Þjóðviljinn - 24.03.1973, Side 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 24. marz
DJÚÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSIALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Otgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson (áb.)
Auglýsingastjóri: Heimir Ingimarsson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólav.st. 19. Simi 17500 (5 linur).
Askriftarverö kr. 300.00 á mánuöi.
Lausasöluverö kr. 18.00.
Prentun: Blaöaprent h.f.
ATHUGUN TIL FYRIRMYNDAR
Ein hin stærsta rikisstofnun er Trygginga-
stofnun rikisins. Þar er velt i gegn á ári
hverju mörgum tugum miljóna og tugum
aftur. Þessi stofnun hefur nú verið starf-
andi um áratugaskeið og þvi ekki óeðlilegt
að heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytið tæki ákvörðun um að láta fram fara
rannsókn á rekstri stofnunarinnar og hög-
um hennar almennt. Er slík úttekt á þess
háttar stofnun raunar til fyrirmyndar, og
benda niðurstöðurnar i könnun á Trygg-
ingastofnuninni mjög eindregið til að
nauðsyn sé á hliðstæðum athugunum ann-
ars staðar.
Það kom fram i athugun á Trygginga-
stofnuninni og rekstri hennar, að margt
fer mjög miður i þessari stofnun. Til dæm-
is kemur i ljós, að yfirvinna er óhóflega
mikil; dæmi er þess að sami starfsmaður
hafi tekið yfir hálfa miljón króna i greiðsl-
ur fyrir yfirvinnu á fyrstu 10 mánuðum sl.
árs! Þó kom þessi sami maður 3,4 vikum
of seint til vinnu á árstimabili, en óstund-
visi og fjarvistir eru ekki reiknaðar til frá-
dráttar i þessari stofnun samkvæmt hinni
athyglisverðu könnun Hagvangs h.f. á
Tryggingastofnun rikisins. Það er og at-
hyglisvert, að það eru yfirmennirnir sjálf-
ir sem fá mestallar eftirvinnugreiðslurn-
ar, fjarvistir eru 7—8% af heildardag-
vinnutima,og7,2% reksturskostnaðar fara
til þess að greiða yfirvinnukostnað. En
undarlegt er það, með tilliti til hinnar
miklu yfirvinnu, að þarna er ógjarnan
fastráðið starfsfólk. Virðist mikið um
hlaupafólk, sem er skamman tima, og
veldur þetta aftur þvi, að skortur er á
þjálfuðu starfsliði sem veitir bærilega
þjónustu viðskiptavinum stofnunarinnar.
Það var ennfremur athyglisvert að sam-
kvæmt athugun Hagvangs tiðkast hin
mestu fornaldarvinnubrögð á Trygginga-
stofnuninni. Með þvi einu að taka upp
tölvutækni i stað handavinnu má spara
hvorki meira né minna en 10 miljónir
króna. Og samkvæmt könnun Hagvangs á
öðrum atriðum má tvimælalaust ætla að
unnt sé að spara tugi miljóna með ein-
faldri hagræðingu.
Niðurstaðan er þvi i stuttu máli sú, að
könnunin á rekstri Tryggingastofnunar-
innar gefur tilefni til þess að krefjast
könnunar á hliðstæðum stofnunum öðrum
á vegum opinberra aðila. Athugunin á
rekstri Tryggingastofnunar rikisins er til
fyrirmyndar, og má furðulegt teljast að
hér er um algert einsdæmi að ræða, en
ætti að verða fordæmi öðrum aðilum. Af-
staða heilbrigðis- og tryggingaráðherra i
þessu efni er mjög til fyrirmyndar. Hér er
um það að ræða að pólitiskir forustumenn
taki sig fram um að endurgjalda þann
trúnað sem þeim er sýndur með frum-
kvæði til þess að rannsaka vandamál og
hvort ekki megi fara betur með fé
almennings en gert hefur verið. Þess má
geta að sparnaður um hverjar tiu miljónir
króna jafngildir tekjutryggingu til handa
40 hjónum eða 80 einstaklingum, og yfir-
vinnugreiðslur þær til eins manns i tiu
mánuði jafngilda riflega árs tekjutrygg-
ingu tveggja viðskiptavina þessa sama
manns i lifeyrisdeild Tryggingastofnunar
rikisins.
ÞAÐ ER FLEIRA I SKUFFUNUM
Þegar núverandi rikisstjórn tók við
völdum skoraði Þjóðviljinn á ráðherrana
að sýna almenningi hvað leyndist i skúff-
um þeirra manna sem á annan áratug
höf ðu setið i ráðherrastólunum og margir
horft i gegnum fingur við alls konar
óþrifnað og séð illgresi spretta i skugga
spillingarinnar. Smám saman hefur verið
að koma i ljós eitt og annað sem gefur
vissulega tilefni til að ætla að viðreisnar-
ráðherrunum hafi ekki einasta verið ósýnt
um stjórna af beinum pólitiskum ástæð-
um; þeir hafi heldur ekki haft nauðsynleg-
an heiðarleika til að vera trúnaðarmenn
almennings. Má i þessu sambandi benda á
Slippstöðvarhneykslið sem ákaflega
glöggt dæmi um vafasama ráðsmennsku;
og rannsóknin á högum Tryggingastofn-
unarinnar gefur til kynna að enn sé þörf á
athugunum. Það er fleira i skúffum við-
reisnarráðherranna, sem enn á eftir að
draga fram i dagsljósið.
