Þjóðviljinn - 25.05.1974, Qupperneq 2

2 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 25. mai 1974.
Umhverfis
vernd við
Lagarfljót
Á fundi stjórnar Náttúruvernd-
arsamtaka Austurlands —
NAUST þann 17. mars 1974 var á-
kveðið að höfðu samráði við Nátt-
úruverndarráð, að samtökin
beittu sér fyrir stufnun sam-
starfsnefndar heimaaðila til að
fylgjast með þróun mála og vera
til ráðuneytis um aðgerðir vegna
fyrirhugaðrar Lagarfljótsmiðl-
unar i tengslum við 2. áfanga
Lagarfossvirkjunar. Er þetta
gert í framhaldi af almennum
fundi um Lagarfossvirkjun, sem
haldinn var á Egilsstöðum 28.
febrúar 1974 að tilhlutan sam-
starfsnefndar þeirrar um orku-
mál, sem Náttúruverndarráð og
Iðnaðarráðuneytið standa sam-
eiginlega að, en stjórn Sambands
sveitarfélaga i Austurlandskjör-
dæmi stóð formlega fyrir þeim
fundi.
Stjórn NAUST sneri sér bréf-
lega til 12 aðila með ósk um, að
þeir tækju þátt i umræddu sam-
starfi og tilnefndu einn fulltrúa
hver i nefnd til að fjalla um þetta
mál. Urðu allir aðilar við þeirri
ósk, en þeir eru auk NAUST:
Búnaðarsamband Austurlands,
Veiðifélag Fljótsdalshéraðs, nátt-
úruverndarnefndir Múlasýslna
og sveitarstjórnir i Fljótsdals,-
Egilsstaða-, Eiða-, Hjaltastaða-,
Tungu- og Fellahrepps. Náttúru-
verndarráð tilnefnir einnig full-
trúa i nefndina.
Lagarfljótsnefnd kom fyrst
saman til fundar 27. april sl., en
nefndin var fullskipuð. Voru þar
samþykktar reglur um starfs-
hætti og kjörnir trúnaðarmenn:
Hjörleifur Guttormsson, formað-
ur, Ingimar Sveinsson, varafor-
maður og Guttormur V. Þormar,
til-
brigði
Kosturinn viö Sadolin máln-
ingu er m. a. hin nákvæma
litablöndun, sem þér eigið
völ á aö fá í 1130 litbrigöum.
Sadolin er einasta máln-
ingin, sem býöur yður
þessa þjónustu í olíulakki
og vatnsmálningu.
Komiö meö litaprufu og
látið okkur blanda fyrir
yöur Sádolin liti eftir yöar
eigin óskum.
Sadolin
Málningarverzlun Péturs Hjalte-
sted, Suðurlandsbraut 12,
Reykjavík.
Verzlunin Málmur, Strandgata
Strandgata 11, Hafnarfjöröur.
Dropinn, Hafnargata 80,
Keflavík.
Neshúsgögn, Borgarnesi.
Hafliði Jónsson, hf., Húsavík.
ritari. Einnig var á þeim fundi
gengið frá drögum að ályktunum
um viðfangsefni nefndarinnar.
Þær álitsgerðir voru siðan til um-
ræðu hjá þeim félagseiningum,
sem fulltrúa eiga i nefndinni. en
siðan var gengið endanlega frá á-
lyktunum á fundi nefndarinnar 6.
mai 1974.
Fylgja ályktanirnar hér með,
en þær voru samþykktar einróma
á 2. fundi nefndarinnar 2. mai
s.l.:
I
Fundur haldinn i Lagarfljóts-
nefnd (samstarfsnefnd heima-
manna vegna Lagarfljótsmiðlun-
ar) á Egilsstöðum 6. mai 1974,
samþykkir að beina þeim tilmæl-
um til Náttúruverndarráðs og
orkumálayfirvalda, að við 2.
virkjunaráfanga Lagarfossvirkj-
unar verði þess gætt, að fyrirhug-
uð vatnsmiðlun i Lagarfljóti valdi
ekki landbroti eða öðrum
skemmdum á nytjalandi.
Nefndin telur, að hámarks-
vatnsborðsstaða, sem til álita
komi að miðla i á umræddu tima-
bili, 1. október til 1. maí, miðað
við vatnshæðarmæli á Lagar-
fljótsbrú, sé 20,5 metra yfir sjáv-
armál. Þó verði slík miðíunarhæð
aðeins valin i tilraunaskyni og
endurskoðuð innan árs frá þvi
miðlun hefst, og vatnsborðshæð
þá endurmetin i samráði við
nefndina með hliðsjón af þeim
umhverfisrannsóknum og
reynslu, er þá liggur fyrir.
