Dagblaðið - 02.06.1977, Síða 11

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 2. JtJNÍ 1977.
Maðurinn, sem
„Kanaríeyjar eru síðasta nýlenda Spán-
verja í Afríku. Við berjumst nú vopnaðri
baráttu fyrir frelsuri þeirra.“ — Þetta segir
Antonio Cubillo, 46 ára gamall fyrrverandi
Kanaríeyjabúi og lögfræðingur. Hann er yfir-
maður hreyfingarinnar, sem krefst þess að
Kanaríeyjar fái sjálfstæði og eigin land-
stjórn.
Eyjaskeggjar þekkja Cubillo orðið allvel af
klukkustundarlöngum útvarpsþáttum sem
sendir eru frá Alsír. Þar á flokkur hans skjól
og Alsírstjórn sér honum fyrir fjárhags-
legum stuðningi. — Cubillo nýtur reyndar
ekki almennrar hylli íbúa þessa litla eyja-
klasa í Atlantshafi, sem er íslendingum að
góðu kunnur sem hressingarhæli á löngum
vetrum.
Tenerifeflugslysið var
óbeint Cabillo að kenna
Frelsishreyfing Cubillos hóf
„vopnaða baráttu" 1 nóvember
síðastliðnum. Síðan þá hafa 24
sprengjur sprungið hér og þar á
eyjunum, til að vekja athygli
umheimsins á málstaðnum. 28.
marz síðastliðinn vakti baráttan
athygli, svo að um munaði. Þá
komu stuðningsmenn Cubillos
sprengju fyrir á Las Palmas-
flugvelli. Sú sprengja varð
óbeint til þess að tvær risaþotur
rákustáá Tenerife-flugvellisem
er mesta flugslys, sem orðið
hcfur hingað til. — 575 manns
létu lífið. Þeir væru nú á lífi
hefðu þoturnar tvær ekki þurft
að lenda á varaflugvellinum á
Tenerife vegna sprengjuhót-
unar manna Cubillos.
Antonio Cubillo kvaðst vera
sleginn vegna slyssins. Hann
boðaði timabundið hlé á
sprengingum „af virðingu við
hina látnu“, eins og hann komst
að orði. Jafnframt sendi hann
Carter Bandaríkjaforseta og
Júlíönu Hollandsdrottningu
samúðarskeyti, þar sem hann
harmaði að svo margir þegnarj
þeirra hefðu látizt. En hann
veittist einnig að spænsku
ríkisstjórninni fyrir að halda
áfram að hvetja ferðamenn til
að dvelja á eyjunum. Auk þess
boðaði hann að sprengjutil-
ræðum skyldi haldið áfram.
„Kanaríeyjar tilheyra
Afríku menningar-
og landfrœðilega“
„Guanche þjóðflokkurinn —
hinir upprunalegu íbúar
Kanaríeyja — er enn til sem
slíkur, segir Cubillo. „Fólkið
kom frá Norður-Afriku og þrátt
fyrir að síðastliðnar fimm aldir
hafi verið reynt að eyða menn-
ingu þess, hefur það ekki
tekizt. Menningarlega og land-
fræðilega heyra Kanríeyjar
Afriku til.“
Cubillo telur að þegar mark-
inu sé náð munu eyjarnar
kallast Guanche-lýðveldið.
Þar verði vinstristjórn með for-
seta og tveimur þingum þar
sem fornir siðir verði lagðir til
grundvallar.
eyja
hangir stór mynd af Che
Guevara, sem svipar reyndar
dálítið til Antonio Cubillo. Þá
hangir uppi mynd af Karli
Marx og önnur af Cubilio þar
sem hann stendur við hliðina á
Mao Tse-tung. Annars staðar
má sjá fána hreyfingarinnar.
Hann er þrílitur, hvítur, blár og
gulur, með sjö stjörnum, sem
mynda hring í miðjum fán-
anum. Hver stjarna er tákn
fyrir eina af eyjum Kanarieyja-
klasans. Við hlið þessa fána er
auður staður, sem ætlaður er
fyrir fána Nelsons flota-
Antonio CubiIIo: Leikur þjóðlög í útvarpsþætti sínum miiii þess
sem hann kennir Kanaríeyjabúum að búa til bensínsprengjur og
fieira þess háttar.
Ágreiningur um fjölda
stuðningsmanna MPAIAC
Andstæðingar MPAIAC
segja hreyfinguna eiga innan
við 200 stuðningsmenn á
Kanaríeyjunum sjálfum. Þeir
eru einna helzt róttækir
stúdentar, óánægðir fátækling-
ar og fólk, sem orðið hefur fyrir
skaða vegna hækkandi verðlags
á lóðum og jörðum á eyjunum.
Slíkar verðhækkanir verða
óhjákvæmilega með ört vax-
andi straumi ferðafólks.
Cubillo mótmæltir þvi harð-
lega að eiga ekki fleiri
stuðningsmenn en tvö hundruð.
Hann segir foringja í hreyfingu
sinni vera svo marga. Eyjunum
er skipt i svæði og á hverju
þeirra starfa tveir hópar.
Annar er eingöngu byggður
upp sem stjórnmálasamtök —
hinn sér um sprengjutilræðin.
