Þjóðviljinn - 25.03.1983, Blaðsíða 5

Föstudagur 25. mars 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5
Hjörleifur
Guttormsson
iðnaðar-
ráðherra
A beinni línu til Þjóðviljans
Hátt á þriðja tug manna náði
tali af Hjörleifi Guftormssyni
iðnaðarráðherra þegar hann
svaraði spurningum almenn-
ings á beinni línu til Þjóðviljans
Tómas staðið gegn
eðlilegum verndar-
aðgerðum fyrir
iðnað
Hilmar Jóhannsson Reykjavík
spyr:
- Framsóknarflokkurinn hefur
lýst því yfir að hann sé hlynntur
innfiutningshöftum en hins vfegar
hefur Tómas Árnason marglýst því
yfir að hann sc alger fríverslunar-
sinni. Svavar Gestsson hefur sagt
nýverið að Framsóknarflokkurinn
hafi ævinlega staðið gegn hvers
konar aðgerðum til aðhalds í inn-
flutningi. Hver er skoðun
iðnáðarráðherra á þessu?
- Ég held að það verði að viður-
kennast, að Framsóknarflokkur-
inn hefur á þessu sviði sem á flest-
um öðrum talað tveimur tungum,
og það má glöggt sjá hvernig skilur
á milli orða hans á flokksþingum
annars vegar og gerða ráðherra
hans hins vegar í ríkisstjórn og þá
einkum viðskiptaráðherrans. Það
er engin launung að Tómas hefur
ekki viljað taka undir tillögur sem
hans eigin flokkur hefur borið fram
í orði, og hann hefur staðið gegn
öllum tillögum um eðlilegar vernd-
araðgerðir fyrir íslenskan iðnað.
Eftirtektarvert í því sambandi er
neitun hans að sækja eftir fram-
lengingu aðlögunargjalds sem
tókst að fá fram í tíð Svavars Gests-
sonar sem viðskiptaráðherra 1979
þrátt fyrir það að Alþingi hafi sam-
þykkt að leitað skyldi eftir slíkri
framlengingu.
í dag komu fram í ríkisstjórninni
tillögur unnar af Alþýðubandalag-
inu og Sjálfstæðismönnum í ríkis-
stjórn um margháttaðar verndar-
aðgerðir sem til álita koma, án þess
að um sé að ræða haftabúskap. Svo
vildi til að fulltrúi Framsóknar-
flokksins sem tilnefndur var í þá
nefnd sem vann þessar tillögur,
hætti starfi í þeirri nefnd svo Fram-
sóknarflokkurinn stendur ekki að
þessum tillögum. Það er út af fyrir
sig alvarlegt að svo hefur til tekist.
- Hvers konar aðgerðir er hér
um að ræða?
- Eitt af því sem hér er um að
ræða er nokkurs konar þróunar-
gjald sem sett yrði á svipað og til-
lögur voru gerðar um 1980. Einnig
er að finna verndaraðgerðir af
ýmsu tagi þar sem m.a. eru gerðar
eðlilegar kröfur til innfluttrar vöru,
bæði gæðakröfur og hvað snertir
öryggi, heilbrigði og hollustuhætti.
Einnig ábendingar um möguleika á
að grípa til innborgunarskyldu,
fyrr í þessari viku. Fjölmargir
urðu frá að hverfa vegna áiags á
símaborði.
Hér á eftir verða birtar
nokkrar þeirra spurninga sem
draga úr vörukaupalánum svo
nokkuð sé nefnt.
- Hvert er næsta skrefið í þessum
efnum?
- Margt af þessum hugmyndum
hefðu auðvitað þurft að vera kom-
ið til framkvæmda fyrir löngu, og
það hefði munað um þær í heild
sinni í sambandi við þann mikla
greiðsluhalla sem er á vöruskiptum
okkar.
Nú er lítill tími til stefnu hjá þess-
ari ríkisstjórn og þegar flokkur
viðskiptaráðherrans stendur ekki
að þessum tillögum þá er ekki mikil
von á því að árangur náist. En hér
liggur fyrir gott veganesti fyrir þá
sem koma til með að taka við
stjórnvöldum eftir kosningar.
Lækkun
orkureikninga
heimilanna er
mjög brýn
Guðjón Olafsson Akranesi spyr:
- Hvað hyggst ráðherra gera
varðandi lækkun orkureikninga á
heimilum?
