Þjóðviljinn - 15.08.1980, Page 15

Föstudagur 15. ágúst 1980 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 15
frá
El
Hringið í síma 8-13-33 kl. 9-5 alla virkck
daga eða skrifið ÞjóðviljanuÝn
lesendum
Um bandarískt „þor”
Þjóöskörungar 20. aldar nefn-
ist myndaflokkur sem sjón-
varpiö „trakterar” okkur á
vikulega og hefur gert frá þvi i
vor. Þeir „þjóBskörungar” sem
fjallaB er um eiga þaB flestir
sameiginlegt aB hafa veriB alls
ráBandi um þaB bil sem heims
styrjöldin sIBari skall á og hefur
löngum tiBkast aB fjalla um þá
karla meB virBingu, þó aB flestir
hafi veriB einræBisherrar og
frekjudólgar. Má þar nefna
„þjóBskörunginn” Hitler og siB-
ast I gærkvöldi var sá illræmdi
Resa Pahlavi sem var Irans-
keisari á dagskrá. Þar var
meBal annars fjallaB um þau
átök sem uröu i íran áriB 1953
þegar Mossadeq, sem sennilega
var meB merkari stjórnmála-
mönnum á þeim slóBum var
steypt af stóli, sökum þess aB
Bandarikjamönnum þótti hags-
munum sinum ógnaB. Komst
þurlurinn svo aB orBi aB þá
(1953) hefBu Bandarikjamenn
haft þortil aB gripa I taumana,
og var svo aB skilja aB þeim
hefBi fariB svo mikiB aftur sIBan
þá.aBþeirhefBuekki haft þortil
aB koma i veg fyrir þá þróun
sem hófsti tran sl. ár og stendur
enn.
ÞaB er einkennileg orBanotk-
unin i þessum þætti, um „þjóB-
skörunga”, enda þarf vart aB
taka fram aB um bandariska
framleiBslu er aB ræBa. Ég held
aB islenska sjónvarpinu væri
nær aB afþakka svona sögufals-
anir og persónudýrkun sem
fram koma i þáttum þessum
sem er auBvitaB i samræmi viB
túlkun þeirra þar vestra á þróun
heimsmála og trú þeirra á æski-
legum stórstjörnum sem leiBa
heiminn áfram á brautum
„frelsis og lýBræBis”. Skyldu
Bandarikjamenn hafa þor til aB
byggja flugstöB og oliubirgBa-
stöB I Keflavik? Skyldu þeir
hafa þor til halda rikjum S -
Ameriku áfram á valdi banana-
og kóka-kólaauBhringja; mikiB
er þeirra þor, þaB má nú segja.
Sjónvarpsáhorfandi
Sjúkrabílar dýrir
Einn af lesendum blaBsins
hringdi nýlega til afi vekja at-
hygli á þvi hve dýrt væri aB
flytja fólk meB sjúkrabilum.
Hann sagBi aB konan sin væri
krabbameinssjúklingur og
þyrfti þar af leiBandi aB nota
sjúkrabila mikiB. KvaB hann
hvern einstakan túr kosta þau
um 12000 kr. en þau búa i Háa-
gerBi og þurfa aB aka til Borgar-
spitalans. A siBasta ári sagBi
hann aB tæpar 200 þúsund kr.
hefBu fariB eingöngu i lyf og
sjúkrabila og væri þaB ansi há
upphæB þegar eiginkonan væri
75% öryrki og fengi ekki nema
91 þúsund kr. I bætur á mánubi.
Honum fyndist ósanngjarnt hve
þessi þjónusta væri dýr, þar
sem hann vissi aB Reykjavikur-
borg greiddi laun bilstjóranna.
Þvi spyrBi hann hlutaBeigandi
aBila hvort þetta sé sanngjarnt?
barnaherníd
Spurningar um Grænland
Þið vitið áreiðanlega að
Grænland er fyrir vestan
(slandogí íslandssögunni
segir að Eiríkur rauði
hafi fyrstur manna sest
aðá Grænlandi. Hann gaf
landinu þetta nafn til að
lokka fleiri til sín, en
sannleikurinn er sá að
Grænlendingar sem á
grænlensku heita Inúítar
voru komnir til landsins
mörgum ár-þúsundum á
undan Eiríki og hans
fólki. Þeir lifðu við
veiðar, gerðu sér föt úr
skinnum, smíðuðu verk-
færi úr beinum og stein-
um, bjuggu í kofum sem
þeir hrófiuðu upp úr því
sem til féll.
Hér koma svo nokkrar
spurningar um Græn-
land.
