Þjóðviljinn - 11.04.1980, Blaðsíða 3

Trésmiðafélag Reykjavikur
Föstudagur 11. april 1980 ÞJÓÐVILJINN — StDA 3
Átelur seinagang
í samningamálum
Aöalfundur Trésmiöafélags
Reykjavikur i sl. viku átaldi
harölega seinagang i samninga-
viðræöum um nýja kjarasamn-
inga og skoraöi á verkalýöshreyf-
inguna aö undirbúa sameiginieg-
ar aögeröir, sem knúiö gætu at-
vinnurekendur til samninga.
I ályktun félagsins segir ma.
um seinlætiö.
„Bent skal á i þvi sambandi, aö
nú eru liönir 3 mánuðir frá þvi aö
samningar runnu út og rúmur
mánuöur frá þvi að kröfur Sam-
bands byggingamanna voru lagö-
ar fram, án þess aö nokkrar raun-
hæfar samningaviðræður hafi átt
sér stað.
Fundurinn beinir þvi til samn-
inganefndar Sambands bygg-
ingamanna og fulltrúa þess I
samninganefnd Alþýðusambands
tslands, aö knýja á við viösemj-
endur okkar, að taka nú þegar
upp markvissar viðræður.
Verði ekki breytingar á við-
horfum viðsemjenda okkar til
viðræðna innan skamms tima,
skorar fundurinn á verkalýðs-
hreyfing'una að undirbúa sameig-
inlegar aðgerðir, sem knúið gætu
atvinnurekendur til samninga.”
Alþýðusamband Vesturlands:
Það er kaupmátturínn
sem skiptír máli
Þaö er kaupmátturinn sem
máii skiptir og kjörin má bæta
meö öörum hætti en einungis
beinum krúnutöluhækkunum, tel-
ur sambandsstjórn Alþýöusam-
bands Vesturlands, sem fjallaöi
um kjaramálin á fundi sinum sl.
laugardag og geröi þá eftirfar-
andi ályktun:
„Sambandsstjórn Alþýöusam-
bands Vesturlands, haldinn i
Stykkishólmi 5.4. 1980 harmar, að
ekki skuli betur ganga að leiö-
rétta kjör launafólks i landinu og
telur, að ekki verði mikið lengur
við unað.
Stjórnin minnir á, að kröfur
heildarsamtakanna miðast við að
ná fyrst og fremst fram bættum
kjörum handa þeim sem lægt
laun hafa. Fundurinn telur, að
það megi gera með öðrum hætti
en með einungis beinum kaup-
hækkunum. Það sé kaupmáttur-
inn sem skipti máli.
Þá bendir fundurinn á nauðsyn
þess að leiðrétta þann launamis-
mun sem viðgengst milli ein-
stakra starfsstétta á landinu.”
Eigendur Straums
Stefna Álfélaginu
„Þaö kom i ljós núna Stuttu fyr-
ir mánaöamótin siöustu, aö ts-
lenska álfélagiö vildi alis ekki
semja um neinar skaöabætur,
eftir aö viö höföum staöiö i þrefi
viö þá i þrjú ár, og þvf var ekki
um neitt annaö aö gera en stefna
þeim fyrir dómi”, sagöi Haf-
steinn Baldvinsson hrl. I samtaii
viö Þjóöviljann i gær.
Það eru eigendur Straumslands
ins viö álverið, Sigurjón Ragnars-
son i Hressingarskálanum og fl.
og hinsvegar eigendur alifugla-
bús sem þar var rekið til skamms
tima sem Hafsteinn stefnir Alfé-
laginu fyrir, og eru skaöabóta-
kröfur uppá 67 miljónir kr.
„Astæðan er sú, að vegna
mengunar og þá aðallega flúor-
mengunar hefur allur búrekstur
lagst niður að Straumi, þ.m.t.
stórt alifuglabú, sem varð aö
hætta rekstri, þar sem vanhöld
voru orðin allt að 54%.
Hafsteinn sagði að Heilbrigöis-
nefnd Hafnarfjarðar i samráði
við Flúornefnd hefði fyrir nokkru
siðan gert samþykkt þar sem ein-
dregið var lagst gegn frekari bú-
setu á Straumi.
Mengun frá Alverksmiðjunni
væri geypimikil við Straum, sem
kæmi skýrast i ljós i skýrslu Flú-
ornefndarinnar frá árinu 1977.
Þar er getið um samanburðar-
tilraunir i flúormælingum, ann-
arsvegar viö Straum og hinsveg-
ar að Hurðarbaki i Borgarfirði.
