Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.2003, Blaðsíða 17

16
MÁNUDAGUR 10. MARS 2003
MÁNUDAGUR 10. MARS 2003
41
Útgáfufélag: Útgáfufélagið DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Örn Valdimarsson
Aóalritstjórí: Óli Björn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aöstoóarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiósla, áskrift:
Skaftahlíö 24,105 Rvík, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5749
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, simi: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagiö DV ehf.
Plötugeró og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til aö birta aösent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viötöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Það skríður til skarar
Líklega gerist það aðra nótt.
Og hefst með látum í skjóli myrk-
urs. Bandarískir og breskir herir
heQa fyrirséðasta stríð i sögu
mannkyns. Fyrr um daginn hef-
ur Öryggisráð Sameinuðu þjóö-
anna setið að rökstólum og til-
laga Bandaríkjamanna, Breta og
Spánverja um afarkosti íraka ýmist verið felld eða Frakk-
ar hafa beitt neitunarvaldi sínu. Til þess var tillagan sett
fram; að sýna fram á að Sameinuðu þjóðirnar eru ekki
færar um að taka afstöðu í þessu stórhitamáli!
Svo skriður til skarar. Hundruð þúsund manna vígvél-
in í kringum írak ratar sína slóð. Flugskeytavélarnar taka
af stað frá hervöllum og herskipum úr norðri og suðri og
fyrsta skotmark þeirra verða rafveitur í grennd við helstu
byggðakjarna íraks á völlunum milli Efrat og Tigris. Það
verður slökkt á landinu með þeim afleiðingum að sima-
samband rofnar að mestu og fjarskipti truflast. Þar að
auki skrúfast fyrir vatnsveitur til alls almennings og
brunnar í jörðu hætta að virka.
Næsta skotmark eru brýrnar yfir Efrat og Tigris. Mest-
ur hluti íraka býr á völlunum milli þessara stórfljóta og
hann verður einangraður með ofboðslegu áhlaupi flug-
skeytavéla á helstu mannvirkin sem tengja landið saman.
Almenningur skríður skjálfandi inn í hús sín, vatnslaus
og ljóslaus og biður þess sem verða vill. Hermálasérfræð-
ingar telja líklegt að stríðið í írak muni kosta um hálfa
milljón manna lífið. Stærstur hluti mannfalls verði úr röð-
um óbreyttra borgara.
Það er með öllu óvist hvað stríðið i mekku siðmenning-
arinnar mun taka langan tíma. Og þó það kosti sitt, ugg-
laust um 24 milljarða dollara á viku, verður vígvélin ekki
stöðvuð fyrr en síðasti liðsmaður Husseins liggur ýmist í
valnum eða veifar hvítu flaggi. Líklegast er að herir íraka
taki sér vígstöðu i fjölmenni borganna enda verður strið-
ið öðrum þræði háð i fjölmiðlum og daglegar fréttir af
miklu mannfalli saklausra borgara visasta leiðin til að
draga kjarkinn úr Vesturlöndum.
Leppstjórn Bandaríkjamanna sem tekur við völdum af
Saddam Hussein mun öðru fremur kynnast orðatiltækinu
um kálið og ausuna. Lýðræði er óþekkt á meðal þeirra 25
ríkja araba sem er að fmna í þessum heimshluta. Og lýð-
ræði er ekki kennsluefni sem menn læra á nokkrum vik-
um eða mánuðum. Bandaríkjamenn hafa verið í miklum
brösum með afganska þjóð eftir að þeir steyptu harðstjór-
um talibana af stóli. Liklegt er að írak minni um margt á
endalok Júgóslavíu.
Sagt hefur verið um íraksstriðið að það sé sönnun þess
að menn verði að þekkja óvin sinn. George W. Bush
Bandaríkjaforseti hefur verið að leita að óvini sinum allt
frá því grimmilegir hryðjuverkamenn stefndu stolnum
farþegavélum á mannvirkin vestra. Það hentar honum að
mörgu leyti að benda á Saddam Hussein enda þótt með
öllu sé óvíst - og jafnvel ólíklegt - að hann hafi hýst helstu
illmenni al-Queda. Og enn sé óvist um brot íraka á vopna-
hléssamningnum frá ‘91.
