Þjóðviljinn - 04.01.1972, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVTLJININ — Þriðjudaiguir 4. Jamúar 1972.
— Málgagn sósialisma, verkalýSshreyfingar og þjóðfrelsis —
Utgefandi: Utgáfuféiag Þjóðviljans.
Framkv.stjóri: Eiður Bergmann.
Bitstjórar: Sigurður Guðmundsson, Svavar Gestsson (áb.).
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson.
Bitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. Simi 17500
(5 linur). — Askriftarverð kr. 195,00 á mánuði. — Lausasöluverð kr. 12,00.
SamtmburBur við áramót
| apríl 1969 sömdu verkalýðsfélögin um lífeyris-
sjóð verkalýðsfélaga þeirra, sem þá höfðu enn
enga lífeyrissjóði. Greiðslur til lífeyrissjóða verka-
lýðsfélaganna áttu að koma til fraimkvæmda í
áföngum — síðasti áfanginn um næstu áramót,
1. janúar 1973, en næstsíðasti áfanginn við þessi
áramót 1972. Þegar þessi samningur var gerður
um lífeyrissjóðina töldu félagsmenn verkalýðsfé-
laganna það mikinn ávinning réttinda, sem ekki
yrðu aftur tekin. Á þessum tíma var verkafólk sí-
fellt í varnarbaráttu gegn fjandsamlegu ríkisvaldi
og samningurinn um lífeyrissjóði fékkst því aðeins
að slegið yrði af kauphækkunarkröfum. Guðmund-
ur J. Guðmundsson, varaformaður Dagsbrúnar,
taldi samningsniðurstöðuna í marz 1969 aðeins
leggja grundvöll að frekari baráttu, en um leið
fagnaði hann lífeyrissjóðnum í áföngum. Samn-
ingurinn 1969 náðist eftir langvarandi samninga-
þóf og verkföll í mikilli óvissu, sem kostuðu þjóð-
arbúið og verkalýðinn stórfelld fjárútlát og fórnir.
E" þegar nýr áfangi lífeyrissjóðsgreiðslna al-
mennu verkalýðsfélaganna kemur til fram-
kvæimda um þessi áramót, er um leið vert að
minnast annars atburðar sem einnig kemur til
framkvæmda um þessi áramót, þ.e. að nú styttist
vinnuvika þeirra sem unnið hafa 44 stundir á
viku, í 40 stundir á viku. Þannig hækkar tíma-
kaup um 10% og sömuleiðis eftir- og næ’turvinnu-
kaiup. Þessi vinnutímastytting náðist í einum á-
fanga og hún náðist án þess að til verkfalla kæmi
vegna hennar sem slíkrar. Ástæðan til þess var
ekki sízt sú, að nú situr við stjómvölinn í þessu
landi ríkisstjóm sem ætlar sér að vera í verki
ríkisstjóm vinnandi manna á íslandi. Með þess-
um tveimur dæmum — frá 1969 og frá í samning-
unum í fyrra, 1971, — sést glöggt hver er mis-
munur stjómvalda nú og þá, og um leið sés’t
hver er mismunur á aðstöðu verkalýðshreyfing-
arinnar nú og var fyrir kosningarnar síðastliðið
sumar. Þennan saimanburð þarf launafólk að hafa
í huga þegar það nú um áramótin fær styttri
vinnuviku og færist nær fullum lífeyrissjóðsrétt-
indum.
jgn um leið og þetta tvennt er haft í huga óskar
launafólk á íslandi eftir því að vinningur kjara-
samninganna frá í síðasta mánuði haldist óskert-
ur — og það er einnig til marks um breytta stjóm-
arhætti um áramótin nú, að í þetta sinn á verka-
fólk að geta treyst því, að ekki verði ráðizt að
kjörum þess — gagnstætt því sem áður var. — sv.
MINNING
Fríðjón Bjarnason
PRENTARI
Fæddur 8. marz 1912, látinn 27. desember 1971
Friöjón Bjarnason prentari
lézt hinn 27. desember sd.. Við
sem vorum honum samíerða
langan spöl eða sSkamman á
lífsveginum, eigum um hann ó-
venju staðfastar og ljósar
minningar. En þótt hans sé
safanað úr hópnum, er hann
fellur frá fyrir aldur fram,
er þó sárastur missir konu
hans, Gyðu Jónsdóttur. sem
allir vinir Friðjóns senda sam-
úðarkveðjur í dag.
