Þjóðviljinn - 25.03.1981, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 25. mars 1981
Miövikudagur 25. mars 1981 þJóÐVILJINN — SIÐA 9
Stjórn hins nýja félags taliö frá vinstri: Einar I. Sigurösson,
Kormákur Sigurösson og Valdimar Brynjólfsson.
Heilbrigðisfulltrúar
stofna með sér félag
Stofnaö hefur veriö Heilbrigöisfulltrúafélag tslands og er um-
dæmi félagsins landiö allt. Um 30 heilbrigöisfulltrúar eru nú
starfandi á landinu og geröust 17 stofnfélagar.
Tilgangur hins nýja félags er m.a. að sameina heilbrigðisfull-
trúa um áhuga- og hagsmunamál stéttarinnar og auka gagn-
kvæm kynni félagsmanna, — að viðhalda og auka menntun heil-
brigöisfulltrúa, — að efla samvinnu þeirra um allt sem horfir til
framfara i heilbrigðismálum þjóðarinnar og koma á samvinnu
við aðrar heilbrigðisstéttir i landinu.
Félagiö vinnur að markmiöum sinum m.a. með þvi að halda
fundi um áhugamál félagsmanna, — að halda uppi fræöslustarf-
semi, námskeiöum, skoðanaferðum og erindaflutningi, — að
hafa tengsl við samtök heilbrigðisstétta, hérlendis og erlendis.
Þeir hafa rétt til inngöngu i hið nýja félag sem eru sérmennt-
aðir heilbrigðisfulltrúar eða hafa starfað i 5 ár sem heilbrigöis-
fulltrúar i fullu starfi, enda hafi þeir tekið fullan þátt I nám-
skeiðum Heilbrigðiseftirlits rikisins og námskeiði fyrir heil-
brigðisfulltrúa erlendis. Aukafélagar geta þeir orðið sem starfa
við heilbrigðiseftirlit i landinu en uppfylla ekki ofangreind skil-
yrði um almenna félaga.
1 stiórn Heilbrigðisfulltrúafélags Islands eru: Kormákur Sig-
urðsson, heilbrigðisfulltrúi, Rvk, formaður, Einar Ingi Sigurðs-
son, framkvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlits Kópavogs, ritari, og
Valdimar Brynjólfsson, framkvæmdastjóri Heilbrigðiseftirlits
Akureyrar, gjaldkeri. A stofnfundinum færði formaður Heil-
brigðisnefndar Kópavogs, dr. Bragi Arnason, félaginu áritaða
fundargerðarbók, og bæjarstjórinn i Kópavogi gaf félaginu
fundahamar.
— AI
Sparnaðarsamþykkt útvarpsráðs:
Hvað þýðir hreytingin?
Vilhjálmur Hjálmarsson formaöur útvarpsráös hefur sent út
fréttatilkynningu varöandi sparnaöarsamþykkt ráösins fyrir
skemmstu,og segir þar, aö rétt þyki aö gera i samfelldu máli
grein fyrir breytingunum sem samþykktin frá 17. þm. hefur i för
meö sér. Alyktunin er i heild þannig:
„Til þess að ná endum saman við dagskrárgerð i sjónvarpi,
eins og fjárhag Rikisútvarpsins er nú háttað, samþykkir út-
varpsráð fyrir sitt leyti:
1. Að lengjalokunartíma að sumri um eina viku i ágústmán-
uði. 2. Síðdegissjónvarp á sunnudögum að vetrarlagi, kl. 16.00 ■
18.00, verði takmarkað við þriggja mánaða timabil i skamm-
deginu. Yrðu þá eingöngu endursýndar biómyndir, t.d. 13 af
bestu myndum ársins. 3. Sjónvarp hætti eigi siðar en kl. 22.30
nema á föstudögum og laugardögum, þá kl. 23.30. 4. Stytt veröi
timabil vetrardagskrár um hálfan annan mánuð. Vetrardagskrá
yrði þá miðuð við timabilið 15. okt. til 1. mai.
Jafnframt lýsir útvarpsráð þeim vilja sinum, að dregið veröi
úr yfirvinnu almennt og itrasta aðhalds gætt i öllum rekstri”.
Breytingar samkvæmt þessu yrðu sem hér segir:
1. 1 sumar mundi sjónvarp hefjast að nýju eftir sumarlokun
laugardaginn 8. ágúst, þ.e. næsta laugardag eftir verslunar-
mannahelgi.
