Þjóðviljinn - 08.09.1972, Page 1

Alþýóubankinn hf
ykkar hagur
okkar metnadur
ÞAO BORGAR SIG
AÐ VERZLA í KROM
BELGIA VIÐURKENMR
LANDHELGI ÍSLANDS
í RAUN
Belgar sœkja um leyfi fyrir
skip sín, 18 talsins, og heita
að fylgja íslenzkum reglum
að öllu leyti
Ráðherrarnir Einar Ágústsson, Lúðvik Jósepsson
og Hannibal Valdimarsson iýstu þvi yfir á fundi
með fréttamönnum islenzkra fjölmiðla i gær, að
samningurinn við Belgiu væri afar þýðingarmikill,
hann fæli i sér ,,de facto” — viðurkenningu Belga á
islenzku 50 milna landhelginni. Það kom fram að
rikisstjórnin telur eðlilegt að hefjast nú handa við
samningaviðræður við Færeyinga og Pólverja um
togveiðar innan 50 milnanna.
Samningurinn við Belga var undirritaður siðdegis
i gær eftir fjögurra daga viðræður við fulltrúa
islenzku rikisstjórnarinnar.
Utanrlkisráðherra Einar
Ágústsson hóf fréttamannafund-
inn fyrir hönd rikisstjórnarinnar.
Taldi hann samkomulagiö mjög
mikilvægt, en gaf siðan Lúðvik
Jósepssyni orðið til þess að skýra
einstök atriði samkomulagsins.
Ldðvik sagöi að samkomulagið
tæki aðeins til 18 belgiskra skipa,
sem eru sérstaklega tilgreind I
samkomulaginu, og er veiðiheim-
ildin einungis bundin við þessi 18
skip. 4 skipanna eru togveiðiskip,
stærri en liðlega 300 tonn, en hitt
raunverulega fiskibátar, allt nið-
ur i 127 rúmlestir að stærö. Sækja
verður um leyfi fyrir hvert skip
fyrirsig til sex mánaða isenn,en
samkomulagið sjálft gildir til 1.
júni 1974.
Skipin fá heimildir fil aö veiða á
sjö svæðum. Fyrsta svæðið er á
svo nefndu Hvalbakssvæði, og
þar er veiöiheimildin 2 mánuði á
ári og nær allt að 12 milum, 2., 3.
og 4. svæði eru við SA-land og ná
lengst inn að 14 milum. 5. svæðiö
erá vestanverðum Selvogsbanka,
6. SV af Reykjanesi og 7. beint
vestur af Snæfellsnesi. Svæöi
þessi eru opin fyrir skipunum 2-11
mánuði á ári.
Samkomulagið nær eingöngu til
botnfiskveiði, þ.e. aðeins til
venjulegrar botnvörpu með
venjulegri möskvastærð. Ekki er
heimilt aö stunda humarveiðar á
þessum svæðum, en þær hafa
Belgar stundað mjög hér við land
og hefur humarinn verið stærstur
hluti aflaverðmætis Belganna við
Island.
1 samkomulaginu er gert ráð
fyrir þvi, að öll framkvæmt eftir-
lits sé i höndum islendinga, bæöi
að þvi er tekur til svæða, tima-
bila, veiðarfæra og annars búnað-
ar.
1 þeim leyfum sem belgisku
skipin fá er tekið fram að islenzk
lög og reglur skuli gilda um fram-
kvæmd þessara mála. Setji Is-
lendingar reglur um verndar-
svæði, mega þær samkv. sam-
komulagi þessu einnig taka til
veiðihólfa Belganna ef ástæða
þykir til.
Þá er tekið fram i samkomu-
laginu að Belgar skuli við veiðar
sinar taka sérstakt tillit til veiða
bátaflotans islenzka.
Hannibal Valdimarsson sagði
að hann teldi samkomulagið við
Belga mjög þýðingarmikið. Hér
er um aö ræða eitt af rikjum
EBE, sem nú gerir samkomulag
við okkur án tillits til þess sem
aðrir kunna að gera. Það er
mikilsvert i samkomulaginu að
hér er gert ráð fyrir leyfisveiting-
um til Belganna sem i reynd er
viöurkenning á yfirráðum tslands
yfir hafinu út að 50 milum. Um
þetta mál allt hefur verið fullt
samkomulag i rikisstjórninni og
við stjórnarandstöðuflokkana
sagði Hannibal.
Lúðvik Jósepsson sagði að i
samkomulaginu væri tekiö fram
að hvor aðili um sig afsalaði sér
engum grundvallaratriðum varð-
andi langhelgina sem slika. Við-
urkenning er fólgin i þvi, aö þeir
verða að sækja um leyfi. Sam-
komulagið fellur mjög vel að okk-
ar kröfum almennt, þetta eru litil
Krá blaðamannafundi ríkisstjórnarinnar í gær. A myndinni eru ráöherrarnir þrir sem sátu fyrir
svörum og þrir samninganefndarmenn rikisstjórnarinnar.
skip og veiðar þeirra munu nú
minnka mjög verulega hér við
land, ekki sizt þar sem humar-
veiðin fellur alveg niður.
A svipaðan hátt mætti hugsa
sér að samkomulag næöist við
aörar þjóöir, sagði Hannibal.