Hvernig svo sem atkvæðin fara í Öryggisráðinu aðra
nótt hefur Saddam Hussein tekist að tvístra Vesturlönd-
um. Fyrir hans tilstilli hefur orðið til dýpri gjá í samskipt-
um Evrópu og Ameríku en menn eiga að venjast. Og
stjórnarflokkar eru byrjaðir að gliðna i sundur, svo sem
eins og i Bretlandi. Jafnvel gömul heit um að gamlir for-
setar Bandarikjanna þegi um gerðir eftirmanna sinna eru
brotin. Carter segir Bush vera siðlausan. Er nema von að
skrattanum sé skemmt.
Sigmundur Ernir
Skoðun
ftuHMir. velterö. Ewróna on Ivðræðl
Össur
Skarphéöinsson
formaður
Samfylkingarinnar
„Þingmenn flokksins, með
Margréti Frímannsdóttur í
broddi fylkingar, lögðu til
afnám hinna ranglátu
stimpilgjalda. Þar birtist
viss sérstaða Samfylking-
arinnar."
Báðir vilja beita sér fyrir efna-
hagslegum stööugleika, minni
skattheimtu, öflugu atvinnulífi
og gegn undirtökum einstakra of-
urfyrirtækja á mikilvægum þátt-
um viðskiptalífsins, svo sem mat-
vælamarkaði. Það sem sker hins
vegar Samfylkinguna afdráttar-
laust frá Sjálfstæðisflokknum og
skapar henni sérstöðu í íslensk-
um stjómmálum er stefna henn-
ar um auðlindir, velferð, Evrópu
og breytingar á stjórnkerfi og lýð-
ræði.
Gjörbreytt kvótakerfi
Auðlindastefna Samfylkingar-
innar skapar flokknum algera
sérstöðu. Við teljum grundvallar-
atriði að aðgangi að sameiginleg-
um auðlindum þjóðarinnar verði
úthlutað á grundvelli jafnræðis
en ekki einkavinavæðingar eða
forréttinda hinna fáu. Að þjóð-
inni sé greitt gjald fyrir réttinn
til að nýta auðlindirnar en menn
fái hann ekki ókeypis. Einu gild-
ir hvort um er að ræða fiskimið í
hafi, fallvötn á landi eða fjar-
skiptarásir í lofti. Jafnræði og
Ummæli
„Það hvarflaði
margt aö mér. Ég
hefði getað farið í
framboð fyrir annan
flokk.“
Kristján Pálsson í
Sunnudagskaffi
Rásar 2.
Fokiö í flest skjól
„Það var tími til kominn að þetta
mál yrði tekið upp á Alþingi. Þetta
er mál sem mikilvægt er að rætt sé
til hlítar á Alþingi og reynt verði að
ná breiðri pólitískri samstöðu um
að gera þær úrbætur sem
nauðsynlegar eru. Það þarf að
uppræta skattaskjólin.
Leiöari Morgunblaösins á laugardag.
Pólitískar bænir
„Nú er þaö af
sem áður var
þegar enginn var
svo mikill
guðsvolaður
aumingi að
kirkjunni þætti
ekki betra að
hafa hann í
sínum röðum og
verstu fúlmenni
gátu jafnvel notið kirkjugriða. Nú
eru umhverfíssinnar ekki
guðshúsum hæfir og lokað á þá
þegar þeir knýja á, á þeim
forsendum að bænarefni þeirra eigi
ekki heima þar. Þú hlýtur að skilja
að ég get ekki tilheyrt kirkju þar
sem bænarefni mín eru óvelkomin."
Davíö Þór Jónsson í grein í
Morgunblaöinu.
endurgjald eru meginreglur sem
Samfylkingin mun ekki hvika
frá.
