Þjóðviljinn - 14.12.1972, Síða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN F’immtudagur 14. desember 1972
DJÚÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Kramkvæmdastj'óri: Eiftur Bergmann
Kitstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson (áT>.)
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur).
Áskriftarverð kr. 225.00 á mánuði.
Lausasöluverð kr. 15.00.
Prentun: Blaðaprent h.f.
HLUTADÝRKUN - EÐA NÝTT VERÐMÆTAMAT
Um siðustu helgi voru framin fleiri inn-
brot i Reykjavik en dæmi eru um oft áður.
Hér var einkum um að ræða afbrot ungra
manna og unglinga, sem á ýmsan hátt
hafa orðið úti i þjóðfélagi samtimans þrátt
fyrir allan ytri glæsileik þess og velmeg -
un. Þessi staðreynd beinir sjónum okkar
að annarri staðreynd, sumsé, þeirri, að
afbrotahneigð, óregla og það sem kallað
er hegðunarvandkvæði unglinga eiga
einkum rætur sinar að rekja til þeirra að-
ferða og meginsjónarmiða, sem móta alla
framkomu þjóðfélagsins i garð æskunnar
Hér er átt við gróðasjónarmiðið sem er
grundvallarviðhorf og drifkraftur valda-
mikilla afla i samfélaginu. Æskan er si-
fellt höfð að féþúfu; óprúttnir kaupsýslu-
braskarar græða stórfé á þvi að framleiða
dýra fatatizku handa unga fólkinu;
kaupahéðnar reka veitingahús sem
byggjast á þvi að sarga sem allra mest fé
út úr ungu kynslóðinni,og þegar ungt fólk
hyggst stofna til heimilishalds neyðist það
til þess að beygja sig undir ofurvald
gróðastefnunnar með þvi að basla i að
byggja eða kaupa eða að búa i rándýru
leiguhúsnæði. Það er sama hvar borið er
niður, og svo er komið, að i vaxandi mæli
hefur gróðasjónarmiðið tekið yfirhöndina
yfir mannlegum sjónarmiðum og siðferði-
legu mati. Viðleitni fólksins sjálfs —
fórnardýranna — til þess að standa gegn
ásókn gróðaaflanna hverfur siðan smám
saman og fórnardýrin leggja sig fram um
að ná tangarhaldi á öðru fólki, öðrum
fórnardýrum. Græða, græða, græða sem
mest er kjörorðið. Skitt með allt
menningarlegt og siðferðislegt gildismat.
Ein meginástæðan til þess hversu hratt
þessi öfugþróun hefur gengið fyrir sig á
íslandi á undanförnum árum er óstöðug-
leiki efnahagsmála. Það að sölsa undir sig
gróðafé á sem skemmstum tima hefur
með árunum orðið viðurkennd lifsnauðsyn
ef fólk ætlar að „bjarga sér og sfnum”
undan verðbólgunni, gengisfellingunum
og sifelldum árásum ihaldsstjórna á kjör
launafólks. Magnús Kjartansson iðnaðar-
ráðherra gerði þessi vandamál að
umtalsefni i þingræðu á dögunum. Þar
lagði hann áherzlu á þau efnahagslegu
vandamál, sem hér hafa verið rikjandi,
sem eina meginorsök þeirra sjúklegu til-
hneiginga sem birtast i innbrotum og
annarri afbrigðlegri hegðan. Þetta vanda-
mál leysum við ekki með þvi að byggja
miklu meira rými fyrir geðsjúka eða með
öðrum hliðstæðum stofnunum. Þetta
vandamál ristir miklu dýpra, sagði ráð-
herrann. Þjóðfélag okkar hefur á fáum
áratugum breytzt úr bændaþjóðfélagi i
neyzluþjóðfélag með allt öðrum verðmæt-
um og allt öðru gildismati en gerist i
bændaþjóðfélögum. Viðhorf neyzlunnar
hafa þrýst sér inn i alla þætti þjóðlífsins;
hluturinn verður hið eftirsóknarverða, en
siðferðislegt mat hverfur. Þjóðfélag án
siðferðislegra verðmæta stendur ekki
lengi, sagði Magnús Kjartansson,
Ennfremur sagði Magnús:
Á timanum eftir strið hefur allt verið
hér á tjái og tundri. Gengislækkanir á
gengislækkanir ofan. Krónan hefur haldið
áfram að hrapa. öll þau efnahagslegu ein-
kenni, sem menn bundu hugmyndir sinar
við áður, hafa sundrazt fyrir augum
manna. Fólk veit ekki við hvað það á að
miða hegðun sina, og við skulum ekki
undrast það þó að slikt ástand hafi áhrif á
börn og unglinga. Þau heyra á heimilum
sinum að mestu skipti að komast yfir sem
mest af hlutum og þeim finnst sjálfsagt að
þau hegði sér i samræmi við það. Ég held
að okkar stóri vandi sé að gefa þjóðfélagi
okkar einhver siðferðisleg markmið og við
getum aldrei unnið bug á sjúklegum ein-
kennum nema við komumst fyrir rætur
þeirra og áttum okkur á þvi hvað
sjúkdómnum veldur.
— Þjóðviljinn vill þvi leggja áherzlu á
að það dugar skammt að hneykslast og
fárast yfir þvi sem aflaga fer nema við
skiljum um leið af hverju það stafar og
gerum ráðstafanir samkvæmt þvi. Við
eigum ekki nema um tvennt að velja: Að
stuðla að nýju verðmætamati — eða að
halda áfram að blóta peningasjónarmiðin
og ástunda hlutadýrkun.