Jafnvel kommúnistar enn
ASGEIR
TÓMASSON
ó móti sjólfstœðishreyf-
mqunni
'9'
A
Óbeint var hreyfing Cubilios, MPAIAC, völd að mesta flugslysi
rákust saman á Tenerife-flugvelli.
sem orðið hefur er tvær risaþotur
Spilar þjóðlega
tónlist og kennir
bensínsprengjugerð
Antonio Cubillo er horaður
maður með þunnt skegg og
dökkt, liðað hár. Oftast geng-
ur hann í bláum fötum,
svipuðum þeim, sem Kínverjar
nota. Utvarpsþátt sinn kallar
hann „Rödd frjálsra Kanarí-
eyja“. I honum leikur uann
þjóðlega tónlist milli þess sem
hann gefur stuðningsmönnum
sínum ráðleggingar um hvernig
farið sé að við að búa til bensín-
sprengjur og fleira í þeim dúr.
Þá sendir hann jafnframt út
aðvaranir til ferðamanna um að
halda sig frá eyjunúm.
„Haldi ferðafólk áfram að
koma til Kanaríeyja, getur það
haft alvarlegar afleiðingar í för
með sér fyrir það,“ varar
Cubillo fólk við. „Þjóð þarf
ekki á ferðamönnum að halda.
Lítum aftur til stríðsáranna.
Þá komu engir ferðamenn en
samt lifði fólkið."
Aðalstöðvar Hreyfingarinnar
fyrir sjálfstjórn óháðra Kanri-
eyja (MPAIAC) eru í lítilli
tveggja herbergja skrifstofu
Hún er á annarri hæð í húsi,
sem stendur við smágötu í
hafnarhverfi Algeirsborgar. A
einum vegg skrifstofunnar
foringja. Hann hangir i kirkju á
Tenerifeeyju — á staðnum þar
sem Nelson er saeður hafa
beðið sinn eina ósigur I lifinu.
Fjórir MPAIAC-menn
reyndu að stela fána Nelsons á
sínum tima en voru stöðvaðir á
Tenerife-flugvelli. Þeir voru
allir dæmdir til fangelsisvistar.
Cubillo yfirgaf Kanarí-
eyjarnar fyrir tuttugu árum. Þá
var litið á hann sem vinstri-
sinnaðan sjóréttarlögfræðing,
sem hafði samúð með verkfalls-
mönnum. Eftir að hafa út-
varpað áróðri frá Alsír um
nokkurt skeið ákvað hann í
nóvember siðastliðnum að auka
baráttuna.
Suður-Afríka nýtur góðs
af yfirróðum Spónverja
Sprengjutilræðunum hefur
verið beint að spænskum ferða-
skrifstofum, fyrirtækjum, sem
tengjast Spáni eða Marokkó á
einhvern hátt og eignum Jjátt-.
settra Spánverja. Þá hefur
MPAIAC einnig lýst yfir
ábyrgð vegna tveggja
sprenginga í skrifstofu Suður-
afriska flugfélagsins South
African Airlines í höfuðborg-
inni Las Palmas. Fari svo að
Kanarieyjar verði sjálfstæðar
verða Suður-Afríkumenn fyrir
miklum skaða, þar eð eyjarnar
eru nú mikilvægur
millilendingarstaður fyrir flug-
vélar þaðan.
Sprengjan, sem sprakk á Las
Palmasflugvelli daginn sem
flugslysið á Tenerife varð, átti
að vera hefnd fyrir dauða
stuðningsmanns MPAIAC.
Hann fór inn 1 herstöð og
hugðist stela vopnum, en
náðist og var skotinn. —
Cubillo segir snænsku lög-
regluna hafa drepið 27 af
stuðningsmönnum sínum.
flokkar Kanaríeyja hafa lýst
yfir vanþóknun sinni á of-
beldisstefnu MPAIAC
hreyfingarinnar. Tvisvar sinn
um hefur verið efnt til mót
mælaaðgerða gegn sprenging-
um á eyjunum og þar mátti
jafnvel sjá gallharúa
kommúnista meðal mótmæl-
endanna.
Einn af leiðtogum sósialista á
Kanarieyjum fór nýlega tví-
vegis yfir til Alsír til að reyna
að fá stjórnvöld þar til að láta
af stuðningi sínum við Cubillo
og menn hans, eða að minnsta
kosti að stöðva útvarpssending-
arnar. Þessar ferðir voru
farnar vegna þess að sósialistar
óttast að aðgerðir MPAIAC
skemmi fyrir þeim í kosningun-
um sem haldnar verða 15. þessa
mánaðar. En Alsírstjórn er á-
kveðin í stuðningi sínum. Spán-
verjar eru nú farnir að trufla
útvarpssendingar Cubillos og
neyða hann til að senda með
annarri tíðni en áður.
Alsírmenn enn reiðir
vegna Spönsku Sahara
Stuðningur Alsír við
Cubillo á sér sínar skýringar. I
nóvember 1975 skiptu
Spánverjar Spönsku Shara
milli Marokkó og Mauritaníu,
en neituðu að ræða við Alsír-
stjórn um hlutdeild af kökunni.
Við þetta urðu Alsírmenn af
miklum fosfatnámum i Sahara,
sem þeir voru búnir að hlakka
.til að taka við, er Spánverjar
létu af yfirráðum sfnum i
eyðimerkurrikinu.
MPAIAC-hreyfingin hefur
einnig stuðning Sambands
Afrikuríkja á bak við sig.
Lítil von um breytingar
En á meðan Kanarieyjabúar
sjálfir vilja lítið gera til að
losna undan yfirráðum Spánar
er ekki hægt að búast við því að
Cubillo og mönnum hans verði
mikið ágengt. Ferðamenn eru
mikilvæg tekjulind fyrir
þjóðina og á meðan jafnvel þeir
láta sig sprengjutilræðin litlu
skipta er ennþá síður von á
breytingum.
krefst sjátf-
stæðis Kanarí-