Þjóðviljinn - 23.08.1991, Blaðsíða 17

y Z 3 ¥ 5" i— ¥ S’ 52 9 i— S 10 )/
)Z R2 /3 9 JS 52 )ú> i? /? 52 ls> 17 )# y>
/ zo 52 )$ il 3 )(T 52 j? 20 23 52
17 z i w V 2/ 23 J? S )S 2 2S )S 3
52 4 isr u. 21 52 zs )S 1 ¥ )Sr s 23 zsr w 22
w )S 52 S- Zo 3 22 3 52 2 lo 3 13 18 tí
l 8 y Xii 4 n /4 5? /iT (o (í> )S 52 IS ¥ 22
21 & 52 )£ ¥ /¥ 52 )sr 10 20 IS s 52 n
52 & 22 zs 3 52 zz & 2S 3 23 52 Z8 10 /?
n 22 s 52 zs 22 i? 52 s 2Z 23 8 52
30 17 50 s y )S Zd >7- 52 31 W w~ 52 28 íi
ZS 3/ 52 fa Up 52 2Í 3 52 (í> 15" z/
2S- 2 7 30 52 s a )S 3 52 8
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Krossgáta nr. 161
Setjið rétta stafi í reitina hér fýrir neðan. Þeir mynda þá ör-
nefni. Sendið þetta örnefni sem lausn á krossgátunni til Þjóðvili-
ans, Síðumúla 37, 108 Reykjavík, merkt „Krossgáta nr. 161 .
Skilafrestur er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
ÁRNl BHRGMANN
BLAÐTÐ
OKKAR
Þæltir um sögu Þjóðvajims
5 J3 9 J? 1 4 2/ )2 )5 3

Lausnarorð á krossgátu nr. 157 var Hlíðarkot. Dregið var úr
réttum lausnum og upp kom nafn Hallfríðar Frímannsdóttur, til
heimilis að Leirubakka 22, Reykjavík. Hún fær senda bókina
Krampi á versta tíma, þjóðsögur úr nútímanum, Jóhanna S. Sia-
þórsdóttir þýddi og bætti við íslenskum sögum. Almenna bókafe-
lagið hf. gaf út ário 1991.
Verölaun fyrir krossgátu nr. 161 er
Blaðiö okkar, þaettir úr sögu Þjóð-
viljans I samantekt Árna Berg-
manns. Þjóðviljinn gaf út árið
1986.
Sipurður
Palsson
Nú erum við aftur komin í
svart- hvítu myndirnar eins og
við notuðum fyrr á þessu ári.
Astæður þess eru kunnar og lít-
ið við slíku að gera í bili.
I síðustu viku var dæmalaust
falleg fluga Canadian Killer. Hún
er náttúrlega úr Straumflugubók-
inni hans Bates. Þar eru nokkrar
flugur sem notaðar hafa verið á
veiðisvæðum í Klettafjöllum.
Ég ætla að sýna nokkrar af
þeim, enda eru þær ljómandi álit-
legar. Þeir einir sem hnýta sér ein-
tak af þessum flugum njóta þess
til fúllnustu hversu fallegar þær
eru. Fluga vikunnar heitir West-
em Silvr Doctor og minnir eins
og nafnið bendir til á fyrirmynd
sína Silver Doctorinn þann enska.
Mér þótti þessi útfærsla álit-
leg og hef átt hana í boxinu mínu
í nokkur ár. Ég hef ekkert veitt á
hana og veit varla hvort ég hef
kastað henni fyrir fisk.
Það er hinsvegar enginn vafi
á að í sólskini er hún reglulega
álitleg, bæði fyrir mig og fiskinn.
Þá er nú réttlætinu fúllnægt.
Nú er sjóbirtingstíminn að
byrja austur í Skaftafellssýslu og
mér skilst að sama gildi um sjó-
bleikjuna norður á Ströndum.
Hvorttveggja er álitlegt og hefúr
þann stóra kost umfram laxveiði
að veiðileyfi eru á hóflegu verði.
Ég kýs þetta því ffekar, enda hef
ég ekki nógu gaman af að vinna
til að geta eytt mörgum dögum í
það og fá fyrir alltsaman einn dag
í Iaxveiði.
Western Silver Doctorinn
er þá svona:
1. Öngull: Ég notaði Bartlect
ffá Partridge.
2. Skott: Gult ísbjamarhár.
Þið getið notað ikoma ef þið fmn-
ið hvergi ísbjöm til að hárreyta.
3. Loðrönd: Rautt Chenille
4. Búkur: Flatt silfur með
ávölu silffi í spíral yfír.
5. Skegg: Dökkblátt hring-
vafið.
6. Undirvængur: Gult, blátt,
rautt isbjamarhár blandað saman.
Þetta á að vera nett og ná ivið
skemmra en skottið (Grey Mall-
ard). Klippið hana til svo hún
myndi V og festið fjöðrina á. Tog-
ið svo fjöðrina ffam þar til hún er
hæfilega löng og hefúr lokast yfir
undirvængnum og myndað þak.
8. Kinnar: Fjaðrir af ffum-
skógarhana.
