Þjóðviljinn - 30.01.1970, Page 7

Föstudagur 30. janúar 1970. — ÞJÓÐVTL*nNíN — SlÐA J
Kvennaskólafundurinn
Framhald af 5. síðu
varpið um Kvennasikólann
gengi í borhögg við yfírlýsta
sitefnu í mienntamólum. í>á tal-
aði Helgi Tryggvason og síðan
Bjöm Teitsson. Hann sagði að
Hannibal hefði viljað rugla
saimian tveimur hu'gtökuim: sér-
sMlum og sérbeikkjum. Hann
kvað greiniiHegt að Hannibal
væri ekkd lengur rótteekur í
þjóðfélaigsmiálum, og hefði hann
reikið mól sitt á eins lágu plani
og framast væri unnt. Hann
ætti að minnast þess, er hann
slóst við yfirvöldin í Bdlunga-
vík um leið og hann aityrti
ungt fólk fyrir siðleysi. Hefði
hann staðið með lögreglunni í
Boilunigaivík hér áður eins og
nú? Bjöm sagði að Eysteinn
Jónsson hefði giert sig sekan
uim hróplega ásaimkvaamni í
ræðu sinni og sagði að lokum
að. brevting Kvennaskfólans í
kvennamenntaskóila væri hlið-
stætt slknef aftur á við og beg-
ar Hólaskóli var lagður nið-
ur um aldamótin 1800.
AFMÆLISGJAFIR
Öskar J. Þorláksson: Eðlilegt
að geira eitthvað fyrir Kverma-
sikólann á 100 ára afmœli hans
1974. T.d. að útskrifa stúdenita.
Ýmsir slkóflar færxf áreiðanlega
fram á að fá einhver sérsitök
néttindi í afimælisgjöf, t.d-
Flensiborgarskóiinn.
FBÍMÍNÚTURNAR
Ingólfur A. Þorkelsson: Það
er ekfci brýnasta verifcefnið f
fræðslumálum að breyta títt-
nefndum skóla í menntaskólla.
Brýnasta verkefnið er aðsemija
stóojhuga menntaiáæ'tluni fyrir
áratuiginm. Er það hættuteigt að
breyta Kvennaskóíanum í
menntaskóla?
Elín Benediktsdóttir: Gaman
að sjá gamian kemnara í ræðu-
stói, Gunnar Finnboigason, En
miáiflutningur hans í garð
Kyenn^skóians hefðd bó aðeins
sannað að öfundin væri undir-
rót aills ills. Hvað getur fóik
öðlazt í frfmínútum í öðr-
uirri"skóium, sem eklki fæst í
Kvenmaiskónanumj?
Gísli Gunnarsson: Ekkertmól
hefur komið jafnmiklu róti á
nemendur og betta mái. Harin
vék að Hannibal, sem hefði
saigt að gó'ðum miáistað væri
efkki gagn gert með innrás í
skóla og þ.u.l. Hannibai teidi
semsé miálstað nemenda góðan.
ANNAÐ AÐ SÝSLA
Gunnar Gíslason: Sagðist
ekki hafa viljaö taka að sér
framsiögu á fundinum bar sem
sér þætti iítil ásitæða til þess
að efna til umræðna um það
á stóruim fundi. Stúdentar
hefðu auik þess ýmislegt annað
þarfaira að sýsia en að sitanda
í slíkum fundalhöidum.
Sigurður Jóhannsson: Ef ungt
fólk gerir jiafn alvarlega hluti
og í alíþingislhúsinu, hlýtur því
að vera álvara. Þið eigið al-
þdnigi, ekki við.
*
Þá var mœlendaskrá Soks
tæmid og töluðu nú framsögu-
menn aftur.
Katrín Fjeldsted kvað engin
rök hafia komið fram gsgn
sínu rnáli, en lýsti eftir afstöðu
fræðsluráðs Reykjavíkur til
þessa máls.
Niels Nielsen: Þessi hópur
sem eiur böm sín vei upp þarf
á sérstafcri menntun aið halda.
