Þjóðviljinn - 20.07.1971, Síða 5

Þriðiudagur 20. júlí 1071 — ÞJÓÐVILJINN — SlÐA 5

í'%
8. júM 1071
Það var þann 22. maí, sem
síðasta fréttabréf mitt koon út.
Það vair nokkurs konar vertíð-
arloka-bréf. Rætt var þar um
heildarafla vertíðarinmar og
greint var frá aílamaigni og
hlutum sjómannia á þeim bát-
um, sem héðan réru Margt
fleira var þar að sjá, sam fróð-
leiikur var í fyrir þá, sem til
þekkja og fyrir þá. sem hér
hafa dvalizt um lenrgri eða
skemmri tima. Það bíða líkia
oft aldnir og ungir Súgfirðing-
ar, sem héðan hafia flutt burtu,
eftir „fréttum að heirnan" eins
og þeir kialla það. Miargir miuniu
þeir vera. sem hugsa hiýtt til
æskustöðva sinna. Oft hof ég
fengið aðsendiar góðar kveðj-
ur og þaikklæti fyrir frétta-
bréfin, og hiý handtök, þegar
fólk hefur hitt mig a/ugldti til
og hefur hmdað á Ffeteyri
1003 tonnum úr þreanur túnum
siðan á vertíðariokiuim, en einu
sánni hiér heima 43,2 tonnum.
Vélskipið Óliafur Friðbertsson
fór út 16. júná. Það var hans
fiyroti túr eftir lokin. Hiann
landiaði í Hnifsdiai 28. júní
20.300 lúðum er vógu 79,1 tonn.
Matið hjá honaim var 75% í
nr. 1, og 25-% i nr 2. Af þess-
um affa hans voru íiliutt í bál-
um til Súigiandiafjanðtar 1(5,7
tonn. Vélskipið Traiusti fiór út
19. júní. Hann liandiaði á Bi'ldiu-
dial 27. samia mánaðar 11.000
lúðum, er vigtuðu 46,0 tonn.
Matið varð þar 70% í nr. 1
og 30% í nr. 2.
28. júní landiaði Sóirún frá
Bolungarvík í Bolungarvik 59,0
tonnum. Matið þar varð 79%
í nr. 1, og 21% í nr. 2. Og Guð-
miundur Pétursson, a«t. iand-
Hér sjáum við hvernig farið er að því að loka höfnum og hafn-
arsvíeðum af landi séð.
• -V
Fréttabréf frá Súgandafírði

V i -1'
auigiitis. í þettg sinn mun óg
heidur etkki bregðast þeim, og
skýri nú í stórum dráttum frá
þvá helzta og markverðasta,
sem skéð hefúr og er að sfce
síðan síðast.
Sundraðir föllum vér
Afili í maímánuði varð frek-
ar rýr, og fiáir bátar fyrir
Jandi. Sjö smábátar lönduðu
hér í þeim mánuði og afli
þeirra varð aðeins 16,4 tonn.
Eftir brunann 2. miaií var fólk
yfirleitt andlega og líkamlega
lamað. Óvissa ríkti í atvinnu-
og framkvæmdam'álum þorps-
ins. Eftir lokin 11. miaí færðist
þó Mf og fjör í fólikið Fimm
smátrilJlum sem á Jandi stóðu,
var hrint á flot, og hafizt var
handa á bandfæraveiðum. f
vor voru gerðir héðan út 9 eða
raiuniar 10 bátar, undir 12
brútfósmálestum að stærð. Einn
þeirra, Blíðfari, hefiur þó lítið
róið — verið bundinn við
bryggju mestallian tímann. Það
voru 3 ungir rnenn og bjart-
sýnir, sem keyptu þann bát
snemma í áigústmánuði siðast-
liðið sumiar. En skrifað stend-
ur: Sameinaðir stöndum vér. en
sundraðir föllurn vér. Það félst
mikill sannleikur í þessum orð-
-jffl. Blíðfari er nú seldur héð-
an burt. Hann fór 3 júli. Smá-
bátum fer hér beldur fækk-
andi frá ári til árs. Það Wfn
vera öfugt við aðra staði. f Bol-
ungarvík eru nú gerðir út 35
smiábátar. '
Aðrir bátar
M.b. Sif, sem hætti veiðum
4. miaí, hefur verið bundin við
bryggju síðan. Hún er nú seld
héðan burt til Suðurlands og
fór héðan alfarin 5. júlá. Sif
kam hingað í fjörðinn vorið
1964. Hún hefiur alJa tið verið
bappaskip. Skipstjóri ávallt
hinn sami, Gestur Kristinsson,
sókndj arfur og lánssamur.