2.1 fyrravetur stóð siðdegissjónvarp á sunnudögum I 5 mánuði
og i vetur i 4 mánuði. Næsta vetur yrðu þetta 3mánuöir, nóv, des.
og janúar.
3. A sunnudögum, mánudögum, þriðjudögum og miðvikudög-
um styttist útsendingartimi sjónvarps hvert kvöld um 30
minútur að jafnaði. Ætla má að þessi stytting gangi fremur út
yfir erlent efni en innlent.
4. Timabil vetrardagskrár styttist um 1 1/2 mánuð og timabil
sumardagskrár lengist að sama skapi. Ætla má aö þessi breyt-
ing bitni meira á innlendu efni, t.d. þannig að þættir eins og
Fréttaspegill, Vaka og Stundin okkar yrðu aðeins i gangi I u.þ.b.
6 1/2 mánuð I stað 8 mánaða áður. Um Þjóðlif gegnir ööru máli-,
þar var gengiöfrá ákveðnum fjölda þátta, I vetur sex, og breytist
það ekki.
Vakin er athygli á þvi að lokum að útvarpsráð á eftir að fjalla
^ um islenska dagskrárgerð á yfirstandandi ári, bæði hvað snertir
fasta þætti og annað innlent efni.
Til Listasafns Islands:
Góðar tistuverkagjqfir
Listasafni tslands hafa nýlega borist merkar listaverkagjafir.
Aödragandi þeirra er sá aö safniö hélt sumariö 1977 sýningu á
verkum danska myndlistarmannsins Robert Jacobsens. Viö þaö
tækifæri gaf hann safninu stóra vatnslitamynd og hefur nú enn á
ný sýntsafninu þá velviid aö gefa þvi 6 samstæöar grafikmyndir
sem hann kallar Rúnir og eru nýgeröar.
Jafnframt kom hann þvi til leiðar að annar Dani, listmálarinn
Paul Gadegaard, gaf safninu 2 grafikmyndir.
Þegar forstöðumaöur safnsins var i Kaupmannahöfn nú á dög-
unum vegna Islensku myndlistarsýningarinnar sem Dansk-Is-
landsk Samfund gekkst fyrir i tilefni af opinberri heimsókn for-
seta Islands voru framangreind verk afhent forstöðumanninum.
Ennfremur var þá afhent grafikmynd eftir Preben Hornung,
sem hann hafði áöur gefiö safninu.
Þessar veglegu gjafir eru nú til sýnis I forsal safnsins á venju-
legum sýningartima, þriðjudaga, fimmtudaga, laugardaga og
sunnudaga kl. 13.30 til 16.00.
Enn getur stórra tið-
inda verið að vænta frá
Póllandi. I fyrradag
kom brestur i forystu
hinna óháðu verkalýðs-
samtaka, Samstöðu,
þegar ákveðið var að
efna til allsherjarverk-
falls til að mótmæla of-
beldi lögreglu gegn
verkamönnum i Byd-
goszcz i fyrri viku. Þessi
ákvörðun var tekin m.a.
gegn vilja helsta for-
ystumanns Samstöðu,
Lechs Walesa, sem hef-
ur áður lýst þeirri skoð-
un sinni að framferði
lögreglunnar i
Bydgoszcz hafi verið
ögrun við stjórn Januz-
elskis, sem sé sú eina
Af hverjuhorfiröu svona á mig? spuröi Walesa. Þú ert svo llkur Stalln, sagöi Oraina Fallaci. Sama nef,
sama yfirskegg...
hætti dregið fram ýmislegt i sál
Pólverja sem væri af hinu góða:
þeir mæltu gegn trúnni, en kirkj-
urnar væru fullar, þeir vildu að
menn væru efnishyggjumenn, en
það erum við ekki, og erum t.d.
duglegir við að færa fórnir, sagði
Walesa.
Þessir flokkar
ykkar
Ekki vildi Lech Walesa skrifa
undir vestrænt frelsi ,,með alla
þessa flokka sem ekki vita hvað
þeir vilja”, sagði hann. Hér i Pól-
landi, sagði hann látum við
verkalýðsfélögin ráða, og ef
okkur tekst vel upp, þá þjónum
viö alþýðu betur en þessir flokkar
ykkar sem eru sinartandi hver i
annan og safnandi slúðri um það
hver sefur hjá hverjum og þar
fram eftirgötunum. Enhann vildi
ekki að þessi trú sín á verka-
lýðsfélögin þýddi að hann teldi
þau geta komið i staðinn fyrir alla
flokka, öllsamtök. Allir, hver ein-
staklingur, hver hópur, ætti að
hafa rétt til að tjá sig. En menn
þyrftu ekki að likja eftir flokkum
og nota orðiö flokkur.