Við segjum umbúðalaust að
núverandi kvótakerfi sé mesta
ranglæti nútímans. Það hefur
fært mönnum á silfurfati millj-
arða af sameiginlegri eign þjóðar-
innar. Stefna okkar um stjórn
fiskveiða sker sig algerlega frá
einokunarstefnu Sjálfstæðis-
flokksins:
Við höfum lagt til fymingar-
leiðina sem felur í sér að kvótinn
verði innkallaður í smáum, árleg-
um áföngum þannig að sjávarút-
vegurinn geti aðlagað sig breyt-
ingunum. Við viijum sem mesta
sátt um breytinguna og því er
Samfylkingin reiðubúin til sam-
ráðs um hve mikið skal innkallað
á hverju ári.
Kvótann, sem verður innkall-
aður, skal aldrei selja úr sameign
þjóðarinnar. Hann verður boðinn
til tímabundinnar leigu á mark-
aði svo allir þegnar landsins
standi jafnfætis um möguleikann
á því að afla sér kvóta. Aukið
framboð á kvóta til leigu mun
snarlækka kvótaverðið. Um leið
mun hvatinn til brottkasts
minnka.
í upphafi erum við líka reiðu-
búin að bjóða að stærstur hluti
gjaldsins sem ríkið fær fyrir
kvótaleiguna renni til útgerða
sem kvótinn er innkallaður frá.
Það ætti að auka líkur á sátt og
hjálpa þeim sem hafa steypt sér í
skuldir vegna kvótakaupa. Við
viljum tryggja stöðugleika með
því að leigja kvótann til langs
tíma í senn. Sömuleiðis munu
menn ekki þurfa að greiða leig-
una fyrr en aflinn er kominn á
land.
Fiskveiðistefna Samfylkingar-
innar tryggir því allt í senn: fisk-
vernd, sanngjamt auðlindagjald
sem er í takt við afkomu sjávar-
útvegsins og algert jafnræði
þegnanna gagnvart möguleikan-
um til veiða.
Lækkum skatta á
barnafólk
Atvinnulífið er undirstaða
þéttriðins velferðarnets. Lægri
skattar styrkja atvinnulífið. Sam-
fylkingin studdi því skattalækk-
un á fyrirtæki. Hún vildi raunar
ganga lengra. Þingmenn flokks-
ins, með Margréti Frímannsdótt-
ur í broddi fylkingar, lögðu til af-
nám hinna ranglátu stimpil-
gjalda. Þar birtist viss sérstaöa
Samfylkingarinnar. Afnám
stimpilgjalda gagnast ekki bara
fyrirtækjum heldur líka einstak-
lingum. Jafnaðarmenn telja
nefnilega tímabært að fleiri en
fyrirtæki, stóreignafólk og há-
tekjumenn njóti skattalækkana.
Stöð 2 greindi frá því fyrir
skömmu að núverandi ríkis-
stjórn hefði skert barnabætur um
samtals 11,4 milljarða. Ríkis-
stjórnin klippti jafnframt á tengsl
skattfrelsismarka og launaþróun-
ar þannig að lágtekjufólk og bóta-
þegar þurfa nú að greiða samtals
einn milljarð króna í skatt á
ári. í þessu felst ekki
réttlæti heldur
ranglæti sem
er ekki boð-
legt í
samfé-
lagi sem kennir sig við velferð.
Samfylkingin hefur þess vegna
lagt höfuðáherslu á að staða
millitekjufólks,
barnafjölskyldna
og lágtekjufólks
verði bætt á
næsta kjörtíma-
bili. Velferðar-
stefna flokksins
sker Samfylk-
inguna algerlega
frá Sjálfstæðis-
flokknum:
Hús-
næði fyrir ungt fólk, fjölgun fé-
lagslegra eignar- og leiguíbúða,
sérstök afkomu-
trygging sem
miðar að
því að
enginn
þurfi að
lifa undir
fátæktar-
mörkum,
minni tekju-
tengingar í
almanna-
trygg-
inga-
kerf-
mu og
gagn-
gerar
um
bæt
Samfylkingin og Sjálfstœðisflokkurinn eru hinar miklu andstœður og átakapólar í
íslenskum stjórnmálum. Þessir flokkar eiga þó ýmislegt sameiginlegt.
heilsugæslunni.