M.b. Svanur, 6 tonnia bátur
var seldur í vor til Flateyrar,
dg Bliki, 3 tonna bátur fór
til Reykjavíkur. M. b Friðbert
Guðmundsson hætti veiðum 4.
maí. Hann hefur ekki annað
gert en fiarið 4 eða 5 ferðir
tfl Suðurlands eftir bygginga-
grjóti í byggingiar þær, sem á
að reisa og beitusild fyrir lóða-
bátana. M.b. Stefnir, sem hætti
veiðum lo.'maí í vor byrjaði aft-
ur róðra 3. júní og Janöaði á
Flateyri til 13. júní, þegar
fiarið var að taka á móti fislki
tfl vinnsJu Jiér. Sörmrleiðis
landaði Jón Guðmundsson þar
Jíka. Jón er 8 brúltóismálesta
bátur. Báðir róia þessir brtair
með línu. Stefnismienn þurfa
nú ekki að róa nerma 5 diaga í
viku, róa ekki á laugardög-
um en halda þó fiullri trygg-
ingu.
FróÖleikur um
grálúðnveiði
Vélskipið Kristj'án Ouð-
mundisson hefur verið á trolli,
Kvenfólk kallað út
aði þar Jíka þremur dögum
áðuir 30 tonnum. Matið hjá
honum varð 89% í nr. 1 og
11 % í nr. 2. Allir þessir bát-
ar eru á grálúðuveiðum, fisk-
uðu á sörnrj sióðum og voru
með veiðarfæri sin sem saigt
hlið við hlið Þelta er aðeins
fróðleikur fyrir þá, sem stunda
grálúðuveiðar.
Unnið var að því í vor að
koma af stað fiskvinnslu í
húsakynmim ísvers, sem áður
hét, og hefur verið eign Fisk-
iðjunnar Freyju siðan 2. mai
1970. Þær framkvæmdir hafa
nú fyrir nokkru tekizt svo
Xanigt sem þær ná. En þó er
ekiki allt fullklárt ennþá t.d.
flökunarvélar. Vafalaust tel ég
persónulega, að ekki verði
hægt að taba á móti öllum
þeim afla, ef eitthvað fiskast
að ráði og hiugsa á um 1. ílokks
framleiðslu. Það eru nú gerðir
út héðan 2 stórir grálúðubátar,
einn togbátur, þótt bann sé
raumar hættur í bili, 2 línubát-
ar, annar 39 tonn, en hinn 8
tomn og svo eru það 9 hand-
fiærabátar, frá 3-6 tonna stærð.
Þeir hafia fisfcað allsæmilega
undanfiama daiga
Byrjað var að vinna að fiski
til frystingar 15. júní. Kven-
fiólk var þá kallað út eftir 7
vikna innistöðu og atvinnu-
leysi. Ekki sóttu þær um at-
vinmuleysisstyrk — hafia senni-
lega ekki munað eftir þeim lög-
um og enginn viljiað minna þær
á þau. Mjög margt aðkom-u-
verkafólk er nú hér í vinnu.
