Þjóðviljinn - 09.12.1973, Blaðsíða 8

8 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 9. desember 1973.
Hreingrening nefnist þessi mynd eftir Hring Jóhannesson en hún er á
sýningunni i Galleri SÚM.
Ovenjuleg tíðindi
á SÚM-sýningunni
Fyrsta desember sýning i
Galleri SÚM hefur nú staðið i viku
og vakið athygli — hún er eitt af
fáum dæmum um mjög pólitiska
myndlistarsýningu hérlendis.
Sýningin fer fram undir vig-
orðunum tsland úr Nato, herinn
burt.
1 vikunni gerðust þau tiðindi að
sýnendum fækkaði um tvo.
Guðmundur Sigurjónsson tók
niður myndaflokk sinn og bar þvi
við, að sýningin sýndi ekki rétti-
lega móthverfurnar i islensku
þjóðfélagi. Sigurður Þórir
Sigurðsson hefur einnig tekið
niður sinar myndir.
27 listamenn eiga þá verk á
þessari sýningu, sem opin er kl. 4-
10 næstu daga.
Enn við sama
heygarðshornið
Ekki verður séð að hjá forustu-
mönnum islenskra útvegsmanna
(Ltú), sem nýlega hafa lokið
aðalfundi sinum, hafi orðin nein
hugarfarsbreyting i garð
sjómanna og þess fólks, er vinnur
aö fiskiðnaði, þegar þeir setja
fram hugmyndir sinar um lausn á
fyrirstjánlegum vinnuaflsskorti
við þessi störf á komandi vetrar-
vertið.
Kristjan Ragnarsson, form.
Ltú lagði til i Morgunblaöinu i
marsmánuði 1971, að vandi fólks-
eklunnar á fiskiskipaflotanum
væri leystur með þvi aö skipu-
leggja atvinnuleysi i landvinnu
með samdrætti þess opihbera við
framkvæmdir i samgöngu-
málum, byggingum o.fl. yfir
vetrarvertiðina. Og nú nýlega
kom hann fram i sjónvarpsviðtali
með sömu úrræðin ásamt for-
manni útvegsmanna i Vest-
mannaeyjum, Birni Guðmunds-
syni, sem ég kynntist þó sem
ágætum samstarfsmanni i
Atvinnumáladeild Suðurlands-
kjördæmis fyrir nokkrum árum.
Einnig kom fram i viðtalsþætti i
sjónvarpinu fyrj'r nokkru fulltrúi
af fiskiþingi, sem lét i ljósi sömu
skoðanir til að leysa vandamál
sjávarútvegsins varðandi fólks-
ekluna. Loks kom svo sjálfur
formaöur þingflokks Sjálfstæðis-
flokksins, Gunnar Thoroddsen, á
Alþingi 3. þ.m. og tók undir kröfur
útvegsmanna, sem m.a. eru þær
að dregið skuli úr framkvæmdum
rikisins og sveitarfélaga yfir
vetrarvertiðina, að skólaung-
lingar fái fri úr skólum til að
vinna i frystihúsum og i þriðja
&

ÍS
Segulhausar og demantsnálar fyrirliggjandi
Nóatúni sími 23800
Klapparstíg sími 19800
Akureyri sími 21630
Björgvin Sigurösson,
formaöur Bjarma,
Stokkseyri
Björgvin Sigurðsson
lagikomi til innflutningur erlends
vinnuafls.
Allir ganga þessir menn fram
hjá kjarna málsins, þeim
höfuðatriðum sem er undirstaða
þess að leysa vandann, en það er
aö bæta þarf kjör þess fólks og
aðbúnað, er við þessi þjóðhags-
lega þýðingarmiklu störf vinnur.
Það er furðuleg skammsýni að
ætla með þvingunarráðstöfunum
aö neyöa fólk tii vinnu í þessi störf
fyrir laun, sem öllum, er af sann-
girni vilja mæla er ljóst, að er
langt undir þvi merki, sem nægja
til lifsframfæris, nema með hóf-
lausri vinnuþrælkun i lengd
vinnutima.
Stórhækkað kaup og bætt iifskjör
sjómönnum til handa og þvi fólki
er að fiskiðnaði vinnur er það eina
sem vandann leysir.
Aðalvinnuafl flestra frystihúsa
á Suðvesturlandi s.l. sumar voru
skólaunglingar og húsmæður sem
ekki komust i aðra vinnu. t kjara-
samningum i des. 1971 var 16 ára
unglingum sýnd sú viðurkenning
af atvinnurekenda hálfu fyrir
störf sin, að kaup þeirra var
lækkað niður i 95% af fullorðinna
kaupi, sem þeir höfðu jafnan haft.
Vissulega sérstæð verðlauna-'
veiting.það, fyrir þann vinnu-
kraft, sem viða bjargaði frysti-
húsunum á s.l. sumri.