Höfundur þessarar flugu er
óþekktur og gildir því svarið hans
Lása kokks þegar hann var spurð-
ur, hvem væri verið að jarða. „Æi,
ég held það sé enginn sérstakur.“
Með munnhörpu upp á vasann
Tilviljanir hafa ekki ráðið
því að kjörhljóðfæri mestra
meistara blústónlistarinnar
hafa einkum verið gítarinn og
munnharpan. Auðvitað hafa
komið fram stórkostlegir menn
sem eru píanistar. En þeir eru
mikið færri. Blús spratt úr und-
irdjúpum afró-amerískrar
menningar. Blökkufólk var og
er fátækt fólk. Þess vegna voru
það ódýr hljóðfæri sem blús-
menn léku á. Blúsmenn sem
gerðu tónlistina að lifibrauði
sínu þurftu að ferðast milli staða
þar sem þeir fundu mannsöfnuð
til að syngja og leika fyrir.
Hljóðfærin þurftu helst að vera
meðfærileg. Gítarinn og munn-
harpan voru tiltölulega ódýr og
hægt að ferðast með þau.
Rice Miller - Sonny Boy
Williamson - flæktist um öll suð-
urhéruð Bandaríkjanna milli 1930
og 1940. Munnhörpumar voru
hentug hljóðfæri fyrir slíkan
mann. Ofi var meistarinn einn á
ferð. Stundum bjó hann sér til
trommusett og spilaði á það og
munnhörpuna ásamt því að syngja
og myndaði þannig eins manns
hljómsveit. Hann var einfari og
starfaði aldrei lengi með neinum.
Ef til vill er það skýringin á því
hvílíkur einleiksmeistari hann var.
Rice Miller var einn af þeim
frumheijum sem breyttu hlutverki
munnhörpunnar í blúsnum. Munn-
harpa var fyrir hans daga yfirleitt
notuð eins og hvert annað auka-
hljóðfæri í einföldum leik undir
söng. Það var nýlunda á kreppu-
og stríðsárunum að gefa henni
lykilhlutverk til einleiks, syngja
stef og svara því með munnhörpu-
blæstri og spila sóló með munn-
hörpu. Líklegast var Rice Miller
sá fyrsti eða einn sá fyrsti sem
fann uppá því að spila þannig á
þetta dverghljóðfæri.
Rice Miller var ekki alltaf
einn á ferð og þegar á Ieið fjórða
áratuginn starfaði hann gjaman
með einum eða fieiri spilurum
bæði gítaristum og stundum pí-
anóleikurum. Einn þessara blús-
manna, sem Miller spilaði töluvert
með, var Howlin Wolf (Chester
Bumett 1910-1976), sá sem átti
síðar eflir að syngja „Little Red
Rooster" sem Rolling Stones tóku
til handargagns. Miller mun hafa
kennt „Úlfinum" að spila á munn-
hörpu. Hann giftist líka hálfsystur
hans sem hét Mary einhvem tíma
á þessum árum (1930- 40). Það
hjónaband entist ekki, enda mað-
urinn eirðarlaus, drykkfelldur og
óáreiðanlegur.
Annar blúsmaður sem Miller
starfaði eitthvað með var Arthur
„Big Boy“ Cmdup (1905-1974).
Elvis Presley stal frá þeim manni
„That’s alright Mama“, vaggaði
sér í lendunum og þótti afskaplega
merkilegur rokkmaður þó hann
hafi dagað uppi með Hollywood-
gaul í kverkunum. Þriðja sam-
starfsmann Millers má nefna: El-
more James (1918-1963). Hann
bjó sér til rafmagnaða útgáfu af
„Dust My Broom" blúsnum hans
Robert Johnsons og gítarstefið
hans í þeim söng varð ódauðlegt í
öllum sínum einfaldleik. Fleiri en
annar hver gítaristi í blúsi og rokki
hefur spilað þann frasa allt fram á
þennan dag. John Mayall samdi
fallegan minningarblús um El-
more þegar hann spurði dauða
hans.
Riée Miller spilaði með Ro-
bert Johnson (1911-1938), sem er
löngu heilagur maður, sveipaður
ljóma goðsögunnnar. Dauði Ro-
bert Johnsons var alltaf óþrjótandi
efni í furðusögur og sagnfræðing-
ar leituðu lengi án árangurs að
staðreyndunum. Nú hafa rann-
sóknir leitt í ljós að Rice Miller og
Robert Johnson munu hafa verið
að spila á sama stað þann örlaga-
rika dag í ágúst 1938 þegar söng-
fuglinum frá Mississippi var byrl-
að eitur í vískíi. Þegar Rice Miller
komst í sviðsljósið á sjötta ára-
tugnum reyndu ófáir bleikíolir
spekingar að rekja úr honum gam-
imar í leit að sögulegum upplýs-
ingum um myrka fortíð blúsmenn-
ingarinnar. Sonny Boy William-
son lyfti aldrei hulunni af leyndar-
dómnum sem hvíldi yfir dauða
Johnsons. Ég velti því stundum
fýrir mér hvort það var hrekkja-
lómurinn Sonny Boy Williamson
sem var hér að stríða fróðleiksfús-
um og svolítið snobbuðum gáfu-
mönnum. Eða var það kannski
skáldið Sonny Boy Williamson
sem vildi ekki gera lífið leiðin-
legra með því að segja sannleik-
ann um dauða Robert Johnsons?
(Framhald)
Sonny
Boy
Williamson
2. þáttur
Pétur
Tyrfingsson
skrifar um blús
Ég vaknaði mæddur í morgun...
Föstudagur 23. ágúst 1991 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 17