Þjóðviljinn - 01.06.1977, Blaðsíða 5

M iðvikudagur 1. júni 1977. ÞJÓUVILJINN — SIÐA 5
a/ eriendum vettvangi
VESTUR-Þ ÝSKALÁND
Þar er refsivert
að vera vinstri-
sinnaður
Hvern morgun klukkan átta
hringir skólabjallan I Less-
ing-menntaskólanum I vestur-
þýsku borginni Karlsruhe og
gefur þar með til kynna að
skóladagur sé hafinn. Hljómur
hennar vekur meðal annarra
Fritz Gilde, kennara I sögu,
þýsku og félagsfræöum, sem
býr skammt frá skólanum. En
hann getur leyft sér að láta sér
renna í brjóst að nýju. Fyrrmeir
var hann kennari viö skólann,
en f nærri þrjú ár hefur hann
veriö atvinnulaus.
Vestur-Þýskaland, sem telur sig
með lýðræðisrikjum, neitar
honum um þau grundvallar-
mannréttindi að fá að vinna
fyrir sér.
1 ágúst 1974, þegar Fritz Gílde
átti fertugsafmæli, tók mennta-
málaráðherra sambandsfylkis-
ins Baden-Wúrttemberg sig til
og rak hann úr starfi við
menntaskólann. Og ekki var
verið að fara I neina launkofa
með „afbrot” kennarans: þaö
var einfaldlega það að hann var
félagi í vinstrisamtökum nokkr-
um, sem nefnast Kommúnista-
samband Vestur-Þýskalands
(skammst. KBW). Slðan fær
hann frá ríkinu aðeins hálf laun
og lifir, eins og hann segir sjálf-
ur, lífi „borgaralegs eftirlauna-
þega á 19. öld.” örlög hans eru
siður en svo nokkurt einsdæmi I
Vestur-Þýskalandi þessi árin.
Þúsundir manna fá þar ekki at-
vinnu fyrir það eitt, að vera
vinstrisinnaöir I skoöunum og
mega raunar þakka fyrir ef þeir
fara ekki verr út úr þvl en Fritz
GUde.
Saknæmt að kvarta yf-
ir ofsóknum
Sfðan kennarinn var rekinn úr
starfi býr hann hjá föður sinum,
dr. Max Gúde, mikilsmetnum
lögmanni sem um langt árabil
sat á sambandsþinginu I Bonn
fyrir Kristilega demókrata-
flokkinn, ihaldsflokk
Vestur-Þýskalands. Hann
styður son sinn fullkomlega I
strlði hans gegn skrifræðisvaldi
rlkisins, enda þótt hann fari
ekki leynt með þaö að þá feöga
greini á I stjórnmálum.
Sagan af ónáð Fritz GÚde hjá*
skóiamálayfirvöldum nær
raunar lengra aftur I tlmann en
til 1974.1969, þegar hann kenndi
við menntaskóla I Wertheim,
tók hann afstöðu með
nemendum skólans, sem frá-
báðu sér fyrirlesara nokkurn, er
skólastjórinn hafði kallað til
skólans. Vegna þessa stuönings
slns við nemendur var Gúde
rekinn úr starfi, og fékk hann þá
stöðu viö fyrrnefndan skóla I
Karlsruhe.
Nokkrum árum siöar fengu
kennslumálayfirvöld Bad-
en-WUrttemberg loks átyllu
til þess að útiloka þennan
„öðruvlsi hugsandi” kennara
endanlega frá skólakerfinu. 4.
nóvember 1975 birtu yfirvöldin á
hendur kennaranum „ákæru-
skjal”, þar sem stóð skrifaö að
hann hefði I rúmt ár verið félagi
i fyrrnefndum vinstrisamtökum
og verið staöinn að þvi að selja
blað samtakanna á götu I Karls-
ruhe, þó ekki lengur en eina
klukkustund. Hann var einnig
sakaður um aö hafa I dreifibréfi
hvatt til samtaka á móti at-
vinnuofsóknum (Berufsverbot)
gegn vinstri mönnum, og ofan á
allt þetta hafði kennarinn sýnt
þá óskammfeilni að gera opin-
berlega veöur út af brottrekstri
slnum úr skólanum!