Sjómannakjörin þarf að stór-
bæta, svo þýðingarmiklu hlut-
verki gegna þeir i okkar þjóð-
félagi með starfi sinu aö bjarg-
ræðisatvinnuvegi þjóðarinnar,
sem undir méginhluta af gjald-
eyrisöflun þjóðarinnar stendur.
Algerlega fritt fæði sjómanna um
borð er alger lágmarks-
krafa.Slikt þykir sjálfsagt nú til
dags um þá menn, sem i landi
vinna fjarri heimilum sínum, og
hvi skyldu sjómenn ekki sitja við
sama borð?
Allir sem til þekkja og af nokk-
urri sanngirni vilja mæla, hljóta
að viðurkenna að sjómanns-
starfið er i algerri sérstöðu um
aðstöðu og aðbúnað við önnur
störf i okkar þjóðfélagi. Fjarri
heimilum sinum, margir lang-
timum saman, stunda þeir
atvinnu sina. Öviss vinnutimi,
fáar fyrirfram ákveðnar fri-
stundir, takmörkuð aðstaða til að
njóta með fjölskyldum sinum
þess heimilislifs, er þeir er i landi
vinna njóta daglega. Allt rennur
þetta stoðum undir þá sanngirnis-
kröfu að sjómenn eigi að njóta
þeirra bestu launa, er þjóðfelagið
hefur efni á að veita þegnum
sinum.
Það er ekki nóg að titla
sjómenn ,,hetjur hafsins” á
sjómannadaginn og við hátiðleg
tækifæri. Það eru athafnirnar en
ekki orðin ein sem gilda. Það mat
eitt gildir i þeim efnum, sem
kémur fram i afstöðu útgerðar-
manna þegar um kjaramál
sjómanna er fjallað.
Með langvinnum verkföllum
hafa sjómenn tiðum orðið að
sækja smávægilegar kjarabætur
sér til handa. Og með laga-
setningu voru kjör sjómanna
rýrð hvað eftir annað á stjórnar-
timabili „viðreisnarinnar”. Það
eru kveðjurnar sem „hetjur
hafsins” hafa fengið, þegar búið
er að loka sjómannadagsskjall-
ræðurnar niður i skúffu og hið
rétta andlit ihaldsseminnar er
komið aftur i sinar eðlilegu
stellingar.
Allar kjarabætur sjómanna,
sem náðst hafa i gegnum árin,
hafa sannað aö það borgar sig
fyrir útgerðina sjálfa að bæta
kjör sjómanna.
Þegar fyrstu togaravökulögin
voru sett, var fullyrt af ihaldi og
útgeröarmönnum þeirra tima, að
vökulögin myndu riða íslenskri
togaraútgerð að fullu. Og mátti
þó merkileg skammsyni kallast,
að útgerðarmenn þeirra tima
skyldu ekki sjálfir koma auga á
hve villimannleg vinnubrögð voru
búin togarasjómönnum fyrstu ár
togaraútgerðar á tslandi.
Það virðist ganga grátlega
seint að koma útgerðarmönnum i
þessu landi i skilning um það, að
bættur aðbúnaður sjómanna,
aukið öryggi þeirra og bætt lifs-
afkoma, eru atriði, sem hverri út-
gerð er i flestum tilfellum miklu
minni útgjaldaatriði, heldur en
margt það, sem erlendir og inn-
lendir auðhringar demba á út-
gerðina i skefjalausri samkeppni
um gróða og ábatavon i sambandi
við það, sem útgerðin þarf á að
halda til reksturisins, svo sem
oliur, veiðarfæri, tryggingar o.fl.
er snerta afkomu útgerðarinnar
og ekki verður séð að út-
gerðarmenn geri neitt til að fá i
sinar hendur úr hendi auðhring-
anna. Þeir virðast hafa fengið þá
fáranlegu hugmynd i kollinn, að
lágt kaup og lág prósenttala i
hlutaskiptum til sjómanna sé það
sem öllu máli skipti um rekstur
útgerðarinnar.
Það hefur gætt furðúlegrar
skammsyni og þröngsýni i fram-
komu fórustumanna Landssam-
bands islenskra útgerðarmanna i
samningum við sjómannafélögin
á undanförnum árum.
Vandamál fólkseklunnar á
fiskiskipaflotanum og hjá frysti-
húsunum verða ekki leyst nema
með þvi að gera kaup og aðbúnað
þess fólks, er að þessum störfum
vinnur það góð að samanburð þoli
við önnur störf i þjóðfélaginu,
sem hægari eru og áhættuminni.
Allar þvingunarráðstafanir til
að neyða fólk til þessara starfa á
lélegu kaupi og lágum hluta-
skiptum munu algerlega missa
marks. Það er forustumönnum
Ltú hollt að hafa i huga i yfir-
standandi kjarasamningum.
KVIKMYNDIR
SMIÐJAN S?Í,»a
GF.Itl)
TKKL’K Al) Sftll SMÆKIII
<>G STÆHKI VKKKKKM A
SVIDI KVIKM YNDAGKKD-
All
KVIK
SMIÐJAN S>A
Kinholti 9.
Sími: 15361.