Þjóðviljinn - 06.03.1977, Blaðsíða 4

4 SIDA — ÞJOÐVILJINN Sunnudagur 6. mars 1977
DWDVIIJINN
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag ÞjóBviljans.
Framkvsmdastjóri: EiBur Bergmann
Ritstjórar:Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
úmsjón meft sunnudagsblaBi:
Arni Bergmann.
útbreiÐslustjóri: Finnur Torfi Hjörleifsson.
Auglýsingastjóri: Úlfar Þormóftsson
Ritstjórn, afgreiftsla, auglýsingar:
Sfftumúla 6. Simi 81333
Prentun: Blaftaprent hf.
100 miljarða
erlendar
skuldir
í skýrslu OECD, Efnahags- og
framfarastofnunar Evrópu um efnahags-
mál á íslandi árið 1977 segir ma. frá þvi að
skuldastaða islendinga sé sú versta allra
rikja innan samtakanna. Er i skýrslunni
með mjög opinskáum hætti bent á þann
háska sem af þessu geti leitt. Það er skýr-
ingin á þvi að Morgunblaðið hefur ekkert
gert úr þessari skýrslu OECD; hún er
þungur áfellisdómur um rikisstjórn Geirs
Hallgrimssonar og efnahagsstefnu henn-
ar.
Skuldir við útlönd um sl. áramót voru
100 miljarðar króna — eitt hundrað
miljarðar. Rikisstjórnin gerir ráð fyrir að
við þessa upphæð bætist um 10 miljarðar á
þessu ári með lántökum, en auk þess má
búast við svonefndu „gengissigi”, sem
gæti til að mynda numið öðrum 10% á ár-
inu, sem lágmark. Þannig er gert ráð fyrir
að skuldir landsins við útlönd versni um
20% á yfirstandandi ári. En nóg er nú
samt þó að aðeins sé miðað við töluna um
sl. áramót: 100 miljarðar króna, nærri
hálf miljón á hvern einasta mann i land-
inu, börn og gamalmenni jafnt sem vinnu-
færar og fullfriskar manneskjur.
Vitanlega er vert að geta þess að tals-
verður hluti af þessum erlendu lánum er
tekinn til þess að kaupa hingað vélar og
tæki sem skila fljótt og örugglega arði i
þjóðarbúið. En einnig i slikum lántökum
verður að fara að með fullri gát. Verri eru
þó erlendu skuldirnar sem i rauninni má
telja hreinar neysluskuldir, erlend lán
sem eru tekin til þess að greiða rekstrar-
kostnað, jafnvel vinnulaun við
framkvæmdir og þess háttar.
Þegar skuldir eru orðnar slikar að
greiða þarf fimmtu hverja krónu útflutn-
ingsteknanna af þeim árlega, þegar þær
eru komnar á það stig að þær samsvara
allt að helmingi þjóðarframleiðslu á einu
ári, þá er hverjum manni augljóst hver
háski er hér á ferð. Þá er hverjum manni
augljóst að nauðsynlegt er að gripa i
taumana og gera ráðstafanir til þess að
treysta fjárhagsstöðu landsins.
Þjóð semhefur veðsett sjálfa sig er ekki
lengur sjálfstæð þjóð nema að ytra formi.
Þessi staðreynd segir okkur einnig að
sjálfstæðisbarátta þessarar þjóðar snýst
um alla þætti stjómmálaumræðunnar:
Efnahagslif, atvinnulif, herstöðvamál.
Allir þessir þættir eru svo samslungnir að
vart verður i raun skilið á milli, en efna-
hagslegt og atvinnulegt sjálfsforræði er þó
grundvöllur sjálfstæðisins. Þjóð sem hef-
ur heitið erlendum lánardrottnum fimmtu
hverri krónu útflutningstekna sinna á
komandi árum er komin á allra tæpasta
vað, hún hefur stofnað frelsi sinu i bráðan
háska. Við slikar aðstæður liggur við borð
að rikið geti ekki staðið við umsamdar
skuldbindingar sinar, og þá er hætta á
greiðsluþroti. Slikt ástand er óþekkt frá
dögum heimskreppunnar miklu þrátt
fyrir vaxandi og batnandi þjóðartekjur
hér á landi og sihækkandi verð á útflutn-
ingsafurðum.