Friðjón var borinn og bam-
fæddur Reykvíkingur, og hann
var tengdur borginni sterkari
taugum en flestir aðrir. Hann
hafði vaxið úr grasi og tekið
út þroska sinn um leið og þessi
borg, sem aðeins hýsti um 12
þúsumd hræður, 'þegar hann
fæddist. Fyxir aðskotamann í
borginni sýnist það furðulegt,
að hann virtist þekkja eöa
kannast við hvern einasta
mann í Reykjavík. Og eE hann
þekkti ekki alla unglingana í
dag, þá þekkti hann áreiðan-
lega foreldrana og senniiega
afana og ömmurnar líka. Og
ekki nóg með það. FjöJbreyti-
lega ævisagna. og minninga-
þætti hafði hann á hraðbergi,
stundum af baksviðum borgar-
lífsins og af ednkennilegum
örlögum, og kunni vel frá
slíku að herma. Manni dvaldist
stundum við að skoða þær
mósaikmyndir mannlífsins, sem
honum var svo lagið að bregða
upp og sýna manni. Aldrei lá
honum illa orð til nokkurs
manns, en ekki varð dul á það
dregin að faíls og sýndar-
mennska var það sem féll hon-
um verst
Líf hans, svo öbrotið sem það
var, bar vott um fágæta fágun
tdl orðs og æðis. Hann var
kurteisi og yfirlætislaus í við-
móti, en þó jafnan hressilegur
og glettnin ávallt á næsta leiti.
Á vinnustað prentara hættir
auðvitað oft við óhreinindum
blýs og prentsvertu en að því
er tekur til hreinlætis var Frið-
jón ævinlega líkari hárskera en
„svartlistarmannd“. Að lokinni
vakt eða meðan hann beiðeftir
leiðréttingum fór hann hrein-
lætishöndum um setjaravélina
með klút og fægilög, þannig að
vélarrokkurinn hans reds ætíð
eins og gljáfægt heimilistæki
í blýmekki oig bleksorta prent-
smiðjunnar.
Það leiðir af Hikum að maður
sem gengur þannig um á
vinnuistað sínum, leggur einnig
alúð við heimili sitt. En þar
var Friðjón ekki einn um
hituna, því Gyða kona hans
er gasdd hinni sömu fíngerðu
smekkvísi, sem setti sérstæðan
svip á heimili þeirra. Sérhver
hlutur bar þar vott um fais-
lausa umhyggju og listræna
fágun. Þau hjón voru mjög
samhent og ferðuðust mdkið sam-
an. Friðjón var einu af þeim
mönnum sem aldrei láta sér
nægja að skoða landslag og
mannvirki eða listaverk. í
hverri utanferð kynntist hann
margvísleigu fóllki úr ólíkustu
stéttum og af ýmsu þjóðemi.
og úr þessu fólki hafði hann
ralkdð garnimar um lífsikjör og
lífehætti. 1 ferðalýsingum hans
voru því gjaman allt önnur
sjónarhorn en hjá venjutegum
túriisibum.
Viðræður við Friðjón gátu
aldrei orðið daufar eða leiðin-
legar, andlegt f jör hans sá fyrir
því. Yfirsýn hans og skilningur
á mannlegum vandamálum og
jákvætt lífsviðhorf hans léði
honum líka það jafnvægi hug-
ans að það var viðfelldin hvíld
að ræða við hann og að
skemmta sér í félagsskap hans.
Hann var blessunariega laus
við að taka lífið of hátíðlega
eða láta það þrúga sig. Hann
var vandaður verkmaður í iðn
sinni og starfsmaður, en eigi að
sdður var hann frábitinn lífs-
gæðakapphlaupinu. Því sem
skatturinn sikildi eftir af laun-
um hans, safnaði hann ekki
í maurasjóð né reisti hann sér
fyrir það musteri úr grjóti og
gileri, heldur eyddi hann því
á jörðu hér — og varði því vel.
