Dagblaðið - 10.03.1981, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 10. MARZ 1981.
arnir hafa vaiið hugmyndum félags-
hyggjunnar skammarheitið „miðju-
moðið”.
Einar Páll virðist ekki hafa áttað
sig á því, að „miðjumoðið” er orð,
sem mér dytti aldrei í hug að brúka
gæsalappalaust um hugmyndir nokk-
urs manns, vegna þess að orðið sjálft
tilheyrir hugmyndaheimi, sem er mér
fjarlægur. Sú túlkun Einars Páls, að
ég vilji kalla stúdenta miðjumoð, er
hins vegar fáránlegri en svo,’ að
nokkru tali taki. Hann virðist ekki
gera sér grein fyrir þeim einföldu
sanníndum, að stúdentar eru ekki
það sama og hugmyndir þeirra. Stúd-
entar geta aðhyllst félagshyggju og
þar með verið félagshyggjumenn.
Stúdentar geta einnig aðhyllst rót-
tækni og verið róttæklingar. Er þetta
nægilega skýrt, Einar Páll?
Leiftursóknar-
tilburðir Vöku
Grein Vökumannsins snerti mína
aðeins í framhjáhlaupi, enda tel ég
hana vart þess virði að eyða miklu
púðri á hana. Greinin einkennist
óþarfléga mikið af þeirri vanþekk-
ingú á málum stúdenta og þeim til-
hæfulausa hugarburði, sem i allt of
ríkum mæli hefur einkennt málflutn-
ing Vöku undanfarin ár. í þessari
grein bætast þar við ruglingslegar
dylgjur í minn garð persónulega, sem
að sjálfsögðu dæma sig sjálfar.
„Vaka” er reyndar mikið rang-
nefni á félaginu, því í málefnum stúd-
enta sefur félagið allt árið um kring,
nema rétt í kringum kosningar. Fyrir
síðustu kosningar viðhöfðu þeir
Vökumenn leiftursóknartilburði í
lánamálunum, en í ár nær leiftur-
sóknin yfir breiðari víglínu. Nú opin-
eða rannsóknarlögreglumaður, jafn-
vel prestur.
I þessu tiltekna máli Rannsóknar-
lögreglunnar og Dagblaðsins er ljóst
að Rannsóknarlögreglan telur að
starfsmenn stofnunarinnar hafi lekið
upplýsingum í blaðamenn Dagblaðs-
ins. Hver og einn getur séð að hags-
munir og öryggi stofnunarinnar eru i
húfi að ekkert leki út um rannsóknir
þær, sem þar fara fram. í þessu máli
liggur beinast við að fara fram á það
við blaðamennina að þeir upplýsi um
heimildarmenn sína. Þeir neita og er
þá auðvitað leitað til dómstólanna til
þess að fá úrskurð um málið, knýja
blaðamennina til þess að vitna.
Þetta er eðlileg leið. Hún er ekki að-
för að frjálsri blaðamennsku né
heldur er þætti fjölmiðla i tryggingu
lýðræðisins raskað. Þó svo að blaða-
menn haldi því fram, að það séu
„augljósir hagsmunir almennings að
hafa til sin upplýsingastreymi”, þá
eru það einnig hagsmunir almenn-
ings, að lögreglan í landinu geti unnið
ótruflað að rannsókn sakamála og
ekkert leki út um rannsóknina,
hvorki til blaða né annarra sem gætu
haft af því gagn vegna tengsla við
þau mál sem verið er að rannsaka.
Þetta hljóta blaðamenn að skilja og
verða að virða.
Hagsmunaárekstur
Hér er um hagsmunaárekstur að
ræða eins og ljóst er af framansögðu.
Rök beggja eru jafngild, en greinilegt
er að þjóðinni er nauðsyn á hvoru
tveggja; góðri blaðamennsku og
góðri löggæslu, þess vegna er hér
ekki um tvo ósættanlega aðila að
ræða, heldur tvo aðila, sem almanna-
hagsmunir krefjast að vinni saman.
í þessu sambandi má minnast á
upplýsingaskyldu stjórnvalda, en í
íslenskum lögum fyrirfinnast hvergi
nein skýr ákvæði, sem skylda stjórn-
völd til þess að láta af hendi upplýs-
ingar.