í ÖFIJGA ÁTT
Magnús Kjartansson: Það er
elkki nýtt að ungt fióik taki
stórt uipp í sig þegar því ligig-
ur mikið á hjarta. Hannibai
ætti ekki að hneykslast á því,
en hann ætlaöi að nota þetta
til þess að gera unga fólkið
tortryggilegt. En það er fiuröu-
legt að Hanniþai Valdimarsson
skuli einmitt verða maðurinn
tii þess að velja uniga fólkinu
siílk orð som hann gerði í ræðai
sinná.' Á honum hafia dunið
höiðstæðar ásakanir og hann
lét dynja á ungu fólki í ræðu
sinni. Ástæðan er auðvitað sú
að hann hefur lifað sömu ör-
Iög og mairgár eid.ri menm: Ald-
urinn hremmir þá og miótar
afstöðu þeima til ýmissa raála-
Hugmiyndin um Kvennaskól-
ann sem menntaslfcóla stefnir í
öfuiga, átt og kjarmi mélsinser
sá að tekizt er á um stöðu
konunnar í saimfélaginu, hvort
konan eigi að hafia jalfnrétti
eð'a ekbi. Enda þótt frumvairp-
ið um kvennatmenntaskóla verði
samlþyklct verða konur að haílda
þaráttunni áifiram. Sú hreyíing
sem hefiur orðið um þetta mái
þarf að verða fyrirboði þess
sem framundan er, sagði ræðu-
maður.
Hann kvaðst hafa fluttbreyt-
ingartillögu við kvennaskóla-
frumvarpið á aiiþinigi, er hann
sá hve siterkur meirihluti var
rneð frumvarpinu; breytingar-
tiliögu um að veita piltum
•einniig aðgang að skólanum og
breyta nafni hans í samræmi
við það.
UMRÆÐUEFNIÐ
GLEYMXST
Hannibal Valdimarsson tal-
aði siðastur. Hann sagði fyrst
að bann hefði tallað í eigmum-
boði, ekki flotoks síns. Hann
ræddi síðan um Magnús Kjart-
ansson, sagði að hann væri
atvinnuofstækisimiaður, skrifiaði
daiglega níð í blað sitt ogværi
leiðtogi öfigaafilanna. Varð
fundarstjóri að áminna Hanni-
bai um að Kvewnaskólafrum-
varpið væri umræðuefnið, ekki
Magnús Kjartansson. Hannibal
kvaðst þá e.t-v. hafa 'svarað
Maignúsi fullskýrt, „en ég var
að færa rök að máli mínu“,
saigði Hannibal. Að lokuim kvað
hann fundinn hafa veirið hinn
ánægjulegasta og ttausian við
persónulega áreitni. Kvað bá
við mikiil blátur mieðal fiund-
armanna og fóklk ræðumaður
vart lokið miáll sínu, en síðast
sieit fiundarstjlóiri samkomunni
um eitt-leytið um nóttina. -
Iðnþróunarsjóður
Glertækni hl. sími: 26 395;
Framleiðum tvöfalt einangrunargler og um ísetningar á öllu gleri. sjáum
Höfum 3ja, 4ra og 5 mm gler, útvegum opnan- lega glugga. — Greiðsluskilmálar.
GLERTÆKNI HF. Sími: 26395.
Ingólfsstrœti 4.
Tæknifræðingar
orðnir yfir 200
Tíu ár eru nú liðin síðan
Tæknifræðin.gafélag Isiands var
stofnað, en nokkru síðar fékk
þessi stétt manna starfsheilá sitt
lögverndað af Allþingi. Til
grundivaillar heitiinu Tæknifræð-
inigur er erienda orðið „ingeniör
eða enigineer“ sem er í eðli sínu
samheiti fýrir tæknifrséðinga og
verkfnæðinga, en er oft þýtt á
íslenzku sem verkfræðingur,
enda kemur ekki ósjaildan fyrir
að þetta ruglast saman þegar
gefin er skýring á erlendum
tæknimiömnum sem hingað koma.