I versta tilfeDI verð ég að
taka málin í mínar hendur
sem fái við nokkuð ráðið
i Póllandi.
Walesa hafði reyndar
sagt það fyrir skömmu i
viðtali við hina frægu
itölsku blaðakonu Ori-
ana Fallaci, að ef stjórn
Jaruzelskis mistækist,
þá yrði hann sjálfur að
taka málin i sinar
hendur. En hann bætti
þvi við að það væri harla
óliklegt að til þess
, kæmi.
Öliklegt — einkum vegna þess
að óliklegt væri að Sovétmenn
myndu sætta sig við slik málalok
ef stjórn Jaruzelskis mistækist að
ráða við ástandið.
Erum ekki
hræddir
Walesa sagði ennfremur i við-
talinu að hann vissi að möguleik-
ar Samstöðu væru takmarkaðir
(„við viljum bara tryggja að fá-
tækt fólk hafi meira að bita og
brenna og sé nokkuð ánægðara”)
og hann berðist þvi gegn þeim
óþolinmóðu i verkalýðssam -
tökunum sem vilji breyta
hinni hófsömu stefnu Samstöðu.
En við, sagði Walesa ennfremur,
getum ekki staðið i stað, við verð-
um að halda áfram — með var-
færni. Við viljum ekki greiða það
verð sem vopnuð átök eru, en ef
það er nauðsynlegt þá mun eng-
inn geta sakað okkur um hug-
leysi. Ég er persónulega meira en
reiðubúinn til að lála lifið — en ég
er ekki reiðubúinn til að drepa
aðra menn.
Lech Walesa lagði i þessu sam-
hengi talsverða áherslu á það að
Pólland væri ekki Tékkóslóvakia.
Það hefði komið til átaka i Pól-
landi 1956, 1968, 1970 og 1976 og
alitaf hefðumenn sloppið við sov-
éska skriðdreka. Hann trúði þvi
að það mætti enn lukkast. Og
hann aftók að hægt væri að fá
pólska hermenn til að skjóta á
pólska verkamenn.
Enginn
lestrarhestur
Lech Walesa er nú 38 ára og
hann er rafvirki. Hann var hand-
tekinn eftir ósigra pólskra verka-
manna 1968 og 1970 og segir að
fangavistin hafi að þvi leyti verið
honum góð að hann lærði að
hugsa i einveru og kyrrð. Hann
viðurkennir fúslega að sig skorti
menntun, reyndar hafi hann aldr-
ei lesið bók, hann verði þreyttur
Ég hefi aldrei lesiö bók. En ég bý
yfir mikilli reiöi...
og gefist upp eftir fimm siður.
Hann hafi heldur ekki haft neina
kennara til að likja eftir, heldur
hafi hann jafnan leyst vandamál-
in á eigin spýtur.
Það halda margir, sagði Wal-
esa ennfremur, að atburðir sið-
ustu mánaða hafi stigið mér til
höfuðs, en það er rangt. En hann
sé sannfærður um að nú um
stundir hafi veriö þörf fyrir hann,
þvi hann hafi ýmislegt til að bera
til aö geta leyst málin af skyn-
semi. Hinu leyndi hann heldur
ekki, að siöustu mánuðir hefðu
verið sér afskaplega erfiðir, hann
mætti aldrei um frjálst höfuð
strjúka, aldrei fengið sér i glas til
dæmis, og hann væri þreyttur.
Heilög
reiði
Ég er ekki stjórnmálamaður,
sagöi Lech Walesa meðal annars i
þessu viðtali. Ég er maður sem
ber með sér mikla reiði, sem ég
Páfinn þekkir manneskjurnar...
hefi þekkt siðan ég var barnung-
ur. Og þegar maður hefur safnað
sér svo mikilli reiði þá kemur að
þvi að meður getur stjórnað henni
lika. Með heilanum. Og það skýr-
ir hvers vegna ég get náð tökum á
fjöldanum og verkföllunum. Mað-
ur verður að vera mjög reiður til
aö geta náð tökum á hinni heilögu
reiði fólksins.
Að vera foringi er að vera
ákveðinn bæði inn á við og út á
við, vera ákveðinn gegn sjálfum
sér sem öðrum. Þannig hefi ég
alltaf verið. Einnig þegar ég var
strákur sem ætlaði að verða flug-
maður.
