Þjóðviljinn - 12.10.1991, Síða 5

Fkéthr
Málshöfðun gegn fjár-
málaráðherra vegna
bamsburðarleyfa
Lögmanni BSRB hefur verið falið að höfða mál gegn fjár-
málaráðherra til að fá úr því skorið hver réttur starfs-
manna ríkisins er til barnsburðarleyfa. Ástæða þessa er sú
túlkun Launaskrifstofu ríkisins að kona sem verið hefur í
barnsburðarleyfi sé ekki í starfí og því eigi sú sama kona ekki
rétt á fullu barnsburðarleyfí ef hún fer í annað leyfi innan sex
mánaða frá því fyrra.
Móðirinn Oddfríður Ósk Óskarsdóttir með sonum sínum sem valdið hafa
ágreiningi milli BSRB og Launaskrifstofu ríkisins um túlkun á reglugerð um
barnsburðarleyfi. Arnar Barri Slmonarson t.v. og Haukur Barri Sfmonarson
t.h. - Mynd: Kristinn.
Oddfríður ósk Óskarsdóttir
hefur undanfarin ár starfað á skrif-
stofu Blóðbankans í fullu starfi.
Árið 1990 fór hún í bamsburðar-
leyft og lauk því um áramótin
1990-91. Ekki sex mánuðum frá
lokum þess ól Oddfríður annað
bam og þá vildi svo til að í fyrstu
útborgun eftir að hún hóf nýtt
bamsburðarleyfi fékk hún aðeins
greitt eins og hún væri í 75%
starfí. Þegar Oddfríður kannaði
málið hjá Launaskrifstofú ríkisins,
var henni tjáð að þar sem hún
hefði ekki verið í fullu starfí síð-
ustu sex mánuði fyrir seinna bams-
burðarleyfið fengi hún aðeins
greitt í hlutfalli við meðaltalslaun
síðustu tólf mánaða.
Aðspurð sagðist Oddfriður
ekki hafa unað þessu og leitað til
síns stéttarfélags. Þar hafi komið
upp úr kafínu að hún væri ekki sú
eina sem hafi fengið skerðingu á
sínum launum vegna bameigna. Af
þeim sökum var ákveðið að höfða
mál gegn fjármálaráðherra sem um
leið yrði prófmál á túlkun reglu-
gerða um bamsburðarleyfi.
Samkvæmt grein í fréttabréfi
BSRB hefur bandalagið falið Gesti
Jónssyni hæstaréttardómara málið
svo það fáist endanlega úr því
skorið hver sé réttur starfsmanna
ríkisins til bamsburðarleyfa. Að
beiðni BSRB hefur Gestur þegar
samið álitsgerð um þetta mál sem
Launaskrifstofa ríkisins hefur þeg-
ar hafnað.
í álitsgerð Gests segir að sam-
kvæmt 1. grein reglugerðar
410/1989 um barnsburðarleyfi
starfsmanna ríkisins eigi fastráðnar
konur í þjónustu ríkisins, sem
starfað hafa samfellt í sex mánuði
fyrir bamsburð, rétt til sex mánaða
launaðs bamsburðarleyfis. Sam-
kvæmt því hljóti málið að snúast
um það hvort Oddfríður hafi verið
í fullu starfi meðan hún var í
bamsburðaleyfi eða ekki.
I fréttabréfinu segir að túlkun
Launaskrifstofu ríkisins um bams-
burðarleyfi sé öfúgt við það sem
gildi um starfsmann sem lendi í
langvarandi veikindum. Hann telj-
ist þrátt fyrir veikindin vera í fullu
starfi.
Þrátt fyrir það að launaskrif-
stofan liti svo á að kona sé ekki í
fullu starfi í bamsburðarleyfi við-
urkennir hún að þessi sama kona
ávinni sér starfsaldur launa í leyf-
inu. Gestur hefur einnig bent á að
greiðslur til konu í bamsburðar-
leyfi séu í engu frábmgðnar venju-
legum launagreiðslum; það sé
greitt jafnt sem áður í lífeyrissjóð,
stéttarfélagsgjald innheimt og or-
lofs- og veikindaréttur ávinnist.
