Þjóðviljinn - 22.05.1991, Blaðsíða 7

FMÉTTIK
Breið samfylking félagshyggj u-
fólks gegn stjóm fjármagnsins
Davíð Oddsson forsætisráðherra sagði að valið í ríkisfjár-
málum stæði á milli vaxtahækkana eða skattahækkana
en að aðrar leiðir svo sem niðurskurður ríkisútgjalda og
sala ríkisfyrirtækja yrði að bíða. Þetta sagði hann í
stefnuræðu sinni á Alþingi í gærkvöldi. Hann sagði að
vandinn hefði verið búinn til af fyrri ríkisstjórn sem meðal annars
hefði haldið vöxtum niðri af óskhyggju en ekki á efnahagslegum for-
sendum. Hann sagði að lítið svigrúm yrði til skattalækkana, en boð-
aði að í framtíðinni yrði bil útgjalda og tekna ríkisins brúað með
lækkun útgjalda og frestum framkvæmda, með sölu ríkisfyrirtækja
og einkavæðingu og með því að taka í auknum mæli gjald fyrir þjón-
Ólafúr Ragnar Grimsson for-
maður Alþýðubandalagsins sagði
að forsætisráðherra lýsti stefiiu-
leysi ríkistjómarinnar sem ekki
boðaði annað en vaxtahækkun og
aftur vaxtahækkun. Hann sagði
Davíð varla minnast á húsnæðis-
kerfíð sem væri hinn raunverulegi
vandi ríkisíjármálanna og væru
húsbréfin tabú í stjóminni. Hann
sagði að á stuttum tíma væri ríkis-
stjómin á góðri leið með að eyði-
leggja þann mikla árangur sem
fyrri stjóm hefði náð í efnahags-
málum. Árangur sem hefði verið
reistur á rústum hávaxtastefnu
Sjálfstæðisflokksins sem nú væri
verið að innleiða á nýjan leik.
Davíð sagði að fijálsir vextir
og fjármagnsmarkaður væri undan-
tekningarlaust sú regla sem gilti
hjá öðmm þjóðum sem íslendingar
bera sig saman við.
Hann boðaði tillögur sem fjár-
málaráðherra myndi kynna með
skýrslugerð í dag. Um væri að
ræða aðgerðir i húnæðismálum og
samdrátt í lánsfjáráformum opin-
berra aðila. í gær, áður en ræðan
var flutt, sáu sumar aðgerðimar
dagsins ljós, en vextir spariskír-
teina vom hækkaðir um 32 prósent
og vextir í gamla húsnæðiskerfinu
hækkuðu, á lánum eftir 1984, um
9-40 prósent aftur í tímann.
Ólafur Ragnar bauð jafnaðar-
mönnum og félagshyggjufólki til
breiðs samstarfs. Hann boðaði að
farið yrði í sumar um allt land og
efnt til viðræðna, heimsókna og
samræðna við þann fjölda fólks
sem nú væri heimilislaust í íslensk-
um stjómmálum og væri reiðubúið
til að ganga til liðs við Alþýðu-
bandalagið um það brýna verkefhi
að mynda sterka og öfluga breið-
fylkingu til að bjóða ríkisstjóminni
byrginn. Ekki einungis til að hrekja
stjómina frá völdum, heldur líka til
að vera viðbúinn þegar hún fer ftá
til að reisa á ný merki jafhaðar og
réttlætis.
-gpm
Verðlaun veitt í
teiknimyndasamkeppni
Landsbanki íslands og Um-
ferðarráð veittu í gær
verðlaun fyrir teikni-
myndasamkeppni sem haldin
var í tengslum við leikritið „Keli
þó!“. Verðlaunaafhending fór
fram í aðalbanka Landsbank-
ans.
Leikritið var samvinnuverkefni
fjögurra aðila: Landsbanka Islands,
Umferðarráðs, menntamálaráðu-
neytisins og Alþýðuleikhússins.
Megintilgangur þessa framtaks
var að gera tilraun með að setja
umferðarboðskapinn fram á ný-
stárlegan hátt. Leikritið var sýnt
við góðar undirtektir í grunnskól-
um víðsvegar um landið á síðasta
vetri. Einnig hefur verið gefin út
segulbandsspóla með lögum úr
leikritinu.
I framhaldi af þessu leikriti
ákvað Landsbanki Islands að efna
til sérstakrar teiknimyndasam-
keppni á meðal bama á aldrinum
6-9 ára. í fyrsta sæti varð Samúel
Kristjánsson, Furugrund 40 Kópa-
vogi, og fékk hann fjallareiðhjól í
verðlaun. Tilgangurinn með þess-
ari samkeppni var að efla enn frek-
ar umferðarvitund bama á þessum
aldri og festa boðskap leikritsins
þeim enn frekar í minni.
