Þjóðviljinn - 06.11.1984, Blaðsíða 15

FRETTIR
Óskar Vigfússon, formaður Sjómannasambands íslands:
Farnigjöldin em
ekkert einkamál
Athugasemd
vegna
ummœla Þórðar
Sverrissonar
hjá Eimskipa-
félaginu
í Morgunblaðinu sl. sunnudag
er endurprentaður hluti úr viðtali
við mig, sem birtist upphaflega í
Sæfara, málgagni Sjómannas-
ambands íslands. Þessi hluti við-
talsins fjallar um þann gífurlega
kostnað sem lagður er á herðar
sjávarútvegsins hér á landi af
þjónustufyrirtækjum ýmsum og
milliliðum og á beinan þátt í bág-
bornum kjörum íslenskra sjó-
manna. Meðal dæma eru nefnd
þau farmgjöld sem greiða þarf
fyrir flutning íslenskra sjávar-
afurða á markað erlendis, en þau
eru margfalt hærri en hliðstæð
gjöld erlendra skipafélaga.
Nefnd eru dæmi um rækjuflutn-
ing og sýnt fram á að það kostar
þrefalt meira að flytja rækjukíló
frá íslandi á markaði í Englandi
og Danmörku en frá Norður-
Noregi og Grænlandi á sömu
markaði. Þetta eru óyggjandi
staðreyndir.
í framhaldi af birtingu þessa
kafla í Morgunblaðinu leitar
blaðið til Þórðar Sverrissonar
fulltrúa framkvæmdastjóra
Eimskipafélagsins og biður hann
að segja álit sitt á málinu. Þórður
fullyrðir þar að flutningsgjaldið
frá Grænlandi sé hærra en sagt er
í viðtalinu og nefnir til taxta Kon-
unglegu Grænlandsverslunarinn-
ar.
Vegna þessa er rétt að taka
fram, að upplýsingar mínar fékk
ég frá fyrstu hendi í Sisimiut
(Holsteinsborg) á Grænlandi
þegar ég var þar á síðasta ári. Þær
upplýsingar sé ég enga ástæðu til
að rengja, hvað sem líður pappír-
um er Þórður Sverrisson telur sig
hafa í höndum.
En það eru önnur ummæli
Þórðar sem vert er að gaumgæfa.
Hann segir í Morgunblaðinu:
„.. .En það er rétt að skýra frá því
að við erum þessa dagana að hafa
samband við viðskiptavini okkar
og tilkynna um talsverða lækkun
á farmgjöldum fyrir sjávarafurð-
ir. Hversu mikil sú lækkun er
hlýtur að vera cinkamál okkar og
viðskiptavinanna...“ (Leturbr.
mín, Ö.V.)
Velta má því fyrir sér hvort
hugsanlega geti átt sér stað, að
þessi lækkun farmgjalda kynni að
vera í einhverjum tengslum við
þá ákvörðun Söiumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna að leita til-
boða erlendis í flutning á afurð-
um sínum. Látum það liggja á
milli hluta. En Þórður Sverrisson
veður hins vegar villu og svíma ef
hann heldur að farmgjöld ís-
lenskra farskipa séu einkamál
skipafélaganna og viðskiptavin-
anna, - h vort sem rætt er um sj áv-
arafurðir eða annan varning.
Farmgjöld eru nefnilega ekki svo
lítill hluti af því verði sem
neytendur þurfa að greiða fyrir
vöruríverslunum. Þar afleiðandi
kemur almenningi það mjög við
hver farmgjöld skipafélaganna
eru. Lækkuð farmgjöld þýða
lækkað vöruverð.
Hvað snertir farmgjöld fyrir
sjávarafurðir eru þau á sama hátt
ekkert einkamál skipafélaga og
einstakra útflytjenda. Eftir því
sem farmgjöldin eru hærri
minnkar það svigrúm sem kaup-
endur hráefnis hafa til að greiða
sjómönnum almennilegt verð
fyrir fiskinn. Lækkun farmgjalda
ætti því að leiða til hærra fisk-
verðs, sem aftur myndi leiða til
bættra kjara sjómanna. „Einka-
mál“ Þórðar er því hreint
hagsmunamál sjómannastéttar-
innar allrar, - og landsmanna
allra, ef út í það er farið.
Játvarður Jökull
Framhald af bls. 15
Og landsgæðin eru margvísleg,
ekki síst við Breiðafjörð:
Söl, hrognkelsi, kræklingur,
hvönn, egg, reyr, dúnn, melur,
kál, ber, lundi, kolviður,
kofa, rjúpa, selur.
Svo segir í gamalli vísu um
hlunnindin á Reykhólum, og veit
Játvarður vel, að ísland er ríkt
land. Það er nýting landsins, um-
gengnin við það, og svo skipting
lífsgæðanna, sem er ábótavant.
Úr því vill Játvarður bæta.