Oddfríður segir að hún geti varla
litið öðmvísi á þetta mál en að ver-
ið sé að takmarka bameignir ríkis-
starfsmanna. „Einnig verður réttur-
inn á bamsburðarleyfi að komast á
hreint, þar sem fólk geri yfirleitt
fjárhagsáætlanir fram í tímann. I
mínu tilfelli t.d. hafa áætlanir rask-
ast vegna þessa,“ sagði Oddfríður.
I fréttabréfi BSRB er einnig
vitnað í álitsgerð Gests varðandi
þetta. „Mér þykir ólíklegt að það
hafi verið ætlun reglugerðarhöf-
undarins að takmarka réttinn til
bamsburðarleyfis þannig að réttur-
inn sé ekki fyrir hendi ef síðasta
bamsburðarleyfi lauk innan 6 mán-
aða.
Mér finnst ekki ástæða til þess
að ætla að meiningin hafi verið að
gera mun á réttindum kvenna í rík-
isþjónustu í þessu tilliti, eftir því
hversu langur tími liði milli bams-
fæðinga.“ -sþ
Fjallið tók
jóðsótt og það
fæddist hvít mús
Hringur Jóhannesson listmálari við myndir slnar í Gallerí Borg. Mynd:
Kristinn.
Hringur í GaUerí Borg
1 fyrradag var opnuð sýning á A sýningunni em 35 pastel-
myndum eftir Hring Jóhannesson í myndir sem listamaðurinn hefúr
Gallerí Borg við Aysturvöll. flestar gert á þessu ári.
Síldarvertíðin
hafin
Hvítbók ríkis-stjórnar-
innar kom fyrir sjónir
landsmanna á fimmtudag.
Viðmælendur Þjóðviljans fundu
lítið bitastætt í bókinni og fátt
nýtt. „Það má vissulega segja að
fjallið tók jóðsótt og það fæddist
lítil mús,“ sagði Ólafur Ragnar
Grímsson formaður Alþýðu-
bandalagsins.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
þingkona Kvennalista sagði að á
heildina litið væri meira talað um
magn og kostnað í stefnunni en
minna um gæði og þannig væri
þetta rekstrarleg stefna, annað
ekki. Steingrimur Hermannsson
formaður Framsóknarflokksins
sagðist ekki hafa lesið verkið enn-
þá, en samkvæmt því sem fram
hefði komið í fréttum sýndist sér
lítið bitastætt í bókinni.
„Hún er skrítin þessi ríkis-
stjóm. Frá Viðey komu nokkrar
setningar á tveimur blöðum og
sagt var að síðan myndi birtast
veglegur stjómarsáttmáli í haust.
Hunn er nú kominn í hvítri bók,“
sagði Ólafur Ragnar og líkti út-
komunni við það þegar fjallið tók
jóðsótt.
„Þetta kver er mestmegnis al-
mennt snakk og sjálfsagðir hlutir
og síðan er kittað uppí með hinu
og þessu efni úr skúftum ráðuneyt-
anna sem við þekkjum vel sem
vomm húsbændur á síðustu árum,“
sagði Olafur Ragnar. „Að vísu er
við og við skotið inn faðirvori
ftjálshyggjunnar, einkavæðingu og
íoðurlegum boðskap um einskonar
sjálfsábyrgðarstefnu fyrir sjúka og
aldraða. Þegar þessi einkavæðing-
arboðskapur Sjálfstæðisflokksins
er tekinn frá er ekkert nýtt i þessu
kveri."
Ingibjörg Sólrún tók undir
þetta og sagði að ekkert í bókinni
hefði komið á óvart. „Það er samt
greinilegt á þessu að til stendur að
fara út í ákveðnar grundvallar-
breytingar, ekki síst í skóla- og
heilbrigðismálum. Órækasta dæmi
um það er þessi svo kallaða sjálfs-
áhætta í heilbrigðismálum," sagði
Ingibjörg Sólrún, en hún telur
stjómina ekki hafa leyfi tii þess að
fara út í slíkar breytingar án þess
að hafa náð um það sátt í þjóðfé-
laginu. Henni fannst það stinga í
stúf að ná á viðtækri sátt um sjáv-
arútvegsmálin en að stjómarherr-
unum detti ekki í hug að minnast á
slíka hluti þegar kemur að daglegri
tilveru fólks. „Það er bara þannig
að það munu engar kerfisbreyting-
ar ganga nema um það náist lág-
markssamkomulag,“ sagði Ingi-
björg Sólrún.