Þegar viðreisnarstjórnin kom til valda
1960 var gefinn út bæklingur á kostnað
rikissjóðs, áróðursbæklingur fyrir
stjórnarstefnuna, undir nafninu
„Viðreisn”. 1 þessum bæklingi komast
höfundarnir, forystumenn Sjálfstæðis-
flokksins, þannig að orði, að 10% greiðslu-
byrði stefni þjóðinni út á við i greiðsluþrot.
17 ár eru liðin siðan bæklingurinn Viðreisn
var gefjnn út.og nú eru komnir aðrir for-
ystumenn í Sjálfstæðisflokknum, menn
sem eru haldnir af verðbólguhugsunar-
hættinum, kæruleysinu og trassaskapn-
um. 100 miljarðar i erlendar skuldir valda
þessum mönnum ekki hugarangri að þvi
er virðist. Hið eina sem þeim kemur til
hugar til þess að hafa áhrif á þróun efna-
hagsmálaier að lækka kaupið, að kaup sem
hefur verið skorið svo mikið niður að það
vekur undrun erlendra sérfræðinga sem
virða fyrir sér islenskt efnahagslif. Þegar
alþýðusamtökin gera rökstuddar tillögur
um aðgerðir i efnahagsmálum hamast
aðalmálgagn rikisstjórnarinnar gegn
þeim i forystugreinum sinum dag eftir
dag. í tillögum verkalýðssamtakanna eru
þó tillögur um ábyrga efnahagsstefnu sem
byggist á félagslegum og þjóðlegum for-
sendum, i stað þeirrar þjóðhættulegu og
ábyrgðarlausu stefnu rikisstjórnarinnar
að færa allt á svarta kaf með erlendum
skuldum, með kauplækkunum, með sjálf-
virkum daglegum gengisfellingum sem i
senn hækka verðlag og ræna enn af
kaupmætti launanna.
Rikisstjórn sem af sliku ábyrgðarleysi
stefnir efnahagslegu sjálfstæði þjóðarinn-
ar i voða ætti auðvitað að vikja, og i næstu
kosningum verður að takast á um nýja
stefnu i efnahagsmálum. — s.
Laser-
geislar
urðu ekki „dauðageislar”
Síðan Juies Verne
skrifaði sínar furðusögur
hefur hugsunin um dauða-
geislavopnið, sem tortímir
með hraða Ijóssins, verið á
kreiki í kolli þeirra sem
lesa reyf ara og svo herf or-
ingja. Nú eru sextán ár lið-
in síðan fyrsti laserinn
sendi stuttan og magn-
aðan rauðan Ijósblossa í
Hughes Aircraft rann-
sóknarstofnunum i Banda-
rikjunum. Núerutil laser-
geislar á innrauða, útfjólu-
bláa og svo hinu sýnilega
sviði.
Sumir laserar geta sent frá sér i
lengri tima ljósgeisla, sem er
næstum 100 kw aö styrkleika.
ABrir geta náö i örblossum allt aö
miljón megavatta styrkleika. En
þeir sem héldu á sinum tima aö
gjöreyöingarvopniö sjálft væri
fundiö hafa oröiö fyrir vonbrigö-
um.
Laserinn heföur oröiö mesta
nákvæmnistæki sem finnst I
visindum og tækni og kemur viöa
viö sögu, alít frá gervihnöttum til
augnskurölækninga.
Hver er munur á laser og
venjulegum lampa? Jafnvel
öflugasti laser, sem stööugt er aö,
sendir ekki mikiö meira ljós frá
sér en venjulegur viti. Þaö sem
skiptir máíi er þvi ekki ljós-
magniö, heldur eigindir þess.
Einstefnuljós.
1 venjulegum glóöarlampa
senda hin ýmsu atóm ljós sitt i
hinar ýmsu áttir, á mismunandi
bylgjulengdum og án samræmis I
tima. En i laser er komið á sam-
starfi milli atómanna sem senda
ljós sitt út á sömu bylgjulengd,
I sömu átt og fasa. Ljósiö kemur
fram sem örmjór, magnaöur
geisli, sem aö þvi er varöar laser-
geisla á sjónsviöi einkennist af
hreinum lit.
