Þjóðviljinn - 29.08.1972, Side 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJXNN Þriftjudagur 29. ágúst 1972
OJOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvamdaatjóri: EiSur Bergmantl.
RiUtjórar: Sigurður Guðmundaaon,
Svavar Gestsson (áb.).
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimaraaon.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 línur),
Áskriftarverð kr. 225.00 á mánuðf.
Lausasöluverð kr. 15.00.
Prentun: Blaðaprent h.f.
ÚTFÆRSLA LANDHELGINNAR ER BJÖRGUNARAÐGERÐ
Islendingar hafa ekki talið neitt sjálf-
sagðara en að bjarga mannslifum á
íslandsmiðum ef veður eða annað hefur
valdið erfiðleikum og lifsháska skipverja
erlendra sem innlendra. Vetur eftir vetur
hafa islenzkir sjómenn lagt sig i lifshættu
við að bjarga erlendum sjómönnum i
hafsnauð, og íslendingar hafa að sjálf-
sögðu gert allt sem i þeirra valdi stendur
til þess að hlúa að skipbrotsmönnum og
aðstoða á allan hátt. Til dæmis skipta þeir
tugum ef ekki hundruðum brezku sjó-
mennirnir sem eiga lif sitt að launa is-
lenzkum björgunarmönnum, og sennilegt
er að það séu einmitt Bretar — oft á lé-
legum skipum og illa búnir — sem öðrum
fremur hafa notið skilyrðislausrar hjálp-
fýsi íslendinga. Þegar mannslif er i
háska og björgun möguleg, tefla Is-
lendingar hiklaust á tæpasta vað.
Nú má segja, að það sé kaldranalegt að
þeir brezku sjómenn sem þessa dagana
stefna á íslandsmið skuli launa lífgjöf með
þvi að brjóta landhelgisreglur íslendinga.
Þegar íslendingar færa út landhelgi sina
eru þeir ekki að ráðast gegn hagsmunum
brezkra sjómanna — það er verið að
vernda hagsmuni allra fiskimanna, er-
lendra sem islenzkra. Hins vegar er vissu-
lega vegið að skammtímahagsmunum
brezka togaraauðvaldsins. En landhelgis-
barátta íslendinga er barátta upp á líf og
dauða. Takist okkur ekki að vernda fiski-
miðin og skipuleggja skynsamlegri hag-
nýtingu þeirra er úti um islenzku þjóðina á
þvi menningar- og lifskjarastigi, sem við
njótum i dag. Svo einfalt virðist þetta
vera, en það er íslendingum ægileg stað-
reynd. Skýrslur fiskifræðinga sýna, að
enginn þorskstofn er nú svo sterkur, að
óbreytt sókn geti byggzt á tilvist hans.
Þess vegna verður að gera nýjar friðunar-
ráðstafanir og það tafarlaust. 1 þvi skyni
verður landhelgin færð út á föstudaginn
kemur og þar lýst yfir lögsögu íslendinga.
Þjóðviljinn skirskotar til brezkra fiski-
manna og verkamanna, vegna þess að
islenzka þjóðin og verkalýður Bretlands
eiga sameiginlegra hagsmuna að gæta.
Islendingar vænta skilnings brezkrar
alþýðu i landhelgismálinu og að hún hafi
nú enn vit fyrir auðvaldinu sem vill fótum
troða réttindi smáþjóðar.
AÐDÁUNARVERT DRENGSKAPARBRAGÐ FÆREYINGA
Þrir brezkir togarar komu til Færeyja
um helgina þeirra erinda að fá vatn og
vistir. Tveir þessara togara voru nafn-
lausir og númerslausir, og Færeyingar
brugðust skjótt og vel við eins og þeirra
var von og visa: Þeir skipuðu skipstjórum
togaranna að hypja sig i burtu. Færeyska
landstjórnin gerði samþykkt i málinu, og
eftirleiðis verða sjóræningjaskip á leið á
Islandsmið ekki afgreidd i Færeyjum.
Þetta drengskaparbragð Færeyinga er ís-
lendingum ómetanlegur styrkur, þegar
aðrar nágrannaþjóðir reyna að telja ís-
lendinga á að fresta aðgerðum i land-
helgismálinu. Drengskaparbragð Færey-
inga er aðdáunarvert og er fagnað um allt
ísland. íslendingar minnast þess enn,
þegar Færeyingar ráku eiturskipið
,,Stella Maris” frá höfn i Færeyjum i
fyrra. Islendingar vita þvi, að þeir eiga
hauka i horni þar sem Færeyingar eru, og
f afstöðu Færeyinga felst óviðjafnanlegur
styrkur.
Atvinnuleysi dómara
Haag-dómstólsins!
