auglýsinigum og fóð-
urtilraunum þar sem síldar-
mjöli var bætt í fóðurbflöndur,
þa.r sem notkun þess var óþekkt
áður. Árangurinn lét heldur
ekki á sér standa. Markaðurinn
fyrir þessa vöru óx stórlega í
kjölfar þessarar' sóknar. Að
Nú er svo kornið, að eftir-
spum efitir síldar- og fiskimrjöíli
er orðin miklu meiri heldur en
framboðið. Enda hefur síldar-
aflinn farið hraðminnkandi hin
síðari ár. Og eftir því sem kunn-
áttuimenn um markaðsmál fiulll-
yrða, þá er hinn rauniverulegi
síldarmjölsmarkaður langtum
stærri nú heldur en hann var
þegar framleiðsilan og framiboð-
ið var mest á markaðnum. Þó
fullyrða mairkaðssérfræðingar að
þvi séu tatamönk sett, hvað
verðið á þessari framleiðslu
megi vera hátt, sivo að það hafi
ekki samdrátt í sölu í för með
sér.
Svo vitnað sé aftur í ræðu
þá sem Fetter Haraldsvik flutti
nýlega í Álasundi, þá sagði
hann að verðið á sfldarmjölinu
hefði farið stígandi síðan um
áramót og væri nú komið í
n.kr. 1,40 hvert kg. komið í
höfn í markaðslandi. 1 íslenzk-
um peningum er þetta með nú-
verandi gengi kr. 17,29 hvert
kg. Um verðið á síldarlýsinu
sagði Haraldsvik þetta: Hamm
sagði að viðvfkjandi sildairlýs-
inu þá væri maTkaðurinn ekíki
jafin tryggur og á mijölinu, kornii
þair rruesit við sögu áróður fyrir
motkun á jurtaolíum til blönd-
unar í smjörliki í sitað síldar-
lýsis; þeitta hefði ekki aðedns
haft áhrif á sölu síldarlýsisins,
heldur lika á sölu smjörs, siem
talið hafi verið á tímabili ekki
eins hollt og jurtafeiti. Af
framamgreindri ástæðu hefði t.d.
dregið úr notkum síldarlýsis í
srrnjörlfki í Noregi. Nú væri
FRlMERKJASÖFNUN er hvarvetna vinsael tómstundaiðja,
og getur líka verið arðvæn ef rétt er að farið. — Við höf-
um frimerkin.
MYNTSÖFNUN nýtur hraðvaxandi vinsaelda hér sem «t-
lendis. — Við höfum mjmtir!
PÓSTKORTASÖFNUN er fræðandi og skemmtileg og
skapar fallegt safn mynda aí okkar fagra landi. — Sér-
greinar eins og: Reykjavík — kaupstaðir — fossar — fjöll
— eldgos — atvinnulíf — sögustaðir — kirkjur, eru al-
gengastar. — Við höfum kortin!
,.MAXIMUM“-KORT. — Söfnun þeirra sameinar korta-
og frímerkjasöfnun á mjög skemmtilegan máta. Þetta er
ný söfnunargrein. sem ryður sér nú mjög til rúms í ná-
grannalöndunum. — Við sýnum og kynnum hana í verzl-
uninm þessa dagana.
Við kappkostum að vera jafnan birg af öllu
því, sem safnarar þurfa á að halda. — Svo
er alltaf eitthvað gott og ódýrt að lesa.
BÆKUR & FRÍMERKI
TRAÐARKOTSSUNDI 3 —
(Gegnt Þjóðleikhúsinu).
sumu leyti orsakaði lágt verð
þessarar framleiðsilu miðað við
næringargildi þessa aukningu
síldarmjölsins í fióðurblönduna,
í löndum sem þessi framleiðsf.a
var áður notuð og vel þekkt.
Himsvegar komu nýir markað-
ir, seim fyrst nú tiléinkuðu sér
hið mikla fóðurgildd síildair-
mjölsins.