Sistarfandi laser er svipaöur
útvarpssendi. Nema hvaö bylgju-
lengdin er miklu minni og það
þýöir, aö lasergeisli getur tekiö
aö sér miklu fleiriupplýsingar og
sent þær af miklu meiri ná-
kvæmni. Þetta er mikill kostur
þegar flytja þarf mikiö af upplýs-
ingum milli tveggja punkta, t.d.
gervihnatta.
Sjónsíur.
Lasergeislar hafa veriö taldir
siöur hentugir til nota á jöröu
niöri vegna þess aö rigning, þoka
osfrv. hafa meiri áhrif á þá en út-
varpsbylgjur. En á siöustu árum
hafa þróast svonefndar sjónsiur—
glerleiöslur sem leiöa ljós á sama
hátt og málmþráöur leiöir raf-
straum, og þar meö hefur nota-
gildi lasera mjög vikkað.
1 fjarskiptatækni hefur laser þó
ekki stórfelldar nýjungar I för
með sér. Annaö mál væri ef unnt
reyndist aö nota hann til að ná
stjórná „sambræöslu” af þvi tagi
sem heldur sólinni glóandi. Þar
meö er átt viö aö vetniskjarnar
„bráöna” saman i helium. Viö
þaö leysist mikil orka úr læðingi,
en erfiöleikarnir eru þeir, aö þaö
þarf aö þjappa jafnvel vetni i
föstu formi saman i tiunda hluta
rúmtaks áöur en þetta ferli getur
hafist. Til þess þarf þrýsting upp
á meira en miljarö loftþyngda.
Þetta ætla menn aö gera meö
þvi að skjóta sterkum lasergeisl-
um frá öllum hliöum á kúlu úr
föstu vetni, og tekur hvert skot
miljaröastapart úr sekúndu. Meö
þessu móti á aö vera hægt að
skapa mjög háan þrýsting og þaö
vegna þess, aö hægt er aö staö-
setja orkuna svo nákvæmlega og
leysa hana firnasnögglega.
Óstýrö „sambræösla” hefur veriö
staöreynd siöan bandarikjamenn
sprengdu sina fyrstu vetnis-
sprengju. En laserfúsjónin hefur
einkenni smásprengingar og mun
I sjálfu sér vart bæta neinum
skelfingum viö þaö sem þegar
fylgir vetnisorku.
VISINDI OG
SAMFÉLAG
Röntgenlaser.
Frá visindalegu sjónarmiöi er
þaö starf ekki siður þýöingarmik-
iö sem unniö er aö þvi aö búa til
lasera, sem stöðugt er hægt aö
breyta um bylgjulengd þeirra.
Slikir laserar eru þegar til bæöi á
hinu sýnilegu og hluta hins inn-
rauöa sviðs, og ef hægt væri að
spanna meö þeim allt hiö inn-
rauöa sviö„ heföi þaö mikla þýö-
ingu fyrir mólekúllitrófsrann-
sóknir — og þar meö m.a. fyrir
allt eftirlit meö mengun. Þá er og
unniö aö þvi aö búa til lasergeisla
sem hafa mjög stutta bylgju-
lengd — og stefnt aö röntgen-
lasergeislum. Slikir geislar munu
valda byltingu i sameindalif-
fræöi, þvl aö meö þeim væri hægt
aö stunda beinar smásjárathug-
anir á sameindum i lifandi vef.

LAUSSTAÐA Timabundin lektorsstaöa i sérhæföri handlæknisfræöi viö tannlæknadeild Háskóla Islands er laus til umsóknar. Staöan veröur veitttil þriggja ára frá 1. júli 1977 aö telja. Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna rikisins. Umsóknir, ásamt ýtarlegum upplýsingum um ritsmiöar og rannsóknir.svo og námsfo-il og störf, skulu hafa borist menntamálaráöuneytinu, Hverfisgötu 6, Reykjavfk, fyrir 10. april nk. M enntamáiaráftuneytiö 4. mars 1977.
ÚTBOÐ
Rafmagnsveitur rikisins óska eftir til-
boðum i smiði á stálfestihlutum i
háspennulinu.
útboðsgögn verða afhent á skrifstofu Raf-
magnsveitna rikisins Laugavegi 116,
Reykjavik, frá og með miðvikudegi 2.
mars 1977 gegn 3.000 kr, skilatryggingu.
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
LAU GAVEGI 116 —
REVKJAVlK