Þess má einnig geta að efina-
hagsfoandalagslöndiin hafa nú
þegar orðið ásáitt um að fram-
vegiis fálli tæknifræðimenntun og
verkfræðimieinntuin inn í sama
menntunairsvið cg gráðan beri þá
heitið Evrópu-inigeniör og menn
með hana hafi þá jaifnam rétt til
starfia í hvaða EBE-lamdi sem er.
Félagatal tækmifræðinga sikrá-
■ nú yfir 200 manns og fer fé-
igum stöðuigt fjölgandi.
LÆkur eru á að sú fjölgun
erði þló enn örari á iniæsitu ár-
m.
I diag — fösitudiaig, — hafa
eknifræðimgair í hyiggju að
Framhald af 1. síðu.
Lúðvík Jósepssom taldi þarf-
lítið að hafa langar umræður um
þetta mál, sem lagt væri fyrir
þin-gið edmunigis til staðfestingar
á samnimgi sem búið er að gera-
Hér væri um að ræðr stofnun
sjóðs sem vissulega gæti komdð
að góðu gagni ef vel tækást til
með framlkvæmdina.
Gert er ráð fyrir að ráðherra
skipi framtovæmdastjóim Iðnþró-
unarsjóðsins samlkvæmit tilnefn-
imigum Selðábankans og . við-
skiptaban.kans. Lúðvík taidi bað
efcki heppilegt, réttara hefði
verið að halfia sérstaka fram-
kvæmdastjóm fyrir sjóðinn, sem
sitarfað- hefði í saimivinnu við
bamkakerfið cg þá aðila sem hafia
með sitofnlánaveitinigar til iðn-
aðarins að gera. Eins væri eðli-
legra fyrst bankamir ættu að
tittnefna stjómairmenn að bað-
hefðu verið viðskiptalbanfcamir
ein-ir, en ekki Seðlaibankinn, og
kvað Lúðvfk þetta naumast sam-
rýmiast þeim grundveili sem
lagður hefði verið að störfum
Seðlabankans, að hann sé með
fulltrúa í lánastbfnun sem lán-
ar til einsitakra aðdla.
Frystihús, síldarverksmiðjur
útilokaðar.
Annað ati-iði kvaðst Lúðvik
vilja spyrja um, og það væri
hvcrjir ættu von á því að fá
fyrirgreiðslu úr Iðnþróunarsjóði,
hvcmig hugtakið iðnaður yrði
skilgreint í því samfoandi. Getur
fiskiðnaðurinn almennt fengið
Ián úr þessum sjóði? Frystihús
og annar slikur fiskiðnaður, síld-
arverksmiðjur og fiskimjölsverk-
smiðjur, niðursuðu- og niður-
lagningarverksmiðjur. Taidi Lúð-
vík nauðsyn að þetta kæmi
fram.
Jióhann Hafstein svaraði fyr-
irspum Lúðvíks þannig, að nið-
ursuðu- og niðuriaign i rxgarverk-
'smiðjur yrðu taldar til þess iðn-
aðar sem lán gætu fengdð úr
Iðnþróunarsjóði, en ekiki annar
sá fisttciðnaður sem Lúðvfk taidi.
Skattamál
ipi
lllitil
iiiiiiiimiHi
Laiugardaiginn 31. j'an. ki. 2e.h. fer fram í Stokkseyrar-
kirkju útför og mánninigairathöfn skipstjóranna þriggja,
er fórust á Stokkseyrartkifn 18. þ.m. — Þeirra
ARELÍUSAR ÓSKARSSONAR, GEIRS JÓNASSONAR
og JÓSEPS GEIRS ZOPHONÍASSONAR.
Hraðfrystihús Stokkseyrar h.f.
Móðir okfcar, tengdiamóðir og amma,
HAFLÍNA HELGADÓTTIR, Þverholti 1
Akureyri,
verður jarðsungin frá Akuneyrarkirkju mánudaginn 2.
febrúar kl. 13.30.
Gunnlaugur Jóhannsson Hulda Vilhjálmsdóttir
Bjarni Jóliannsson Alda Jónsdóttir
Anna Jóhannsdóttir Ásgrímur Albertsson
og barnabörn.