Sem blaðamaður get ég gengið til
opinbers starfsmanns og beðið hann
um að segja mér allt af létta um eitt-
hvert atriði og lofað honum þvi
jafnframt, með tilvísun í siðareglur
blaðamanna, að kjafta ekki frá nafni
hans. Með þessu móti er ég auðvitað
að brjóta lög og á þessu er ekki nema
stigsmunur og að biðja mann um að
brjótast inn í hús og sækja þangað
hlut, sem ég hvort eð er myndi ein-
hvern tímann eignast.
Meðan engin lög eru til um upplýs-
ingaskyldu stjórnvalda eða stofnana
ríkisins, þá myndast engin tengsl á
milli þeirra og fjölmiðlanna nema
einstök persónuleg tengsl, sem gera
það að verkum að fjölmiðlarnir
leggja áherslu á að fá frétt, hvernig
sem henni er náð.
bera þeir t.d. skilningsleysi sitt á
félagsleg sjónarmið betur í málefnum
Félagsstofnunar en þeir hafa gert
áður. Þar vilja þeir leiða markaðs-
hyggju sína til öndvegis, án tillits til
greiðslugetu námsmanna.
Hverjir standa að
þriðja framboðinu?
Nóg um misskilning á misskilning
ofan, en víkjum heldur að staðreynd-
um um framboð Umbótasinnaðra
stúdenta. Að því framboði stendur
fólk úr hópi stuðningsmanna allra
stjórnmálaflokka og óháð fólk, sem
aldrei hefur látið uppi stuðning við
neinn flokkanna. En stuðningur ein-
stakra frambjóðenda við einstaka
stjórnmálaflokka í landsmálapólitík-
inni skiptir ekki máli í sambandi við
framboð Umbótasinnaðra stúdenta,
því það er að öllu leyti sprottið af við-
horfum i stúdentapólitíkinni.
Það er sumsé stefnan í málefnum
stúdenta sem tengir. þá, sem standa
að framboði Umbótasinnaðra stúd-
enta. Við Umbótasinnaðir stúdentar
höfum lagt fram ítarlega stefnuskrá í
málefnum stúdenta, sem birt hefur
verið í heild i kosningablaði okkar.
Hér verður að láta nægja að drepa
Iauslega á nókkur meginatriði stefn-
unnar í fáeinum af helstu málaflokk-
unum.
Félagsstofnun
stúdenta
Hlutverk Félagsstofnunar stúdenta
er að reka fyrirtæki í þágu stúdenta.
Þegar stofnunin var sett á laggirnar
var ráð fyrir því gert, að framlög
ríkisins til hennar yrðu miklum mun
hærri en framlög stúdenta. Á það
hefur geysimikið skort til skamms
tíma, aðupphaflegri stefnu væri fylgt
íþeimefhum.
Umbótasinnaðir stúdentar leggja
megináherslu á að ríkið standi við
þær skuldbindingar, sem það tók á
sig er Félagsstofnun var stofnuð, en
jafnframt leggja þeir áherslu á þá
ábyrgð stúdenta, sem leiðir af meiri-
hluta þeirra í stjórn stofnunarinnar.
Við teljum, að stúdentar skuli njóta
góðs af hagkvæmum rekstri Félags-
stofnunar, en þá hljóta þeir jafn-
framt að taka á sig skaða af völdum
lélegs rekstrar. I þessum efnum
höfnum við öfgum bæði til hægri og
vinstri. Við höfnum bæði hinni
blindu markaðshyggju Vöku og hinni
ruglingslegu afstöðu „vinstri”
manna, sem lýsir sér í kjörorði
þeirra: „Enga ábyrgð á kreppu borg-
arastéttarinnar.”
Umbótasinnaðir stúdentar vilja að
nokkur verkefni verði sérstaklega
tekin út úr og gerð að forgangsmál-
um í rekstri Félagsstofnunar. Þarna
er einkum um að ræða lækkun
matarverðs í matsölunni, átak í
barnaheimilismálum og byggingu
námsmannaheimila. Þetta eru þau
mál, sem heitast brenna á stúdentum
um þessar mundir og brýnast er að
leysa.