Meiri hluti þess er ungt og upp-
vaxiandi fólk og óvant fisk-
vinnu, og afiköst þvi í Jafcara
laigi — eða voru það fyrst
í stað. En með góðri stjóm
og sfkynsamlegri vinnutilhögun,
eins og hér er yfirleitt talið
að sé munu þaiu afköstin að
líkindum Jagast. Um 4fl kven-
menn vinna nú á borðum í
vinnusai frystihússins. Tólf
bandflakarar við flökun, þegar
mest er. Grálúðu er ekki lnægt
að fiJaka í vél Rúmlega 100
manns skrá sig nú á vinnu-
spjöld í frystihúsinu. Margir
eru þó að auki, sem ganga
sjálfaJa og eru á nokkurs kon-
ar göngufcaupi. Það eru ýms-
ir „reddarar", verkstjórar,
múrarar, G-smiðir og G-málar-
ar, tækni- og véJamenn o.fil.
Um 30 karJar og konur neyta
nú brauðs síns í mötuneyti
írystrhússinis.
Þetta er m/b Sif 91 brúttólest að stærð, Hún var seld héðan
nýlega.
ÓTofs
Hann hefur borðað þar sið-
astliðm 12 ár. Hæð hans er
177 cm. Hann vegur nú 72 kig.,
en á. skv. íslenzkum löigum
að vera 79 kg-
Það em hér nokkrir með
konur sínar með sér og hiírast
þeir hér og hvar auðvitað í
húsum og borða því hjá sjálf-
um sér. Enginn getur reiknað
út, hve margt er hér af að-
komuifióJki, enda er það mjög
Hér sjáum við hús er byggt var á sjöunda áratug 20. aldarinn-
ar. Húsið er 14,5 sinnum 42 metrar og er samkvæmt lóðar-
samningi eign forstjóra Fiskiðjuniíar Freyju. Þetta hús á í
náinni framtíð að verða frystihús. Þarna á að byggja íbúðar-
hús ofan á og verður það sennilega heimsfrægt. — Við endann
til hægri handar kemur viðbótin — 72 metrar.
Þetta er Trausti ÍS 300. 125 brúttósmálestir.
Gísli Guðmundsson sendi fréttabréf-
ið og tók myndirnar sem það prýða
breytfleg talia frá degi til dags.
Það kemur. Það fer. Þáð er
látið fara og það er kallað
á það aftur. Það gengur sém
sagt allt hér upp og niður.
Tveir götu- eða kvöldlög-
regJumenn eru nýskeð famir
að sjást hér á götum um 22-
leytið. Stærð þessara manna
er nokkuð undir meðalliagi.
Þeir eru á vegum bamavemd-
arráðs þorpsins, en eru þó eng-
in böm. Verksvið þeirra er að
komia inn á kvöldin þeim böm-
um (skv. _ lögum), sem þeir
ráða við. Ég tel nú þetta mjög
góða ráðstöfun. Hreppsfélagið
borgiar brúsann
skip
Tvö ný skip hafia verið keypt
hingiað í sumiar. Annað þedrra
heitir Jón Jónsson. Það er 6
tonnia bátur, smíðaður á Akur-
eyri. Eigiandi hans heitir Jón
Njálisson, Jonjssonar. Hitt skip-
Sð er Trausti, ÍS 300, smíðað-
ur í Stálvík h.f. Samningar um
smíði á þeim bát vom undlr-
ritaðir 12. apríl 1970. Trausti
er eign Fiskiðjunn'ar Freyju h.
f. en Ólafiur Ólafsson er skip-
stjóri á bomim. Tnausti er 125
brúttósmáilestir að stærð sbv.