Eysteinn Þorvaldsson.
*
1 dag fer fram útför Friöjóns
Bjamasonar prentara frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík. Gamall
samstarfsmaður í Prentsmiðju
Þjóðviljans er kvaddur en
hann hóf þar störf siiömmu
eftir að prentsmiðjan var sett
á stofn á árinu 1945.
Faðir hans Bjarni J. Jó-
hannesson hafðd unnið viö setn-
ingu Þjóðviljans í Víkings-
prenti. Sonur tók við af föður
og vamm líka að setningu
blaðsins þar til hann varð að
hætta vorið 1969 vegna snerts
af heilablóðfalli. Dvaldi Frið-
jón löngum síðan að Reykja-
lundi tíl endunhæfingar þar til
hann lézt 27. desember síðast-
liðinn á heimili sínu.
Friðjón hóf nám í ísafoldar-
prentsmiðju, árið 1929 og vanm
um árabil í þeirri prentsmiðju.
Þá vann hann í Alþýðuprent-
smiðjunni á seinni heimsistyrj-
aldarárunum þar til hann hóf
stört í Prentsmiðju Þjóðvilj-
ans. Friðjón var góður félagi
og hafði létta og góða lund er
yljaði oft samstarfsmönnum
hans á vinnustað. Hann var
einstakur húmoristi og naut
liísins umfram aðra memm.
Slíkir menn eiga stundum erfitt
með að draga sig í hlé frá
lífinu. Var það hetjuleg bar-
átta er Friðjón háði síðustu
ár ævi sinnar að öðlast heils-
una og vinnuþrekið á ný. Bjó
þó ætíð feigðargrumiur í brjósti.
Er mikil eftirsjá að þessum
góða dreng úr lífl oikkiar.
Friðjón var fæddur hér í
Reykjavíik 8. marz 1912 og hefði
orðið sextugur á þesisu ári. Ó1
hann allan aldur sinn hér í
bonginni oig átti mikimn fjölda
af frændum og vinum. Þekkti
hann vel til gömlu Reykjaivík-
ur frá því í fyrxi heimsstyrj-
öld. Foreldrar hans komiu hins
vegar utan af landi. Var móðir
hans Sigurbjörg Ámundad. ætt-
uð frá Bjólu í Holtum í Rang-
árvallas. Faðir hans varættaður
frá Djúpalæk í Bakkaifirðd
norður og hét Bjarni J. Jó-
hannesson eins og áður er frá
greint. Lá leið hans til Seyð-
isfjarðar og nam þar prent-
verk og síðan flhxttlst hann til
Reykjavíteur. Starfaði hann um
skedð í Isafloldarprentsmiðju
eins og sonurinn. Hafa fleiri
nánir ættmenn Friðjóns lært
prentverk.
Frið'jón var ailla tíð verka-
lýðssinni og stéttvís og góður
féiagi í Hinu íslenzka prent-
arafélagi. Var hann búinn að
vera þar félagi síðan 1934.
Friðjón kvæntist ágætri konu
Gyðu Jónsdóttur snemma á ár-
inu 1951 og reyndust þau hjón
samrýmd og góðir félagar. Vilj-
um við staxfsfélagar hans hér
á blaðinu votta henni samúð
ve'gna fráfalls manns hennar
svo og öðrum ættmenn.um hans.
g.m.
¥
í dag verður gerð frá Dóm-
kirkjunni útflör Priðjóns
Bjamiasonar, prentará. Andlát
Friðjóns bar að 27. desembed
si., en hiann hiafði á undianföm-
um árum. átt við mikl.a van-
heilsu að stríða og hafði á
þriðja ár dvailið að Reykja-
lundi.
Friðjón var fæddur í Reykja-
vík 8. marz 1912 og voru for-
eldrar bans hjónin Bjami J.
Jóhiannsson prentari’ og Sigur-
björg Ámundadóttir.
Friðjón hóf prentnám 1929
í ísafoldarprentsmiðju og vann
þar fyrstu starfsár sán, síðar
vann hann nokkur ár í Al-
þýðuprentsmiðjunni en síðustu
starfsár sán vann hann í Prent-
smiðju Þjó'ðviljans
27. janúar 1951 kvæmtást Frið-
jón eftirlifiandi konu sinni,
Gyðu Jónsdóttur.
