Þjóðviljinn - 08.06.1978, Side 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 8. júni 1978
a/ erlendum vettvangi
Allskömmu áður en
vinstrisveiflan varð í ís-
lensku byggðastjórna-
kosningunum átti svipað
sér stað í forsetakosning-
um í Dóminíku (dóminíska
lýðveldinu/ sem er austur-
hluti stórey jarinnar
Hispaniólu í Vestur-lndí-
úm^ vesturhlutinn er Haiti,
þar sem P^pa Doc gerði
garðinn frægan að endem-
um. I Dómihiku hafði
Antonio Guzman, fram-
bjóðandi svonefnds Bylt-
ingarflokks, sigur yfir
andstæðingi sínum, Joa-
quin Balaguer, sem bauð
sig fram fyrir Umbóta-
flokk svokallaðan.
1 Vestur-Indium er ekki allt
sem sýnist i stjórnmálunum,
frekar en annarsstaðar, þvi að
Byltingarflokkurinn er þrátt fyrir
sitt vigalega nafn sósialdemó-
kratiskur og jafnvel liklega frem-
ur hægrisinnaður af slikum flokk-
um að vera. Og Umbótaflokkur-
inn er rakið ihald, sem hefur á
bak við sig herinn, enda brugðu
herforingjarnir við titt, þegar
fyrstu kosningatölur sýndu að
Guzman og byltingarkratar hans
höfðu forustuna, og stöðvuðu
talninguna. Hvorki Dóminikönum
né öðrum datt i hug að efast um,
að hér væri verið að fremja eitt
herforingjavaldaránið enn, en
Dóminiski herinn skilar kjörkössunum, eftir aö Vance hafði tekið f lurginn á Balaguer
bættismenn og þó sérstaklega
herforingjar maka krókinn i
skjóli valdanna og vellystingarn-
ar, sem þessir hvimleiðu gaurar
lifa i, stinga átakanlega i stúf við
armóð alls þorra landsmanna,
sem aukist hefur mjög undanfar-
ið vegna hækkaðs verðs á oliu,
sem verður að flytja inn, og lækk-
aðs verðs á sykri, sem er helsta
útflutningsvaran. Einn af hverj-
um fimm vinnufærra Dóminik-
ana hefur ekkert að gera. Það
segir sig sjálft að þetta ástand.
hefur aukið óvinsældir Balaguers
og gæðinga hans, svo og efasemd-
ir bandariskra valdhafa um það,
hvort upp á hann sé púkkandi
lengur.
Ker og landgönguliðar
áfram til taks
Carter Bandarikjaforseti hefur
lagt sig mjög i framkróka um að
fá heiminn til að trúa þvi, að hann
sé mannúðlegur leiðtogi i allt öðr-
um og hærri gæðaflokki en hrott-
ar og dólgar á borð við Johnson og
Nixon. Valdarán dóminiskra her-
foringja, skjólstæðinga Banda-
rikjanna i áratugaraðir, hefði
ekki orðið til þess að fegra glans-
myndina af nýja bóndanum i
Hvita húsinu. Þar að auki er
ástæða til þess að ætla að Carter-
stjórnin sé ekki haldin jafn
hysteriskum andkommúnisma og
stjórnir fyrirrennara hans, sem
jafnan flokkuðu framsóknarmenn
og krata sem kommúnista, að
minnsta kosti ef þeir létu á sér
kræla i Rómönsku-Ameriku.
Hlutlægt séð er varla ástæða til
að búast við neinni „byltingu” i
Byltingarkratar i Dóminíku
slikir atburðir hafa öðrum fremur
sett svip á stjórnmálasögu
Rómönsku-Ameriku, sem al-
kunnugt er.
Með kveðju frá Vance
En i þetta sinn skeði það ótrú-
lega. Herforingjarnir drógu sig til
baka og létu það viðgangast að
talningin héldi áfram. Af þeirra
hálfu og Balaguers var reynt að
skýra stöðvun talningarinnar
sem afleiðingar „misskilnings ”
Skýringin er þó að flestra áliti
önnur. 1 Washington hnykkti
mönnum við, þegar fréttist af til-
tektum dóminisku hershöfðingj-
anna, og Cyrus Vance, utanrikis-
ráðherra Bandarikjanna, sendi
Balaguer harðorða orðsendingu,
þar sem stóð að „samskipti rikja
okkar” hlytu að verða fyrir al-
varlegum hnekk, ef kosningarnar
yrðu ekki látnar ganga sinn gang.
Og Balaguer og herforingjarnir
hjálparkokkar hans hneigðu sig
og hlýddu. Enn einu sinni höfðu
Dóminikanar verið minntir á,
hver væri hinn raunverulegi
æðstráðandi i landi þeirra.
Valdarán skyldi ekki framið i
Dóminiku, nema með samþykki
Bandarikjanna.
Balaguer og hans menn hafa
trúlega hugsað sem svo, að þeir
ættu sist skilda svona auðmýk-
ingu af húsbændum i Washington.