Skilaffestur í teiknimyndasam-
keppninni rann út 15. mars og bár-
ust alls 1.057 myndir. Alls vom
veitt tíu verðlaun, en allir þátttak-
endur fengu sérstaka viðurkenn-
ingu fyrir þátttökuna.
Hér sjáum við atriði úr leikritinu „Keli þó!“. Mynd: Kristinn,
Vaxtahækkun skilar engum árangri
essi hægri stjórn er byrj-
uð á sömu vaxtaskrúfunni
og hér var í fullurn gangi
á árunum 1986-88 og við
náðum niður með mikilli þraut-
seigju og töluverðu erfiði, sagði
Ólafur Ragnar Grímsson fyrrum
fjármálaráðherra um hækkun
ríkisins á vöxtum spariskírteina
sinna í gærmorgun. „Með einni
ákvörðun eru tekjur fjármagns-
eigenda auknar um 30 prósent
með þvi að stökkva með raun-
vextina úr sex prósentum í um
átta. Á sama tíma er svo ijár-
málaráðherrann að neita launa-
fólki um sjálfsagða leiðréttingu
vegna viðskiptakjarabata um 2,5
prósent,“ sagði Ólafur Ragnar.
Hann telur að þessi hækkun
muni engum árangri skila nema
hækka vaxtastigið í landinu í heild
sinni. „Húsbréfin fara um leið í tæp
níu prósent raunvexti og bankamir
munu fylgja í kjölfarið með veru-
legar vaxtahækkanir. Þannig koll af
kolli. I tíð síðustu ríkisstjómar, i
tæplega tvö ár, var búið að finstilla
hagkerfið svo að breytingar vom
allar orðnar núll komma eitthvað.
Með þessari ákvörðun er ekki að-
eins gjörbreytt um stefnu heldur
búið til algerlega nýtt ástand í þjóð-
félaginu. Astand gamla verðbólgu-
tímans þegar raunstærðir tóku risa-
stökk uppá við,“ sagði Ólafur
Ragnar og bætti við að ríkisstjómin
hefði átt að beita allt öðmm aðferð-
um.
Hann telur að ekki sé tekið á
vandanum í húsbréfakerfinu, að
samkeppni húsbréfa og spariskír-
teina sé áffam á fullri ferð. „Enda
er það greinilegt á stefhuræðu for-
sætisráðherrans að hann gerir sér
enga grein fyrir hinum raunvem-
lega vanda,“ sagði Ólafur Ragnar
sem taldi að það eina sem hefði
komið frá rikisstjóminni væm
vaxtahækkanir, almennar vaxta-
hækkanir, vaxtahækkanir á húsbréf-
um og vaxtahækkanir á húnæðis-
lánum. Allt væm þetta miklar álög-
ur á venjulegar fjölskyldur og gætu
numið hundruðum þúsunda króna á
ári aukalega vegna húsnæðismála.
„Og svo segjast þessir menn
ekki vera að hækka skattana. Auð-
vitað em þeir að hækka skattana
með þessum hætti þó það heiti öðm
nafni. Og auðvitað mun þetta valda
Bæjarþing Reykjavíkur
hefur dæmt Borghildi
Önnu Jónsdóttur, fyrr-
um biaðamanni hjá
Dagblaðinu-Vísi, bætur vegna
fyrirvaralausrar uppsagnar í
veikindaforföllum. Fellst bæjar-
þingið i megin atriðum á allar
kröfur Borghildar gegn Frjálsri
fjölmiðlun hf, sem gerir DV út.
Er Frjálsri fjölmiðlun gert að
greiða Borghildi 655.000 krónur,
að álögðum vöxtum og máls-
kostnaði.
Forsaga málsins er sú að í sept-
ember 1987 fór Borghildur Anna,
sem hafði urmið sem blaðamaður
hjá DV ffá 1983 og þar áður við
Vikuna sem þá var var einnig í
eigu Fijálsrar fjölmiðlunar hf, fiam
á að sér yrði veitt launalaust
þriggja mánaða leyfi frá 1. október
að telja og óskáði skriflegs svars
frá vinnuveitanda. í bréfi sem
stefhdi ritaði 6. október var Borg-
hildi sagt fyrirvanjlaust upp störf-
um, með þeim orðum að hún ætti
atvinnulífinu í landinu miklum erf-
iðleikum. Þeir hafa ekki Iagt ffam
aðrar tillögur en þessar. Þær eru
ekki annað en gamla formúlan sem
Sjálfstæðisflokkkurinn og Seðla-
bankinn hafa ávallt trúað á. Þetta
fengu þeir að prófa árin 1986-88,"
sagði Ólafur Ragnar.