75 ERNIRÍ LANDINU
Mál þau sem lögö hafa
verið fyrir Alþjóöadómstól-
inn í Haag siöustu 10 árin
eru ekki fleiri en það að
telja má þau á fingrum sér.
Orsakirnar fyrir þessu at-
vinnuleysi dómaranna eru
þær, að dómstóllinn er
steinrunnin stofnun, arf-
leifð frá timum nýlendu-
tímabilsins, en Sameinuðu
þjóðirnar erföu hann frá
Þ jóðabanda laginu.
Ilinar undarlegu nifmrstöfmr
dómsins vegna málsskots V-Þjóö-
verja og Breta. eru byggöar á
smánarsamningi tslands við
þessar þjóðir frá árinu 1961, svo
og hafréttarlögum frá 195».
Siðan umrædd hafréttarlög
voru samin og samþykkt hefur
verið stofnaður fjöldi rikja, sem
1958 voru nýlendur og af skiljan-
legum ástæðum áttu ekki þátt i
mótun þeirra. heldur voru lögin
mótuð af nýlenduveldunum sem
þá héldu þessum nýfrjálsu rikjum
i greip sinni. Nú hefur komið i
Ijós. að flest þeirra rikja sem 1958
voru nýlendur. og nýlenduveldin
töldu sig hafa umboð til að semja
fyrir og semja um að öllu leyti,
eru ekki samþykk þeim haf-
réttarlögum sem fyrrverandi
herraþjóðir þeirra mótuðu.
Sem dæmi um það hve stein-
runninn Alþjóðadómstóllinn er
má nefna. að dómendurnir 15 eru
kosnir til 9 ára i senn. og að mestu
skipaður af fulltruum rikja sem
gæta þurfa hagsmuna sinna fyrir
nýfrjálsum þjóðum. Nýverið átti
að gera tilraun til að sýna hve
endurnýjun dómsins væri frjáls-
leg og gerð af viðsýni þeirra sem
viðurkenna rétt smárikja og ný-
frjálsra.
Kosinn var Pakistani.
Sauðagæran var þó ekki alls
kostar heil, þvi Pakistaninn er
vaxinn upp i brezku hagkerfi,
brezkum hugsunarhætti og lærður
i brezkum lögum, sem til þessa
hafa ekki þótt bera vott um sér-
legt frjálslyndi þegar aðrir en
þegnar Stóra-Bretlands eiga i
hlut.
—úþ.
Eins og undanfarin ár hefir
verið fylgzt með islenzka haf-
arnarstofninum. Nú þessa daga
eru 14 arnarungar að verða fleyg-
ir og yfirgefa hreiðrin.
Atta arnarhjónum tókst að
koma upp ungum; tveir ungar
voru i 6 hreiðrum en tvenn hjón
með einn unga hvor.
9 önnur hjón gerðu tilraun til
varps sem misfórst. 1 3 tilfellum
var um að ræða, að annar eða
báðir fuglar voru ókynþroska, en
þegar stofn er litill parast full-
orðnir fuglar ungum ókynþroska
mökum.
Ein arnarhjón gerðu tilraun til
varps, og halda þau sig á svæði
þar sem ekki hafa sézt ernir ára-
tugum saman.
Samkvæmt talningu á þessu
sumri. eru alls 52 fullorðnir ernir,
9 ungir ernir og 14 ungar, alls 75
fuglar á öllu landinu.
Stofninn er enn i mikilli hættu,
og má i engu slaka á friðunarað-
gerðum. Ólögleg notkun svefn-
lyfja við dráp á veiöibjöllu hefir
boðið hættunni heim. A svæði þar
sem þessi aðferð var viðhöfð,
fundust fyrir tveimur árum 4 sjó-
rekin arnarhræ, þar af 3 af
ungum örnum. Var álitið að fugl-
inn hefði étið veiðibjöllu sem
drepizt hefði af eitri, — hann
siðan sofnað og drukknað.
Formaður Fuglaverndunarfé-
lags Islands er Magnús Magnús-
son, prófessor. Meðstjórnendur
Reynir Armannsson, fulltrúi og
Erling Ólafsson, náttúrufræði-
nemi.
Frá menntaskólunum í
Reykjavík
Menntaskólinn v/Hamrahlið verður settur
laugard. 2. sept. kl. 14.00, en kennsla hefst
4. sept. i öllum deildum.
Menntaskólinn i Reykjavik og Mennta-
skólinn við Tjörnina verða báðir settir
föstud. 15. sept.
BlLASKOÐUN & STILLING
Skúlagötu 32.
LJÓSASTILLINGAR
HJÚLASTILLINGAR MOTORSTILLINGAR
Látið stilla i tima. 4
Fljót og örugg þjónusta. I
13-10 0