Nýtt dagblað - 05.04.1942, Blaðsíða 3

r ’-mudagur 5. april 1942
NÝTT DAGBLAÐ
3
s*-*, fjf tff-
Eigaudi og útgefandi:
Gunnar Benedik'tsson.
Kitstjórar:
Einai Olgeirsson < áb.)
tíiglus Sigurhjartarson.
Kitstjórn:
Hvertisgötu 4, sívni 2270.
Afgreiðsla:'
Austurstr. 12, sírai 2184.
Víkingsprent h. f.
Nú cru tiógir
p^níngar fcl
Ár ettir ár hefur það verið við-
i'wran af hálfu yfirstéttarmnar,
þegbi’ alþýðan hefur farið frarn
á k..arabætur, að það sé ómogti-
legt að veita þær, því ,,það eru
engir peningar til”.
Þegar verkamenn heimtuðu
hækkuð laun var svarið: „At-
vinnuvegirnir bera sig ekki, það
eru engir peningar til”.
Þegar alþýðan krafðist atvinnu
leysisstykja og sómasamlegs fá-
tækraframfærir var svarið: „ó-
mögulegt, það eru engir peningar
til”.
Þegar verkalýðurinn heimtaði
atvinnu var svarið: ,,Ekki hægt,
cngir peningar til”.
Verkamenn vissu það að vísu
að peningarnir voru til. Kommún-
istaflokkurinn og síðar Sósíalista
flokkurinn sýndu fram á hvar
þeir væru. Og ef verkalýðurinn
knúði nógu fast á, þá lét yfir-
stéttin undan. Að morgni þess 9.
nóvember 1932 „voru engir pen-
ingar til”. Að kveldi þess sama
dags kvaðst yfirstéttin hafa nóg
fé til að láta vinna fyrir.
En nú getur yfirstéttin ekki
einu sinni borið þvi við lengur
að það- vant fé. Hún reyndi áð-
ur fyrr að láta líta svo út sem
það væri af neyð og getuieysi
að hún gerði ekki betur við þá
fátæku — en alls ekki af því að
hana skorti viljann.
Nú er hvorki „neyð né getu-
leysi” til að dreifa. Nú er nóg fé.
Nú reynir á viljann.
Einstaklingskonu, sem verður
að leita til bæjarins er ætlað að
lifa á 60 — sextíu — krónum á
mánuði. Þessar 60 kr. eiga að
duga í allt nema húsnæði. Fæði,
fot, ljós, hiti og aiit annað: 60
krónur á mánuði. Fæði á mat-
söluhúsum kostar nú 180 krónur.
Af því má sjá hverskonar lífskjör
það eru, sem hið opinbera skammt
ar fátækum og sjúkum.
Hverjir eru það, sem þannig
vilja láta skammta?
Ekki eru kjósendur íhaldsins
því fylgjandi að svelta þannig þá
sjúku og ógæfusömu, sem trey&ta
verða á bræðraþel mannanna á
auðugustu tímum þjóðfélagsins.
Það er skorað á forráðainenn
bæjarins að nefna nöfn þeirra
manna, sem hafa óskað eftir því
að þeir rækju slíka snltarpólitík
í umboði sínu.
Ef þeir ekki geta nefnt þá,
þá verður að líta svo á sem þeir
taki þetta upp hjá sjálfum sér.
Þeir munu brátt fá tækifæri tii að
taka ákvörðun um slíkt.
Reykvíkingar hafa orð fyrir
greiðvikni og rausn. Þeir munu
ekki þola það að stjómendur bæj
arins svelti í þeirra nafni þau oln-
bogabörn þjóðfélagsins, sem leita
verða á náðir hins opinbera. Það
er engin afsökun til fyrir þeirri
sultarpóhtík. Það eru nógir pen-
ingar til, líka í bæjarsjónum.