Friðjón Bjiamason er öllum
sem honum kynntust sérstæð-
ur og minnisverður persónu-
leiki.
Ég átti því láni að faigna að
veria samstarfsmiaður Friðjóns
heitins í rúman áratug og er
hann tvímælalaust einn bezti
roaður sem ég hiefl átt siamstarf
við. Öll frtamkoma hans var
slík, bæði á vinnustað og utan
hans að rnaður sótti eftir að
vena í návist hans. Hann bar
djúpa vdrðingu fyrir sitarfi
síniu og rnættu margir taikia
hann sér til fyxirmyndar í allri
umgengni og þá ekki hvað
sízt í snyrtimennsku. Þótt Frið-
jón ætti hægt með að samlag-
ast fóíki með ólókiar Sxoðanir
svo og að aðJagia sig breytileg-
um aðstæðum, þá er mér óhætt
aö flullyrða, að það sem við
í daglegu tali köllum hraða,
en er í mörgum tilfellum ekki
annað en fum og fát, hafi
aldrei verið að hans sbapi.
Hreyfing hans var hæglát og
vinnubrögð futmliaus eins og
bann þyrfti aldrei að flýta sér.
Ég rnundi seigja að orðtakið:
flýttu þér hsegt, hafi falMð vel
að öllum starfsháttum Fri’ð-
jóns Það var vissulega eftir-
tektarvert hve verkdrjúgur vél-
setjari Friðjón var, þrátt fyr-
ir það að aldrei sá maður hann
vena í fflýtisham. Það kom fram
í seinna verkinu, sem vel var
vandað í því fyrra; það var yf-
irleitt lítið sem þurfti að leið-
rétta af því sem Friðjón bafði
seft, — sJík var vandvirkni
hans.
Friðjón átti þann skemmti-
lega eiginleika að geta saigt frá
mönnum og atbur’ðum á þann
hátt að unun var á að hiýða.
Það var oft skemmtilegt að
vera með Friðjóni í góðna vina
hóp þan sem s'kipzt var á
sboðunuim um miargvísJeg efni.
f samræðum fór hann ekki
duit með skoðanir sínar og
hafði yndi af að blanda geði
við menn. f samræðum við
aðra var hann eJcki fyrst og
fremst jábróðir og gætti því
af hans hálfu oft glettni og
kímni í viðræðum. Ummæli
hans voru græskulawe. og aldret
illkvittin, enda kunni hann vel
að temja skap sitt. Það var
t.d. eftirtektarvert. ’-hve Frið-,
jóni fór vel að ræða við bönn
og unglinga, enda gaf hann sér
tíma til að hlusta á og ræða
við þessia aldursflokka um á-
hugamá] þeirra.
Eins og áður segir var Frið-
jón kvæntur Gyðu Jónsdóttur,
vonu þau hjónin mjög sam-
Jynd og samtaka um flesta
hluti og ber heimili þeima ljós-
an vortt um það. Þar var yndis-
legt að koma oS á ég mangar
ánægjulegar minningar frá
þeim samverustimdum.
Bæði höfðu þau hjónin yndi
af fögrum listum. einkum tón-
list, myndlist og leikjjit og var
Friðjón vel að sér ! þessum
greinium.
Um leið og ég þaktoa Frið-
jóni vináttu hans við mig og
fjölskyldu mína á liðnum án-
um votta ég Gyðu inniiega
samúð.
Sig. Guðgeirsson.
jHIIMiR
Vinsælt og skemmtilegt tungumálanám.
ENSKA, DANSKA, ÞÝZKA, FRANSKA,
SPANSKA, NORSKA, SÆNSKA,
ÍSLENZKA FYRIR ÚTLENDINGA.
Kvöldnámskeið fyrir fullorðna.
Síðdegistímar fyrir húsmæður.
Hjálpardeildir fyrir unglinga.
Enskuskóli barnanna.
Málaskólinn Mímir
sími 1000 4 (kl. 1-7 e.h.).
Brautarholti 4.
»
i
<