A myndinni sjáum við
veiðimann á leið út f jörð-
inn.
1. Hvað heitir báturinn
sem hann er á?
2. Hvað heitir flíkin sem
hann er í að ofan.
3. Hvað er líklegast að
hann sé að f ara að veiða?
4. Hvað haldið þið að hann
geri við bráðina?
5. Með hverju veiðir hann
og hvernig?
6. Hvað heita bátarnir
sem konur á Grænlandi
róa og hvað er sérkenni-
legt við þá?
Nú megið þið spreyta
ykkur, en svörin koma á
morgun.
Umsjón: Anna, Arna og Margrét Helga
Endurtekid efni
Æþí Útvarp
HP kl. 20.00
EndurtekiB efni setur
nokkuB svip sinn á dagskrá út-
varpsins i dag. Þátturinn
„Þetta vil ég heyra” þar sem
Sigmar B. Hauksson talar viB
Einar Jóhannesson klari-
nettuleikara, og hann velur
sér tónlist til flutnings, er
endurtekinn kl. 20.00. Strax aö
þeim þætti loknum er endur-
tekinn þáttur Birnu G.
Bjarnleifsdóttur, Feröamál
sem áöur var á dagskrá 10.
þessa mánaBar.
Birna ræBir i þættinum viB
þá Bjarna I. Arnason, for-
mann Sambands veitinga- og
gistihússeigenda og Hauk
Gunnarsson, framkvæmda-
stjóra Rammageröarinnar.
Veitingamál og rekstur
veitingastaöa mun aöallega
vera til umræöu i spjallinu viB
Bjarna, svo og hver sé mennt-
un veitingamanna og hvernig
þeir öölist sin réttindi. Einnig
veröur vikiö aB veitingahús-
rekstri I dreifbýlinu og þeim
vandamálum sem þar er viB
aB etja. Minjagripir og annaö
þess háttar sem erlendir
feröamenn kaupa á lslandi er
helsta umræöuefniB viB Hauk,
en auk þess gerir hann laus-
lega úttekt á þeim breytingum
sem hafa oröiB I minjagripa-
iönaöinum siöan hann hóf af-
skipti sin af þeim málum fyrir
rúmlega 30 árum.
John Williams og félagar hans í hljómsveitinni Sky gera garöinn
frægan , i sjónvarpinu i kvöld.
Athyglisveröur
tónlistarþáttur
Sjónvarp
kl. 20.40
Tónlistarþáttur meB John
Williams og hljómsveitinni
Sky er á dagskrá sjónvarpsins
kl. 20.40 I kvöld. Þátturinn er
aBeins nokkura mánaöa gam-
all og er þaB i sjálfu sér mjög
óvenjulegt meB tónlistarþætti
i Sjónvarpinu.
Hljómsveitin Sky var stofn-
uö á siöasta ári og i skrifum
gagnrýnenda var hún kölluö
„djarflegasta og árangursrik-
asta hljómsveitarstofnun árs-
ins 1979”. Auk John Williams
eru i hljómsveitinni Herbie
Flowers, Kevin Peek, Tristan
Fryx, og Francis Monkman
sem allir eru sagöir þekktir
tónlistarmenn hver á sinu
sviöi.
Tónlistin sem Sky leikur er
öll „instrumental” og kassa-
gitarinn er mikiö notaöur.
Þeir hafa leikiB inn á tvær
hljómplötur og þykir þeim
hafa tekist vel aö minnka biliö
milli klassiskrar tónlistar og
dægurlaga. — áþj
„Sunnudagsdemba” þótti I eina tið vendipunktur i Breskri kvik-
myndagerö vegna raunfærra iýsinga en i dag þykir heldur lítiö tii
hennar koma.
Breskur veruleiki
Sjónvarp
kl. 22.15:
A föstudagskvoldiö kl. 22.15
býöur sjónvarpiö upp á
„Sunnudagsdembu”, breska
bíómynd frá árinu 1947.
Mynd þessari, sem er I svart
hvitu, var i eina tiö mikiö
hrósaB fyrir aö gefa fólki inn-
sýn I Enskan raunveruleika. 1
dag þykir myndin frekar
klisjukennd en hún segir frá
flótta afbrotamannsins
Tommy Swann úr fangelsi og
feluleik hans viö laganna verBi
i fátækrahverfum Lundúna-
borgar. Meö aöalhlutverkin i
myndinni fara Jack Warner,
Googie Withers, og John Mc-
Callum, en þýöandi er Krist-
rún Þóröardóttir. — áþj