Þjóðviljinn - 13.11.1969, Blaðsíða 5

w
Fimmtadfligiir 13. nióvember 1969 — ÞJÓÐVTUINTSI — SlDA g
Orðinn of mikill íslendingur
í mér til að búa annarsstaðar
Segir Páll Pampichler á 20 ára starfsafmæli sínu á Islandi
En þótt Paiul Pampichler
vœri bæði lítill, barnateguir
og ungur, — aðeins 21 árs,
þegar hann kom hingað 1949,
— leið ekki á löngu þar til
hann var orðinn áberandi
í tónlistiarlífi fsiendinga,
sem sitjórnandi Lúðrasveiitar
Reykj avíkur, trompetleikari í
Sinfónruhljómsveitinni, kenn-
ari vdð Tónlisitarskólann og
stjórnandi og kennarí barna-
lúðrasveita auk miargháttaðra
annarra tónlistarstarfa. Síðan
1964 hefur PáU Pampichler
Pálsson, eins og hiann nú heit-
ir, stjórnað Karlaikór Reykja-
yíkur og Sinfóníuhljómsiveit
fslands hefur hann stjórnað
við mörg tækifæri, á tón-
leikum, við upptöikur og í
leikhúsi, en auk þess heftur
hann standað tónsmíðar og
útsetningar.
Lúðrasveit Reykjoivíikur hef-
uir notið sta.rfskrafta Páls ailt
síðan bann kom til fsiands
og minnist nú þessa 2ft ára
starísafmælis með sérstökum
tónleikum undir hans stjórn
í Háskóliabíói í diag, fimmtu-
daginn 13. nóvember kl. 21
með fjölbreyttri efnissikrá:
mörsum, syrpum úr söng-
leikjum, ói>erettuforteikjum
ásiarnt islenzkum lögum.
f tilefni þessara tímiamóta
átti Þjóðviljinn staitt viðtal
við Pál Pampichler í fyrra-
diaig og spurði m.a. hvernig
hefði sitaðið á því, að hann
lagði leið sina til fsiands fyr-
ir tattaigu áirmn.
— Ég réðst hingað fyrir
milligöngu dr. Mixa, kennara
míns í Graz í Austurríki.
þaðan siem ég er, en hann
hafði þá stafffað hér og er
mörgum að góðu kunnur.
Hingað vantaði þá bæði
trompetleikara í Sinfóníu-
hijómsrveitina og stjómanda
fyrir Lú ðrasveit Reykjavikur.
Bjöm Jónsson fór fyrir besisa
mi'g. Skildi ég þá ekkert í,
af hiverju var standum hteg-
ið eða hvað gæti verið fynd-
ið við það ef ég bað t.d. ein-
hvem um að leika veikara,
en komst að því síðar eftir
að ég fór að skilja ístenzk-
una að hanri átti til að
krydda mitt mál xneð alls-
kyns blótsyrðum og innskot-
um!
□ Þegar Bjöm Jónsson fór út til að atlhuiga tnann-
inn, sem taka slkyldi við stjóm lúðrasveitarinnar leizt
homum víst ekki meira en svo á: Hvemig gat svona
lítill og bamalegu-r ná-ungi tekið við af beljakanum
Albert Klahn og stjómað stærstu lúðrasveit landsins?
aðila út til að skoða gripinn
og leizt vist ekki meira en
svo á, að því er mér var
sagt löngu síðar, þótti ég
bæði lítill og barnalegur. en
réði mdg svo þrátt fyrir allt.
Hingað kom ég 9. nóv-
ember í leiðindaveðri, riign-
ingu og hvassviðri og leizt
ekkeirt á blikuna fyrsta diag-
ana. Strax fyrsta kvöldið
byrjaði ég að stjóma lúðra-
sveitinni og átti í talsverðum
erfiðleikum, talaðd þá ekki
orð í íslenzku og mjög litia
ensku. Aðeins einn rr\aður.
fiiautuleikairinn, skildi • þýzku
og varð hann að túlka fyrir
Ég byrjaði líka í Sinfóníu-
hljómsveitinni um leið og ég
kom og var þar fyrsti tromp-
etleikari í tíu ár, nú er ég
hættur að blása, en stjórna
hljómsveitinni einstaka ginn-
um.
— Hvernig hefur þér líkað
að starfia m-eð íslenzkum
hijómlistarmönnum?