Kjarabætur, m.a. skattalækk-
anir og hækkun grunnbóta, verð-
ur auðvitað. að tímasetja og fram-
kvæma með þeim hætti að stöð-
ugleikinn í efnahagslífinu varð-
veitist, eins og Seðlabankinn hef-
ur bent á. Um hitt þarf enginn að
efast að kjarabætur til millitekju-
hópa, barnafjölskyldna og lág-
tekjufjólks verða forgangsmál
hljóti Samfylkingin umboð kjós-
enda til að sitja í næstu ríkis-
stjórn.
Varfærin Evrópustefna
Á íslandi eru matarverð og
vextir af bankalánum langtum
hærri en í löndum Evrópusam-
bandsins. Spurningin um Evrópu
snýst því um lífskjör. Vilja ís-
lendingar Evrópuverð á mat?
Vilja þeir Evrópuvexti af lánum?
Viija þeir stöðugleikann og sam-
keppnishæfnina sem fylgir því að
taka upp evru í stað íslensku
krónunnar? Samfylkingin hefur
svarað spurningunni fyrir sinn
hatt.
Samfylkingin er eini íslenski
Evrópuflokkurinn. Hún fylgir
varfærinni Evrópustefnu sem
felst í að ríkisstjórnin sæki í
fullri alvöru um aðild að Evrópu-
sambandinu og niðurstaða aðild-
arsamninga verði borin undir
þjóðaratkvæði. Þessi leið felur í
sér að þjóðin sjálf tekur ákvörð-
un um aðild en ekki stjórnmála-
menn eins og Össur Skarphéðins-
son eða Davíð Oddsson.
Óttinn við að skip Evrópusam-
bandsins kæmust í fiskimið ís-
lendinga innan efnahagslögsög-
unnar hefur einkum staðið í
mönnum varðandi aðild. Rann-
sóknir okkar hafa leitt til þeirrar
niðurstöðu að svo verði alls ekki.
Eitt vil ég hins vegar segja við
lesendur DV til að taka af tví-
mæli í því efni:
Ef samningamenn íslands
kæmu heim með slíka niðurstöðu
myndi Samfylkingin ekki mæla
með samþykkt hennar í þjóðarat-
kvæðagreiðslu.
Landið eitt kjördæmi
Eitt af því sem Samfylkingin
mun leggja þunga áherslu á, kom-
ist hún í ríkisstjórn, er að leggja
niður núverandi kjördæmaskip-
an og gera landið að einu kjör-
dæmi. Það mun útrýma kjör-
dæmapoti og tryggja að allir hafa
sama atkvæðavægi. Þetta er einn
veigamesti hluti nútímalegrar
lýðræðisstefnu sem sker Sam-
fylkinguna frá Sjálfstæðisflokkn-
um. Samkvæmt henni mun Sam-
fylkingin einnig beita sér fyrir að
í framtíðinni verði teknar upp
þjóðaratkvæðagreiðslur um vel
undirbúin mál. Tengt því er á
dagskrá flokksins að ráðast í til-
raunaverkefni á sviði rafræns
lýðræðis. Þar gætu íslendingar
orðið frumkvöðlar.
Samfylkingin hefur einnig
samþykkt að þingið eigi að
skerpa skilin milli sín og ríkis-
stjórnar - löggjafans og fram-
kvæmdavaldsins - með því að
setja lög um að ráðherrar segðu
tímabundið af sér þingmennsku.
Við viljum líka styrkja Alþingi
með því að koma á fót opnum
rannsóknarnefndum svo þingið
geti haft eftirlit með ráðherrum
og ríkisstjórn. Samhliða þarf að
setja skýr lög um ráðherraábyrgð
sem ekki eru til í dag.
Opnar fjárreiður stjórnmála-
flokka eru gamalt baráttumál
okkar. Kjósendur eiga rétt á að
sjá hvort ákvarðanir stjórnmála-
flokka geti hugsanlega tengst
fjárframlögum fyrirtækja eða ein-
staklinga. Hvort fyrirtæki eins og
Baugur eða ístak, svo einhver
séu nefnd, geti hugsanlega beitt
miklum fjárframlögum til að hafa
áhrif á ákvarðanir eða stefnu
stjórnmálaflokka, eins og Sam-
fylkingar eða Sjálfstæðisflokks.
