Þjóðviljinn - 18.11.1970, Blaðsíða 8

g SfDA — ÞJÓÐVIXaJKNN — MiðvitoctagMr 18. nóvembor 1970.
Erling Blöndal Bengtson
Proinnsias O'Duinn
SINFÓNÍAN
Það er ailltaf ánægjulegt að
hitta saimna kunningja. Á síð-
ustu Sinfóníutónleikum voru
tveir slikir á ferðinni, ogekki
af verri sortinni, Proinnsias
0‘Duinn hljómsveitarstjóri frá
Irlandi, sem hér var ednu sinni
Ífastastjómandi mónuðumsam-
an og Erling Blöndal Bengt-
son, sem alltaf er aufúsugest-
uir, hvemig siem stendur á.
Bengtson lók ceillllókonsert-
inn eftir Dvorák, sem getur
raunar ekki talMzt neitt ný-
næmi, bví að baeði hann og
\ aðrir hafa leikið hann hér
í oft og mörgium sinnum áður.
i En Banigtsan er lagið að koma
7 mönnum á óvart í hvert skipti
S sem hann Mikur, jafnvél út-
( jöskuð dægurtónveik verða
í sem ný í höndumum á hon-
7 um. Svo var einnig í hettia
1 sinn, og voru óvenjuiegar
i hraðabreytingar og ýmsar
I brólilur í tónmyndun og fras-
’ eringu mjög sannfærandi og
\ skemmtilegar. Hljómsveitin
4 var hdns vegiar ekki aíigjörlega
/ í essinu stfnu í þessu verki,
; og er hó varla hægt að kenna
I um ókunnugleika. því a’ð fiátt
í ætti hún að þekkja orðið bet-
} ur. En slleppum því að sinni.
J Lei'kur hljómsveitarinnar í
1 sinífómunni Matthías málari
í átór Hindemitih var hinsvegar
1 með hinum miestu ágætum, og
7 hefur sjaldan verið betri í
1 „nýju“ verki að mínu viti.
Þetta var eflaust fyrst og
Frá Félagi íslenzkra báskóla-
kvenna befur borizt eftirfiar-
andi:
Bandalag háskólamenntaðra
kvenna í Bandaæíkjum N.-Am-
eríku veita á hverj'u ári all-
marga námsstyrki til erlendra
kvenna. — Styrkirnir eru
þrenns koniar:
I. — StyrkLr til rannsókna í
náttúruvísindum fyrír konur,
sem lokið hafa daktarsprófi.
Styrkurinn nem'j,r 5000 dollur-
um og ræður styrkþegi hvar
fremst öruggum vinnubrögðum
stjórnandans að þakfcai, enda
er hainn eánn af þeim, sem
ekiki eru rrueð neinar óþarfa
vangavetftur, heidur gengur
hreint og drengilega tilverks.
Það er annars spurning, hvort
Hindemith og aðrtr „hrein-
stefnumenn" í listinni væru
ekki holl viðfangsefni í fram-
tíðinni, því að hijómsveitinn'.
veitir hdld óg akki orðið af
beinskeyttari tiltektum en
tíðkazt hafa um sinn. Barr-
okktónlist og Haydnsinfóníur
ættu þar heldiur betur aðkoma
til greina, því að þar ereng-
um göllum hægt að leyna, en
þeir eru margir ‘ sem verður
að uppræta, ef vel á að fara.
Þetta er nú bara tililaga til
mór margfalit giáfaðri manna,
og er vfet egigið farið aðkenna
hænunni' heldur óvarlega.
Fýrsta verkiið á efnissíkránni
var eitthvað sem hedtir End-
urlausn eftir þann elskulega
en misjafna Flæmingija César
Franck. Svolítið hreppstjóra-
legur hátíðleifci hans, sem oft
vill verða býsna kótbroslegur,
en þó ofrtar taugatrekkjandi
leiðinlegur, kom mjög greini-
3ega firam í þessu verki, og
hefði nú hdlzt átt að sleppa
því. En það er samt alltaf
viss skemmtun að heyraverk
í fiyrsta sinn, og í öllu fiall':
var það filutt af mdfclumi krafiti
og góðum liug
L. Þ.
á ýmsum sviðum fyri,r kon,ur,
sem lokið bafa háskólaprófi.
Styrkimir nema 3000 dollur-
um. Rannsóknimar verður að
stunda uitan heimalands styrk-
þega.
III. — Styrkir til rannsóknia
á ýmsum sviðum fyrír konur,
sem lokið bafa hiásikólliapnólfi;
nerror 5000 til 7000 doliuirum.