Engir
stimplar
Lech Walesa neitar með öllu til-
raunum til að stimpla hann sem
anarkista eða evrópukommún-
ista, kristilegan demókrata eða
sósialdemókrata. Hann segist
bara vera manneskja sem vilji
ofboölitið af réttlæti. Minar eink-
unnir, segir hann, eru góður, ill-
ur, betri eða verri. Hann vill að
menn reyni að skapa það kerfi
þar sem menn hafa bæði mat og
frelsi, deila þvi sem til er. En
hann færist umdan þvi að gefa
sliku kerfi nafn.
Oriana Fallaci spurði Lech
Walesa að þvi hvort hann teldi að
kommúnisminn hefði mistekist i
Póllandi. Hann sagðiá þá leið, aö
ef spurt væri hvað Pólverjar
heföu fengið i vasann fyrir störf
sin, þá hefðikommúnisminn orðið
þeim til litilla hagsbóta. En svo
hefðu kommúnistar með sinum
Trú og
heilagleiki
Walesa hafði áður komist svo
að orði eitt sinn, að efhannværi
ekki trúaöur, þá væri hann hættu-
legur maður. Hann kveðst i við-
talinu við Oriana Fallaci hafa
verið mjög trúaður alltaf nema á
aldrinum 17—I9ára, þá hafi hann
látið trúna lönd og leið og kastað
sér út i kvennafar og brennivin.
En svo hafi hann eins og endur-
fæðst I kirkju og siðan fari hann
til kirkju á hverjum morgni.
Enda muni ekki af veita - 'jkki er
ég neinn engill, segir Waiesa,
miklu frekar likist ég Satan sjálf-
um. Hann kveðst aðeins hafa
drukkið sig fullan tvisvar á æv-
inni. Hann ber mikið lof á konu
sina (,,ef ég hefði átt aðra konu
væri ég að likindum skilinn núna
eða hefði kannski þegar veriö
myrtur með búrhnif”) — en um
leiö játaði hann að ekki væri hann
heldur engill aö þvi er konur
varðar, þegar hann væri einn á
ferð eins og i bændaverkfallinu á
dögunum.
Við skulum vona að páfinn lesi
þetta ekki, sagði Oriana Fallaci
þá.
En páfinn er greindur maður,
sagði Lech Walesa þá, hann skil-
ur manneskjurnar.
Lætur ekki
að stjórn
Walesa fór fyrirlitningarorðum
um þá sem hafa reynt að stýra
honum og viðhorfum hans. Hann
fór heldur hörðum höndum bæði
um pólska bændur og mennta-
menn, sem hefðu i baráttu sinni
sýnt ýmis merki um sérgæsku
eða skort á raunsæi. Hann sagði
einnig, að valdhafarnir hefðu gert
sér hin ótrúlegustu tilboð, en
aldrei skyldi hann láta sig henda
það að verða gleyptur af þeirri
maskinu. Mannlegur virðuleiki er
lifinu dýrmætari, sagði hann.
Walesa kvaðst búast við þvi i
viðtalinu við Oriönu Fallaci, að
nú hlyti að halla undan fæti hjá
sér i fleiri en einum skilningi.
Hann væri úttaugaður, dauð-
þreyttur, heilsu hans hefði verið
gjörspillt i átökum siðustu mán-
aða. Og ef að það versta kemur
yfir Pólland, sagði hann, þá mun
reiði fólksins snúast gegn mér og
allir munu gleyma þvi sem ég
gerði fyrir þá.
Hann tók það einnig fram að
„normaltimar” ættu ekki við sig,
enda ætti hann erfitt með að
beygja sig fyrir leikreglum. Nú i
fyrrinótt varð hann að bita i það
súra epli að vera ofurliði borinn i
stjórn Samstöðu — boðað er verk-
fall sem hann var andvigur sjálf-
ur.
Lech Walesa metur stöðuna í Póllandi og leysir
frá skjóðunni um eigin persónu
á dagshrá
Bandarikin og Sovétrikin og
forráðamenn þeirra eru svo talin
boðberar þessara heilögu hugsjóna,
sem þau vilji flest leggja í sölumar
fyrir, Þetta er vanheilög einfeldni.