Meðan 1 mg af flúorin mældist i
einum rúmmetra af regnvatni i
Borgarfirðinum, mældust 471 mg.
I regnvatnsrúmmetra við
Straum.
Einnig var flúormagn i barr-
nálum mælt og kom i ljós aö 0,1
po. flúorin var á barrnál viö
Hurðarbak, en 5.07 po. á barrnál-
um við Straum.
Þessar upplýsingar og ýmsar
fleiri yrðu helstu röksemdir i
greinargerð með stefnunni, en að
sögn Hafsteins mun hann leggja
greinargerðina fram 7. mai n.k.
„Þetta verða sjálfsagt löng mála-
ferli, en viö látum á það reyna”
sagði Hafsteinn að lokum.
— lg
Ólafur Ragnar Grimsson um viðbrögð Geirs og Vilmundar
Hafa eytt milljónatugum af
almannafé í NATO-fundi
„Þaö er greiniiegt aö þingmenn
Sjálfstæöisflokksins og Alþýöu-
flokksins vilja sitja einir aö
umfjöllun um herstöövamáliö.
Reiöi Morgunblaösins og mót-
mæli Vilmundar Gylfasonar i for-
ystugrein Alþýöublaösins sýna aö
greinargerö þingflokks Alþýöu-
bandaiagsins um andstööuna
gegn herstööinni truflar mjög
sálarlif þingmanna þessara
flokka, sem vilja greinilega rang-
færa afstööu Islensku þjóöarinnar
viö erlenda ráöamenn,” sagöi
Ólafur Ragnar Grlmsson for-
maöur þingflokks Alþýöubanda-
lagsins I samtali viö blaöiö. ólaf-
ur Ragnar rakti siöan gang þessa
máls.
Bað um viðræðufund
„Þegar tilkynnt var að banda-
riskir þingmenn væru væntanleg-
ir i tveggja daga heimsókn til
Islands bar ég upp þá tillögu i
þingflokki Alþýðubandalagsins
að við óskuðum eftir sérstökum
viðræðufundi með þeim til þess að
kynna þær margvislegu
röksemdir sem Alþýðubanda-
lagsmenn og aðrir herstöðvaand-
stæðingar beittu i málflutningi
sinum. Sendiherra Bandarikj-
anna tjáði mér að ekki væri rúm i
dagskránni fyrir sérstakan við-
ræðufund af þessu tagi en benti á
móttöku Alþingis og önnur tæki-
færi sem þegar væru ákveðin i
dagskránni til að kynna sjónar-
mið okkar.
A vegum þingflokksins var þvi
samin stutt greinargerö þar sem
rakið var hve viðtæk andstaöan
við herinn hefur verið, og reifuð
nokkur kjarnaatriöi i sögu-,
menningar-, efnahags-, félags- og
öryggislegum röksemdum gegn
herstöðinni. 1 móttöku Alþingis i
hádeginu laugardaginn fyrir
páska tilkynnti forseti Sameinaðs
þings og sú samkoma væri ekki
aðeins ætluð til þess að snæða
saman, heldur einnig til þess að
menn kynntust skoðun hvers ann-
ars. Ég hélt siðan stutta ræðu þar
sem ég kynnti greinargerð þing-
flokks Alþýðubandalagsins og var
siðan hverjum þingmanni afhent
eintak af henni og einnig þeim
starfsmönnum Bandarikjaþings
sem þarna voru staddir.
Ný kenning
Skömmu siðar stóð Geir
Geir Halígrímsson: Þaö má ekki
tala um herstöövamál viö
bandariska þingmenn.
Hallgrimsson á fætur og var
greinilega þungt niðri fyrir. Lét
hann i ljós óánægju sina með það
að slik sjónarmið væru þarna
flutt, og kynnti þá skoðun sina að
herstöðvamálið ættu Islendingar
eingöngu að ræða i sinn hóp en
ekki við þingmenn annarra rikja.
Var greinilegt að honum og öðr-
um viðstöddum þingmönnum
Sjálfstæðisflokksins leið illa undir
ábendingum um þær röksemdir
sem herstöðvaandstæðingar
beittu i sinum málflutningi.