IV. — Styrkir til kvenna,
sem lokið hafa einhiverju há-
slklóllaprótfi og stunda vilja nám
dða rannsóknir í Bandaríkjum
N.-Ameríku á sviðum kennslu,
Pramlhailid á 9. sföu.
sjónvarp
Miðvikudagur 18. nóvember.
18.00 Tobbi: Tobbi og mið-
nætursólin. Þýðandi Ellert
Sigurbjörnsson. Þulur Anna
Kristín Amgrímsdóttir.
(Nordvision — Sænska sjón-
varpið).
18.10 Abbott og Costello. Þýð-
andi Dóra Hafsteinsdóttir.
18.20 Denni dæmalausi. Þýð-
andi Jón Thor Haraldsson.
19.00 Hlé.
20.00 Fréttir.
20.25 Veður og augiýsingar.
20.30 Er bíllinn í lagi? 10.
þáttur. Lásar og skrár. Þýð-
andi og þulur Bjami Krist-
jánsson.
20.35 Nýjasta tækni og vís-
indi: Konur í köfunarieið-
angri. Sæofur, dýrategund í
hættu. Rafmagn í loftinu.
Soyabaunir. Umsjónarmaður
ömólfur Thoriacíus.
20.15 „Skilin‘‘ (Bariera) Pólsk
bíómynd eftir leiksjórann
Skolinowski, sem á síðustu
árum hefiur vakið heimsat-
hygli með myndum sínum.
Myndin fjaUar um pólskan
háskólastúdent, umgengnis-
vandamál hans, og örðug-
leika í samskiptum kynslóð-
anna. Aðalhlutverk Jan Now-
ickd og Joanna Szczerbic.
Þýðandi Þrándur Thorodd-
sen.
22.25 Dagskráriok.
Miðvikudagur 18. nóvembcr
7,00 Morgunútvarp •— Veður-
fregnir — Tónleikar
7.30 Fréttir — Tónleikar
7,55 Bæn
8,00 Morgunfl'eikfiimf. — Tónl.
8.30 Fréttir og veðurfregnir. —
Tónledkar —
9,00 Morgunstund bamanna: —
Sigrún Guðjónsdóttir lies sög-
una alf „Heröi og Helgu“ eift-
ir Ragnheiði Jónsdóttur (3).
9.30 T'.l'kynningar — Tóniledikar
9,45 Þingfréttdr
10,00 Préttir
10,10 Veðuríregnir — Tónleikar
10.25 Sálmalög og kirkjuletg
tónlist —
11,00 Fréttir — Hljömplötu-
safnið (endurtekdnn þóttur).
12,00 Daigskrádn — Tóníle'Jkar —
Tilkynningar
12.25 Fréttir oig veðurfregnir —
Tilfcynninigar — Tónleikar —
12,50 Við vinnuna: Tónledkar
14.30 Síðdegissagan: „Fömmienn"
eftir Etínborgu Lárusdóttur.
Margrét Helga Jóhannsdóttir
les þæitti úr bókinni (3).
15,00 Fréttir — Tilkynningar —
íslenzk tónlist: a) „Bjarka-
mál“, sinfonietta seríosa eftir
Jón Nordal. SinfóníuMIjóm-
svedt íslands ledkur; Igor
Buiketoff stjómar. b) Lötg eft-
ir Sigvallda KaWalóns, Karl
O. RunóHfisson, Eiyþór Steifiáns-
son, Sigfús Einarsson og
Ragnar H. Ragnar. Eygló
Viktorsdöttir syn,gur. Frítz
Weisshappel ledkur á píanó.
c) „Upp til fjalMa“, hljóm-
sveitarverk efitir ÁmaBjöms-
son. Sinfóm'uhljómsvedt Is-
lands leikur; Páll P. PáUsson
stjómar.
16.15 Veðurfregnir. Bláu Nýja-
Testamentin. Konráð Þor-
steinsson flytur síðari hluita
erindis suhs.
16.45 Lög leikin á sítar.
17,00 Fréttir — Léfct lög.
17.15 Frairiburðarkennslla í esp-
eranto og þýzku.
17,40 Litli bamatfmdnn. Anna
Snorradóttir stjómar þætt;
fyrir yngsfcu hlustenduma.
18,00 Tónleikar — Tilkynningar
18.45 Veðurfregnir — Dagskrá
kvöldsiins
19,00 Fréttir — Tiikynningar.