— Prýðilega, og þó-tt st-a-rfs-
og námsskilyrði séu kannski
betri erienðis, hefur mikið
breytzt hér síðan ég kom
fyrst, nú er t.d. miklu meira
af íslenzkum hljóðfæraleikur-
um starfandi, sérstaklega
blásurum.
— Er það nú ekki að edn-
hverju leyti að þaikka starfi
ykkar Karls O. Runólfssonar
með unglingahljómsveitun-
um?
— Kannski. Margir þei-rra,
sem nú spila lærðu fyrst hjá
mér trampetieik áðu-r en þeir
fóru út að læra. Ég kenndi
lengá í Tónlistarskólanum
eftir að ég kom, en hef nú
ekki tima til þesis lengur, auk
Lúðrasveitar Reykj-avíkur hef
ég stjórnað Karlakór Reykja-
víkur bráðum fimm ár og svo
er ég enn með unglinga-
Hjómsveit og í það fter mik-
ili tími. Ég er með krakka úr
Melaskóla, Austurbæj-arskóia
og Hliðaskóla og hefur hiver
nem-andi tvaar kennsiustandir
á viku og svo tvær samæfing-
ar. Við Karl O. RunólfSson
byrjuðum m-eð unglin-ga-
hljómisveitirnar 1955 og var
Karl með Austurbæjairsveit-
ina og ég með Vesturbædnn.
En nú er Vesturbærinn orð-
inn svo lítill miðað við Aust-
urbæ-inn, að ég er komdnn út
á hitt svæðið lífca, og erurn
við j-afnvel að hu-gsa um að
skipta þessu enn og fá fleiri
lúðrasveitir, þannig að tveir
og tveir skólar borgairinnar
spili siam-an.
Þ-að er ákaflega skemmti-
tegt og þakklóitt starf að
vinna með bömunum, en þvi
miður skortir talsvert á al-
menn-a tónlistarfræðsiu í ís-
lenzkum skólum, börn hér
Nefndin sem fjall-aði um
þetta strikaði Péið út, en
flestar undirskriftixnax undir
leyfinu fyrir ríkisborgaira-
rétti voru samt með ættar-
nöfnum þótt þar væri um fs-
lendinga að ræða! Mér var
þetita annars átafcalaust, fað-
ir minn hét Páil, reyndar
sikrifað Paui, afi minn líka
og nú á ég son, sem við
köllum Pál fjórða. Og þrátt
fyrir nafnbreytinguna kalla
allir mig enn Pál PampicMer.
Páll Pampichlcr
laera jafnvel ekki tónlistar-
sögu. í Austaríki er þetta
hinsvegar skyldugrtón og
gefnar fyrir hana einkunnir
efcki síður en aðrar náms-
grein-ar.
— Hvenaar ákvaðsta að
setjast að hér á íslandi fyrir
fullit og allt?
— Það kom nú eágántega
með giftingurini. Ég kvæntist
1953 íslenzkri konu, Ástríði
Eyjólfsdóttur, Ólafssonar 1.
stýrim-anns á Agii Skalia-
grímssyni, og þótt henni lit-
ist ágættega á sig í Austiur-
ríki, vildum við samt beldur
búa hér.
— Og þá hefu-rðu orðið að
skipta um n-afn.
— Já, ég neyddist til þess.
Þegar ég sótti um ríkisborg-
araréttinn fékk ég tdlkynn-
ingu um að ég mætti gera til-
lögu um ísienzkt n-afn fyrir
mig og skrifaði þá Páil P.
Pálsson, Pé fyrir PampicMier.
— Hefurðu aldrei séð eftir
því að gerast fslenddngur?
Byðist þér t.d. sambærilegt
srtiarf í Austarriki og þú hefur
hér nú, myndirðu þá fara?
— Kannski í eitt til tvö
ár, en ég mundi efcki setjast
þar að til þess er ég nú orð-
irm of mikiii ísiendingur í
mér, enda búinn að búa hér
hehning ævinnar á mó-ti
heimingi þar. Það er bæði
gamian og riauðsynlegt að fara
standium út tii að sjá nýtt og
heyna, en ég kann mifclu bet-
ur við lífshætti hér, hér þú-
ast allir og allt er mikiu
frjálslegra, en þar finnst mér
of mikiii stéttamunur og yf-
irdrifin yfirborðskurtedsi. þótt
á hinn bóginn megi svo
kannski segja, að stundum sé
kunteisi hér ábótavant, eink-
um meðai unglinga.
Þessd tuttuigu ár sem ég
hef átt heimia hér, segir Páil
að lokum, hef ég edignazt
marga góða vini, ekki sdzt í
Lúðrasveit Reykj-aivíkur, enda
er það sennilegia met á fs-
landi að einn maður stjórni
sömu Mjómsveit svona lengi.