Einungis lög um opnar fjárreiður
flokkanna geta tryggt þann sjálf-
sagða rétt kjósenda. í sjö ár hafa
þingmenn jafnaðarmanna lagt
fram frumvarp að slíkum lögum.
Jafnoft hefur þaö verið svæft
svefninum langa.
Nátengdar lýðræðisstefnunni
eru hugmyndir Samfylkingarinn-
ar um að nútímavæða stjórnkerf-
iö. Stjómarráðið hefur verið nær
óbreytt frá 1969 og byltingar á
sviði fjarskipta og þekkingar-
greina endurspeglast ekki í upp-
byggingu þess. Þetta háir um-
gjörð og umhverfí atvinnulífsins
sem hefur þróast miklu hraðar
en stjórnsýslan. Markmið Sam-
fylkingarinnar er að straumlínu-
laga stjórnkerflð, opna stjórnsýsl-
una betur og endurskipuleggja
stjórnarráðið með tilliti til nú-
tímans.
Þungamiðjan í tillögum okkar
er að búa til eitt atvinnuvega-
ráðuneyti úr landbúnaðar-, sjáv-
arútvegs-, og iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytunum. Innan þess
yrði stjómsýsla og stefnumörkun
fyrir atvinnulífið í heild sinni
yrði færð til nútímans og áhrif
sérhagsmuna yrðu minni en nú
er.
Skýr stefna - skýr
skilaboð
Skilaboð Samfylkingarinnar
eru skýr. Þau felast í nútímalegri
stefnu sem tekur ótvírætt mið af
hagsmunum landsmanna, jafnt
atvinnulífs sem barnafjölskyldna.
Skilaboð landsmanna verða
einnig að vera skýr. Vilji þeir
breyta um stjórnarstefnu og
stjórnarstíl verða þeir að koma
því tryggilega á framfæri við
stjórnmálamennina. Til þess er
engin önnur leið en efla þann
flokk sem í dag er mótvægið við
Sjálfstæðisflokkinn.
Fyrir hverju berst Saddam?
„Það er öllum Ijóst að stjómmálaferill Saddams Husseim
er ekki í neinu samrœmi við hugsjónir Sameinuðu þjóð-
anna. Hann hefur margsinnis rofið friðinn, ráðist á ná-
grannaríkin og valdið dauða milljóna manna.“
Nú fara allir lýðræðissinn-
aðir menn í mótmæla-
göngur gegn stríði við
írak. Enginn vill stríð. Það
fyrsta sem gleymist í slík-
um göngum er oft sjálfur
kjarni málsins. Hvaða
markmiðum ætla menn
að ná með lausn íraks-
deilunnar?
Frá mínu sjónarmiði snýst málið
um alvarlega tilraun til þess að
koma á fót alþjóðlegu valdi Samein-
uðu þjóðanna til þess að leysa
mannkynið undan ógn stríös og ger-
eyðingarvopna og frelsa írösku
þjóðina undan einræði og kúgun.
Sameinuðu þjóðirnar voru stofn-
aöar sem alþjóðleg samtök 24. októ-
ber 1945 í lok hörmunga seinni
heimsstyrjaldarinnar í þeim til-
gangi að tryggja heimsfriðinn.
Grundvöllur sáttmála Sameinuðu
þjóðanna er að viðurkenning á með-
fæddri göfgi mannsins og óaðskilj-
anlegum réttindum allra manna sé
undirstaða frelsis, réttlætis og frið-
ar í heiminum.
Ferill Saddams Husseins
Það er öllum ljóst að stjómmála-
ferill Saddams Husseins er ekki í
neinu samræmi við hugsjónir Sam-
einuðu þjóðanna. Hann hefur marg-
sinnis rofið friðinn, ráðist á ná-
grannaríkin og valdið dauða millj-
óna manna.
1990 ræðst hann með her inn í ná-
grannalandið Kúveit og leggur það
undir sig.
Sameinuðu Þjóðirnar (SÞ) úr-
skurða írak árásaraðila og gefa hon-
um frest til 15. janúar 1991 til þess
að hverfa með her sinn úr Kúveit.