19.30 Daglegt rniál. Steffón Karis-
son magister flytur þáttinn.
19.35 Tækni og vísindi. Páli
Theódórsson eðlisfræðinigur
talar um veðurfarssikrá lið-
inna alda í GrænlandsjöHi.
19,55 Píanósónötur Beethovens.
Egon Petri leikur Sónötu nr.
23 í f-mioll op. 57, „Appass-
■ionata".
20.15 Framhaldsjeikritið ,,B3ind-
ingsleikur“ eftir Guðmund
DaníeHsson Síðarí flutningur
þriðja þáttar. Ledkstjórí.:
Klemenz Jónsson. í aðal'hlut-
verkum; Kristbjörg Kjeld,
Gíslli Halldórsson, Róbert Am-
finnsson, Guðbjörg Þorbjam-
ardóttir og Þorsteinn Gunn-
airsson.
21,00 Þjóðskáldið Matthías Joch-
uimsson, fimmtagasta ártíð.
a) Haraldur Ólafsson dag-
slkirárstjórí les úr sjálfsævi-
sögu skándsins „Söguköfflum
aff sjálffum mér“,
b) Andrés Bjömsson útvarps-
stjórd les ljlóö. c) Kamimer-
kórinn syngur. Rut Magnús-
son st.jómar.
21.45 Þáttur um uppeldismál. —
Pálína Jónsdóttir kennari tal-
ar uim kvi'kmyndir og bíóferð-
ir bama.
22,00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir — Kvöldsag-
an: „Sammi á suðurieið“ eft-
ir W. H. Canajway. Steinunn
Sigurðardóttir les (20).
22.35 Á effileftu sifcundu. Ledfur
Þórarínsson fcynnir fcónlist af
ýmsu taigi.
23,20 Fréttir í stufctu móli. —
Daigskrárioto. —
• Yfirlýsing
• Ragnar Stefansson hefursent
Þjóðviljanum til bdrtingar eft-
irfarandi mieð fyrirsö'gn-inni „Yf-
irlýsing til dagblaða í Reykja-
vik“:
Mánudaiginn 9. þ.m. birtist í
Ákærð fyrir ólög-
lega verzlun við
Rhódesíu
KAUPMANNAHÖFN 16/11 Lög-
reglan í Kaupmannahöfn hefur
borið firam ákæru á hendur 12-15
fyrirtækjum fiyrir élöglega verzl-
un við Rhodesíu. Hafa þau flutt
vömr um Suður-Afríku og portú-
gölsku nýlenduna Mozaimbique,
en bréf ýmistag og bókfærslur
sýna, að hinn raunverulegi á-
tovörðuinarsitaður var Rihodesaa.
Brot á banni við verzlun við
Rhodösíu giebur varðað allt að
þriiggja ára flangélsd eða sektum.
Eifct fyrirfcæki hefur þegar verið
dæmt í 100 'þús. króna sekt og á-
góðí þess af viðskiptunum' veríð
gerðúr upptækiuE.
dagblaðdnu Vísi firébfc um at-
burð, sem gerðist fyrir ufcan
Dómus Medica 7. nóvemiber. í
firéttinni var ég undirritaður
nefndur með nafni og höfð um
mig talsvert villandi ummaáli.
Ég tók þessu nú sem hverju
öðru söluglrínd hjá Vfsd og kippti
mér ekfci sériega upp við það.
Þegar svo miaður sem titlar
si'g stúdent nofcar þessa frétt
sem heimdld og leggur út af
hennd í heálmifcilllld ritsmdð í
öðru blaiði á iaugairdagdnn var,
þá sá ég auðvitað mdtt óvænna
og setti saman þessa yfiriýs-
ingiu.
Varðandi umræddan talsfcöðv-
airvír, er það að segja, að lög-
reglan heifiur ekki einu sinnii á-
sakað mdg fyrir að hafla sldtið
hann úr siairribandd.
Varðandd hdfct atríðið í frétt-
Annað kvöld, fiimmtuda'ginn
19. þ.m., firumsýmir Þjóðledkihús-
dð ledkritið Sólness byggdngar-
meisfcara, efitdr Hinrik Ibsen.
