Þjóðviljinn - 08.10.1977, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 8. október 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóöfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson, Svavar
Gestsson.
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaði: Arni
Bergmann.
Auglýsingastjori: úlfar Þormóðsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Síðumúla 6. Simi 81933.
Prentun: Blaðaprent hf.
Endurskoðunar
rétturinn er for-
gangskrafa
BSRB
Loksins hafa opinberir starfsmenn
fengið til viðræðna þá menn sem i raun-
inni ráða ferðinni: Sjálfa ráðherrana.
Hingað til hafa þeir beitt fyrir sig sendi-
mönnum sem hafa talað i véfréttastil um
ágirndina og embættisskyldur við ráð-
herra sina. Nú stiga ráðherrarnir fram og
hefja beinar samningaviðræður við opin-
bera starfsmenn. Það ætti að geta hjálpað
til að fá að ræða þannig beint og milliliða-
laust við rikisstjórnina. Það er ekki seinna
vænna að rikisstjórnin átti sig á kjarna
málsin, verkfall hefst þriðjudaginn hafi
samningar ekki tekist fyrir þann tima sem
báðir deiluaðilar geta við unað.
Að visu bendir fátt til skilnings á stöðu
opinberra starfsmanna af hálfu stjórn-
valda. Til dæmis hefur hvergi komið fram
vottur af skilningsglætu á þvi að opinberir
starfsmenn gera kröfuna um endur-
skoðunarrétt á samningstimabilinu að
einu meginatriða sinna, við hliðina á kröf-
unni um hækkun lægstu launa og sérstaka
hækkun um miðbik launastigans.
Hvað þýðir krafan um endurskoðunar-
rétt? Hún þýðir einfaldlega það að breyti
atvinnurekandinn, rikissjóður, einhliða
meginforsendum kaupsamningsins á
samningstimanum, til dæmis með þvi að
kippa visitölunni úr sambandi, þá eigi
Bandalag starfsmanna rikis og bæja
kröfurétt til endurskoðunar kaupliðar
samningsins með verkfallsrétti og svip-
aðri meðferð samkvæmt kjarasamninga-
lögunum og samningarnir fá almennt nú.
Krafan um endurskoðun á timabilinu er
þannig orðuð: ,,Verði röskun á umsaminni
visitölutryggingu eða veruleg rýrnun á
kaupmætti frá þvi sem þessi samningur
gerir ráð fyrir skal heimilt að segja upp
kaupliðum samningsins og gildistimi nýs
samnings verði hinn sami og þessa samn-
ings”. Atvinnurekendur féllust á mjög
svipuð ákvæði i kjarasamningum Alþýðu-
sambands íslands og bæjarfélög og bæjar-
stjórnir hafa viðurkennt að slik ákvæði
eru eðlileg og sjálfsögð. Nú geta bæjar-
stjórnir eða einstakir atvinnurekendur
ekki einhliða ákveðið að taka visitöluna úr
sambandi, en það getur hins vegar sá at-
vinnurekandi sem rikisstarfsmenn skipta
við, rikisstjórnin og þingmeirihluti hennar
á alþingi, með einhliða ákvörðun. Þess
vegna er slikur endurskoðunarréttur sist
þýðingarminni i kjarasamningum BSRB
en i öðrum samningum. í ljósi þessa er
eðlilegt og sjálfsagt að samningamenn
BSRB leggi höfuðáherslu á endur-
skoðunarréttinn, auk launahækkananna.
En hvað segir það um hugarfar ráð-
herranna, ætlunarverk og stefnu rikis-
stjórnarinnar, að þeir skuli neita opinber-
um starfsmönnum um þennan endur-
skoðunarrétt? Það segir einfaldlega þá
sögu að rikisstjórnin og þingmeirihluti
hennar ætla að hafa opna leið til þess að
rifta kjarasamningunum einhvern tima á
tveggja ára samningatimabilinu án þess
að ríkisstarfsmenn geti rönd við reist.
Neitun rikisstjórnarinnar við þessari
sjálfsögðu kröfu kemur upp um skuggaleg
áform hennar, áform, sem vissulega
koma launafólki ekki á óvart eftir látlaus-
ar árásir rikisstjórnarinnar á kjör verka-
fólks undanfarin ár. Afstaða rikis-
stjórnarinnar til þess hvort opinberir
starfsmenn fá endurskoðunarréttinn eða
ekki segir meira en allt annað um fyrir-
ætlanir stjórnarvalda á næstu mánuðum.
Samstaða opinberra starfsmanna i at-
kvæðagreiðslunni um siðustu helgi ætti
hins vegar að sýna rikisstjórninni fram á
það i eitt skipti fyrir öll að opinberir
starfsmenn eru staðráðnir i þvi að láta
hvergi deigan siga. Þeir munu standa
jafnt saman i verkfalli sem i atkvæða-
greiðslunni um siðustu helgi. Komi til
verkfalls, sem margt bendir til nú, mun
samstaðan ráða úrslitum. Sú samstaða
má þá ekki aðeins verða um launamál
dagsins i dag, samstaðan verður að ná til
þeirra atriða sem skipta sköpun um það
hvort samningurinn gildir i raun út samn-
ingstimabilið. Þar er endurskoðunarrétt-
urinn efstur á blaði. —s.
