Þjóðviljinn - 09.04.1987, Side 1

þJÓÐVlLJINN
NORÐURLAND VESTRA
Stöðvum
fjár-
streymið
suður!
Rætt við Porleif Ingvarsson bónda
og kosningastjóra
Alþýðubandalagsins á Blönduósi
Pólitík er lífið. Og lífið er ekki
bara saltfiskur. Lífið er til
dæmis líka kindakjöt. Og eins
og allir vita þá halda stjórnvöld
ekki mikið upp á kindur. Á síð-
ustu árum hefur orðið gríðar-
legur samdráttur í framleiðslu
á kindakjöti. Bændur hafa um
tvennt að velja; flosna upp af
jörðum sínum eða snúa sér að
einhverju öðru. Sem betur fer
halda þó margir áfram að setja
á. Annars hefði ég til að mynda
ekki fengið kindakjöt á Hótel
Blönduósi, þegar við Þorleifur
Ingvarsson, bóndi og kosn-
ingastjóri, hittumst þar eitt
kvöld í mars. Og umræðuefn-
ið? Auðvitað kindur og pólitík.
En til að byrja með var Þor-
leifur spurður um ætt og uppvöxt.
„Ég er fæddur árið 1958, að Sól-
heimum í Svínavatnshreppi, þar
sem foreldrar mínir, Ingvar Þor-
leifsson og Sigríður Ingimundar-
dóttir búa með ær.
Ég ætlaði alltaf að verða bóndi
og útskrifaðist sem búfræðingur
frá Hvanneyri árið 1977. Þá hafði
ég að vísu farið í Menntaskólann
á Akureyri og enst þar í ein tvö
ár. En frá því að ég lauk námi á
Hvanneyri hef ég rekið bú og er
núna tekinn við því.“
- En hvenær vaknaði pólitísk-
ur áhugi? Var ekki fjörugt í M. A.
á þessum árum?
„Jú, mikil ósköp. Það var mikil
vinstrisveifla - alls konar hópar
sem kenndu sig ýmist við Marx
eða Lenín eða Trotsky eða
Maó.“ Hann brosir. „En ég slapp
nú alveg við það, og skoðanir
mínar mótuðust ekki mikið á
þessum árum. Ég var það hepp-
inn að það var engin pólitísk
innræting heima hjá mér, svo ég
gat myndað mér eigin skoðanir
óáreittur. Ég las kynstrin öll af
bókum meðfram því sem var að
gerast og komst þannig að því að
lífsskoðun mín átti samleið með
Alþýðubandalaginu. “
Pabbapólitík
- Og þá er víst best að spyrja
kosningastjórann: Er áhugi hjá
ungu fólki á pólitík?
„Það er vitaskuld ákveðinn
hópur sem tekur afstöðu, en síð-
an kjósa börn eins og foreldrarnir
mikið til, þannig að hlutföllin
breytast ekki mikið. En Fram-
sóknarflokkurinn á þó minna
fylgi meðal ungs fólks þannig að
þetta breytist smátt og smátt“.
- Hvaða mál verða í brenni-
depli í þessari kosningabaráttu?
„Það eru atvinnu- og byggða-
mál. Við verðum að stöðva fjár-
streymið og fólksflóttann af
landsbyggðinni og snúa þessari
þróun við. Stefna ríkisstjórnar-
innar í landbúnaðarmálum hefur
verið með eindæmum handahófs-
kennd og eins í kjaramálum.
Norðurland vestara er láglauna-
svæði“.
- En í hverju er vandi land-
búnaðarins fólginn?
„Við erum að ganga í gegnum
samdráttartímabil í hefðbundn-
um búskap. Það er minnkandi
neysla m.a. vegna þess að svína-
og kjúklingakjöt er stórlega
niðurgreitt með erlendu fóðri. Á
sama tíma hafa niðurgreiðslur á
kindakjöti stórminnkað og laun
versnað. Það er að sjálfsögðu
bæði hagur bænda og neytenda
að halda lágu verði. Og með því
einu móti getum við viðhaldið
byggð í landinu". Þorvaldur
tekur sér málhvfld og lítur íbygg-
inn á blaðamann háma í sig lamb-
asteikina: „Það eru greinilega
engin vandræði að éta lambakjöt-
ið!“
- Það er víst öldungis rétt. En
er lausnin þá svo einföld að
hækka niðurgreiðslurnar aftur?
Verða bændurnir ekki að iaga sig
að breyttum háttum?