cBœ ja v DÓztutinn
Ianili andknattleiks
mót Islands
Þegar þeir greindustu
tala eins og fífl
Jón Blöndal hagfræðingur skrifar eftir-
farandi í Alþýðublaðinu á sunnudaginn:
„Sjálfstæðisflokkurinn hefur því treyst
því að kjósendur hans myndu ekki leita
yfir til kommúnistanna, hvað sem flokk-
urinn leyfði sér. Og þeir myndu heldur
ekki fara til Alþýðuflokksins meðan hann
væri í þjóðstjórnarbandinu. Hinsvegar
reiknuðu þeir með að kjósendur Aiþýðu-
flokksins myndu yfirgefa hann og þeim
var ósárt um, þótt einhverjir þeirra færu
til kommúnista. Það væri hægara að gera
upp við þá sakimar þegar búið væri að
ganga að Alþýðuflokknum dauðum. Sjálf-
stæðismenn óttast meira lítinn lýðræðis-
flokk en stóran ofbeldisflokk. Foringjar
Sjálfstæðismanna treystu því — og styðj-
ast þar við reynslu frá ýmsum iöndum
þar sem einræðið hefur komizt á — að ef
stjórnmálabaráttan hér á landi færðist yfir
á svið ofbeldisins, þá myndu þeir verða
kommúnistunum yfirsterkari".
Jón er einn af greindustu mönnum Al-
þýðuflokksins, það er því ekki mikils að
vænta af þeim, sem lakar eru gefnir í
flokknum, þegar Jón verður hundrað pró-
sent fífl í hvert skipti sem hann drepur
niður penna sínum um Sósíalistaflokk-
inn.
,,Mér fannst ég finna til“
Vill Bæjarpósturinn vera svo góður að
birta þessar línur?
„Mér fannst ég finna til". Þannig hljóð
ar ljóðlína ein hjá góðu en gleymdu
8káldi, er eitt sinn fyrir mörgum árum
síðan stóð í fylkingarbrjósti sósíalism.
ans, þeirrar stefnu, sem mun í framtíð-
inni umskapa heiminn og gera hann að
mannabústað en ekki ræningja og stríðs-
spekúlanta. Þá svall þessum ljóðkvisti af
íslenzkum bragameið móður í brjósti yfir
öllum þeim órétti og hrópandi eymd, sem
steig frá brjóstum hinnar þrautpfndu ís-
lenzku alþýðu og reyndar alþýðu allra
landa, er þolað hafði hinar ægilegu skelf-
ingar heimsstyrjaldarinnar, hungur, pest-
ir og dauða milljóna ástvina er féllu sem
fórnir auðmannanna til hins eina guðs, er
þeir tilbiðja: Mammons. Hann „gekk þá
götuna fram eftir veg“ og gerðist liðs-
maður í frelssbaráttu verkalýðsins og
margir hugðu að þar myndi upp vaza
kvistur kynlegur, er svelgdi stórum á
Mímismiði og syngi baráttuþrek í hnfpna
þjóð, svo að boðskapur sósíalismans færi
sem mild hönd um vonsvikna hugi ís-
lenzkrar alþýðu, styTki burt deyfðina og
vantrúna á framtíðina og gæfi þjóðinni
mátt sinn og meginn. — En árin liðu,
stéttabaráttan harðnaði og það varð erf-
iðara að standa með málstað verkalýðsin6
og sósíalismans, það kostaði fórnir, því
að yfirstéttin beitir ávallt meira ofbeldi
við verklýðshreyfinguna eftir því sem hún
eflizt og getur krafizt meiri réttar í þjóð-
félaginu, þess hættulegri verður hún
valdakerfi auðstéttanna, sem verkalýður-
inn mun þó mola að lokum. Og þegar
hinir ungu menntamenn, sem lífið brosti
við fyrir tuttugu árum sáu það, að hug-
sjón þeirra um bræðralag og jafnrétti á
jörðu kostaði þá harða og stranga baráttu,
ef hún ætti að ná fram að ganga, að þeir
yrðu settir „utangarðs f þjóðfélaginu" og
þyrftu jafnvel að búa við sömu kjðr og
alþýðan, sundlaði þá við slfkri tilhugsun
að sitja við hið óæðra borð og berjast
fyrir rétti hinna snauðu. Þeir öxluðu þvf
skinn sfn og gáfu skrattann f allan sósíal-
isma, er þeir sáu að þeir yrðu að slá af
þeim kröfum sfnum að lifa eins og yfir-
stéttin í munaði og ábyggjuleysi, nema
þá helzt angraðir yfir því, Kvar bezt væri
að ávaxta féð. Og nú sjáum við suma af
þessum fyrrverandi ungu mönnum vagga
sér makindalega og sadda f ýmsum trún-
aðarstöðum rikisins, ánægða við ríkisjöt-
j una. Og þar beita þeir sínum lagakrókum
. gegn hinni uppvaxandi sósfalistisku verk-
lýðshreyfingu, sem vtsar felenzku þjóð-
inni á framtíðarveginn. — Og þó er eins
og stundum svipt skýi frá sálarsjónum
þessara fyrrverandi hugsjónamanna og
; elfur hinnar miklu viðrcisnar hljómar fyr-
, ir hlustum þeirra — og þá „finnst þeim
þeir finna til“ I — „En aftur mun þar
verða haldið af stað, unz hrautin er brot-
in til enda“.