Hún sagði að þrátt fyrir það að
hægt væri að taka undir margt í
bókinni þá væri í henni holur
hljómur því stefna og aðgerðir
fæm ekki saman. Hún benti á mál-
efni fjölskyldunnar og menningu í
því sambandi. Sagði að til stæði að
styrkja nýsköpun í menningarstarfi
á sama tíma og framlag til Alþýðu-
leikhússins væri skorið niður.
„Þannig að þetta em ekki annað en
orðin tóm,“ sagði Ingibjörg Sólrún.
„Það er líka athyglisvert að það
er ekkert af svo kölluðum baráttu-
málum Alþýðuflokksins í þessari
hvítu mús,“ sagði Ólafur Ragnar.
„Kaflinn um landbúnaðinn er til
dæmis búinn til úr búvömsamn-
ingnum og athyglisvert að Alþýðu-
fiokkurinn er nú ánægður með
hann,“ bætti hann við og benti á að
sjávarútvegsstefna Alþýðuflokks-
ins væri líka skilin útundan sem og
öll nútímaleg jafnaðarmannastefna.
Ingibjörg Sólrún taldi ýmislegt
í stefnunni mótsagnakennt. „Ann-
arsvegar er þessi afgerandi frjáls-
hyggja, en hinsvegar em í stefn-
unni mjög sterkar miðstýringar-
hugmyndir,“ sagði hún og benti á
að í kafianum um menntmál væm
viðraðar skoðanir á námsmati í
gmnnskóla. En hún taldi fáránlegt
að ríkisstjómin færi að skipta sér
af innra starfi skólanna. Sú faglega
vinna ætti auðvitað að fara fram
innan skólanna og í menntamála-
ráðuneytinu. „Ríkistjómin á að
skapa skólunum rekstrarskilyrði,
rétt einsog atvinnulífinu, en ekki
að vera að atast í innra starfi
þeirra,“ sagði hún. -gpm
að er geysilegur hugur í
mannskapnum eftir afía
næturinnar og þá sérstak-
lega í Ijósi þess að áður vorum
við búnir að vera hátt í þrjár
vikur við síldarleit, sagði Óli
Björn Björgvinsson, stýrimaður
á Geirfuglinum GK 66. Um
miðjan dag í gær voru þeir á
landstíminu út af Alviðruhömr-
um í blíðskaparveðri með um
150 tonn eftir nóttina. Var búist
við að þeir yrðu í landi á þriðja
tímanum í nótt sem leið.
Hátt í 10 sildveiðibátar vom
við veiðar út af Homafjarðardýpi
aðfaranótt gærdagsins óg var afii
þokkalegur. Mestan afia fékk Há-
bergið GK eða um 500 tonn. Ein-
hver söltun mun þegar vera hafin
en viðbúið er að margir séu nú í
startholunum, bæði síldarverkend-
ur og útgerðaraðilar síldveiðibáta.
Óli Bjöm sagði að síldin væri
blönduð og ekki neitt sérstaklega
góð af þeim sökum. Hann sagði að
svo væri jafnan í byijun vertíðar en
síldin mundi fara batnandi þegar
hún gengi upp á gmnnið. Óli bjóst
við að stærsta síldin yrði söltuð en
sú minnsta fryst til beitu.
Þeir á Geirfúglinum fengu afl-
ann í þremur köstum, en þó sýnu
mest i tveimur síðustu köstunum.
Fyrst þegar nótin fór í sjóinn var
síldin á um 30 faðma dýpi en alveg
upp undir yfirborð í því síðasta.
-grh
Síða 5
ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 12. október 1991