! Stjórnin burt en
ekki verkfalls-
j réttur BSRB
■
Albert Guðmundsson, stór-
■ kaupmaður, liggur að jafnaði
| ekki á skoðun sinni, og nú
■ fréttist það af ,,Ljóna”-fundi i
■ Reykjavik, aö hann telji aug-
| ljóst ,,að litið þjóöfélag eins og
■ okkar þoli ekki verkfali opin-
I berra starfsmanna og þau lög
! sem eru slæm fyrir okkur þarf
I aO afnema.”
■
Albert var i hópi þeirra þing-
■ manna sem samþykktu lög um
I takmarkaöan verkfallsrétt
! opinberum starfsmönnum til
• handa. Nú sér hann eftir bráö-
I ræði sinu, og sjálfsagt gera það
! fleiri af þingmönnum Sjálf-
I stæöisflokksins.
■
Þaö er hinsvegar hrein firra
að þjóöfélagið þoli verr verkfall
opinberra starfsmanna heldur
en til að mynda allsherjarverk-
fall ASÍ. Hér er um stórar og
voldugar hreyfingar að ræða
sem hafa þá ábyrgðartil-
finningu til að bera að verkföll
þeirra munu engan drepa,
hvorki mann né þjóð. t BSRB
verkfallinu sem stýrt veröur af
hæfum og reyndum félags-
mönnum, veröur allri lifs-
nauðsynlegri starfsemi gefið
svigrúm. Annað verður aö sjálf-
sögðu stöðvað.
Þaö tjón, sem rikisheildin
kann aö biða af löngu verkfalli
BSRB, ef til kemur, hlýtur allt
að skpifast á reikning rikis-
stjórnarinnar. Og svo hrein-
skilinn maöur eins og Albert
Guðmundsson ætti aö geta tekið
undir það aö Htiö þjóöfélag eins
og okkar þoiir ekki til lengdar
eins vonda rfkisstjórn og nú
situr og þá stjórn sem er slæm
fyrir okkur þarf aö afnema.
Sœlgœtissalarnir
sameinuðust um
Björgvin
Indriöi G. Þorsteinsson flettir
ofan af fimmtu herdeildinni i
Alþýðuflokknum i kjallaragrein
i Visi i gær. Það eru Fram-
sóknarmenn og menn i öðrum
flokkum sem vilja viðhalda
grjótjötuns-siðferði og koma i
veg fyrir að Vilmundur Gylfa-
son komist i framboð á vegum
Alþýöuflokksins i Reykjavik.
„Með þvi aö styöja að kosningu
Björgvins i prófkjörinu töidu
Framsóknarmenn, eða öllu
heldur flokksmaskina Alfreös
Þorsteinssonar og Kristins
Finnbogasonar aö þeir væru aö
vinna i þágu Ólafs Jóhannes-
sonar, og þar af leiðandi i þágu
flokks sins” segir Indriði. Siðan
rekur hann kostulega sögu:
,,AÖ kosningu Björgvins unnu
jafnframt ýmsir þeir aöílar,
sem þurfa undir gjaideyris-
nefnd bankanna aö sækja.
Þessir sælgætissalar hópuöu sig
saman og ieigöu heiian flota bila
frá Bilaleigu Akureyrar, sem
hefur útibú hér i borginni, og
voru ólatir viö aö drífa
stuöningsmenn Björgvins á
kjörstaö.
Leituöu þeir viöa fanga eftir
þessum stuöningi, sem er leyfi-
legt, þar sem prófkjör Alþýöu-
flokksins eru opin öllum, sem
ekki eru skráöir meölimir i
öörum flokkum. Árangurinn af
þessum fyrirgangi og fyrirhöfn
varö sföan 1448 atkvæöi eöa
næstum hálft kjörfylgi Alþýöu-
flokksins i siöustu borgar-
stjórnarkosningum.
Eyjólfur Sigurösson hlaut átta
hundruö og seytján atkvæöi,
sem mættu kallast normai tölur
i flokki af stæröargráöu Alþýöu-
flokksins I Reykjavik, og Bragi
Jósepsson fékk 543 atkvæöi, sem
raunar eru normal tölur Hka
fyrir sigurvegara I svona próf-
kjöri.
Þaö sem er helzt upplýsandi
viö kosningasigur Björgvin er
sú ofvirkni sælgætissalanna aö
afla honum nær fimmtán
hundruö atkvæöa i þrjú þúsund
atkvæöa flokki. Þeir heföu strax
mátt vera ánægöir meö þúsund
atkvæöi og iiklega sioppiö betur
út úr málinu.
Atkvæöi voru greidd á þremur
stööum I borginni: i Iönó, viö
Siðumúlann og i Breiöholti. Svo
vildi til aö atkvæöum var ekki
ruglaö saman viö talningu
heldur taliö frá hverjum kjör-
staö út af fyrir sig.
t Iönó voru þeir Björgvin og
Eyjólfur næstum jafnir aö
atkvæöum. 1 Breiðholti skiptust
atkvæöi nokkuö jafnt milli
þriggja viötakenda um efsta
sætiö, Björgvins, Eyjólfs og
Braga.
En á kjörstaönum viö Siöu-
múiann komu sælgætissalarnir
fyrst aivarlega til sögunnar,
enda var Björgvin langhæstur á
þeim kjörstaö, og þaðan barst
honum hinn raunvcrulcgi sigur i
kosningunni.”