Fjórðungur
Jónasi Haralz, þar sem honum er
synjað um sína málaleitan. Var
svarbréfið dagsett 20. janúar 1970.
Svona er nú seinagangurinn hjá
valdhöfúnum. Reykviskum út-
gerðarmönnum er ekki gert kleift
að reka útgerð hér í höfiuðstaðn-
um — fyrrum steerstu verstöð
landsins. Þama er fyrst og frernst
um að kenna sikorti á fyrir-
greiðslu frá hendi ríkisistjómar
t>g borgarstjómar til þess að efila
útgerðina.
Sex stórar fiskvinnslustöðvar
'hér í Reykjavík fá svo ekki hrá-
efni til þess að vinna á sjálfri
vertíðinni. Verkafólk í frystihús-
um er sfcráð atvinnulaust á ver-
tíðinni.
Heppnir
Framihald af 2. síðu
upp á byrjendavillur leik eftir
leik hjá dómurum. Sóu leik-
menn lélegir ei-u þeir settir út
úr liðunum og alveg það sama
á að gilda með dómarana.
Mörk FH: Örn 9, Geir 3,
Birgir 3, Auðun 3, Jón Gests-
son og Þajryaldur 1 mark hvor.
Mörk Víkings: Einar 8, Guð-
jón 4, Siigfús 3, Páll 2, Magnús
og Ölafur 1 mark hvor. S.dór.
Hvers vegna vaxtalaus lán?
Magnús Kjartansson kvaðst
vilja minna á edtt atriði þess-i
arar samningsigerðar, að fram-
lög hinna Norðurllandanna í Iðn-
þrónuai-sjóð eigi að vera vaxta-
laus. Frá þvi hafii veriö skýrt
í almennri skýrsttu um EFTA-
aðildina-, ,að upptök miálsins hafi
verið þau, að forsætisráðherra
íslands hafi snúið sér til rikis-
stjéma annarra Norðurlanda og
farið fram á aó þessi sjóður
yrði stofinaður á þennan hátt.
Vaxtalaust lán jafngildir að
sjálfsögðu peninigagjöfi tii ísliénd-
inga, en ekki venjuiegum láns-
viðskiptum. Kvaðst Maignús telja
þetta óeðidlega málaleitan og al-
gferlega ástæðuiausa.
Viðskiptam&la.náðherra hiafii
varið þetta mieð því að önnur
Norðuiriönd myndiu hagnast
meira alf viðskiptuni við Islland
efitir að Mand gengi í EFTA en
við af viðslkiptuim við þau. En
aðild ísiands að EFTA hafi ver-
ið röikstudd mieð því a£ rikis-
stjóm Islands að við myndum
hagnast é -henni. Og trúi ríkis-
stjómin því, höfium við ekki
heldur þessar fiorsendur fyrir því
að fiara fraim á vaxtalaus lén.
Ekki sé heldur kunnuigt u.m
neánar EFTA-reglur sem segi til
um að * jafnwægi eiigi að vera í
viðisttriptum hinna einstöku
EFTA-rfkja-
Fjármunir og sjálfsvirðing
Það sem þarna geirist er ein-
vörðungu það, að ríkdsistjóm Is-
lands notar sér, að hún veit að
við njótum velvildiar annars
staðar á Norðurlöndum og
frændþjóðiir okkar þar vilja geira
vel vdð okkur. En siíkia vinsemd
eigum vdð ekki að misnota á
þennan bátt. Fjármunir eru að
vísu mikilvægir en sýálfsvirðing
getur verið enn miiikiiivægari, og
með því að leiggjast svona lágt
aftur og aftur eins og gert er
af islenzkum stjórnarvöddum,
erum við að lama sjálfsivirðingu
okfcar sjálfra og vinna okkur
tjón sem ékki verður bætt með
fjármunum. Samningurinn hef-
ur verið gerður og það er sjálf-
sagt ekki raunhæft að gera ráð
fyrir að honum verði breytt.
En ég viidi við 1. umræðu þessa
máls að þessar athugasemdir af
minni bálfu yrðu skráðar í þing-
sikjöl, sagði Magnús í lok ræðu
sdnnar.