nýju mœlingunni. Lengd hans
er 28,80 metrar, breidd 6,70
m og dýpt 3,25 m. Skipið er
úr stáli, og er útbúið bæði
fyrir troll- og Jinuveiðar. f
því er 565 ba Caterpillar-vél og
að aufci tvær Ijósavélar sömu
tegundiar. f skipinu er 16 tonna
vinda. Trausti er útbúinn öll-
um fiullkomnustu siglingatækj-
um, sem í eitt fiskiskip er hægt
að láta. Einanarun i lest er af
þeirri nýjustu gerð, sem hér
nú þefckist. Hann kom hingað
í fjörðinn 17. júní, en fór á
grálúðuveiðar eins og fyrr seg-
ir, 19 júní. Á þvi skipi er nú
13 mianna áhöfn. Vélskipið Ól-
afúr Friðbertsson fór út eins
grafa fyrir undirstöðum, á að
réisa frystihús við norðurend-
ann (þ.e. til vinstri) á því
húsi, sem meðfylgjandi mynd
sýnir. Það á að verða 72 m
í viðbót við hitt húsið, sem
er 42 m á lengd, og 14,5 m á
breidd. Viðhótin virðist eiga að
vera jafnbreið. Til samans
verða þetta þvi 114 metnar.
Efcki virðast allir hér saanmála
um staðsetningu þessarar bygg-
ingar, sem er aðeins 23 m frá
hafnarkantinum, Margir telja
hama óvelkomna á þennan stað,
og óþarfa að sumu leyti. enda
lokar hún algerlega fyrir höfii-
ina séð frá húsunum. Útsýni
til hafnarinnar frá landi hverf-
Ur alveg. og búast rruá við mik-
illi fannfergi þar í kring. Og
þá geta orðið margvislegir erf-
iðleikar oft á vetium eftir
norðanbylji, þegar allt fer á
kaf í snjó. Þa® mun einhvern
tíma verða erfitt fyrir sjó-
menn aið koma lóðabölum um
borð í báta sína. Hér hefur
verið sá siður að fiara á sjó
all'a morgna. þegar veður batn-
ar skyndilega. Oft hefur geng-
ið erfiðlega að kotrma bölum
vegn snjóa. En hvað um það.
Byiggingin sikal þama standa,
hvað sem hiver segir. Það er
alfaðir sem ræður. Talið er, að
þessi framkvæmd muni kosta
tilbúin — það er nú víst laus-
lega áætlað ennþá — 80-100
miljónir króna — eða hiver veít
hvað? Tímarnir eru breytileg-
ir frá ári til árs og margt get-
ur enn hækfcað Ekki reikna
ég persónulega með þvd, að
þietta verði tfllbúið fýir en eft-
ir 1% til 2 ár — með því móti,
að eikki standi á neinu og nóg
fé sé fyrir hendi. Og húsið
verður komið undir þak í haust
áður en snjóa tekur. Vetur kon-
ungur kemur hér oft snemma.
Brottflutningrar
og áður er sagt á grálúðuveið-
ar 16. júní. Sæmilega gekk að
ráða á báða þessa báta. Á
ÓJafi er rnú 14 manna áhöfn.
Það er mjög eftirtektarvert, að
útgerð Ólafs Friðbertssonar
skilar nú að mifclra leyti til
skipshiafnarinnar þeim hluta af
21 prósentumum, sem áður
gengu beint til útgerðar. en
skipshöfh að nokkru leyti bar
samkvæmt samnmgum í 13. gr.:
Um sölu afilans og verð: „Út-
gerðarm'aður hefiur með hönd-
um sölu aflams og skal skip-
verjum tryggt gangverð fyrir
fiskinn, þó aldrei lsegra en
útgerðarmaðhjr ter" Þannig
að hver skipveiji fær nú awk
hlrjtarins kr. 50,00 af hverju
grálúðutonrvi, sem skipið fcann
að fiska í sumar. Daemið má
svo reikna þannig: Verð á 1.
fl. grálúðu er nú kr. 12,25 —
en á 2. fl. sömu tegumdar kr.
9.35. Ef ég reikna með þvi að
helminigasfcipti séu á matinu,
eins og var i fiyrrasumar, þá
er meðalverðið þvd kr. 10.80
sinnum 21%. Það verða kr.