Hussein hlýöir ekki áskoruninni og
kallar her SÞ yfir þjóð sína. Hússein
tekur til varnar gegn SÞ og er
þannig kominn í stríð við hinar
Sameinuðu þjóðir. Þannig leiddi
hann dauða og eignatjón yfir þjóð-
ina áöur en hann gafst upp, í stað
þess að gefast upp fyrir ofúreflinu
strax og hlífa eigin þjóð við hörm-
ungunum.
27. febrúar 1991 gefst Saddam
Hussein loks upp fyrir SÞ og sam-
þykkir alia friðarskilmála þeirra.
Einn af friðarskiimálunum var að
írakar skyldu afvopnast undir eftir-
liti SÞ. Hussein hefur ekki gert ann-
að alla tíð síðan en að þvælast og
tefja fyrir eftirlitsmönnum SÞ og
þráfaldlega kallað yfir land sitt loft-
árásir, viðskiptabann og einangrun.
Auðugt land, sem á næststærsta ol-
iuauð í heimi, er nú í rúst, fátækt og
skuldum vafið. Þjóðartekjur á mann
eru US $ 3.197 eða einn tíundi þess
sem þær eru á íslandi. Þannig þurfa
u.þ.b. 3 milljónir manna í írak að
lifa af hinu sama og 300 þús. íslend-
ingar. í raun enn minna því tekjum
er miklu meira misskipt í írak en á
íslandi og svo fer heilmikið af þjóð-
artekjunum í ■ hernaðarbrölt, og er
því ekki til skiptanna.
Ógn gereyðingarvopna
Mannkynið er búið að lifa við ógn
kjamorkuvopna í hart nær 60 ár og
er að vonum orðið langeygt eftir að
fá að losna undan þessu oki. Þess
vegna er það nauðsynlegt að nota
hvert tækifæri sem gefst til að fjar-
lægja þessa hótun með góðu eða íllu.
Sérstaklega er brýnt að afvopna
fyrst þær þjóðir sem ekki eru undir
lýðræðislegu stjórnarfari. Minni ógn
stafar af lýðræðisþjóðunum þar sem
almenningur kýs stjómir þeirra og
veitir þeim aðhald. Stjórnir lýöræð-
islanda með frjálsa fjölmiðlun fá
ekki svigrúm til að tortíma eigin
fólki í stómm stíl né hrekja það í út-
legð.
Sjálfstæði og sjálfsákvörðunar-
réttur sérhverrar þjóðar er að vísu
einn af hornsteinum SÞ. Þjóðir láta
sjálfsákvörðunarrétt sinn ógjaman
frá sér fara. Ríki undir óstjóm
spiiitra einræðisherra eru þó sífellt
að grafa undan þessum sjálfsákvörð-
unarrétti þjóðanna með linnulausu
ofbeldi og kúgun gegn eigin þegnum
og ögmn við aðrar þjóðir.
Sameinuðu þjóðimar verða að fá
vald tO að svipta slíkar einræðis-
stjómir umboði til að stjóma við-
komandi ríki og koma á lýðræðisleg-
um kosningum í viðkomandi landi.
Mannkynið getur ekki þolað það
endaiaust að ríki undir brenglaðri
einræðisstjórn hafi ótakmarkaðan
rétt til að þróa ógnarvopn og í sam-
vinnu við hermdarverkamenn setja
mannkynið í gíslingu gereyðingar-
vopna. Heimurinn er sífellt að
minnka. Sjónvarp og gervihnettir
og önnur nútíma fjölmiðlun minnka
fjarlægðir á milli manna. Það er
ekki hægt lengur að fela ódæðis-
verkin fyrir fjölmiðlunum. Siðað
fólk, í stofunni heima hjá sér, horfir
ekki endalaust á náunga sinn pynt-
aðan, sveltan og drepinn í stórum
stíl. Það hlýtur að binda enda á
eymd og þjáningar meðbræðra
sinna. Almúgi heimsins má ekki
lengur vera leikfang siðblindra
valdafíkla.