Fleiri þingmenn töiuðu og gaf
Haildór E. Sigurðsison þá hjart-
næmu yíirlýsdngu að ekki hyggð-
ist Fr.amsókn arfilokkurinn leggja
stein í götu þessa máls, enda
gerði hann það efcki með Efta-
málið í heild.
Matthias Bjamason tók und-
ir gaignr-ýni Lúðvíks á skipun
framkvæmdastjómar sjóðsins,
og taldi að Alþingi ætti að kjósia
meirihluta hennax að minnsta
kosti.
Ég sver!
Gylfi Þ. Gíslason sór og sárt
við lagði að all't í sambandi við
samning þennan væri Islending-
um til sóma, og þó sérstaklega
forsætisráðherranum og við-
skiptamálaráðheinranum, sem
ekki hefðu orðað það að lánin
ættu að vera vaxtalaus; þessi
sjóðmyndun væri eðlileg vegna
þess að „í bráð“ myndu önnur
Norðurlönd hagnast meir en Is-
land á vdðskiptum þcirra aðila
efitir inngönguna í Efta. Niður-
sitaðan og þar með ákvæðið um
vaxtaleysið „varð til smám siam-
an í viðræðunum", sagði ráð-
herrann og kunni engin frekari
skil að gera á uppbafismönnum
hugmyndarinnar þó spurðux
væxi.
Lítil reisn
Maignús Kjartansison benti
á að í orðum ráðherrans heíði
engin vitneskja falizt um það
hvernig hugmyndin um vaxta-
leysið hefði fæðzt. En bún væri
ámóta og önnur framkomia ráð-
herranna. Einmitt um svipað
leyti hefði forsæti srá ðhenra ís-
lands rætt við sænsk stjómar-
völd hvort þau vildu ekki veita
íslenzkum stúdentum aðgang
að námslánakerfi Svía, vegna
þess að ísienzka námsiánakerfið
dygði ekki!
Það væri ekki mdkil reisn í
slíkri framkomu og heldur ekki
því að taka við vaxtalausum
framlögum í Iðnþróunarsjóðinn.
íslendingar heíðu sem bezt get-
að greitt hóflega vexti afi þessu
lánsfié, og gætt svo sóma síns.
„Stórkostlegt gjafafé"
Siigurvin Einarsson taldi einn-
iig að íslendingar ættu að gireiða
vexti af framlögum annarra
Norðurlandaþjóða í Iðnþróunar-
sjóð. Annað minnti á þurfia-
m.annastyrk áður, sem einnig
hefði véirið vaxtalaus. Isiending-
um væri ekki til neins sóma að
tatoa við gjafiafé.
Þaut þá upp iðnaðarmálaráð-
herrann Jóhann Hafstedn og
sagði afi miklum móð að Isiend-
ingar befðu þegið stórkoistlegt
gjaflaifé, með Marsbaiihjálpinni
Og margvísiegum hlunnindalán-
um. Siigurvin kvað það rétt, en
sér ailtafi þótt skömm að þeim
viðskiptum.
Málimu var visað til 2. um-
ræðu og nieíndar.
Framibaid afi 1. síðu.
ætti að þyngja mjög verulega
við skattsvitoum.
Að lokinni ræðu Haralds tóku
til máls Bjöm Svanibergsson,
Guðmundur Hjartarson, Jón
Hailsson, Eðvarð Sigurðsson, Ása
Ottesen, Sigurjón Péturss., Guð-
mundur Vigfússon, Guðmundur
J. Guðmundss., Sigurjón Bjöms-
son, Geir Gunnarsision og Hall-
freður Örn Eiríksson.
Margt athygiisvert kom firam f
máli ræðumanna. M.a. ræddi Eð-
varð Sigurðsson nokkuð um stað-
greiðslukerfi skatta, en hann hef-
ur átt sæti í nefnd, sem hefur
undirbúið þetta mál. Hann kvað
líklegt að þetta yrði dýrara í
framkvæmd en núverandi irin-
heimtufcerfi sfcatta. Hann sagði
að kerfið yrði líklega þannig í
framkvæmd að það næði til allra
og greiddu menn samkvæmt á-
ætlunum. Síðan væri dæmið gert
upp með reglulegu millibili þann-
ig að mienn yrðu skuidlausir um
áramót. Sagði hann að þó væri
gert ráð fyrir því að skattgreið-
endur skiluðu firamtali upp úr
áramótum, en framitölin yrðu ein-
faldari og ljósari en nú tíðkast.