Þýðandi leiksins er Ámd Guðna-
son. Laiksitjóri er Gísli HaH-
dórsson og er þetta þri.ðja ieik-
ritið, sem hann sviðsetur ásviði
Þjóðtteiklbússins Titillihlutverkið
er leifcið af Rúrik Haraldssyni,
en þefcta hlutveric mun, vera
eitt stærsta og vandlmeðifiarn-
asta hlufcverk, sem Rúrik hef-
ur leiikdð, og hefur hann oft áð-
ur, eins og öllum er kunnuigt,
farið með mörg stór aðalhlut-
verk hjá Þjóðtteikíhúsánu. Rúrik
er á leiksviðinu hátt á þriðju
klulkkustund og fer aldred af
sviðinu frá byrjun lei'ks, og allt
til loka hans. Hitt aðalihlutverk-
ið er leikið af Kristbjörgu Kjettd,
en það er hllutverk stúttkunnar,
Hildu Wangett.
Aðrir leikendur eru: Þóra
Friðriksdóttir, Baldvin Hall-
dórsson, Valur Grísiason, Mar-
grét Guðmundísdóttir og Jón
Júlíusson.
Leflamyndir og búningateikn-
ingar eru gerðair af Gunnari
Bjamasyni.
Ibsen bjó í Miinchen í Þýzfca-
landii á árunurn 1885-1892 Það
var venja hans á þeim árumað
hverfa flrá ys og þys borgarinn-
ar á sumrin og njóta kyrrðarog
fegurðar náttúrunnar. Eftirlæt-
inni, að ég befði verið undir
bil i átoveðnu portd hér í bæ
hið umrædda kvöld, þá vil ég
bara spyrja: Undir hvaða bil
hefði ég svo sem átt að geta
komizt? Lögregttan hefur attdred
sakað mdg um að hafa skriðið
undir nolklkum Ml, hvorki fiyrr
né síðar.
Ég er auðvitað upp með mér
aÆ því, að það slkuli vera orðið
eins með mig og Onassds eða
Trudeau eða Barnaird o.ftt., að
ég skutti elktoi gieta fiaríð út að
stoemmta mér, án þess, að um
það séu ritaðarmengjaðair grein-
ar í blöð. Hins vegar er ég það
hlóigvær, að ég vil eWkd, að mór
hllofcnist hedðurínn alf afrekum',
sem aðrír hatfa unnið.
Reykjavílc, 15. nóv. 1970,
Ragnar Stefánsson.
isstaður hans í þessum tSgangi
var lítið sveifcalþorp, Gossensass
í Týróll. Þar kynntist hann
tveimur ungum stúl'kum, Hei-
enu Raff, sem var tíður gestur
heima hjá rbsens-hjónunum,
frúnn': til sórrar hrellingar, að
sagt var, og Emilie Bradach,
átján ára giamalli stúlku frá
Vínarborg. Ibsen lýsir henni
síðan á þa,nn hátt, að hún hefði
orðið honum sem „maísóll í
septemberlífi ‘ ‘. Kynni Ibsens,
sem var rúniilega sextugur um
þefcta leyti, af þessum tveimur
komungu sfcúlkum settu mark
sitt á ledtoritin tvö, sam hann
samdi á þessum árum, Sólness
byggingarmeistara (1892) og
Hedda Gabler (1890). Þessileik-
rit tvö eru því með þeim sein-
ustu af stórverkum hans. Ibsen
var orðinn heimsifrægur höf-
undur er hann storifar þau,
hafði stoapað sinn eigin stíl, sem
lagð: grundvöllinn að seinni
tíma leikritun
Það þyttdr jafnan tíðindum
sæta, þegar veilk eftir Hinrik
Ibsen, eru sviðsett. Þetta er
fimmfca mieistaraverkið eftírlb-
sen, sem Þjóðle'Jklhúsið sýnir á
starfsferli sínum Hin votru:
Brúðuheimilið, Villiöndin, Pét-
ur Gautur og Afturgöngumar.
öll hafa þessi leikrit veriðsýnd
við mikilar vinsæidir í Þjóð-
leitohúsdnu.
hún vill sfcundia rannsoknir.
H. — Styikir til rannsókna

mk Éj| j
SANDVIK
snjónaglar
Snjónegldir hjólbarðar veifa öryggi
í snjó og hólku.
Lófið okkur athuga gömlu hjólbarðana
yðar og negla þó upp.
Góð þjónusfa r— Vanilr menn
Rúmgoíí athafnasvseði fyrir alla. bíla.
BARÐINN HF.
Ármula 7. — Sími 30501. — F javík..
Styrkir tíi háskólakvenna
Rúrik Haraldsson og Kristbjörg Kjeld j hlutverkum síuum í
„Sólness byggingameistara".
Þjóðleikhúsið:
Bitt afsíðusta stórverkum
Ibsens frumsýnt annað kvöld