Jæja, Játvarður minn, - þetta
hef ég nú skrifað í tilefni afmælis
þíns fyrir lesendur Þjóðviljans á
ýmsum landshornum, hvort svo
sem þér sjálfum líkar betur eða
verr.
En í lokin má ekki minna vera
en ég óski þér fararheilla fram á
áttunda tuginn og þakki fyrir
mig, að hafa stundum átt þig að.
Ég hefði eiginlega viljað, að þú
værir bæði eldri og yngri. Það
hefði verið gaman að sjá þig og
heyra á Kollabúðafundi á sínum
tíma. Ég hefði líka viljað fylgja
þér að Möðrudal á Fjöllum, þar
sem hún Sigríður stórráða,
frænka þín úr Skáleyjum, mætti
örlögum sínum, sigld manneskj-
an og útlærð í mjólkurverki. Þá
hefði mátt skjótast að Sænauta-
seli í Jökuldalsheiði, þar sem rétt-
ur var settur vegna Sigríðarmála í
ágústbyrjun 1874, en hún þá sjálf
komin í spekúlantskip með óvísa
höfn fyrir stafni. Var þetta ekki
sömu dagana og þjóðhátíðin
mikla var haldin á Þingvöllum við
Öxará og veislan góða stóð í
timbursalnum á Reykhólum, þar
sem rætt var um stjórnarskrána
og heitstrengt að leggja fram fé til
gufuskipaferða umhverfis
landið?
Ef til vill mætti reisa Einari í
Nesi níðstöng vegna Sigríðar-
mála þar á Fjöllunum eða í Sæ-
nautaseli, þótt margt gerði hann
nú annað vel karlinn sá.
Ég hefði líka vilj að fy lgj a þér til
Kaupmannahafnar í fótspor Sig-
ríðar stórráðu þar, m. a. um göt -
una litlu þar sem hún átti síðustu
sporin, - á bak við Konunglegu
akademíuna við Kóngsins Nýja-
torg, þar sem Jóhannes Kjarval
þá sat og lærði að fara með pensil.
Það var löng mannsævin, allt frá
dögum Guðmundar Scheving í
Flatey, sem Jörundur hunda-
dagakóngur gerði að amtmanni,
og þar til Kjarval var kominn á
akademíuna.
Svo hefði ég reyndar viljað fara
með þér í Flatey, þar sem hann
Ólafur jarðyrkjumaður, afi þinn,
stóð fyrir búnaðarskóla á árunum
1857 til 1860 og kenndi m.a. ung-
um Torfa, er síðar var kenndur
við Ólafsdal. Þá hefði mátt koma
við í Hergilsey, þar sem hann
Eggert Ólafsson, betri - langafi
hennar langömmu þinnar - reisti
bú og gerðist landnámsmaður
vorið 1783. Og gott hefði verið að
hafa Hring á floti og sjá þig stýra í
Oddbjarnarsker, þar sem Eggert
nærði bjargþrota förufólk á fiski
og fugli, eggjum og mjólk í
móðuharðindunum árið eftir og
skammtaði svo að allir náðu
heilsu og kröftum, sem til hans
komust.
Trúlega verða það samt hvorki
ég né þú, sem þessar ferðir för-
um, - en aðrir koma síðar og
landið lifir með sögn og sögu
meðan vættir búa í Vaðalfjöllum
og Pjattmarssteini.
Heill þér sjötugum.
Kjartan Ólafsson.
Miðaðu við
IBMPC
Skjár án auka-
endurkasts.
Létt og auðvelt
Söluumboð fyrir IBM PC einkatölvuna:
Ef þú ert að hugleiða kaup á
tölvu, hagaðu þér þá eins og þeir
sem reynsluna hafa.
Flestir tölvuframleiðendur og
nær allir framleiðendur hugbún-
aðar miða við IBM PC.tölvuna,
sem tók beint strik á toppinn hér-
lendis eins og hvarvetna í heimin-
um. Betri meðmæli eru vandfund-
in.
IBM PC er ekkert frekar tölva
fyrir byrjendur þó að hún henti
þeim mjög vel. Þú þarft heldur
ekki eingöngu að ætla henni byrj-
unarhlutverk. Verkefnasvið IBM
PC er afar víðfeðmt hvort sem
hún er sjálfstæð eða í tengslum
við aðrar tölvur.
Við að kynnast kostum IBM PC
kemstu fljótt að raun um hve dýr-
mæt hún er. Pantaðu kynningu á
IBM PC strax hjá næsta söluum-
boði.
Gísli J. Johnsen
Skrifstofubúnaður sf., Smiðjuvegi 8,
Kópavogi, sími 73111
Skrifstofuvélar hf.
Ottó A. Michelsen, Hverfísgötu 33,
Reykjavík, sími 20560
Örtölvutækni sf., Ármúla38.
Reykjavik, simi 687220