i VerkamaSar.
Hvaða hvatir eru það sem koma
forráðamönnum bæjarins til að
skammta einstæðingi 60 kr. á mán
uði til að fæða sig og klæða —
eða fjölskyldu kr. 1,14 á dag á
mann, — 34 kr. á mánuði til að
lifa af?
Svarið þið, forráðamenn Reykja
víkurbæjar!
Dómstóll fólksins yfirheyrir
ykkur — og mun halda því áfram
næstu 4 árin, unz hann kveður
upp dóm sinn á ný.— Þögn yðar
og aðgerðarleysi mun aðeins
sanna sekt yðar.
Á Alþingi liggja frammi tvo
stórfelld tryggingafrumvörp, bor-
ín fram af Brynjólfi Bjamasyni
þingmanni Sósíalistaflokksins í
efri deild.
Tekjur ríkisins fóru síðastliðið
ár 31 milljón kr. fram úr áætl-
un. Ríkið skortir ekki fé.
Þingmenn fá nú tækifæri til að
sýna í verkinu hug sinn til þeirra
gömlu og sjúku, sem slitið hafa
kröftum sínum í þágu þjóðfélags-
ins. — Á að svelta þá með ölmusu
gjöfum — eða á að veita þeim
rétt til viðunandi lífsframfæris ?
Þingmenn svara með afstöðunni
til frumvarpsins um breytingar á
elli- og örorkutryggingunum.
Hitt frumvarpið er inn atvinnu
leysistryggingamar, — að skapa
loks hér á Islandi það trygginga
kerfi, sem komið er á í öllum sið-
j uðum iöndum en hingað til hefur
[ þvi verið borið við hér að fé
skorti til þess að koma á atvinnu
leysistryggingum. Á stríðsgróðinn
að verða Kveldúlfi & Co. lykill að
alræði hans yfir landi og lýð og
eyðslueyrir ,,aðals”-fjölskyldnanna
-----eða á hann nð verða alþýð-
unni og þjóðinni sem heild trygg-
ing gegn vinnuleysi og vandræð-
um? — Valdhafamir fá nú ekki
lengur skotið sér imdan svari.
Gamla afsökunin er nú ekki leng-
ur til. Þeir neyðast loks til að
segja satt um hug sinn til fólku-
ins.
ÚtVarp&tiSindi, 4. árg. 19. hefti er ný-
komið út, þetta er læsilegt rit og furðu
fjölbreytt eftir stærð.
DagsbránarblcdiiS, I. árg. 2. tbl. er ný-
komið út. Blaðið hefst á ávarpi frá stjórn
og trúnaðarráði Dagsbrúnar. Þar er gerð
skýr og skilmerkileg grein fyrir stefnu
stjórnarinnar í máiefnum Dagsbrúnar og
verklýðsmálum yfirleitt. Annað efni
blaðsins er: Skyldur og réttindi aðkomu-
verkamanna, Landavarnavinnan, Reikn-
ingar Dagsbrúnar 1941 og ,,í kaffihlé-
inu“. Þetta blað ættu allir verkamenn að
lesa, það fæst á skrifstofu Dagsbrúnar í
Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Frá miböldum i Skagafir&i heitir bók,
» sem sögufélag . Skagfirðinga hefur gefið
út. Bókin er eftir Margeir Jónsson.