- í fyrsta lagi er að reyna að j afna
byrðarnar hvað þessi efni varðar og
þar er stærsti notandinn Álverið í
Straumsvík sem við erum að borga
með. Það er því mál númer eitt að
fá eðlilegt verð frá þeim notenda
og jafnvel einnig hjá fleiri sem til
stóriðju flokkast. Þar fyrir utan
þarf að koma til frekari aðgerða til
að draga úr þessari mismunun sem
um er að ræða. Nú þegar hefur ver-
ið gripið til niðurgreiðslu á raforku
sem nemur 17 aurum af 75 sem þú
borgar fyrir kílóvattstund rniðað
við raforku til húshitunar, niður-
greiðsla upp á 23% úr ríkissjóði og
1. maí n.k. verður aukið við þessa
niðurgreiðslu.
Megináherslan er hins vegar að
knýja á um hækkun á verðinu til
Alusuisse.
- Hefur eitthvað verið kannað
frekar varðandi möguleika á fram-
leiðslu á ódýrari orku hér innan-
lands?
- 1979 var farið að kanria
möguleika á framleiðslu vetnis
með rafgreiningu eftir að olíu-
verðshækkunin skall yfir. Það
sýndi sig að vera ekki arðbært þrátt
fyrir hátt olíuverð, munaði 50%
þá. Nú fer olíuverð lækkandi þann-
ig að þessi munur hefur því frekar
aukist. Við höfum gert grundvall-
arrannsóknir en fyrir framtíðina
þurfum við að vera á verði og undir
bornar voru upp við ráðher-
rann og í blaðinu á morgun
verða birt svör Hjörleifs við
öðrum spurningum.
Fjölmargir hringdu einungis
það búnir að nota okkar orkulindir
til eldsneytisvinnslu m.a. af örygg-
isástæðum.
- Hvernig stcndur með kísil-
málmverksmiðjuna á Reyðarfirði?
- Undirbúningi er lokið, aðeins
eftir að ákveða framkvæmdartím-
ann. Það var flutt þingsályktunar-
tillaga á nýloknu þingi um að afla
heimildar til að byrja frantkvæmdir
en tillagan var ekki afgreidd til
loka, en verður endurflutt strax
þegar þing kernur saman og vænti
ég þess að hún verði þá samþykkt.
Það er samdóma álit stjórnar að
hér sé um álitlegt fyrirtæki að ræða.
Valkostir
í smáiðnaði
Þorgils Kristinsson, Reykjavík
spyr:
- Hvaða valkostir eru fyrir hendi
í smáiðnaði sem iðnaðarráðuneyt-
ið hefur verið að láta kanna undan-
farin ár?
- Fyrir utan bættar aðstæður,
samkeppnisaðstöðu og lánamögu-
leika til að koma á fót nýjum fyrir-
tækjum og styrkja starfsemi þeirra
sem fyrir hendi eru, þá stendur nú
yfir stérstakt átak til að örva menn
til að stofna smáfyrirtæki og hefja
iðnaðarframleiðslu.
Þetta er gert í samvinnu við sjóði
iðnaðarins og Framkvæmdastofn-
un. Átakið stendur nú yfir og menn
hafa sjálfsagt séð auglýsingar um
þetta efni í blöðum á síðasta ári.
Um 108 aðilar gáfu sig fram og síð-
an var gert úrtak úr því. Helmingur
lagði skipulegar hugmyndir fram
og síðan var vaiið úr þeim hópi. Nú
eru 22 aðilur sem eru að spreyta sig
í þessu verkefni með hugmyndir
um nýjan rekstur í smáiðnaði,
menn víða að af landinu. Þessu
til að láta í ljós, stuðning, þakk-
læti og ánægju með frammist-
öðu ráðhcrrans í deilumálinu
við Alusuisse.
verkefnt á að ljúka næsta haust, og
ef reynslan verður góð, þá geri ég
ráð fyrir að á þessu verði framhald.
Þetta er þjálfun fyrir þá sem ætla
sér að fara í rekstur, en það skortir
oft á sem eðlilegt er, að menn hafi
þá þekkingu sem þarf til að komast
af stað og vantar líka upplýsingar
um þá möguleika sem hægt er að fá
með tilstyrk sjóða og þjónustust-
ofnana í iðnaðinn.
Þetta átak til að efla smáiðnað í
landinu bind ég töluverðar vonir
við.
Hvers vegna ekki
meira fiskeldi?
- Það má vera að þessu hafi ver-
ið of lítill gaumur gefinn, en tals-
vert hefur þetta verið á dagskrá hjá
áhugamönnum. Ég minnist þeirrar
stöðvar sem sett hefur verið upp á
Húsatóftum nálægt Grindavík. Þar
hefur verið byggt upp af miklum
dugnaði. í þessari grein sem
fleirum er þó betra að menn taki
ekki allt of stór stökk í einu. Þarna
þarf að þróa hlutina og byggja upp
stig og stigi, en ég get fallist á það
að menn hafi farið of hægt í sak-
irnar.