Ég hef átt miargar góðar
situndir með lúðnasveitinni,
en ldfca sumar erfiðar. Sum-
ir gömlu vinanna enu nú
hiorfnir, en aðrir yngri hiæfa
bætzt vdð, margir úr ung-
lingáMjómsiveitunum okkar og
á ég þá ósk heitasita, að þetta
unga fóik haldi áfriam að
tedfca á Mjóðfæri þegar það
er faaett að Xæra hj-á mér.
— vh

Rætt við Jaques Raymond, sendikennara í frönsku við Háskóla íslands
ÞAU ERU
DÁLÍTIÐ
FEIMIN
Nú f vetur eru rúmlega 40
nemendur innritaðir í
frönsku á fyrsta ári í Háskóla
Islands, og það er langmesti
stúdcntafjöldi, sem lagt hefur
stund á mál þeirra Voltaires og
Rousseaus hér á landi til þessa.
En ekki nóg mcð það, héldur
er franska vinsælust allra B.A.
greinanna í ár, þótt annað nám
kunni að virðast hagnýtara.
Ekki er það á okkar færi að
skýra frá orsökum þessara stór-
auknu vinsælda frönskunnar.
Má vera að þetta stafi af þcim
umbrotum, som átt hafa sér
stað meðal franskra stúdenta
undanfarin ár, að dugnaður og
hairðfylgi þeirra hafi vakið á-
huga friðsamra kollcga þcirra
hér uppi á íslandi og þeir
hyggist drekka í sig anda
þeirra. Kannski er það garnla
franska rómantíkin, sem loltk-
ar, og hljómfegurð tungunnar.
Hver veit?
Við fengum fýrir skömmu
að vera viðstödd kennslustund
hjá franska sendikennaranum
við Háskólainn. Hann hiedtir
Jaques Raymond, ungur maður.
kvifcur og lífleigiur. Hamn hefur
verið hér í hálft annað ár, og
hyggst srtarfa hér áfriam í nokk-
ur ár. Ekfci kveðst hann vita
hvers vegna franska væri allt í
einu orðin sivcrna vinsæi mieð-
al íslenzkra stúdienta, en þegar
vlð horfðum á hann, og heyrö-
uim hann gera grein fyrir lög-
miálum frianslkrar tanigu af Idfi
og sál, kom ofckur í hug, að ef
til viai væri orsakanna að leita
í kennsiuhæfni hans og du-gn-
aði. Kennisia hans flór að öllu
leytd friam á frönsku, og hann
lagði sig í líma við að fá nem-
enduma til að sivara sér og tjá
sdg á þessu ei'fiða móii. Það
gekk að vísu ndkkuð brösóitt,
„já, nei, ég veit ekkd, ég skil
ekki“, vom algengusta sivörin,
en þetta er eðliílegt, tveggja
vetra frönsikunám í mennta-
skéla hefur yfirleátt mjög lítið
gildi, „tímánn fer aliveg til
einskis, maður fcann eklki orð
í frönsku eftir stúdentsipróf“,
saigði einn stúdentinn við okk-
ur eftir tímann,.
Jaques Raymond við kennslu.
— Ja, unddrstaðan virðist
vera nokfcuö teleg, — sagði
Raymond. Nemendur á fyrsta
ári eiga yfirieitt mjög erfitt
með að skilja og tjá sig á
frönsfcu. Þau em lífca dálítið
feimin. Ef ég tala hraitt sfcilja
þau ekki eátt einasta orð, —
sagði hann. En ailir, sem
þekkja Frakka, vita, hwað þedr
eiiga ertfitt með að tala hægt.
Það er eáns og þedr séu í stöð-
uigu kaupphlaupi með tunguna
á sér.
— Það þyrfti að nota meiri
tækini við kennsluna. — hélt
hann áfraim,
— Með hinná svokölluðu au-
ddo-visuei bennsllu næst beztur
árangur, en hún fer að imiesta
leyti fram með kvikmyndum og
segulbandstasikjuim, en þaö fer
lítið flyrir þessu hér.
— Kenmslan fer þá að mesta
leyti friam í samibaisfomii?
— Já, á fyrsta árí er lesdn
kennslubók frá Alldance Franc-
aise, og við ræðum samiam um
aflnið og málfriæðiatrdði, sem
þar koma fraim. Nemendumir
eru ekki skyldaðdr til þess að
undiiribúa sdg, en það er auðvit-
að betra.