Og byltingarkratar Guzmans
hafa fyrir sitt leyti ástæðu til þess
að glotta illyrmislega i kampinn.
Báðir hafa fulla ástæðu til að
segja sem svo: öðruvisi mér áður
brá.
Innrás Johnsons
Dóminika er að flatarmáli
helmingi minni en tsland og ibúar
um sex miljónir, spænskumæl-
andi og mestanpart afkomendur
Spánverja, en mjög blandnir
blökkumönnum og jafnvel indián-
um. Frægust persóna i sögu
landsins er án vafa Rafael
Leonidas Trujillo Molina, sem
var einræöisherra þar i rúm 30 ár
(1930-61). Hann var hinn versti
dólgur, gerði landiö að einskonar
fjölskyldufyrirtæki fyrir sig og
ættmenn sina og kom i kring
grófri persónudýrkun á sjálfum
Antonio Guzman I hópi háttvirtra
kjósenda.
sér. Hann var lengi mikill vin
Bandarikjamanna, en af ýmsum
ástæðum fór þeim um siðir að lika
illa við hann og er haft fyrir satt
að CIA hafi látið myrða hann
1961. 1962 fóru svo fram forseta-
kosningar i landinu i fyrsta sinn i
háa herrans tið, og náði þá kosn-
ingu Juan nokkur Bosch, sem ein-
mitt var leiðtogi þess sama Bylt-
ingarflokks, sem einnig vann
kosningarna nú. Hann beittti sér
fyrir umbótum i jarðnæðismálum
og fleiru, en þá var herforingjun-
um nóg boðið og settu þeir hann af
haustið 1963. Bosch og kratar
hans urðu þá byltingarsinnaðir i
raun og gerðu uppreisn vcrið
1965. Þeirhöfðu mikla alþýðuhylli
og voru sigurvænlegir, en dómin-
iskir herforingjar og hægrimenn
jafnt sem Bandarikjastjórn Lyn-
dons B. Johnsons voru sannfærðir.
um að hér væri ekkert annað en
blóörauður kommúnismi á ferð.
Johnson forseti brá við hart og
sendi bandariskan her til
Dóminiku, og átti hann mestan
þátt i þvi að bæla uppreisn Bosch
niður. Bandarikjamenn settu
Balaguer, sem hafði um hrið ver-
ið varaforseti i tið Trujillos, til
valda, og hefur hann siðan rikt i
Dóminiku með biessun og stuðn-
ingi þeirra.
Leiðir á Balaguer
Upp á siðkastið hafa málin
hinsvegar þróast þannig, að lik-
legt er að Bandarikjamönnum sé
farið að leiðast Balaguer, likt og
Trujillo áður. Spilling er griðar-
leg undir stjórn Balaguers, em-
Dómiku þrátt fyrir nafnið á flokki
Guzmans, þótt væntanlega beiti
hann sér fyrir einhverjum umbót-
um, eins og Bosch flokksbróðir
hans og fyrirrennari hefði gert, ef
Johnson hefðiekki tekið fram fyr-
ir hendurnar á honum.
Þar að auki eiga Bandarlkin
varla mjög mikið i hættunni, þar
sem Dóminika er. Ef stjórn Guz-
mans skyldi eftir allt saman
reynst „byltingarsinnuð” að
bandarisku mati, þá er dóminiski
herinn áfram til taks að gripa I
taumana, fái hann grænt ljós i
Washington, og dugi hann ekki,
eru landgönguliðar Bandarikja-
hers enn til. Ekkert er sem sagt i
meginatriðum breytt I Dóminlku.
Enn eru það valdhafar I Washing-
ton, sem ákveða hvenær landinu
er stjórnað af „umbótaflokki” og
hvenær af „byltingarflokki”, og
hvenær lýðræði skal vera i land-
inu og hvenær herforingjaein-
ræði.
dþ.
Myndlistasýning í Valhúsaskóla
Myndlistaklúbbur Seltjarnar-
ness sýnir I Valhúsaskóla dagana
3.-18. júnl.
Sýningin er opin alla virka daga
frá kl. 17-22 og um helgar frá kl.
14-22. Þrettán listamenn sýna
myndir á sýningunni. Þeir eru:
Anna Bjarnadóttir, Anna Karls-
dóttir, Árni Garðar Kristinsson,
Auður Sigurðardóttir, Björg
ísaksdóttir, Garðar Ölafsson,
Grétar Guðjónsson, Lóa Guð-
jónsd, Magnús Valdimarsson,
Marla Guðnadóttir, Selma Kalda-
lóns, Sigriður Gyða Sigurðardótt-
ir og Sigurður Karlsson.
Myndlistaklúbbur Seltjarnar-
ness hefur þegar haldið sex sýn-
ingar. Leiðbeinendur klúbbsins i
vetur voru Jóhannes Geir list-
málari og Sigurður Kr. Arnason.
Mynd Sigrlðar Gyðu á sýningu Myndlistaklúbbs Seltjarnarness.
Þrettán iistamenn sýna I Valhúsaskóla á vegum Myndlistaklúbbs Seltjarnarness.