þótt þá greini mjög á I stjórnmál-
gegn ólýðræðislegum ofsóknum yfirvalda á
„Lýðræöislegur íhalds-
maður” —
,, uppr eisnarmaður’ ’
Ofsóknir yfirvalda gegn Gúde
náðu ekki tii hans eins. Starfs-
bræður hans nokkrir höfbu tekib
svari hans, þegar hann var rek-
inn, en kennslumálayfirvöldin
þvinguöu þá til að gefa skriflega
yfirlýsingu þess efnis, að þeir
létu af öllum stuöningi við Fritz
Gúde.
„Nú er lögreglan ekki lengur
ein um það að berjast gegn
„óvinum rlkisins”, heldur taka
skólayfirvöldin einnig þátt I
því,” segir Max lögmaður
Gúde, faðir kennarans. Hann
fer ekkert leynt með það, að
hann llti á aöfarirnar gegn syni
slnum sem beina skoðanakúg-
un, sem sé gagnstæb anda
stjórnarskrár Vestur-Þýska-
lands. Gúde eldri lftur á sig sem
„lýðræðislegan Ihaldsmann” að
eigin sögn, en engu aö siöur
gera skoðanir hans á skoðana-
og tjáningarfrelsi aö verkum,
að hann er hvorki meira né
minna en „uppreisnarmaöur”
að dómi flokksbræðra sinna I
Kristilega demókrataflokknum.
Þannig er þá málum komiö I
mannréttindamálum og lýðræði
I Vestur-Þýskalandi I dag.
„Vitaskuld er sonur minn
vinstrisinnaður, en það er þó
ekki refsivert,” bætir gamli
maðurinn við.
Pestin frá Bæjara-
landi.
Þar skjátlast honum heldur
betur. Aö dómi vesturþýskra
stjórnarvalda er það alvarlegt
afbrot að hugsa til vinstri, hvaö
þá að iáta slikar hugsanir I ljós.
Atvinnpofsóknirnar gegn
vinstrimönnum ná ekki einung-
is til þeirra, sem sjálfir telja
sig kommúnista, heldur og til
vinstrisinnaöra ungkrata, og á
þó svo að heita að sóslaldemó-
Feðgarnir Fritz og Max Gúde, —
um, standa þeir saman
hendur syninum.
kratar fari með völd I landinu.
Verst er ástandiö í þessum efn-
um i kaþólskum sambandsfylkj-
um eins og Baden-Wúrttemberg
ogBæjaralandi, þar sem Ihaldiö
er I stjórn.
Ófögnuöur af þessu tagi hefur
mjög færst I aukana með
vaxandi fylgi kristilegra demó-
krata I Vestur-Þýskalandi und-
anfarið. En enginn skyldi láta
sér detta I hug að þetta væri tak-
markáðviö Vestur-Þýskaland. I
kosningabaráttunni I Svlþjóð
ekki alls fyrir löngu var talað
um „pestina frá Bæjaralandi” I
tilefni öfgaáróöurs, sem
borgaraflokkarnir þá höfðu I
frammi. Þar er sneitt að
CSU-flokknum I Bæjaralandi,
öfgafullum hægriflokki
kaþólikka, sem, lýtur forustu
hins miöur vel ræmda stjórn-
málamanns Franz Josef
Strauss. Engir gjamma hærra
um lýöræöi en Strauss og hans
fylginautar, og engir ganga
kappsamlegar fram I þvl að
reyna að útrýma þvi og þeir.
Franz Josef Strauss er snjall
áróöursmaöur og hefur tekist
vel að höfða til lægra hvata
millistéttahópa ýmiskonar I
Bæjaralandi — nákvæmlega
sömu félagshópanna og söfn-
uöust saman undir merki
nasistafiokksins I bernsku hans.
Franz Josef spanar liö sitt upp
með æsingaræöum I sömu
bjórkjöllurunum og Hitler not-
aöi áöur I samskonar tilgangi,
og eins og vænta mátti er margt
llkt með málflutningi þeirra.
Ekki nema hænufet...
Pestin frá Bæjaralandi hefur
einnig náð til lslands, eins og sjá
má af skólamálaskrifum
Moggans undanfarið. Með tilliti
til fortlöar svonefnds Sjálf-
stæðisflokks og eölis hans sem
Ihaldsflokks þarf engum aö
koma það á óvart. thaldsflokkar
eru alltaf i eðli slnu fjandsam-
legir lýöræði, þar eö lýðræði
hlýtur aö þýöa breytingar og
þróun fram á viö, en kjarninn I
stefnu Ihaldsflokka er að allt
sitji fast I sömu skorðum og
helst aö það færist aftur á bak.