00000<Xx><XXXXXXK>0
Kaupid
Nýii dagblað
ooooe
Þriðji innihandknattleiksmóti Is
lands er lokið fyrir nokkm. Or-
slit urðui þessi:
Kvennfl.: Ármann vann Hauka
15:10. Víkingar mættu ekki til
leiks. Meistarar Ármanns em:
Sigr. Kjartansdóttir, Margrét
óiafsdóttir,, Imma Rist, Helda
Amadóttir, Magnea Álfsdóttir,
Fanney Halldórsdóttir.
Meistaraflokkur: Valur, meistari.
Félög 1. u, j. t. mörk St.
Valmr 3 3 0 0 62:40 6
Víkingur 3 2 0 1 57:49 4
K.R. 3 1 0 2 55:56 2
Haukar 3 0 0 3 45:78 0
Meistarar: Anton Erelndsson,
Sig. óiaísson, Frímann Helgason,
Geir Guömundsson, Grímar Jóns-
son og Árni Kjartansson.
1. ilokkur: Aleisari I.R.
Félög 1. u, 3- t. mörk St.
l.R. 5 4 1 0 144:101 9
laiur 5 4 0 1 109:101 7
Ármann 5 3 1 1 109:112 7
F.H. 5 2 2 1 89:93 6
Fxam 5 1 0 4 95:104 2
K.R. 5 0 0 5 69:104 0
Meistarar I.R.: Sigurpáll Jóns
Hermann Þorslemsson, Jóel Sig-
urósson, Geimiundur Sigurðsson,
Jóhann Eyiells, Einar Eyfells.
1. fiokkur: Meistari, Ármann
Félög 1. u, j. t. mörk St.
Ármaim 6 5 0 1 83:65 10
Haukar 6 4 0 2 77:73 8
Valur 6 3 1 2 88:73 7
I.R. 6 2 2 2 110:84 6
K.R. 6 3 0 3 97:113 6
Víkingur 6 2 1 3 72:83 5
F.H. 6 0 0 6 47:83 0
Meistarar Ármanns: Gudm. Þór
arinsson, Skúli Norðdal, Magnús
Þórarinsson, Sören Langvad, Gott
fred Kristjáns og Kjartan Guð-
jónsson.
Kvennflokkur Ármanns vann
með töluverðum yfirburðum, sér-
staklega í skothörku og staðsetn-
ingu. Þó var þetta bezti leikur
Hauka í þessum flokki hingað til.
Leikinn má telja einn af beztu
leikjum mótsins. Aðalgallinn er
hvað þær ganga mikið afturábak
að marki andstæðinganna, , en
horfa ekki fram á við og leita að
veilum í vöm þeirra. Hinn harði
ieikur sem einkenndi þær fyrir 2
árum er horfinn og er það vel
farið.
Meistaraflokkur.
I meistaraflokki voru leikimir
yfirleitt þunglamalegir nema Val-
ur—Víkingur og K.R.—Haukar.
Valur vinnur á einföidum leik
(styztu leið að marki) ömggu
gripi og góðu vamarfyrirkomu-
lagi. Víkingar em yfirleitt léttir
og hafa gott grip, en leika of mik-
ið út í homin og skjóta þaðan
l'Isebarn), sem gefur sjaidan
mörk. Sveifluskot þeirra (Brand-
ur og Björgvin) eru bæði seinvirk
og gott að hindra. K.R.-liðið kem-
ur öllum á óvart með siim styrk-
leika, en hann ér aðallega fólginn
í miklum hraða leikmanna án
verulegs skipulags og góðum
rnarkmanni. Aftur á móti hafa
þeir ekki eins gott grip eða knatt-
meðferð. Með góðri æfingu verða
þeir efalaust hættulegir á næstu
árum. Haultar hafa vægast
sagt staðið i stað frá fyrri tíð.