Starfsskilyrði
Landssmið j unnar
Hörður Gunnarsson, Guðbjörg
Pétursdóttir, Haukur Baldursson
°g Tryggvi Benediktsson spurðu
um málefni Landssmiðjunnar í
Reykjavík. Hvort eitthvað hefði
verið gert til að bæta úr starfsskil-
yrðum hennar og lausn á hús-
næðismálum?
Herntann Lúðvíksson, Rvk.,
spyr:
- Hvers vegna er ekki farið
meira út í fiskeldi en raun er á?
— Það kann að vera að vöntun á
vissum aðbúnaði í kringum stofn-
kostnað fyrir fiskeldi valdi þar
nokkru um. Hins vegar heíur verið
reynt að kortleggja þau helstu
svæði sem koma til greina varðandi i
fiskeldi veit ég, en nákvæmlega
hvað veldur því hvers vegna að
, ekki hefur miðað hraðar, kunna að
verafjárhagslegaraðstæður. Þarna
er auðvitað margt að haldast í
hendur, fyrir utan góðar aðstæður
þarf markaðsöflun að vera fyrir
hendi líka.
- I greinum Jóhanns Kúld hefur
hann m.a. bent á það að hefðum
við farið af alvöru út í fiskeldi á
sama tíma og Norðmenn hefðum
haft upp úr því 12 miljónir kr. í
hreinum gjaldcyri.
- Það ef eflaust rétt að við höf-
um verið seinir á að koma okkar
málum fram í þessu og það hefur
eflaust veikt okkar stöðu markaðs-
lega séð, því þarna eigum við að
hafa góða möguleika í sambandi
við okkar jarðhita, og þá mögu-
leika eigum við auðvitað tvímæla-
laust að nota. Fiskirækt í sjó eða
innfjörðum er svo annar handlegg-
ur sem margir horfa til en þar erum
við ekki komnir langt á veg því
nriður.
- Hefði Grundartangaféð kann-
ski verið betur komið í fiskeldi?
- Ég geri ráð fyrir að því megi
svara játandi að hluta af því fjár-
magni hefði mátt nota í aðra þætti.
Það hefur því miður ekki skilað sér
og spurning hvort það verður þótt
maður voni að úr því rætist.
- Það hefur lítið heyrst minnst á
fiskeldi frá Alþýðubandalaginu.
Telur þú að ekki þurfi að gera stór-
átak í þessum efnum?
- Ég hef reynt að hlúa með eðli-
legum hætti að ég tel að fyrirtæk-
inu. Varðandi húsbyggingarmál
fyrirtækisins þá hefur tekist að fá
heimild til þess að selja núverandi
húseign við Sólvhólsgötu til þess að
flytja smiðjuna inn að Sundahöfn.
Hins vegar hefur staðið í dálítilli
togstreitu um söluverð á gamla
húsinu. Ég vona að fari að greiðast
úr því við félaga okkar í fjármála-
ráðuneytinu, en það hefur tafið dá-
lítið þetta mál. Ég vona að úr því
rætist meðan ég er enn í starfi í
iðnaðarráðuneytinu.
Þetta er langþýðingarmesta at-
riðið að Landssmiðjan komist í
grennd við umsvif í Sundahöfn.
Þetta var hugsað í tengslum við
skipaverkstöð sem átti að rísa þar.
Það hefur allt gengið hægar en
skyldi, en ég vona nú samt að þetta
sé réttur staður fyrir Lands-
smiðjuna.
Ég veit það að starfsmönnum
finnst auðvitað að hægar gangi en
skyldi, en ég neita því ekki að það
heyrist síðan utanfrá gagnrýni á
það að ríkið skuli standa fyrir
rekstri sem þessum. Við bendum
hins vegar á það að Landssmiðjan
hefur skilað rekstrarlegum hagnaði
um árabil og reksturinn verið um
margt til fyrirmyndar og hefur síð-
ur en svo verið baggi á ríkinu, né
notið neinna hlunninda eða verið í
óeðlilegri samkeppni við önnur
iðnfyrirtæki.
- Ef húsnæðið við Sölvhólsgötu
verður selt, hvernig verður tryggt
fjármagn til að brúa bilið fyrir ný-
byggingu?
- Það eru til lántökuheimildir
fyrir fyrirtækið og það hefur verið
gerð um þetta skilmerkileg áætlun
og þessi lántökuheimild er inni á
lánsfjárlögum þessa árs, umtals-
verð upphæð.