þíngsjá þjóðvíljans
Um miljarður að láni til
opinberra framkvæmda
i gær var lagt fram á alþingi
stjórnarfrumvarp um heimild
fyrir rfkisstjórnina til aft taka lán
vegna fra mkvæm daáætlunar
fyrir árift 197:1. Verftur nú unnt aft
afgreifta fjárlagafrumvarpift og
framkvæmdaáætlun samhliöa, en
þaft er í fyrsta sinn sem slíkt ger-
ist.
1 frumvarpinu er gert ráð fyrir
að teknar verði að láni 918 milj.
kr. vegna opinberra fram-
kvæmda auk 100 milj. kr. sem
2 3/2% launaskattur
Lagt hefur verið fram stjórnar-
frumvarp um að launaskattur
skuli framvegis verða 2 1/2%. Er
með þessu gert ráð fyrir að
launaskatturinn verði fastur
tekjustofn, en verði ekki aðeins
ákveðinn til skamms tima i senn
með bráðabirgðaráðstöfunum.
Fyrning miðíst
við nýja matið
Fimm þingmenn úr öllum
flokkum flytja i neðri deild frum-
varp til laga um að atvinnufyrir-
tækjum verði heimilt að miða
gangi til Framkvæmdasjóðs af
nýrri útgáfu spariskirteina eða
samtals liðlega 1 miljarður
króna. Fyrir utan þessar lántökur
er gert ráð fyrir að taka þurfi 400
milj. kr. erlent lán vegna Sigöldur
virkjunar og 60 milj. kr. tækja-
kaupalán vegna Pósts og sima.
Þær opinberar framkvæmdir
sem um er rætt i frumvarpinu
sérstaklega eru helztar sem hér
segir: Til framkvæmda á vegum
Rafmagnsveitna rikisins 236 milj.
fyrningarverð fasteigna við nýja
fasteignamatið, þó að fyrirtækin
hafi ekki eignazt þær fyrr en á ár-
unum 1969—1971.
Breytingar-
tillögur við
fjárlaga-
frumvarpið
I gær komy fram á aiþingi
breytingartillógur þær, sem fjár-
veitinganefnd i heild gerir við
fjárlagafrumvarpið eins og það
var lagt fram i haust.
kr., til Skeiðarársandvegar 230
milj. kr., til sveitarafvæðingar 70
milj kr., til vegaáætlunar 75 miij.
kr., til Orkustofnunar vegna
vatnsorkurannsóknar, jarðhita-
rannsókna og jarðhitaleitar 53
milj. kr., til Hafnarfjarðarvegar
um Kópavog 50 milj. kr. Þá má
nefna, að ætluð er lántaka vegna
lögreglustöðvarinnar i Rvik. 30
milj. kr. og til rannsóknarstofn-
ana að Keldnaholti 9 milj. kr.
Endurhæfinga-
tæki til að
eyða bjúg
| A dögunum kom til landsins
! tæki ætlað til að eyða bjúg af út-
.limum. Einkum er þetta tæki
notað til endurhæfingar konum,
sem hafa gengið undir róttækar
skurð»aðgerðir vegna brjóst-
krabbameins og vill bjúgur setj-
ast i handleggi.
Byggingarvöruverzlun Kópa-
vogs hefur keypt þetta tæki og
gefið Krabbameinsfélagi íslands
i tilefni af 10 ára afmæli fyrir-
tækisins. Ennfremur i minningu
annars stofnanda fyrirtækisin^
Hjalta Bjarnasonar, sem lézt á
árinu 1970 og hefði orðið 50 ára 3.
júni 1972.
Það hefur orðið að samkomu-
lagi að hafa tækið i æfingastöð
Styrktarfélags lamaðra og
fatlaðra að Háaleitisbraut 13 hér i
bæ.
Nefnd sú sem skipuö var af
menntamálaráöherra til aft
annast upptökuheimili unglinga,
leitafti til félagsmálastofnunar
Iteykjavikurborgar um húsnæfti
fyrir skammtimavistun unglinga
og haffti nefndin augastað á
skólagarðahúsi borgarinnar i
Árbæjarhverfi. Borgaryfirvöld
tóku þessu máli mjög vel, en
þegar betur var aft gáft, þurfti
þetta hús þaft mikillar lag-
færingar við, aft horfift var frá þvi
aö taka það undir þessa starf-
semi.
Nú hefur nefndin augastað á
húsi einu i Kópavogi, sem það
getur fengið svo til strax, og er
aðeins beðið eftir leygi frá
menntamálaráðuneytinu til að
kaupa húsið.
Ef af þessu’verður ætti heimili
til skammvistunar unglinga að
verða tilbúið i byrjun febrúar n.k.
, en mjög brýn þörf er á heimili
sem þessu. —S.dór.
Dagskrá um
Nordahl Grieg
verður i Norræna húsinu föstudaginn 15.
desember kl. 20.30 i tilefni af þvi að liðin
eru 70 ár frá fæðingu skáldsins.
Flytjendur dagskrárefnis:
Árni Kristjánsson, Brynjólfur Jóhannes-
son, Andrés Björnsson, Einsöngvarakór-
inn, Svala Nielsen og Guðrún A. Kristins-
dóttir.
í anddyrinu verða til sýnis ljósmyndir og
bækur um og eftir Nordahl Grieg.
Norræna húsið.
NORRÆNA
HÚSIÐ
ný
Þingmál
Húsnæði fyrir
skammtímavistun
unglinga á næsta leiti?