Óeðlilegur fjöldi lausráðinna:
Þjálfun starfsfólks
lítt eða ekki sinnt
Óeðlilega hátt hlutfall
starfsfólks Trygginga-
stof nunarinnar er lausráðið
og þjálfun starfsfólks er
mjög ábótavant og kemur
hvort tveggja niður á
þjónustu stofnunarinnar
auk kostnaðarauka vegna
lélegra vinnubragða.
Þetta kemur fram i athugun-
inni, sem heilbrigöis- og
tryggingaráðuneytið hefur látið
gera á rekstri og skipulagi
Tryggingastofnunarinnar, og er
mjög athyglisverð, ekki sizt með
tilliti til þess, að þetta er i fyrsta
sinn sem slik könnun fer fram á
rekstri opinberr.ar stofnunar hér
á landi. Má ætla, að vfðar i rikis-
kerfinu sé að finna svipuð dæmi
þeim, sem Þjóðviljinn hefur rakið
undanfarna daga og vakið hafa
mikla athygli meðal almennings.
1 skýrslu Hagvangs hf., sem
unnið hefur að könnuninni, segir
ma. um starfsmannahaldið, sem
heyrir undir skrifstofustjóra, að
það sé i lausum skorðum og að
þýðingarmiklum þáttum þess
hafi ekki verið nægilega sinnt.
Ekki reyndist mögulegt að fá
tölur um fjölda starfsmanna á
liðnum árum, þrátt fyrir
itrekaðar tilraunir i þá átt, segir i
skýrslunni og sýnir sú staðreynd
strax, að eitthvað er bogið við
þennan þátt starfseminnar. En
samkvæmt talningu 1. sept. 1972
var starfsmannafjöldi þá 89, og
við skoðun launalista fyrir 1971
kom fram, að alls þáði 151 aðili
laun hjá stofnuninni og sérsjóðum
það ár.
Af þessum fjölda voru fast-
ráðnir starfsmenn 63, en laus-
ráönir 61 og höfðu 6 þeirra unniö
allt árið, en hinir 1 -47 vinnu-
vikur. Er vakin athygli á, hve
mikill hluti starfsfólks er lausráö-
inn og vinnur skamman tima hjá
stofnuninni. Vinna þess fer að
verulegu leyti fram i sumarleyf-
um og við aðrar afleysingar og
talið eðlilegt, að þörf sé slfkra
ráðninga að einhverju leyti, en á
hinn bóginn er talið of langt
gengið, þegar rúmlega þriðj-
ungur vinnuvikna er unninn af
lausráðnu fólki og geti það haft i
för með sér rýrari þjónustu við
almenning.
Oft er bent á, hve sérhæfðu
hlutverki Tryggingastofnunin
gegni, og telja forsvarsmenn
hennar, að alllangan tima taki
fyrir nýjan starfsmann að setja
sig inn i störf hennar og gang
mála, segir ennfremur. En þegar
litið er á allan þann fjölda laus-
ráðinna starfsmanna, sem vinna
þar lengri eða skemmri tima árs-
ins, vaknar spurning um, hversu
háttað sé starfsþjálfun og hvers
konar færðslu nýir starfsmenn
hljóti viö ráðningu. Hefur komið i
ljós, að nýr starfsmaður fær enga
kerfisbundna fræðslu af deildar-
stjórum eða öðrum yfirmönnum
við upphaf starfs.
Sem afleiðingar af þessu nefnir
skýrslan sem dæmi, að komið
hefur fram i samtölum við starfs-
fólkið, að það hafi varið talsverð-
um tima fram eftir vetri i leið-
réttingar á röngum færslum
sumarstarfsfólks. Er lagt til, að
nýir starfsmenn njóti ákveðinnar
kerfisbundinnar starfsþjálfunar
og fái almenna tilsögn i bótarétti
og lögum almannatrygginga og
upplýsingar um hlutverk
stofnunarinnar i þvi sambandi.
Jafnframt, að unnar séu starfs-
lýsingar til að auðvelda nýju fólki
að aðlaga sig starfinu. — v h
Tregt hjá
Keflvík-
ingum
Frekar tregur afli er hjá Kefla-
vikurbátum þessa stundina. A
fimmtudag var hæsti netabátur
með 20 tonn, en aflinn fór niður i
3—4 tonn, að sögn Helga Jónsson-
ar vigtarmanns i Keflavik.
Aðeins einn bátur er á linu,
Manni, og hefur hann fengið 5—8
tonn i siðustu þrem til fjórum
róðrum.
t gær landaði Náttfari ÞH 250
tonnum af loðnu i Keflavik, en að-
eins tveir Keflavikurbátar eru á
loðnu, Vonin og Keflvikingur.
Leikfélag Yestmannaeyja tekið til
starfa
í landi
Leiktélag Vestmannaeyja hefur nú
hafið sýningar hér á meginlandinu og
verða þær i Félagsheimilinu á Sel-
tjárnarnesi, og sú fyrsta almenna
verður á sunnudagskvöld, annað
kvöld, klukkan 20:30.
Leikurinn, Margt býr i þokunni, sem
er sakamála- og gamanleikur, var
sýndur i gærkvöldi á lokaðri sýningu
fyrir hjálparsveitir Rauða krossins,
sem unnu að mannbjörginni i Eyjum
við úpphaf gossins.
Ætlun Eyjamannanna er að sýna á
Seltjarnar'nesi nokkrum sinnum i
næstu viku, en fara siðan út um iand
með verkið. Leikstjóri er Ragnhildur
Steingrimsdóttir.
A myndinni eru talið frá vinstri,
Unnur Guðjónsdóttir, Marta Björns-
dóttir, Gunnar Sigurmundsson og
Asta Bjartmars.