Vaxandi styrkur íhaldsflokka
hefur því alltaf I för með sér
geigvænlega hættu fyrir lýðræöi
og mannréttindi. Undir vissum
kringumstæðum — eins og
þegar efnahagsleg kreppa er
grassérandi — þarf ekki aö vera
nema hænufet frá ihaldi yfir I
beinan fasisma.
(Aö nokkru byggt á Stern,
Arsrit Sögufélags ís-
fíröinga 1977 komið
Kominn er út 20. árgangur árs-
rits Söguféiags isfirðinga fyrir
árið 1977. Sem fyrr er ritið hið
myndarlegasta og margt for-
vitniiegt að finna f þvi og sumt
með ótviræðu sagnfræðilegu
gildi. Viða um land eru gefin út
slik rit,og eru menn samdóma um
það að ársrit Sögufélags is-
firðinga sé með bestu og
vönduðustu ritum af sliku tagi.
Eitstjórn annast þeir Jóhann
Gunnar Ólafsson fyrrv. sýslu-
maður og Ólafur Þ. Kristjánsson
fyrrv. skólastjóri. I þessum 20.
árgangi er tekin saman efnisskrá
um allt sem birst hefur i ritinu frá
upphafi, og er hún til mikils gagns
fyrir þá sem stunda vcstfirsk
fræði.
Veigamesta ritgerðin I ársrit-
inu að þessu sinni nefnist Salt-
vinnsla á Vestfjörðum og salt-
verkið i Reykjanesi. Þetta er
fyrri hluti hennar, alls 58 bls., og
er þar dreginn saman mikill fróð-
leikur um saltvinnslu á fyrri öld-
um.
/ því er ma. efnis
skrá fyrstu
20 árganganna
ÁRSRIT
SÖGUFÉLAGS ÍSFmDIN'GA
1977
20. iír
Snorri Sigfússon fyrrum skóla-
stjóri á Flateyri á þarna grein um
Guðm. A. Eiriksson hreppstjóra á
Þorfinnsstöðum I Valþjófsdal.
Gisli Vagnsson bóndi á Mýrum
ritar um bændaverslunina Auð-
kúluhreppi fyrir 4-5 áratugum.
Halldór Kristjánsson frá Kirkju-
bóli bætir við þann fróðleik sem
hann hefur grafið upp um séra
Sigurð Tómasson. Ýmsar fleiri
greinar eru i þessu hefti og fylgir
þvi félagaskrá 1976.
Afgreiðslumaður ársritsins er
Eyjólfur Jónsson verðlagsstjóri á
Isafirði (pósthólf 43), en i Reykja-
vik er hægt að fá það I Bókinni á
Skólavörðustig og i sölubúð Sögu-
félagsins, efst i Fischersundi.
Allir vestfirðingar, núverandi
og fyrrverandi, eru hvattir til að
gerast félagar i Sögufélagi is-
firðinga og eignast þetta
menningarlega rit,og raunar get-
ur enginn sem áhuga hefur á
sagnfræði og alþýðlegum fróðleik
látið það fara fram hjá sér.
—GFr
Stefán Jónsson
Rétt fyrir þingsiit var
samþykkt á alþingi tillaga
þeirra Helga F. Seljans og
Stefáns Jónssonar um at-
vinnumál öryrkja.
I endanlegri mynd varð sam-
þykkt alþingis á þessa leiö:
„Alþingi ályktar að fela rikis-
stjórninni að iáta útbúa og íeggja
Helgi F. Seljan
fram á alþingi frumvarp til laga
um atvinnumál öryrkja. Skal
frumvarpið miða að þvi að fólk
með skerta starfsgetu fái tæki-
færi til vinnu við sitt hæfi, annað-
hvort á sérstökum vinnustöðum á
vegum rikis og sveitarfélaga eða
með þvi að opna þeim aðgang að
hinum almenna vinnumarkaði
með '.iér-.tökum ráðstöfunum ”
Tillaga Helga og Stefáns samþykkt á alþingi.
Samið verði frum-
varp um atvinnu-
mál öryrkja