Fréttamaður Þjóðviljans
spurði hver áhrif þetta sam-
komulag gæti haft á viðræður við
aðra aðila sem hér kynnu aö leita
samninga.
Lúðvik Jósepsson svaraöi að i
samkomulaginu kæmi greinilega
fram, að tslendingar væru reiðu-
búnir til þess að semja á leyfa-
grundvelli. Nú reynir á þaö sem
aðrir kunna að vilja. Fljótlega má
gera ráð fyrir að samningavið-
ræður hefjist við Færeyinga um
togveiðar þeirra innan landhelg-
innar og ekki er ósennilegt að
fleiri þjóðir fylgi i kjölfarið.
Einar Agústsson sagöi, að ekki
væri enn unnt að slá neinu föstu
um það hver áhrif samkomulagið
hefði. En þaö er stórt skref i þá
átt að vinna lögsögu okkar viö-
tæka viðurkenningu. Belgar hafa
farið rétt og skynsamlega aö meö
þvi að halda sinum skipum fyrir
utan mörkin meðan samninga-
viðræður hafa staðið yfir.
Hannibal Valdimarsson sagði,
að aöstaða Belga væri mjög sér-
stök i fiskveiðunum á tsiandsmið-
um, þannig aö samkomulagiö við
þá getur ekki orðið fyrir mynd að
öðru samkomulagi i öllum atrið-
um. En,sagði llannibal, ieyfin eru
grundvöllur þessa samkomulags,
og hinn sami grundvöllur gæti gilt
um aðra. En ekki lizt mér björgu-
lega á samninga við Breta meðan
þeir brjóta hér lög, en slik fram-
koma er enginn eðlilegur undir-
búningur fyrir samningaviðræð-
ur. Hrctar veröa að breyta sinni
taktik.
Lúðvik sagði, að ágreiningur-
Framhald á bls. 11.
55 brezkir togarar að veiðum
innan 50 míbta markanna í gær
Brezkir
ennþá að
togarar eru
veiðum innan
nýju landhelgislínunnar.
Hafa þeir þó heldur fært sig
Hörpudiskur frá Stykkis-
hólmi til Eyrarbakka
Um 20 bátar hafa
fengið leyfi til hörpu-
disksveiða á Breiðafirði
og hafa sjómenn á þeim
hugsað sér að stunda
þessar veiðar i haust.
Um þrjátíu bátar til
viðbótar hafa sótt um
leyfi tií hörpudisksveiða
og er óráðið um leyfis-
veitingar til þeirra enn-
þá.
Bátar þessir eru
hvaðanæva að af landinu og er
farið að aka hörpudisk frá
Stykkishólmi til Eyrarbakka
og Stokkseyrar. Þá munu
bilar koma með þann.an skel-
fisk til vinnslu i frystihúsum i
Reykjavik, Hafnarfirði,
Keflavik og fleiri plássum.
Hins vegar eru þeir hættir að
aka hörpudisk til vinnslu i
Borgarnes. Þar er nú sláturtið
senn að byrja.
Nokkrir rækjubátar hafa
stundað rækjuveiðar á
Eldeyjarbanka i sumar. Eru
þessir bátar að hætta veiðum
og stendur til að taka af þeim
veiðileyfið vegna smáfiska-
dráps.
Togveiðar hafa gengið held-
ur illa i sumar og linuveiðar
útilegubáta við Grænland
gengu afar illa. Sama er að
segja af linuveiðum Vest-
fjarða-báta að undanförnu.
Hafa þeir veriðað fá þetta frá
700 kg. til 3ja tonna á 140 lóðir.
Sumartrygging sjómanna
rennur út 15. september.
Margir bátar verða þá teknir i
haustþrif og verður nokkuð
óráðið um úthald i haust hjá
linubátum og togbátum.
Af þessum sökum er mikil
ásókn i hörpudisksveiðar á
Breiðafirði. Sama var að
segja um humarveiði i sumar,
en yfir 200 bátar sóttu um leyfi
til humarveiða. Hættu þær um
siðustu mánaðamót og voru þá
Hornaf jarðarbátar hættir.
Humarbátar gerðu það sæmi-
lega framan af sumri,og var
hásetahlutur góður á mörgum
þeirra.
utar undan Norðvestur-
landi og tekið upp nöfn og
númer á nýjan leik.
Á Halamiðum voru fimm
brezkir togarar að veiðum i gær
og einn vesturþýzkur og á Horn-
banka voru 20 brezkir togarar að
veiðum innan 50 milna mark-
anna, sagði Hafsteinn Hafsteins-
son, blaðafulltrúi gæzlunnar.
Út af Suðausturlandi, nánar
tiltekið út af Hvalbak, voru 30
brezkir togarar að veiðum.
í gær var brezka freigátan
Áróra væntanleg á fiskimiðin við
tsland.
I DAG
Samningurinn við
Belga er birtur í heild á
2. síðu ásamt korti af
veiðisvæðinu. Þá er
fjallað um samningana
í forustugrein blaðsins
á 4. siðu.
Hvað ber á milli? —
Rætt við Lúðvík
Jósepsson um það sem
á milli ber gagnvart
Bretum.