Eðvarð taidi nauðsynlegt að
fækka skattsitigum og'sagði hann
að nefndin mundi leggja til að
skattstigar yrðu 3 í stað 38 nú.
Skipulag innheimtunnar yrði
einnig öðru vísi. Nú eru í land-
inu 230 framtalsnefndir og sex
skattstjórar. Með staðgreiðslu-
kerfi væri ætlunin að ein yfir-
stofnun annaðist hlutverk yfir-
skattanefndar, álagningu og elftir-
lit. Sveitarfélögin geirðu engu að
síður sínar áætianir og komdð yrði
upp gj aldheimtuskrifstofum á til-
teknum svæðum.
Eðvarð taidi meginkostinn við
staðgreiöslukerfið betri skii á
sköttum og auðveldara yrði að
fylgjast með að ekki væri rangt
greint frá tekjum. Þá þemti Eð-
varð og á þann kest, að ief menn
vildu hætta störfum á fullorðins-
árum hefðu þeir ævinlega gert.
full skii með sfcatta gagnstætt því
sem nú tíðfcaðisit.
Margt fleira kom fram á fiund-
inum, sem tókst hið bezta í hví-
vetna. Það var rauði þráðurinn
í ræðum manna á fiundinum að
sfcattamálin væru í óviðunandi á-
standi, persónufrádrátturinn væri
óheyrilega lár og skattaeftirlitið
sljótt og máttlaust. Almenningur
hefði daglega fyrir augum hróp-
leg dæmi um ranglæti og mis-
rétti og þeir máttarminnsitu verða
oft á tíðum að bera erfiðústu og
þyngstu byrðamar. Eimnig var
bent á þé breytingu sem orðið
hefur á liðnum árum í sambandi
við skattlagningu rfkisins á brýn-
ustu neyzluvörum sem áður voru
undanþegmar. Nú bera þessar
vörur allar þunga skatta og fram-
undari er stóaukning á þesisu sviði
með nýju EFTA-sköttunum.
Talsvert tjón er
verkfærahús
skemmist í eldi
Kl. 17.25 í gærdag var slöktovd-
liðið á Akureyxi káHað á vett-
vang að Höstouidisstöðum í Öng-
uisstiaðahreppi en þar hiafði
kviknað í geymsiu- og verkfæra-
húsi. 25 kílómetra leið er á stað-
inn firá Akureyri. Er siöktovilið-
ið köm á vettvang var húsdð ál-
elda og varð ekki við neitt ráð-
ið. Brann geymsiuhúsið og missti
bóndinn mdkið af verkfærum,
hluita af eldhúsinnróttingu,
mjaltavél, rafsuðuitæki, reiðhjól
og fileira. Er talið að tjónið nemi
á annað hundrað þúsunda. Hús-
ið sjálft mun eittihvað hafa
verið tryggt gegn eldsvoðum.
/J\
^BÚNAÐARBANKINN
v lcmiKÍ fÓIIiKÍllS
Embætti skóla-
meistara á ísa-
firði auglýsf laust
Menntamálaráðuneytið aug-
lýsti í blöðunum í gær eftír um-
sóknum um emíbœttí. skólameist-.
ara við hinn nýja. menntasttcóla
á Isafarði, sem taka mun til
starfa næsta hausit- Umsótanar-
frestur um amlbættið er til 1.
apríl n.k. en það veitisit firá 15.
apríl n.k.
Jeppi
’62 - ’64 model
óskast í skiptum
fyrir fólksbíl, —
milligreiðsla kem-
ur til greina.
Upplýsingar gefur
Óláfur Jónsson
í síma 17-500 frá
kl. 4-6 næsfu ^
daga.