Jafnframt verði gerðar ráð-
stafanir varðandi rekstur miðlun-
arinnar, er tryggi, að vatnavextir
á miðlunartima valdi ekki meiri
vatnsborðshækkun en verður við
náttúrlegar aðstæður.
Til að taka af vafa um hugsan-
leg umhverfisáhrif vegna miðlun-
arinnar, er tryggi, að vatnavextir
á miðlunartima valdi ekki meiri
vatnsborðshækkun en verður við
náttúrlegar aðstæður.
Til að taka af vafa um hugsan-
leg umhverfisáhrif vegna miðlun-
arinnar, telur nefndin nauðsyn-
legt, að gerðar verði mælingar og
vistfræðileg úttekt á helstu lág-
lendissvæðum við fljótið, svo og
lifriki þess með tilliti til veiði-
hagsmuna, áður en til miðlunar
kæmi, og veiti Náttúruverndar-
ráð forsijgn um þær rannsóknir.
Vegna þeirrar vatnsborðs-
hækkunar, sem þegar er orðin við
1. áfanga, hvetur nefndin til að
hraðað verði úttekt á landsspjöll-
um og öðru tjóni og samið um
bætur við landeigendur.
Þá vill nefndin óska eftir þvi við
orkuyfirvöld, að leitað verði ann-
arra leiða til miðlunar I þágu
Lagarfossvirkjunar en nú er
stefnt að og jafnframt hraðað að-
gerðum til úrlausnar á orkuþörf
svæðisins til frambúðar.
Um rekstartilhögun miðlunar-
innar verði gerðir bindandi
samningar milli réttra aðila til
tryggingar ofangreindum um-
hverfissjónarmiðum.
II
Fundur i Lagarfljótsnefnd,
haldinn á Egilsstöðum 6. mai
1974, visar til staðhæfinga um, að
mannvirkjagerð við 1. áfanga
Lagarfossvirkjunar hafi nú þegar
breytt verulega útrennsli fljóts-
ins, þannig að vatnsborðsstaða i
Lagarfljóti geti á flóðatimum
orðið til muna hærri en fyrir
mannvirkjagerðina.
Æskir nefndin þess, að Raf-
magnsveitur rikisins gefi skýrslu
um mál þetta og jafnframt verði
það tekið til athugunar I Sam-
starfsnefnd Náttúruverndarráðs
og Iðnaðarráðuneytisins um
orkumál. óskar Lagarfljótsnefnd
eftir því að fá við fyrstu hentug-
leika greinargerð frá ofangreind-
um aðilum.
Ályktanir þessar eru sendar Iðn-
aðarráðuneytinu, Náttúruvernd-
arráði, Orkustofnun, Rafmagns-
veitum rikisins, Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen, stjórn
Sambands sveitarfélaga i Austur-
landskjördæmi, svo og til fjöl-
miðla.
□
SKAMMTUR
AF HREÐBIRNI
Það er hálfpartinn
eins og manni finnist
eitthvað einstaklega
mikið liggja í loftinu um
þessar mundir. Engu
líkara en kosningar séu í
aðsigi. Allt hefur verið
sett í gang. Blöðin verða
skemmtilegri með degi
hverjum. Fjölmiðlar út-
og sjónvarpa gagn-
merkum fagurgala
frambjóðenda, að ekki
sé nú talað um kosn-
ingafundina, sem eru
tvímælalaust eitthvert
stórmerkasta fyrir-
brigði hins siðmenntaða
heims.
Ég hitti góðvin minn á
götu í gær og framboðs'-
listahátíðir flokkanna í
Laugardalshöll og Há-
skólabíó bar á góma. Þá
sagði hann mér þessa
sögu:
Svo bar við, hér f yrr á
árum, að sjórekinn
Norðmaður var jarð-
settur á Seyðisfirði.
Eins og vænta má á sjó-
rekinn útlendingur
hvorki vini né vanda-
menn þar sem hann
skolast á land. Þess
vegna mun hafa verið
fámennt, svo ekki sé
meira sagt, við útför
þessa sjómanns, en þó
mætti þar ein kelling.
Þegar búið var að
husla manninn, gekk
prestur til kellingar og
spurði hverju það sætti
að hún væri hér mætt við
útför þessa framandi
manns.
,,Ja, það er nú ekki
svo oft að maður fær ó-
keypis skemmtanir hér í
fásinninu", svaraði
kelling.
•
Það sem þó er tví-
mælalaust skemmtileg-
ast í dagblöðunum um
þessar mundir eru eftir-
miðdagsheimsóknir
blaðamanna til hinna
ýmsu f rambjóðenda,
þar sem heimilishelgi
viðkomandi er rofin og
flennt út í myndum og
máli á opnum dagblað-
anna og kemur þá, eins
og vænta má, eitt og
annað skemmtilegt og
hugljúft fyrir almenn-
ingssjónir.
