Þjóðviljinn - 24.07.1990, Side 5

VIÐHORF
Þegar húseign er boðin upp
Gísli Þór Gunnarsson skrifar
Það setti í mig hroll, er ég
komst að því að Jón Eysteinsson
bæjarfógeti í Keflavík hafði látið
bjóða upp húseign mína í Grinda-
vík, að mér forspurðum, vegna
ógreidds fasteignaskatts og af-
borgunar á húsnæðisstjórnarláni.
Ég kom af fjöllum í bókstaflegri
merkingu, því ég hafði dvalið yfir
vetrarmánuðina í Himalayafjöll-
um. Fyrir réttu ári síðan hafði ég
staðið skil á ógreiddum vanskila-
skuldum, sem höfðu hrannast
upp hjá fýrri ábúendum í þrjú ár,
án þess að húsið væri boðið upp á
nauðungaruppboði. Þar af
leiðandi hélt ég ótrauður í 5 mán-
aða Indlandsreisu þar sem ég
hugðist lifa spart til að geta látið
þýðingarstyrk frá Menntamála-
ráðuneyti endast á meðan ég ynni
að þýðingu á verki Jerzy Kosin-
skiis „Pinbair. Reyndar gerði ég
heiðarlega tilraun til að standa
skil á afborgun minni til Hús-
næðismálastjórnar sem átti að
falla í gjalddaga 1. nóvember
1989, en mér var tjáð af afgreiðs-
lufólki að það tíðkaðist ekki hjá
þeirri stofnun að leyfa fólki að
komast upp með að borga af-
borganir áður en gíróseðill hefði
verið útbúinn. Afgreiðsludaman
talaði niður til mín, eins og ég
hlyti að vera fífl, að láta mér
koma til hugar að ég ætti inni ein-
hver liðlegheit hjá stofnuninni,
þó ég væri á förum til Indlands.
Húseign mín að Vesturbraut
16 í Grindavík er elsta húsið í
plássinu, og umkringt tjörnum og
túnum. Hafði ég dyttað að húsinu
og komið mér vel fyrir áður en ég
lenti í ferðalögum.
Árni B. Björnsson (Hafur-
björn) veitingamaður í Grinda-
vík og eiginkona hans Pancho
tóku húsið á leigu meðan ég var
fjarverandi og framlengdu þau
leigusamninginn eftir heimkomu
mína í vor. Árni Björn tók á móti
öllum pósti sem var stílaður á
mig, en þar var hvergi að finna
allir eftir þessu máli, því þeir
sögðu það algjört einsdæmi uppá
íslandi að húseign væri seld á
nauðungaruppboði vegna jafn
lítilla vanskila. Þeim Bakkab-
ræðrum fannst þetta fyndið (á
„Hvers á maðurað gjalda að vera ólögfróður
maður í landi þarsem háskólamenntaðir
fantar vaða uppimeð valdníðslu?“
neina gíróseðla frá Húsnæðis-
málastjórn né tilkynningar um
uppboð. Þannig að mér krossbrá
er Árni Björn hringdi í mig fyrir
u.þ.b. viku síðan og tjáði mér að
kunningi sinn hefði verið við-
staddur uppboð í Keflavík þar
sem Landsbanki íslands hafði
slegið eign sinni á hús mitt að
Vesturbraut 16 í Grindavík (oft
nefnt Vesturbær því það er vest-
asta húsið í bænum).
Næsta mánudag hringdi ég í
bæjarfógetann í Keflavík og fékk
þetta staðfest, en uppboðshald-
arinn sagði léttilega að þetta væri
ekkert mál, því að ég gæti með
ærnum kostnaði látið afturkalla
uppboðið. Hann sagði mér að
tala við lögfræðinga veðdeildar
Landsbanka íslands, þá Gísla,
Eirík og Helga, því þeir vissu allt
um þetta mál.
Gísli, Eiríkur og Helgi mundu
minn kostnað) þegar þeir lögðu
eignina undir hamarinn og sigð-
ina hans Ólafs R. Grímssonar á
sínum tíma. Þeir kváðu það
augljóst að þegar eign væri seld á
nauðungaruppboðin innan árs
frá gjaldfalli skulda þá væri
augljóst að um persónulega óvild
væri að ræða.
„Hverjum er svona illa við mig
og hvers vegna?“ gat ég stunið
upp á milli hlátraskallana, því
svona nokkuð finnst lögfræðing-
um á íslandi fyndið, því þeir vita
að þeir eru alltaf í rétti gagnvart
sauðsvörtum almúganum.
