Þjóðviljinn - 14.09.1985, Síða 11

Litgrafík er óljóðrænt efni að vinna í sökum mengunar. Ljósm.: Sig.
Myndlist
Landslagsminni
Rœtt við Jón Reykdal um sýningu hans á Kjarvalsstöðum
en henni lýkur nú um helgina
Um þessarmundirstendur
yíir sýning á verkum Jóns
Reykdals í vestursal Kjar-
valsstaða. Jón Reykdal er
kannski fyrst og fremst þekkt-
ur sem grafíker en þessi sýn-
ing Jóns er með öðrum for-
merkjum en venjulega. Við
fengum því Jón til að segja
okkur nánar frá sýningunni.
Þjóðsaga, olíumálverk 1985.
Já, það er rétt ég er fyrst og
fremst grafíker. Þó var ég með
blandaða sýningu 1980 í Norræna
húsinu þar sem ég sýndi bæði olí-
umálverk og grafík.
Verkin á þessari sýningu eru
olíumálverk og þurrkrítarmynd-
ir. Þetta eru fyrstu þurrkrítar-
myndir sem ég sýni. Þurrkrít er
kölluð pastel á útlendum málum
og af þeim er tískuorðið pastel-
litir dregið. í myndlist notar mað-
ur mikið fleiri en þessa hefð-
bundnu tískutóna. Sumir mynd-
listarmenn taka olíukrítina fram
yfir þurrkrítina en mér finnst
þurrkrít mjög skemmtilegt efni til
að vinna með. Þetta er hreint lit-
arefni með smá bindiefni steypt í
krítar.
Undirbúningur að þessari sýn-
ingu hefur staðið yfir í tvö ár. Ég
er ekki að segja að ég sé kominn
með magasár hennar vegna held-
ur hef ég tekið þetta eins og
venjulega vinnu frá klukkan átta
á morgnana til sex á kvöldin. Ég
hef tekið því mjög rólega nema
síðasta árið vann ég að fullum
krafti.
Ég hef skipt vinnunni niður í
tímabil. Málað í olíu í nokkra
mánuði og síðan unnið samfleytt í
þurrkrít kannski þrjá mánuði í
einu. Svo hef ég fengist við vatns-
litamyndir þó þær séu ekki með á
þessari sýningu. Ég geymi þær til
betri tíma.
Óður til
náttúrunnar
Er hægt að tala um ákveðið
þema á sýningunni?
Þetta eru landslagsmyndir sem
eru alls ráðandi eða á ég kannski
að segja náttúruupplifanir, óður
til náttúrunnar. Myndirnar eru
þó ekki landslagsmyndir í hefð-
bundnum skilningi ekki fjallaeft-
irhermur án þess að ég vilji hnýta
í hefðbundnar landslagsmyndir.
Það hefur bara ekki hentað mér.
í myndunum eru engin fjöll sem
hægt er að þekkja, myndirnar eru
frekar huglægs eðlis og gerðar
undir áhrifum frá ferðum um
landið. Ég geri skissur og tek ljós-
myndir sem vinnuefni en nota
þær aldrei beint. Skissurnar mót-
ast síðan í rás tímans og ummynd-
ast. Minni frá ferðalögum er
kannski betra nafn á þema sýn-
ingarinnar.
Ég hef tekið alveg helling af
ljósmyndum af ýmsu sem ég sé
sem eru nokkurs konar minnis-
punktar. Ég glugga oft í þetta
mörgum árum seinna og upp-
götva eitthvað sem ég var að
spekulera í fyrir nokkrum árum
og er núna fyrst að koma fram.
Það þarf vissan tíma til að melta
hlutina.
Annað sem er alls ráðandi í
myndunum er birtan eða ljósið,
það er að segja hin síhvikula birta
og sem ég vona að komi fram í
myndunum.
Skokk
Nú er þetta stór sýning.
Ég sýni 65 verk, meirihlutinn
eru þurrkrítarmyndir. Eins og ég
sagði áðan hef ég mikið fengist
við grafík og þá aðallega litgrafík
þar sem vinnuferlið er mjög sein-
legt og ég geri þess vegna örfáar
myndir á ári. I olíu og þurrkrít
getur maður unnið mikið hraðar
og breytt myndunum, málað of-
aní æ ofaní æ. Það er hinsvegar
verra í grafíkinni. Maður verður
að skipuleggja vinnuna betur.
Það er erfiðara að breyta, því í
grafík er um svo marga milliliði
að ræða áður en endanlegu útliti
myndarinnar er náð.
Það aðvinna í þurrkrít og olíu
hefur því verið leið til að endur-
nýja mig. Ég hef alltaf teiknað
mikið og fengið útrás fyrir það í
þurrkrítinni. Maður stirnar svo í
þessum seinlegu vinnubrögðum í
grafík svo hef ég verið að skokka
svolítið og liðka mig til.
Það er líka annað sem gerist að
í grafíkinni ertu yfirleitt með litl-
ar myndir en í þurrkrít og mál-
verki gefst tækifæri til að vinna á
stærri flöt, vinna stærri verk með-
an í grafíkinni gerir maður yfir-
Ieitt smærri verk.
Mig langaði líka til að vinna
svolítið stærra og á þessari sýn-
ingu eru verk sem rúmast ekki í
heimahúsinu. Þegar maður vinn-
ur sýningu fyrir svona stóran sal
eins og Kjarvalsstaði verður
maður að hafa nokkrar stórar
myndir til að halda þeim minni
saman.
Alltaf
bjartsýnn
Ertu þá hcettur í grafík?
Ég hef alltaf unnið í tvo miðla,
litgrafík eða sáldþrykk og gam-
aldags dúkristu og ætla að fást
áfram við dúkristuna. Hún er
mjög heillandi en ég er hins vegar
hættur í litgrafíkinni í bili. Hún
var alveg að drepa mig því það er
notað svo mikið af heilsuspillandi
efnum í henni. Það er heldur ó-
ljóðrænt að vinna í litgrafík eða
sáldþrykkinu sökum mengunar
þó aðferðin sjálf sé heillandi og
bjóði upp á mikla möguleika.
Og að lokum hvernig hefur
gengið?
Sýningin hefur gengið vel og
salan líka einkum á þurrkrítar-
myndunum. Ég er búinn að selja
tæplega 20 myndir. Það verður
svo bara að reikna þetta út þegar
upp er staðið hvort maður nær
Dagsbrúnartaxta við vinnuna
þegar kostnaðurinn hefur verið
dreginn frá.
En ég er alltaf bjartsýnn það
þýðir ekkert annað. Ég er alla-
vega í starfi sem ég er ánægður
með og mæti klukkan átta og
stend mína plikt. Það þýðir ekk-
ert að bíða eftir andanum þá
hefði þessi sýning aldrei orðið til.
aró.
Laugardagur 14. september 1985 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11