Þessi kenning Geirs
Hallgrimssonar að ekki eigi að
ræða herstöövamáliö við
bandariska þingmenn né aðra út-
lendinga, kenning sém Morgun-
en segja nú að
ekki megi ræða
herstöðvamálið
við bandaríska
þingmenn
Viimundur Gylfason; hvaö ræöa
krataþingmenn um á fundum
meö NATÓ-þingmönnum?
blaðið hefur nú tekið undir og Vil-
mundur Gylfason gert að sinni i
leiðara Alþýöublaðsins, hljómar
nú ærið undarlega i munni þess-
ara manna. Þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýöuflokks-
ins hafa áratugum saman fjallað
um herstöðvamálið i þingfundum
NATÖ. Ólafur G. Einarsson og
Sighvatur Björgvinsson formenn
þingflokka Sjálfstæðisflokks og
Alþýðuflokks voru fyrir nokkrum
vikum I slikri þingmannaferö
NATÓ, og Matthias A. Mathiesen
hefur gegnt formennsku i Þing-
mannasambandi NATÓ. Allir
þessar ferðir Sjálfstæðis- og
Alþýðuflokksþingm anna eru
greiddaraf Alþingi Islendinga, og
þannig staðinn straumur af þeim
með almannafé. Ætli sá kostnaö-
ur sem Alþingi hefur lagt út til
þess aö standa undir feröum
þessara herramanna til þess aö
þcir geti rætt málefni herstöövar-
innar og önnur NATó-málefni
nemi ekki tugum miljóna króna á
siöari árum. Það þykir semsé
engin goðgá að láta rikið kosta
undir sig á sérstaka þingmanna-
fundi erlendis til þess að ræða við
bandariska þingmenn og aðra
þingmenn NATO-rikja þótt upp-
hlaup verði er sjónarmið her-
stöövaandstæðingar eru kynnt
bandariskum þingmönnum i
heimsókn hér.
Sjálfsháð Geirs
Það hljómar þvi sem ósmekk-
legur brandari eða sjálfsháð
þégar Geir Hallgrimsson og aðrir
þingmenn Sjálfstæðisflokksins og
Vilmundur Gylfason og aðrir
þingmenn Alþýðuflokksins boða
nú að ekki megi ræða herstöðva-
málið við erlenda þingmenn. Þar
að auki er rétt að minna á að
bandariska þingið fjallar á ári
hverju um herstööina i Keflavik.
Þar eru samþykktar fjárveit-
ingar til starfsemi herstöövar-
innar og allar þær breytingar sem
gerðar eru á starfseminni, sam-
anber fjárveitingu til byggingar
flugstöövarinnar sem rikisstjórn
Geirs Hallgrimssonar tókst að
harka út úr bandariskum þing-
mönnum eftir margra ára þóf,
svo kannski hefur Geir verið bú-
inn að gleyma fjárbeiðnum eigin
rikisstjórnar til bandariska
þingsins þegar hann flutti ræðuna
laugardaginn fyrir páska.
Afleiðing hersetunnar
Auk þess kveður bandariska
- stjórnarskráin svo á að allir
samningar við erlend riki skuli
hljóta samþykki Oldungadeildar-
innar. Það er þvi óhjákvæmileg
afleiðing hersetunnar i landinu að
bandariskir þingmenn hafa i
ÓlafurRagnarGrlmsson: Forseti
Sameinaös þings sagöi samkom-
una ætlaöa til þess aö menn
kynntust skoöunum hvers annars.
áratugi fjallað um málefni her-
stöövarinnar á Islandi. Athygiis-
vert er að þá fyrst þegar Alþýðu-
bandalagið fer aö útskýra rök-
semdir herstöðvarandstæðinga
fyrir bandarlskum þingmönnum
koma þeir félagar Geir
Hallgrimsson og Vilmundur
Gylfason og segja aö ekki megi
tala við bandariska þingmenn um
herstööina.
Gagnleg kynning
Ég varð greiniiega var við það I
einkaviðræðum við þingmennina
á eftir að þeim fannst mjög gagn-
legt að fá upplýsingar um rök-
semdir herstöðvaandstæðinga þvi
að málin hefðu hingað tii veriö
túlkuð mjög einhliða fyrir þeim.
Einn öidungardeildarþingmaður-
inn lét jafnvel i ljósi þá skoðun að
kannski værum viö sammála eftir
alltsaman, þvi hann teldi að
Bandarikjamenn ættu að fækka
mjög herstöövum sinum erlendis.
Ég tel þvi að Alþýðubandalagið
og herstöðvaandstæðingar eigi að
fylgja eftir þvi upphafskerfi
sem nú hefur verið stigið i þvi aö
kynna málstað herstöðvaand-
stæðinga ýtarlega fyrir
bandariskum þingmönnum og
öðrum þeim ráöamönnum þar I
landi sem taka ákvarðanir um
herstöðina i Keflavik.”
— ekh