— En er Iftað farið út í bók-
menntir á fyrsta ári?
— Ekki neitt Það er hins
vegar gert á öðru og þriðja ári,
en sá er haanigurinn á, að það
er mijög erflitt að ná í fransk-
ar bækur hérlendis. Það er eág-
iniegia ómiögulegit, nema hivað
hægt er að painta. og þá þarf
maður að bíða í marga mánuði
stundium. Franska senddráðið
hér heldur ekfci uppi nednni
þjónustu í menningarlegum
eflnum, svo að þetita er oflt dá-
k'tið erflitt.
Næstum hvert einasta sætd í
kennsfliusitaEunni var skipað, og
flestór nemendumir voru stúlk-
pilta. Við spurðum þau, hvers
ur, við sáum aðedns fjóra
vegna þau legjðu stund á
fnönskiunám. Svörin eru kann-
skd jacflnmiörg. nemendunum, en
flestir svöruðu þessu þó á
þann veg, að þeám flynddst mál-
ið skemmitilegt, það væri gott
að kunna þaö, þedr ætfluðu edn-
hvem tímann til FriakHands,
eða að þedr ætfluðu að ná sér í
B.A. próf. Sjálflsagt miunu ein-
hverjir heltast úr tesddmni.
Raymomd sagöi akkur, að nem-
endafj öidi-nn hafi verið imdklu
mdnni í flypra og aðeins 4 hafi
lolkið prófi um vorið, en hanm
byggist nú vdð beitri hedmtami í
vor.
— Hann er ógurlega góður
kennari. — sagsði edn úr hópn-
um — sivo ldflandi og sikemmti-
legur, og koman hans Idka. Hún
kennir okfcur lífca, hún er al-
veg stórikostleg.
Raymond er fiarinn að skdlja
dálitið í ístenzíku og segir bros-
andd, að hann geti tæplega mót-
mœlt þessu síðasta, en sökum
hins mdkla nemendafljöida hef-
ur hann orðdð að kveðja eig-
inlkonu sína sér tál aðstoðar.
Gg svo er haldið áfram að
ræða um útflendingdnn sem
kemur til Parísar og þarf að
Éara á lögreglustöðina. Það
segir flrá þessu í bólkinini, og
þegar slkilniing iþrýtar
Raymlond vaflaaitriðin með lát-
bragðsleik, fettuimi og brettumi,
en iþað tílheyrir flranslkri tunga,
eins og kiunnuigir vdita, þótt ekki
sé það skyldiuném flyrir BaA.
prótf. g-þe

Aðalf. ÆFSU
Aðaiflundur Æstoulýðsfyilkingar-
innar á Suðumesjum, ÆFSU,
var haidinn í síðasta mánuði, ea
deildin er aðeins rúmlega árs
gömul. Fráfarandi stjóm skipuðu
Sævar Geirdal flormaður, Jóhann
Gíslason ritari og Siguribjöm 01-
afeson gjaldkeri.
Á aðalfundinum var álkveðið að
breyta fyrirkomiulagi á stjóm
deildarinnar og kjósa deildarráð í
stað stjómar. 1 deildarráð voru
kjörin Logi Þormóðsson nerni,
Sævar Geirdal verikamaður, Bjart-
mar H- Hannesson búfræðingur,
og til vara Ása Ólafsdóttir stúd-
ent- 1 miðstjóm ÆF var kjörinn
Sævar Geirdal og til vara Logi
Þormóðsson.
Mikill hugur var í flundarmönn-
um að efla starfið í vetur og gefa
fhaldi og hemámssinnum á Suö-
umesjum engin grið- Skorar ÆF-
SU á allt unigt fóik á Suðurnesj-
um, sem einiwerja sómatiifinn-
ingu hefiur gagnvart sér og þjóð
sinni að ganga hið snarasta í fé-
lagið, því ÆFSU em einu sam-
tökin á Suðumesjum sem berjast
af krafti gegn erlendri ásælni og
ytSrgangi.
Húsdýr til ama
Kvartað var tvflvegds undan
húsdýrum við lögregluna í Rvík
í fyrrakvöld, fyrst undan ágangi
sa-uðfjár í Yztabæ um tíuleybið,
síðan undan hundi, sem gtefeaði
í stúitou inni í Hóimgarði. Hafði
logregHan upp á heimilisflangi
hundsins, gaf skýrsiu og áttd að
taka hann flyrir í gær.
í
í
i
i