Hann sagði að sú ákvörðun að
láta vexti spariskírteinanna fylgja
markaðnum væri sama dellan og
boðuð var 1986-88 og að það
þess kost að hætta störfum þegar í
stað eða fara í launalaust leyfi
þann tíma sem uppsagnarffestur
gilti.
Borghildur hafði verið í sumar-
leyfi og sérstöku launuðu leyfi
samkvæmt ákvæði í kjarasamningi
Blaðamannafélags Islands og
blaðaútgefenda, en átti að hefja
störf um líkt leyti og hún fór ffam
á lengingu leyfis. Nokkru áður
lagðist stefnandi inn á sjúkrahús og
gekkst undir skurðaðgerð vegna
veikinda sem hún hefur átt við að
stríða.
Samkvæmt örorkumati trygg-
ingayfirlæknis dagsettu 20. nóv-
ember sama ár var Borghildur
100% öryrki um þetta leyti.
Stefnandi taldi uppsögnina
ólögmæta og taldi sig eiga rétt á
greiðslu veikindalauna í sex mán-
uði og hálfra launa i aðra þijá skv.
ákvæði í kjarasamningi Blaða-
mannafélagsins og vinnuveitenda
að viðbættum orlofsgreiðslum á
launaliði.
myndi ekki leiða til annars en
vaxtakapphlaups sem þegar væri
komið í fullan gang.
„Hveijir munu græða á því?
Það eru bankamir og fjármagnseig-
endur. Ríkisstjómin er að tilkynna
BSRB og Kennarasambandi íslands
að það eigi að skila árangrinum af
þjóðarsáttinni til fjármagnseigenda
og bankanna. Á sama tíma og fjár-
málaráðherra neitar að láta launa-
fólk njóta viðskiptakjarabatans er
Eftir að stefnandi hafði árang-
urslaust reynt með fulltingi stéttar-
félags síns og lögmanns félagsins
að fá þá leiðréttingu á sínum mál-
um sem hún taldi sér bera, var
málinu skotið til dómstóla.
Stefndi telur að uppsögnin hafi
verið lögmæt. Stefnandi hafi ekki
tilkynnt vinnuveitanda um veikindi
sín og ekki mætt til vinnu á tilsett-
um tíma að loknu launuðu orlofi,
þann 1. október 1987. Þar með hafi
stefnandi vanefnt starfssamning
sinn. Þá telur stefhdi einnig að
stefnanda hafi borið að tilkynna
vinnuveitanda veikindi sín og
leggja fram læknisvottorð, en
hvomgt hafi verið gert og því hafi
stefhandi ekki öðlast rétt til veik-
indaforfalla.
Borghildur Anna heldur því
aftur á móti fram að hún hafi ár-
angurslaust reynt að ná tali af rit-
stjóra DV, en að lokum afhent
fréttastjóra ósk sína um lengra
leyfi vegna veikinda ásamt afriti af
læknisvottorði. Stefnandi segist
hann að færa fjármagnseigendum
stórkostlegan tekjuauka," sagði Ól-
afur Ragnar og bætti við að lokum
að þetta væri gamli verðbólgutím-
inn sem aftur væri genginn í garð
og að það væri sérkennilegt að Jó-
hanna Sigurðardóttir félagsmála-
ráðherra og Alþýðuflokkurinn skuli
taka þátt í þeirri tilraun.
-gpm
síðan hafa náð íali af ritstjóra 6.
eða 7. október, en þá hafi hann tjáð
henni að búið væri að skrifa henni
uppsagnarbréf og að stefndi „teldi
sig eldci getað rekið ritsjóm blaðs-
ins með veiku fólki, en hún mætti
hafa samband aftur ef henni batn-
aði.“
Við málflutning fyrir Bæjar-
þingi kom engin skýrsla af hálfu
stefnda og engin munnleg sönnun-
argögn fram. Hins vegar fylgdi
skrifleg aðilaskýrsla greinargerð
stefnda.
I dómi Bæjarþingsins segir að
til grundvallar dómsorðum verði
að gera ráð fyrir því að stefnda hafi
verið fullkunnugt um að stelhandi
var alvarlega veik og hvers vegna
hún hafi óskað eftir leyfi. Jafn-
framt sejgir í dómnum að ekki
verði talið að stefnandi hafi va-
nefnt ráðningarsamning með brott-
hlaupi úr starfi eins og stefhdi
heldur fram. Því verði uppsagnar-
bréfið vart öðru vísi skilið en sem
tafarlaus brottvísun úr starfi. —rk
DV dæmt til að greiða starfs-
manni laun í veikindaforföllum
Síða 7
ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 22. mal 1991
v* r )L4'tv vv iðfcmjivwku.'í