„Ég get vel fallist á það að
Þorleifur Ingvarsson, kosningastjóri og bóndi: Alþýðubandalagið helsti málsvari byggðastefnunnar. (Ljósm. -hj.).
breyttar neysluvenjur kalli á
breytta framleiðslu. En það má
ekki gerast með neinu offorsi því
byggðin er viðkvæm og breyting-
ar verða að gerast á nokkuð
löngum tíma svo menn geti byggt
annað upp og hjálpað sér sjálfir“.
Ungir bændur þola
engan skerðingu
- Nú ætla ég að spyrja
bóndann en ekki kosningastjór-
„Stefna ríkis-
stjórnarinnar í
landbúnaðarmálum
hefur verið með
eindæmum handa-
hófskennd og eins í
kjaramálum:
Norðurland vestra er
láglaunasvæði.“
ann. Getur þú framfleytt búinu
með sauðfjárbúskap?
„Nei, ég er neyddur til að leita
mér að öðrum atvinnutækifær-
um. Ég hef unnið meðfram heim-
ilinu til þessa, en nú stendur til að
fara að búa með angórakanín-
ur... Það er fyrst og fremst ullin
sem gefur tekjur og kjötið líka.
Sjáðu til, ungir bændur þola enga
skerðingu á þeirri framleiðslu
sem þeir hafa haft. Þess vegna
leita þeir í þessar nýbúgreinar
eins og refa- og minkarækt. En
þar fylgir sá böggull skammrifi að
menn fara oft af stað án nauðsyn-
legrar þekkingar. Mönnum hafa
oft orðið á dýr mistök. Bændur
eru notaðir sem tilraunadýr og
neyddir til að tileinka sér nýjung-
ar án nauðsynlegrar undirstöðu
eða bregða búi að öðrum kosti.“
- Er þá almenn óánægja hjá
mönnum. Hvað með Framsókn-
armenn til dæmis, þeir eiga nú
la nd búnaðar ráðuney t ið... ?
„Það er mikil óánægja - það er
alveg öruggt. Bændur eru bæði
óánægðir og sárir. Það á ekkert
síður við um þá sem styðja stjóm-
arflokkana. í framkvæmd land-
búnaðarmála hefur ríkt óheyrileg
ósvífni í garð bænda og þeir verið
notaðir eins og gólftuskur
stjórnvalda!“
- En Alþýðubandalagið hefur
boðlegri stefnu vænti ég?
„Ég tel að innan Alþýðu-
bandalagsins sé skilningur á
mikilvægi landbúnaðar, með til-
liti til atvinnulífs á landsbyggð-
inni og nýtingar auðlinda. Við
viljum auka niðurgreiðslur enda
hafa þingmenn okkar barist fyrir
því. Þeir hafa einnig lagst gegn
virðisaukaskatti sem myndi stór-
hækka verð á öllum innlendum
matvælum.
Ragnar Arnalds og fleiri þing-
menn Alþýðubandalagsins hafa
flutt þingsályktunartillögu sem
gerir ráð fyrir því að aðlögunar-
tími að búvörulögunum frá ‘85
verði stórlengdur, en lögin voru á
sínum tíma keyrð í gegn af þvflíku
offorsi að bændur áttu enga
möguleika á að kynna sér þau eða
hafa áhrif á þau.“
- Fellur þá stefna Alþýðu-
bandalagsins í kramið fínnst þér?
- Þeir bændur sem skoða
stefnu flokkanna án þess að hafa
pólitíska glýju í augunum munu
sjá að Alþýðubandalagið er um
þessar mundir helsti málsvari
byggðastefnunnar. “
Kosningarnar
marka tímamót
Ég er búinn með lambakjötið.
Það er líka farið að líða að lokum
á samtali okkar Þorleifs. Ég spyr
um kosningarnar, hvernig þær
leggist í hann.
„Kosningabaráttan leggst vel í
mig vegna þess að stefna Alþýðu-
bandalagsins er skýr og hún á
hljómgrunn meðal fólks í þessu
kjördæmi. Við eigum möguleika
á tveimur mönnum á þing ef allir
leggjast á eitt. En ég lít á þessar
kosningar sem tímamót fyrir
landsbyggðina. Ef Alþýðubanda-
lagið kemur ekki sterkt út verður
niðurstaðan viðreisnarstjórn eða
sama mynstur áfram. Það myndi
valda enn frekari kreppu á lands-
byggðinni.
-þj.