Ó, vanheilaga einfeldni
Það er sifellt undrunarefni af
hve miklu skilningsleysi er rætt
um hervæðingu og vigbúnaðar-
kapphlaup. Gildir þá einu, hvort
menn teljast til hægri, vinstri eða
miðjumoös. öll umræða einkenn-
ist af yfirborðsþekkingu. Og sú
þekking er fengin úr kenningum,
sem ýta undir aukinn vigbúnað og
viðhalda með þvi framleiðslu og
gróða hinna heljarmiklu her-
gagnafyrirtækja, sem eru undir-
rót hervæðingarinnar.
Málunum er hinsvegar stillt
þannig upp, að tvö meginöfl, tvö
risaveldi séu að berjast um yfir-
ráð heimsins. Annað reyni (af
veikum mætti) að viöhalda þvi
lýöræði og frelsi, sem við höfum
vanist hér á Vesturlöndum. Hitt
vilji fyrir hvern mun uppfylla ein-
hverja draumsýn þess efnis að
koma kommúnisku skipulagi á
allan heiminn. Það er semsé um
hugsjónabaráttu að ræða.
Bandarikin og Sovétrikin og for-
ráðamenn þeirra eru svo talin
boðberar þessara heilögu hug-
sjóna, sem þau vilji flest leggja i
sölurnar fyrir. Þetta er vanheilög
einfeldni.
Hægri rússadindlar
Þeireru enn margir,sem trúaá
hiö stórbrotna verndarhlutverk
Bandarikjanna. Angaskinnin. En
þeir eru lika næstum hinir einu,
sem enn trúa þvi, að einhver.hug-
sjónaglóð brenni i brjóstum
Sovétforystunnar. Allir hugsandi
sósialistar, hvað þá marxistar,
hafa löngu hætt að reikna með
þeim sem einhverjum banda-
manni. Og heföi þó fyrr mátt
vera. Enda er enn fráleitara að
tala um kommúnisma i Sovétrikj-
unum en lýðræði hér.
Sovétforystunni hefur a.m.k.
siöustu hálfa öld verið skitsama,
hverskonar stjórnarfar rikir i
heiminum utan þeirra, svo
framarlega sem það ógnar á eng-
an hátt öryggi þeirra eigin vald-
stéttar. En þá svifst hún heldur
einskis. Og tvennt óttast valdstétt
þeirra helst svo að minnir á
bakteriuhræöslu. t fyrsta lagi
sósialisma i marxiskum skilningi
einsog reynt var að byrja á aö
framkvæma i Tékkóslóvakiu
1968.1 öðru lagi hernaðarárás frá
aðilum, sem mundu vilja komast
yfir hinar miklu og vannýttu auð-
lindir i hinum viðlendu Sovétrikj-
um. Þessvegna t(fcu þeir Afgan-
istan blygðunarlaust einsog
Tékkóslóvakiu um árið og kölluðu
fyrirbyggjandi aögerðir vegna
ótryggs ástands við landamæri
sin. Hvorugt hefur verið þeim út-
látamikið hernaöarlega.
Lögmál framleiðslunnar
En hvernig stendur þá á hinu
geggjaöa vigbúnaðarkapphlaupi?
Stefna stjómendur risaveldanna
virkilega að kjarnorkuárás hvors
á annað? Slikt er fráleitt, nema
þeir séu geðtruflaðir. Einsog
margoft hefur verið rakiö eiga
þau nægar birgðir til að eyða
hvort öðru tiu sinnum a.m.k. og
afganginum af heiminum með.
Hversvegna er þá sifelit verið að
eyöa peningum i að framleiða ný
vopn?
Fyrir tuttugu árum voru komn-
ar á markað svo fullkomnar sjálf-
virkar þvottavélar, að þær gætu
dugaö okkur enn. Samt kemur
nýtt afbrigöi á hverju ári. Sömu
sögu um bila má rekja miklu
iengra aftur i tímann. Nýju tækin
eru þó að þvi leyti verri en þau
gömlu, að nú eru þau beinlinis
hönnuö með það fyrir augum að
endast ekki nema 5-10 ár. Þá þarf
að fá sér nýtt ellegar búa við rán-
dýra viðgerðaþjónustu sama
framleiöanda. Allt er þetta gert
til að halda framleiöslunni gang-
andi, svo aö starfsmenn haldi
vinnunni — og svo aö eigendur fái
gildisaukann.