2268.00 á htvert tonn trl út-
gerðarmanns umfram skipta-
verð eins og tiðkazt hefiur tfl
þessa. En kr 50,00 á mann af
hverju tonni eru kr. 700.00 tfl
fjörtán manna. Það er þvi ná-
lægt 30,0%, sem sfcipshöffn fær
afi þessum 2268 krónum. En
sfciptafcjörm eru nú 33% með
13 menn. en 35% með 14 menn.
Þetta er því óneitamlega spor
í rétta átt, og er því virðing-
ar vert, og sennflegt, að aðrir
bjóði slíkt hið samia. Því sam-
kvæmt viðtali við forstjóra
Fiskiðjunnar Freyju h.f. reikn-
ar hann með að greiða mönn-
um sínum á véJSkipinu Trausta
slíkt hið samia. Fimm hundruð
tonna afili aí grálúðu yfiir sum-
arið. það getur vel orðið það.
gefiur 25.000,00 króna auka-
hlut. Sjómenn slá ekki herali
sinni á móti þvi Það ætti Mka
sennilega að ganga betur að
ná í mannskap. Fimm hundruð
tonna afili yfir sumárið kostar
útgerðina 350.000.00 krónur
auikalega tfl mannskapsins. Hér
sést hvað útgerðin getur gert.
ef vilji og sanmgimi er ann-
ars vegar.
UmdeiH frvstiTiús
Samkvæmt því, sem þegar
er sýnilegt. þvá búið er að
Ekki verða neinar einstak-
lingsíbúðir byggðar hér í
sumar, enda nóg hús nú trl
sölu. En eins og meðifylgjandi
mynd sýnir, lætur Fiskiðjan
(það er talið, að þa@ sé hún),
byiggja 4 rúml. 90 ferrn. íbúðir
ofan á það hús.
Tíu eða raunar lil fijölsikyld-
ur munu verða fiamiar héðan
áður en hausta tekur, eða nál.
49 - 51 mianns á einu ári. Það
eru fiullJbomlega 10% af íbúum
Su ðu reyra rhrepps. Tíu hús
hafia verið auglýst hér til sölu
frá því í ágúst í fyrna. Eitt-
hvað fcemur nú hér inn í sitað-
inn af því fóllri, en það er ó-
útreiknanlegt fyrirbæri. hvem-
ig þeim filutninigi er báttað.
Það er eins og krían, sem kem-
ur á vorin og fier á haustin.
Er Páll að hætta?
Og þá fiörum við tfl Bíldu-
dals eða Sú-BÍ eins og bann
er kallaðjr. Páll Friðbertsson
sjálfur, forstjóri Fiskiðjunnar
Freyju h.f„ heflur nú tekið
hraðfrystihúsið þar á leigu.
Hann hyggst nú veita Bílddæl-
ingum náð og blessuin um ó-
ákveðinn tíma. Það má nú
heyra í andvörpum miargra
Súgfirðinga ótta yfir þvi, hvað
sé nú að gerast. Spumingum
rignir meðal manna: Er Páll
að hætta hér og fiara héðan,
eða hvað er nú að ske? Súg-
firðingar margir hverjir telja
sig nú vita. hvað þeir hafa átt
og þeir vita líka, hvað þeir þá
missa, ef til kemur. Verður
Páll og fjölskylda hans það 56.
í röðinni, sem héðan flytur burt
á stuttum tímia? Tíminn Mður.
málin ‘ skýrast og allt kemur í
ljós. f heild er þessi Bíldudals-
ráðstöfun Páls, ef menn vilja
Mta á bana í réttu ljósi mjög
athyglisverð. f fyrsta lagi er
það vel sýnilegt — og þegar
komið í ljós — að hér verður
ekki hægt að taka á móti afla
af tveim grálúðubátum og ein-
um togbát. ef eitthvað fiskast
að ráði. og að auki af beim
landróðrabátum, sem héðan
róa Það er því nauðsynlegt að
hafia einhvem samastað til að
losna við þann afla. sem ekki
ér hægt að vinna hér með
góðu móti Annað er svo það.
að Páll bekkir marga Bíld-
dælinga a@ góðu einu og hef-
Framhald á 6. síðu.