Dagblaðið Vísir - DV - 30.10.2003, Side 15

FIMMTUDAGUR 30. OKTÓBER 2003 MENNING T5
Ástfangin afdansinum
segir Helena Jónsdóttir sem segir sögur í dansi hvar og hvenær sem hún fær tækifæri til.
HelenaJónsdóttir, dansari og danshöfundur,
sigraði í dansleikhúskeppninni í Borgarleikhúsinu
í vor með verki sínu Open Source og var vel að
sigrinum komin, að mati Sesselju 6. Magnús-
dóttur dansgagnrýnanda DV. Nú dansar þessi
hægláta Ijóshærða stúlkayfir löndin og sér og
sigrar hvar sem hún kemur.
í gagnrýni sinni um Open Source talaði
Sesselja um sterka kóreógrafíu, frumleg efnis-
tök og markvissa notkun myndbands í bak-
grunni sem styrkti upplifun áhorfenda á verk-
inu. Eiginiega var þetta eina verkið sem nýtti
sér dansþjálfun dansaranna að einhverju
marki, að mati Sesselju. Hún bar líka lofsorð á
dansmyndina Brakraddir sem var frumsýnd
hér á Listahátíð í Reykjavik í fyrra, og um þess-
ar mundir er verið að sýna hana á Holland
Dance Festival. Myndin er ein af aðeins ijórum
alþjóðlegum dansmyndum sem kynntar eru á
hátíðinni, hún er sýnd í Hague Film Theatre og
eru þrjár sýningar í boði á dag í tvær heilar vik-
ur.
„Ég sendi Brakraddir til Mónakó í fyrra,“
segir Helena, „á eins konar „Cannes-hátíð“
dansins. Þar var hún valin til sýninga ásamt
tæplega 500 öðrum dansmyndum. Einn af
dómurunum var Samuel Wuersten frá Holland
Dance Festival og þar sá hann hana og hafði
samband þaðan til að fá leyfi til að sýna hana
hjá sér. Um svipað leyti kom hann hingað til
lands og dæmdi í dansleikhúskeppninni í
Borgarleikhúsinu þar sem ég vann. Eg veit ekki
enn hvort hann tengir þessa Jónsdóttur í
Mónakó og Jónsdóttur hér saman! Stundum er
maður spurður í útíöndum hvort maður sé
skyldur öðrum sem heita „dóttír" - heyrðu, ég
þekki Sigurðardóttur, eruð þið systur? - Þá segi
ég jafnan: Já, við erum 264.742 á íslandi og við
eigum öll sömu foreldrana!"
Ein af sex
Fyrir nokkrum dögum var verkið „Simmer“
eftir Helenu valið til að keppa til úrslita í al-
þjóðlegri samkeppni í Köln í Þýskalandi, Video
Dance Production Award, einni stærstu dans-
myndakeppni í Evrópu.
„Ég var ein af tæplega 200 sem sendu inn
hugmyndir og við vorum sex valin til að halda
áfram. Fyrstu hugmyndina setti ég fram í tals-
vert þykku hefti þar sem ég lýsti verkinu með
orðum. Mér finnst mikil hjálp í því að setja
hugmyndir mínar svona nákvæmlega fram,
það skerpir þær. Þessum sex verður nú úthlut-
að peningum til að búa til þriggja mínútna
sýnishorn þar sem við fullvinnum eitt atriði
eða gerum drög að öllu verkinu. Svo verður
okkur öllum boðið til Kölnar í lok janúar þar
sem við hittum dómnefndina sem er samsett
úr sérfræðingum víða að úr heiminum. Henni
sýnum við sýnishomið og ræðum við hana um
verkið og eftir það velur hún sigurvegarann.
Þýska menningarmálaráðuneytið leggur fram
fé til að fullgera verkið og kostar síðan dreif-
ingu þess. Þeir sem ekki komast alla leið geta
gert það sem þá lystir við sitt hráefni.
Þannig að janúar verður spennandi mánuð-
ur,“ bætir hún við, „en fýrst og fremst er heið-
ur að hafa komist svona langt."