Nákvæmlega sömu lögmál
gilda um hergagnaframleiðsluna,
einungis i hrikalega stærri og af-
skræmdari stll. Vopn verða að úr-
eldast, svo að framleiðslan geti
haldiöáfram. Hverjir kaupa her-
gögn? Fyrst og fremst almenn-
ingur I sjálfum framleiðslu-
löndunum, þ.e.a.s. rikið. Til þess
eins telja t.d. Reagan og Thatcher
rikið nógu gott. Hverjir fá gildis-
aukann af hergagnaframleiðsl-
unni? Auðvitað eigendur verk-
smiðjanna, sem eru einkaaðilar
og oftast hinir sömu og framleiða
þvottavélar og blla.
Til þess aö almenningur sætti
sig viö þessa gifurlegu skatt-
heimtu til hernaðarútgjalda,
veröur að sannfæra meirihluta
hans um, aö sifellt hættuástand
riki og yfirburðir gagnaðilans séu
orðnir geigvænlegir. Hér eru svo
gifurlegir framieiösluhagsmunir
i veði, sem teygja sigum alla ver-
öld, að hugsjónaglamriö um
hemaðarþörfina er ekki annaö en
nýju fötin keisarans, — sem er
sjálft auðmagniö.
Lögmál peninganna
Ekki er jafnauðvelt að átta sig
á efnahagslegum forsendum of-
framláðslunnar iSovétrikjunum,
þvi að þar hagnast einkafyrirtæki
a.m.k. ekki beint eða opinskátt á
hervæðingunni. Það er ósenni-
legt, að þeir þurfi ævinlega aö
svara hverri nýjung hjá Banda-
rikjunum i svipaðri mynt, úr þvi
þeirráða þegar yfir gereyöingar-
vopnum, sem mundu hræða
hvern vitiborinn mann frá árás.
En það er þvi likast sem
hernaðaryfirvöld botni ekkert I
hreyfiafli sögunnar þar frekar en
annarsstaðar. Enda virðast
marxfsk þjóðfélagsvisindi og rök-
visi i reynd vera bönnuð þar i
landi, nema að nafninu til.
Sú skýring hefur skotið upp
kolli oftar en einu sinni, að það
séu i raun sömu aöilar, sem hagn-
ist á vigbúnaði i austri og vestri.
Þetta sýnist i fyrstu fráleitt með
öllu, þar til maöur áttar sig á þvi,
aö lögmál peninganna em sið-
blind og „ópólitisk”. Risabönkum
og fyrirtækjum þykir best að
skipta við riki, sem hafa sterka
stjórn, miðstýringu og einokun.
Nöfn á ráðandi stjórnmálaflokk-
um skipta engu máli, né heldur
framferði þeirra gagnvart lands-
mönnum.
Þá kemur i hug hið fræga dæmi
frá skotgrafahernaðinum á Vest-
urvigstöövunum í heimsstyrjöld-
inni fyrri. Þá voru það sömu
fyrirtækin, sem seldu franska og
þýska hernum vopn til skiptis.
Þannig gátu þeir látiö hvorn um
sig sækja fram nokkur hundruð
metra i senn svo mánuðum og ár-
um skipti. Þetta var einkar
ábatasöm verslun oghernaðurinn
liktist að þvi leyti nifteinda-
sprengjunni væntanlegu, að hann
grandaði mannslifum fremur en
hergögnum.
Nú er það vitað, að vestræn
fyrirtæki, einkum bandarisk,
hafa allt frá stofnun Sovétrikj-
anna selt þangaö leynt og ljóst
tækninýjungar og ráðgjöf, sem
nota má til hernaöarþarfa. Opin-
berlega eru þær til að framleiöa
trukka, landbúnaðarvélar og far-
þegaflugvélar. ólögleg sala á
beinum hertækjauppfinningum er
skrifuð á reikning njósnara, þá
sjaldan að opinbert verður. Fyrir
utan þessi beinu viðskipti, sem
eru miklu stórvægilegri en menn
imynda sér, er það einmitt gjöful-
asta gróðalind hergagnafram-
leiðenda að halda uppi mátulegri
spennu og vigbúnaðarkappi. Þá
er komin upp svipuð staða og i
skotgröfunum i Frakklandi forð-
um daga. Sumir peningamenn
óttast, aö Reagan sé enn of hættu-
lega einfaldur til að skilja þetta.
Þegar Henry gamli Ford heim-
sótti Evrópu á 4. áratugnum, var
hann eitt sinn spurður, hvaö hon-
um fyndist um „rússneska
vandamálið”. Ford svaraði að
bragði: „Ég kannast ekki viö
neitt rússneskt vandamál. Þeir
borga alltaf á réttum tima.”