Aðalgallinn liggur í því hve staðír
þeir em. Þeir mega aldrei gleyma
því að hlaupa á bezta auða stað-
nn þegar samherji hefur boltann
og ekki einn heldur allir sinn 4
hvem stað, svo bezt er hægt að
gefa bolta frá sér. Auk þess eru
þeir seinir í vöra. Hinsvegar hafa
fáir jan fast og öruggt grip sem
þeir og er slæmt fyrir þá að geta
ekki notfært sér það vegna slæmra
staðsetninga.
1. fiokkur.
K. R.-hðið var jafnbezt skipað.
Leikmenn em vel líkamlega þjálf
aðir og kvikir, framherjamir góð
ír skotmenn. Sá galli er þó á
þeirri góðu framlínu að þegar
þeir eru komir í vissa nálægð við
markið skjóta þeir hvort sem
markið er lokað eða ekki. Því
tkki aö gefa boltanu aftur og
t.reifa vörnhmi og gera áhlaup á
r.ý. Hittu þeir fyrir lið, sem mynd
aði varnarvegg er þeir stöðugt
köstuðu í og það notaði sér þessa
veilu með því að gera skyndiá-
lilaup og skilja þaiuug etir 3 fram
lierja á bak viö sig óvirka. Þetta
ættih K. R.-iiöin bæði í I. fl og
2. fl. aö athuga enda em þau
steypt í sama mót. Lið Vals er
skipaö góoum mönnum bæði hvað
snertir grip, staðsetningar og
boltameðferð, en deyfðin og kæru
leysiö er niður fyrir allar hellur,
þegar um mót er að ræða.
Þaó sem ehikennir F. H. alveg
sérstakiega er hraöinn og ákai-
iim, sem er miklu merri en knatt
lueoxero þeirra leyxir. Þau er exn3
og knötuurmn íiýji ákaiarm í
þeim, þar sem þeir ætla aldrei
au ná honum altur. Sama má um
H. fl. segja nema ef verra væii.
F. H. þyríti sannarlega að æía
luxattmeoierð og axtur knattmeð-
ierö en láta kappió' eiga sig á æf-
ingum. Þaö ætti aö æia grip,
kost, skot og aö veioa bolta, sem
er iiinan armlengdar, jaxnt með
báðum höndum.
Þá má í fullri vinsemd benda
F. H.-ingum á, ekki síður þeim sem
ekki leika með, að orð þeii’ra út
yíir dómara og mark dómara eru
vægast sagt óíþróttamannsleg.
Öli rangslextnin var í garð þeirra
íélags ,,þarna var haít al þeim
vítakast”, „þarna var ólögiegt
rétt áöur en markið kom” o. s.
frv., en þeim láöist að geta þess
að mótíéiagið hafði oroið fyrir
rangsleitni. Sennilega meina þeir
ekki að dómaramir séu hlutdræg-
ix’, heldur þrá þeir of heitt að fé-
lag þeirra vinni og leita svo eftir
afsökun á tapmu. Skynsamlegast
er aö viðurkenna sigurvegai’axm,
og leita að eigin göllum og laga
þá.
Ármann olli mér nokkurra von-
brigða. Það er eins og kappliðið
sé hvorki heilt né hálft og þess
vegna stefnulausir í leilc sínum.
Stafar þetta af of mismunandi
einstaklingum. Tveir ei’u t. d. eld-
snöggir og skotliaröir, en hinir
aftur á móti allt að því staðir,
án þess þó að þeir séu ekki góðir
þeir hafa yfirleitt prýðilegt vald
á knettinum, en það bara notast
ekki vegna þessara ósamstæona.
K. R. vantar flest nema áhug
ann. Gripið er ekki gott og auga
íyrir samleik og bezt staðsettum
manni mjög slæmt- Þeir kasta-
heldur til næsta manns, þó hans
sé gætt heldur en að kasta til
manns sem fjær er, þó að í skot-
færi væri, Þetta gerir líka vart
við sig i fleiri hðum (sérstaklega
Ilafnarfj.) þó að mest vær það
þó áberandi hjá K. R. í I. fl.
(Framh. á næstu íþróttasíðu)
Helgi