„Spurðu Jóhannes Jóhannes-
sen hjá lögfræðingadeild Lands-
bankans. Hann var viðstaddur
uppboðið fyrir okkar hönd þegar
hann keypti húsið fyrir hönd
kröfuhafa. Hann veit allt um
þetta mál. Hann á meira að segja
að vita uppá hár hvað þú skuldar
okkur mikið fyrir lögleysustörf-
in.“
Það var orðið áliðið dags en
mér tókst að króa Jóhannes Jó-
hannessen lögfræðing Lands-
bankans af áður en hann fór að
kitla konuna sína undir hökunni.
Þegar ég hafði borið upp erindi
mitt með miklu offorsi, því það
var auðséð að maðurinn hafði
margt þarfara við tfmann að gera
en að spjalla við mig um
nauðungaruppboð sem komu
honum ekkert við, þó hann hefði
umboð til að sölsa undir sig eignir
í nafni Húsnæðismálastjórnar, þá
brást lögfræðingurinn hinn versti
við og hann sakaði mig um ólög-
mæta heift og hefndarhug sem
ætti illa við á opinberum stöðum.
„Bíddu hægur,“ sagði ég. „Ég
veit ekki betur en að það sé ólög-
mætt að selja eignir ofan af fólki
án þess að margtilkynna það í
blöðum, skeytum og ábyrgðar-
bréfum. Ert þú viss um að þú sért
ekki sekur um embættisglöp?“
Jóhannes Jóhannessen lög-
maður umturnaðist. Hann greip
um stólinn líkt og ungabarn um
kopp og sagði hásum rómi: „Það
tekur enginn þennan stól af mér.
Ég er búinn að sitja hér svo
lengi."
Þegar mesta offorsið var yfir-
staðið ræddum við saman í mesta
bróðerni og þá kom í ljós að hann
hélt að ég væri sokkinn í botn-
lausa óreglu og því stæði mér
nokk á sama um einhvern kumb-
alda suður með sjó. Óreglan er
orðin svo svakaleg á íslandi á síð-
ustu og verstu tímum að fólk
borgar helst ekki neitt nema selt
sé ofan af því. Hann bauðst til að
hringja í Jón Eysteinsson bæjar-
fógeta, þann annálaða heiðurs-
mann, strax í fyrramálið og þá
myndi öllu verða kippt í liðinn.
Ýmsar áleitnar spurningar
vöknuðu upp hjá mér eftir þessa
viðureign við ötula innheimtu-
menn banka og bæjarfélaga. Það
stóð ekki á svörum þó þau væru á
engan veginn fullnægjandi. í ís-
lensku þjóðfélagi þarfekki lögum
samkvæmt að senda út rukkunar-
bréf út af skuldabréfum og það
er ekki talin ástæða til að breyta
um nafn og kennitölu skuldara
sem yfirtekur skuldir annarra.
Þar af leiðandi vissu meðlimir
mannmargrar fjölskyldu minnar
ekkert um þetta mál fyrr en
Landsbanki Islands hafði kastað
eign sinni á húsið. Samkvæmt
upplýsingum fyrrverandi fram-
kvæmdastjóra Lögmannafélags-
ins er ekki grundvöllur fyrir lög-
sókn nema ég geti fundið sök hjá
framkvæmdaaðilum löggjafar-
valdsins.
Hvers á maður að gjalda að
vera ólögfróður maður með ríka
réttlætiskennd á landi þar sem
háskólamenntaðir fantar vaða
uppi með valdníðslu og skepnu-
skap?
Neskaupstaður
Skólaverkefnin
auðvelda skoðunina
Heimsókn í Náttúrugripasafnið í Neskaupstað
Það var Hjörleifur Guttorms-
son, líffræðingur og alþingismað-
ur, sem lagði grundvöllinn að
Náttúrugripasafninu í Neskaup-
stað og var það raunar um langa
hríð til húsa í kjallaranum hjá
honum sjálfum. En nú hefur safn-
ið fengið eigið húsnæði í Mið-
stræti, í fyrrum íbúðarhúsi, og
var opnað þar 17. júní 1989.
í tengslum við miðstjórnarf-
und Alþýðubandalagsins á Egils-
stöðum um síðustu mánaðamót
var fundarfulltrúm boðið í kynn-
isferð til Neskaupstaðar og einn
liðurinn í henni var heimsókn í
N áttúrugripasafnið.
