AvangnâmioK - 01.11.1945, Qupperneq 5

nr. 11
AVANGNÅMIOK’
97
i m a k.
(agdl. Jørgen Fleischer.)
agdlautigissagssara autdlartltlnago sujugdlermik
tamatumunga tungavatdlangikaluaK sånguvigigatdlar-
tariaKarpara, tåssa ilisimatusarneK pingortitarssuar-
mik påsiniaineK (naturvidenskab) erKartulårKårtaria-
Karavko. måna tikitdlugo uvagut kalåtdlit ilisimatu-
sautinik tusardlerneKångitdluinangajagpugut. nunane
avdlane inuinaitdlQnlt ilisimassait tusarsimångitdlul-
narpavut, agdlame ilåtigut avativtine inuit KanoK
angussaKartigissut sianigingilavut. — atuagkat tama-
nik KåumaissaKalernigssamut avKutåuput. atuångf-
kuvta avdlanutdlo angussaKarnerussunut nagdlersu-
nialingikuvta sujumukarsinåungilagut. uvagut kalåt-
dlit atuvferitorssfigaluarpugut aunale kisime ajoKutå:
atuagagssaileKinerssuarput. KularnångikaluarpoK atua-
gagssiat kalåtdlistit 'amerdlanerulerumårtut naKiteri-
vingmik ingminut ingerdlåtumik nålagauvfiup pigf-
ngisånik pisårsinaugåine. aunale pingårtitdlugo (pi-
ngårtumik inflsugtut ilisimassaKarusugtut) nomåi-
ssutigissariaKaraluagarput: Kavdlunåtut iliniarnigssaK
ilikarsinaunigssardlo. Kavdlunåtume ilikarsfnaussflga-
luaruvta silarssuaK tupingnardluinartoK sujornatigut
singnagtorisimångisåinagarput uvavtinut angmagåu-
sagaluarpoK.
ilisimatusarneK nuname måne inflnerme pingår-
nerpåt ilagåt; sujuariarnerit tamarmik ilisimatusar-
nermit pilersineKartarput, månåkutdlo inuiait sujuar-
simassorssuit angussatik angusimåsångikaluarpait
ilisimatusarneKångikaluarpat. ilisimatusarneK pissuti-
galugo uvdlumikut nunarssuarme inuit Kanganit
inflvdluarneruvdlutik inflsinåuput. erKaiginåsavarput
angatdlatit pitsångoriartussusé. Kangaussflgpat uv-
dlorpagssuit ornigagssarssfigaluaK mana tingmissar-
tumik umiarssuarmigdlunit pivfigssaK sivikitsunguaK
atordlugo tikineKarsinaulerpoK. tdmatutaoK ilisima-
tusarneK inflnerme akiunerme angisorssuarmik ilua-
KutausimavoK. nakorsautitigut ilisimatusarneK ang-
nerujartortitdlugo nåpåussuit ajoKutaoKissut nungu-
nerssuarnik pilersitsissartut péruput. manåkut inuit
Kanga inflssarnerånit sivisunerussumik intlsinangor-
pugut, taimalo inflneK nuånernerussumik pivdluar-
narnerussumigdlo atorsinångordlugo, nunamime må-
ne inflneK pissugssamut angnerussumut piarérsar-
fiuinaraluardlune tflniflssaungmåtaoK tamatigut pitsau-
nerujartortiniardlugo atordluarniardlugulo ingerdlå-
niamuvdlugo.— imaKa Kavsit oKarumasinåuput: ili-
simatusauteKångikaluarpat manåkut taima amilårnar-
tigissumik sorssugtoKarnaviångikaluarpoK. — tama-
tumanile ilisimatusarneK pissflngilaK uvagutdle inuit
nangmineK sianlssuserput pissflvoK, ilisimatusautiti-
gut påsissavut iluaKutigssavtinut atorniagagssaralua-
vut nungutitaunigssavtinut ingmivtfnutdlo någdliug-
teKatiglngnigssavtinut atorniartåinaravtigik.
Babylon nunauvoK manigsoK panertumltoK, kflg-
ssuarnit Tigrisimit Euphratimitdlo kfigfigineKartoK.
Kilak atdlårKigtuåinangajagtflvoK uvdloriarsiornigssa-
mut nalereuteKalune, taimåitumigdlo Båbalimiut uv-
dloriarsiortuput. ujarångortutdle pivdlugit misigssu-
gagssamingnik peKångitdlat Mesopotamiap ujarari-
niagaralue samane kflgssflp atåningmata. nunarssuaK
takussåt taimaiginartflssårpoK avdlångorarsorinarane,
taimåitumigdlo isumaKarput nunarssuaK pingortitsi-
nerup kingornagut avdlångorane taimaiginarsima-
ssok. hebriarit ilisimatusautertik båbalimiunit pissa-
råt tamånalo pivdlugo testamentitorKame geologi-
KångilaK (nunarssuaK pivdlugo ujarångortutdlo piv-
dlugit ilisimatusåumik peKångilaK).
sunauvfale nunarssuaK taimaiginarane pingor-
nerme kingornagut avdlångorartuarsimavoK. manå-
kut ujarångortutigut nunarssflvdlo pissusianik mi-
sigssugkatigut ilisimalerparput nunarssuaK uvdlut
arfinillnait pinane ukiorpagssuit miliflniligpagssuit
ineriartuårsimassoK. ujarångortut påsitipåt Kangar-
ssuaK erKumitsunik angisorssuarnik flmassoKarsima-
ssok manåkut flmassungitsunik, taimatutdlo manå-
kut naussunit avdlauneruvdluinartunik naussoKarsi-
magaluartoK, inflneK agdlisitsiflmik aitsåt erssitsumik
autdlartemårdlune ineriartuårsimassoK ineriartuinar-
matdlo kfsa naggatåtigut flmåssusigdlit pingårner-
ssåt: inuk pingorsimassoK.
tamatumflnåkutdle isumaKartoKatdlariaunane ili-
simatusarneK blbilimut akerdliussoK. påsinerdluinerit
ilane pisinaussarput. uvanga nangminérdlunga ilane
tusarnårsimavara oKalugiartoK nunarssflp ukiut mi-
liflniligpagssuit ineriartuårnera oKalugiautigalugo. su-
nauvfale oKalugiaut tåuna blbilimut akerdliussutut
påsinerdlungneKarsimavoK bibilime agdlagsimang-
mat nunarssuaK uvdlut arfinillnait pingortitausima-
ssok. taimåitordle blbile anersåp pisigut kukujuitsfl-
galuar(ner)dlune timip (nunap) pisigut kflkujuitsu-
ngilaK. ukiut akugdlit nalåne blbile timip pisigut
agdlåt kflkujuitsutut issigineKaratdlarmat pingortitar-
ssflp nangmineK pissutsinik tupingnartuminik OKa-
lugtuariumassainik påsiniaisimavdlutik påsissaming-
L