Hundar og kettir, börn
og jafnvel eiginkonur
eru teknar með í spilið
og hugljúfri heimilis-
mynd stillt upp eins og
agni fyrir hinn venju-
lega kjósanda, sem er
nýbúinn að sparka í
köttinn sinn, berja börn-
in og fleygja símanum í
hausinn á kellingunni.
En ekki tjóar annað en
að tolla í tískunni, og
þess vegna ríður nú á
því að hafa viðtal við
einhvern, sem er í fram-
boði fyrir ,,okkur", og
kynna lesendum heim-
ilislíf ið.
HREÐBJÖRN GELLIR
ÁSLÁKSSON
sóttur heim.
„Ekki þarf að kynna
Hreðbjörn Gelli hrepps-
nefndaroddvita í Sólvík.
Sólvíkingar hafa haft
hann fyrir oddvita í
fjögur ár, og nú gefst
þeim kostur á að fá að
hafa hann aftur í önnur
fjögur. Við blaðamenn-
irnir sem sóttum hann
heim að höfuðbólinu
Hundagerði í Sólvíkur-
hreppi fengum það
sannarlega staðfest að
Hreðbjörn er atkvæða-
maður og einstakur í
sinni röð. Þegar við
gengum upp traðirnar í
Hundagerði hljóp svart-
ur fressköttur í veg fyr-
ir okkur, en Smáfríður
oddvitafrú sem stóð í
dyrunum kallaði á kött-
inn-. „Sör!" „Sör!", en
kisi svaraði ekki, heldur
kastaði sér á lítinn and-
arunga, sem vappaði í
hlaðvarpanum og beit af
honum hausinn. Nú kom
Hreðbjörn út í dyragætt-
ina með haglabyssu og
skaut tveim skotum á
köttinn en hitti ekki.
Kötturinn hljóp eins og
byssubrenndur fyrir
fjóshornið og smeygði
sér innum skemmu-
gluggann. Bárður yngsti
sonur oddvitans var að
þvo heimaalningnum
bak við eyrun í hlað-
varpanum,og allt í einu
lagði Hreðbjörn oddviti
frá sér byssuna, tók í
hárlubbann á Bárði og
sagði: „Dreptu ekki
andskotans lambkettl-
inginn fyrr en hann er
orðinn ætur", og orðum
sínum til áherslu, rak
hann Bárði vænan kinn-
hest. Bárður hljóp emj-
andi inn í skemmu til
kattarins. Smáfríður
gekk nú brosandi á móti
okkur, en sagði við
bónda sinn í leiðinni:
„Stilltu þig nú, Hreð-
björn minn,réttá meðan
gestirnir eru hérna", en
Hreðbjörn þreif í flétt-
urnar á henni og sneri
hana umsvifalaust nið-
ur. „Það er best að það
sé á hreinu hver það er
sem ræður hér, piltar
mínir", sagði hann svo
við okkur blaðamenn-
ina, en við tókum Smá-
fríði, sem nú var á f jór-
um fótum í polli á hlað-
inu, tali. „Er ekki ákaf-
lega erilssamt hérna á
heimilinu, Smáfríður?"
„Það er nú með rólegra
móti núna, enda er
Hreðbjörn algerlega úr-
vinda eftir kosninga-
slaginn. Á ég ekki ann-
ars að spila fyrir ykkur
fjórhent á rafmagns-
píanó? Ég vona bara að
Bárður litli og kötturinn
þori útúr skemmunni".
Hreðbjörn var nú búinn
að hlaða haglabyssuna
aftur og skaut skógar-
þröst sem lá á eggjum í
hreiðri sínu undir þak-
skegginu að Hunda-
gerði, og við gengum öll
inn í bæinn. Listfengi,
fegurðarskyn og smekk-
vísi blasir hér við hvert
sem litið er. En nú komu
Bárður, kötturinn Sör,
heimaalningurinn
Mjólkurhít og tíkin Lúpa
innúr dyrunum. Smá-
friður settist við raf-
magnspíanóið og Bárður
við hliðina á henni og
þau léku tokkötu og f úgu
eftir Bach fjórhent og
allt hitt heimilisfólkið
tók undir fullum hálsi.
Hér að Hundagerði í Sól-
vík má með sanni segja
að heimilishamingjan sé
í f ullum blóma, og þegar
við blaðamennirnir
kvöddum þau hjónin
Hreðbjörn og Smáfríði
og gengum niður trað-
irnar heyrðum við óm-
inn af samsöng heim-
i lisf ólksins:
Hreðbjörn, elsku Hreðbjörn minn,
heldurðu að þú komist inn,
elsku Ijufi Ijúfurinn
litii oddaviturinn.
Flosi