Myndiistarverk
„Ég'hef flakkað víða síðan ég byrjaði að gera
dansmyndir," segir Helena. „Einkum hef ég
farið á margar kvikmyndahátíðir og dans-
hátíðir með Brakraddir. Það vom frar sem sáu
hana fyrst hér á Listahátíð og pöntuðu hana til
sín, ekki sem dansmynd og ekki sem stutt-
mynd heldur sem „visual art“ eða myndlistar-
verk! Iramir vom mjög hýrir við mig og stungu
upp á að ég gerði eitthvað fyrir þá fyrir næstu
listahátíð þeirra. Hún er alþjóðleg og haldin
árlega og þar eru allar listgreinar með. Á síð-
ustu hátíð kom í kringum kvartmilljón manns.
Ég tók þeim vel og er að skoða málið í sam-
vinnu við stjórnanda hátíðarinnar.
Síðan hafa Brakraddir verið sýndar í tæplega
tuttugu löndum og oftast hef ég fylgt þeim. Það
tekur vissulega tíma en hefur borgað sig því
eitthvað hefur komið út úr hverri ferð - önnur
Á FARALDSFÆTl: Helena Jónsdóttir býr í Bandaríkjunum og vinnur um alla Evrópu að list sinni. DV-myndTeitur
boð eða verkefni. Á einum staðnum kynntist
ég fólki frá eistneska ríkissjónvarpinu og er að
gera danskvilcmynd hjá þeim með styrk frá
menningarsjóði Evrópusambandsins."
- Hefurðu þá dvalið langdvölum þar?
„Nei, ég fer bara í stuttar ferðir því ég er list-
rænn yfirmaður verksins og vinn aðallega með
mjög efnilegum leikstjóra þeirra og danshöf-
undi. Við erum búin að ráða til okkar einn
þekktasta leikara Eistlands - þeirra Ingvar E.
Sigurðsson! Það þýðir örugga dreifingu í
heimalandinu sem er fínt. Stefnt er að því að
sýna hana bæði í sjónvarpi og kvikmyndahús-
um og það er þegar talsverður áhugi á henni í
öðrum löndum."
- Hvernig er að vinna í Eistíandi?
„Afar gefandi. Þetta er merkileg þjóð sem
framleiðir furðumikið innlent menningarefni
fyrir sjónvarp. Eiginlega má segja að menning-
in sé þeirra þjóðaríþrótt, svo mikill er áhuginn
á öllu sem kemur listum og menningu við.“
Dansmyndir sem segja sögu
- Telurðu verk þín til dansleikhúss?
„Já, því þau segja sögur með upphafi, miðju
og endi. Og minn stíll byggist á hversdagsleg-
um hreyfingum - eins og þeim sem þú hefur
verið að sýna mér meðan við tölum saman,“
segir hún og gerir blaðamann nokkuð hugs-
andi yfir því sem hann hefur kannski látið uppi
ósjálfrátt um sig í látbragði.
„Ég er svo ástfangin af dansinum að mig
langar til að nálgast áhorfendur meira en yfir-
leitt er gert í dansverkum. Ég kem úr klassíska
ballettinum þar sem stúlkurnar leggja fótinn
upp að eyra og piltarnir hlaupa inn á svið í
sokkabuxum, en ég hef verið svo heppin að
hafa unnið með afar fjölbreyttum hópi fólks
undanfarin 10-15 ár og það hjálpar mér að
vinna með reynsluna úr klassíska heiminum,
strippa hana aðeins niður og nota fólk sem
ekki er dansarar til að flytja verkin. í dans-
myndinni sem við Unnur Ösp Stefánsdóttir
gerðum, Meðan kötturinn er að heiman, var
Margrét Ólafsdóttir leikkona í aðalhlutverkinu
og notaði sínar eigin hversdagslegu hreyfingar.
Það var einstakt að fá að vinna með henni sem
dansara."
- Er eitthvað á döfinni hérna heima?
„Nei, ekki í bili. Mig langar mikið til að setja
Open Source upp í fullri lengd hérna í Reykja-
vík en ég sé ekki alveg tímann til þess á næst-
unni. Svo ekki sé nú minnst á peningana sem
til þarf!“
CHANE
CHANEL
KYNNING
á fimmtudag og föstudag í Hygeu
Laugavegi.
Gréta Boða veitir ráðgjöf og kynnir
haust og vetrarlínu CHANEL í förðun
og ilmum.
H Y G E A
jnyrtivöruverdlun
Kringlunni
Laugavegi
Smáralind