Einar Þórarinsson, jarðfræð-
ingur og kennari við Verk-
menntaskólann, hefur verið for-
stöðumaður Náttúrugripa-
safnsins frá 1980.
- Hvaða starfsemi önnur fer
fram á vegum safnsins en sú að
hafa það til sýnis og í röð og
reglu?
- Söfnun gripa heldur auðvitað
áfram og skráning þeirra. Síðan
höfum við annast ýmsar um-
hverfisrannsóknir og þær fara
eftir þeim framkvæmdum og
verkeftium sem eru á döfinni. Nú
blasa m.a. við frekari athuganir
vegna virkjanaáforma á Fljót-
sdal. Síðan önnumst við eftirlit
með mannvirkjagerð fyrir Nátt-
úruverndarráð. Að þessu leyti
má líkja þessu við hlutverk Nátt-
úrugripasafnsins á Akureyri í
þessum efnum, þótt umfang okk-
ar starfssvæðis sé nú langtum
minna. I raun höfum við ekki
nema 1/4 úr stöðu hérna við safn-
ið.
- Hvað finnst þér sjálfum
merkilegast hér á safninu?
- Mér finnst nú margt merki-
legt. Steinasafnið höfðar auðvit-
að ekki síst til mín, sem jarðfræð-
ings. Þetta er að meginhluta
steinasafn Jóhanns Sigmunds-
sonar, sem var fært Náttúrugripa-
safninu að gjöf 1988. Hér eru
mörg og góð sýni. Það er vonlaust
að vera með eintök af öllum fugl-
um, fiskum og gróðri, svo dæmi
séu tekin, en við höfum valið þá
leið að reyna að sýna sérkenni-
lega, sjaldgæfa fiska, auk þess að
vera með hefðbundna nytjafiska.
Við stílum safnið dálítið upp á
skólana, að þeir geti notað það
sem hjálpartæki við kennsluna.
Skólarnir hér í bænum nota það
reglulega og fella það inn í
kennslu sína, bæði Grunnskólinn
og Verkmenntaskólinn. Mennta-
skólinn á Egilsstöðum hefur not-
að safnið mikið sem og grunn-
skólarnir í nágrannabyggðunum í
talsverðum mæli.
Kennararnir við skólana hér
hafa útbúið sérstök verkefni sem
nemendur leysa í tengslum við
heimsóknir á safnið. Skólar á
öðrum svæðum hafa svo fengið
að nota þessi verkefni og sjálfir
lagt eitthvað í púkkið.
Heimsóknirnar hafa sveigst í
mestum mæli inn á þessa braut.
Börn og unglingar skoða safnið
miklu markvissar ef þessi aðferð
er viðhöfð.
Kristinn V. Jóhannsson, fyrrum forseti bæjarstjórnar í Neskaupstað,
býður Hrefnu Magnúsdóttur af Hellissandi velkomna í heimsókn á
Náttúrugripasafníð. Myndir: ÓHT.
„Þetta er glæsilegt steinasafn, ekki síst kvartsið," segir jarðfræðingur-
inn Steingrímur J. Sigfússon, sem nýtur hér leiðsagnar kollega síns,
Einars Þórarinssonar, forstöðumanns Náttúrugripasafnins
Hjörleifur Guttormsson, al-
þingismaður, guðfaðir Náttúru-
gripasafnsins í Neskaupstað, var
formaður þingnefndar sem
skilaði í mars s.l. tillögu að lagafr-
umvarpi um Náttúrufræðistofn-.
un íslands og náttúrustofur. í því
er gert ráð fyrir því að ríkið geti
átt aðild að rekstri náttúrustofu í
hverju kjördæmi og m.a. launað
forstöðumann. Stofurnar verði í
eigu heimamanna, sem sjái um
rekstur, og annist m.a. heimilda-
söfnun um náttúrufar og styðji
við umhverfisvernd og náttúru-
rannsóknir í viðkomandi lands-
hluta. Hins vegar skulu sýningar-
söfn hafa aðskilinn fjárhag frá
þeim, en náttúrustofunum ætlað
að stoða við fræðslu og gerð sýn-
inga. Gert er ráð fyrir að náttúru-
stofurnar vaxi upp úr núverandi
náttúrugripasöfnum landsfjórð-
unganna. OHT
Þriðjudagur 24. júií 1990 ÞJÓÐVILJiNN - SÍÐA 5