Við getum ekki beðið eftir því að
kjamorkusprengja spryngi í ein-
hverri stórborg heimsins og að rík-
isstjórn þess lands, sem fyrir ódæð-
inu verður, þurfi að færa sönnur á
það hver illvirkinn sé. Slíkt er
óraunhæft.
Alþjóölegt vald gegn stríði
11. september 2001 varð heims-
byggöin fyrir stórárás úr launsátri.
Þá hófst gagnsókn sem ekki má
enda nema með fullum sigri á þess-
um mannskæðu illmennum.
Þetta stríð fer fram á mörgum
vígvöllum í einu. Ekki einungis
gegn hermdarverkamönnunum
sjálfum, heldur einnig gegn fram-
leiðslu gereyðingarvopna, með efl-
ingu lýðræðis, með eflingu mennt-
unar og útrýmingu fátæktar. Með
þeirri gereyðingartækni sem heim-
urinn býr yfir í dag komumst við
ekki hjá því að koma röð og reglu á
heimsskipunina í samræmi við hug-
sjón Sameinuðu þjóöanna.
Bandaríkjamenn eru ákveðnir í
að fara einir gegn írak ef ekki vill
betur til. Það er bláköld staðreynd
sem Saddam stendur frammi fyrir.
Vandamál sem Saddam verður að
leysa með hagsmuni þjóðar sinnar
að leiðarljósi. Það væru afdrifarík
mistök ef SÞ sætu hjá. Slíkt háttalag
myndi leiða tii þess að SÞ yrðu sett-
ar til hliðar. Fólk myndi missa
trúna á því að SÞ geti gegnt þeirri
skyldu sem þjóðir heimsins ætlast
tii af þeim. Bandaríkjamenn neydd-
ust til að taka við þessu hlutverki.
Óijúfa samstaða er besta trygging
gegn styrjöld. Þvi meira ofurefli sem
stefnt yrði gegn írak þeim mun
meiri líkur eru á því að írakar gefist
upp án vopnaviðskipta. Ef baráttan
er í nafni SÞ er óverjandi fyrir hann
að fórna þjóð sinni til „síðasta blóð-
dropa“ gegn þjóðum heimsins. Hann
gerði best í því að gefast upp.
Best að gefast upp strax
íslendingar stóðu skyndilega
frammi fyrir miklu ofurefli 9. maí
1940 þegar breskur her kom til
Reykjavíkur að hernema landið og
brjóta gróflega sjálfstæði og hlut-
leysi þess.
í stað þess að verjast og láta
skjóta Reykjavík sundur og saman
bauð þáverandi forsætisráðherra,
Hermann Jónasson, fulltrúum inn-
rásarliðsins í kaffisopa í stjórnar-
ráðshúsinu við Lækjartorg. Þar
náðist samkomulag um brottfór inn-
rásarliðsins að heimsstyrjöldinni
lokinni. Japanar gáfust upp fyrir
MacArthur sem breytti landi þeirra
í lýðræðislegt efnahagsstórveldi. Nú
viija Japanar ekki hervæðast og
hafa lofað sjálfum sér og umheimin-
um að framleiöa aldrei kjarnorku-
vopn né fara með ófriði á hendur
öðrum. Bandamenn gerðu Þýska-
land að svo mikiu friðar- og lýðræð-
islandi að nú geta þeir ekki nuddað
þeim út í stríð með þeim sjálfum.
Hvaö er Saddam Hussein að verja
gegn SÞ eða hinni bandarísku lýð-
ræðisþjóð? írak á ekkert nema
eymd. Olíu þeirra þarf ekki að taka
af þeim með styrjöld. í frjálsum
heimsviðskiptum er slíkur varning-
ur venjulega keyptur á heimsmark-
aðsverði hvers tíma.
Hussein er aðeins að verja vald sitt
til að kúga þjóð „sína“ og halda
henni í heljargreipum sínum við
hungurmörk fátæktar og volæðis.
Almenningur heimsins á að skora
á Hussein að gefast upp skilyrðis-
laust án þess að láta vopnin taia og
leyfa Sameinuðu þjóðunum aö koma
á lýðræði í landi þeirra í samræmi
við meðfædda göfgi mannsins og óað-
skiljanlegum réttindum ailra manna.

4T
«1