Námsmannaheimilin eru þannig
hugsuð, að þau skuli reist með sam-
eiginlegu átaki námsmanna á fram-
haldsskólastigi, háskólanema, kenn-
araháskólanema, nemenda í verk-
menntunarskólum o.s.frv. og með
liðsinni ríkis og borgar. í náms-
mannaheimilum þessum yrði bæði
húsnæði fyrir einstakligna og fjöl-
skyldur. Umbótasinnaðir stúdentar
telja samstöðu námsmanna um þeita
mál forsendu þess að árangur náist.
„Vinstri” menn hafa lagst gegn því,
að hið slæma ástand í húsnæðismál-
um námsmanna yrði bætt með ný-
byggingu húsnæðist fyrir námsmenn.
Helsta „röksemd” þeirra í þeim efn-
um hefur verið, að stúdentar mundu
algerlega einangrast frá alþýðunni ef
þeir byggju allir í sama húsi!
Stúdentablaðið
- Við Umbótasinnaðir stúdentar
teljum Stúdentablaðið hafa miklu
hlutverki að gegna við að tengja
saman stúdenta, sem sundraðir eru í
fjölmargar greinar og þekkjast litið
innbyrðis, og við að efla samstöðu
þeirra í baráttunni fyrir sameiginleg-
um hagsmunamálum. Þar hefur
blaðið algerlega brugðist undanfarin
ár. Stúdentablaðið hefur verið svo
uppfullt sérvisku þröngrar róttækl-
ingaklíku, að stúdentar hafa fengið
óþökk á því.
Gerbreyta þarf um stefnu í málefn-
um Stúdentablaðsins. Umbótasinn-
aðir stúdentar vilja að í framtíðinni
verði lögð höfuðáhersla á hagsmuna-
mál stúdenta og innanskólamál í
blaðinu. Jafnframt vilja þeir að létt
sé undir fjárhag blaðsins með auk-
inni auglýsingasöfnun. Forsenda þess
er að sjálfsögðu sú, að Stúdenta-
blaðið verði í raun blað allra stúd-
enta.
Nýtt blóðí
Stúdentaráð!
Hér hefur aðeins verið drepið á
örfá af umbótamálum hins nýja
framboðs í háskólanum. Rúmsins
vegna urðu fjölmörg önnur og síst
ómerkari mál útundan, svo sem lána-
málin, baráttan gegn fjöldatakmörk-
unum, réttindaskrifstofa og svo
mætti lengi telja. Um þessi mál
verður að láta nægja að vísa til kosn-
ingastefnuskrár Umbótasinnaðra
stúdenta.
Það þarf að taka til hendi í stúd-
entapólitíkinni. Umfram allt þarf að
setja hagsmunamál stúdenta á odd-
inn. Til þess var stofnað til framboðs
Umbótasinnaðra stúdenta.
Kjartan Ottósson
islenskunemi

AÐ GEFA UPP HEIMILDIR

R^ktavftm Mar fiaOað um hefur vakiS þjððarathygln ^níáTgefe upp nokkur nöfn
.„úogfyrirhehtin.v^an* tg^m^Tn % Tögmaðurþeirra SkúU
SMSÍffSÍ ffiSðaðh.aða^nnunum PéUson hri.. kærði órskurð-
Greinargerð Skúla Pábsonar R^fneðings btoftamanna OagbWsins:
Krafa Einars notudsem
yfirskin til að upplýsa
I * ■ ■ A" — aðölKimtíkindumeinhverjarinnanhúserjur
21)1^ gllllll hjáRannsóknalögreglurikisins
Hér á eftir er birt brifrann-
sóknariðgreglustjðra tíl Saka-
dóms Reykjavlkur, útdrittur
úr greinargerð Skúla Péls-
sonar hrl. I Tnálinu ry'tójð .
álits þeirta * sambandi
manns og heimfldarmanna. ;
Skúli Pálsson lirl.. I<)gfra;ftingur
jitamannanna tseggja á Dagblaft
afa i eldlinunni fyrir _
Rannsóknin yfirskin?
Þannig cr krafa EJG notuð sem
Bréf rannsóknarlögreglustjóra rikisins til Sakadóms:
HVER ER TILURD
FRÉTTARINNAR
OGHEIMILDIR?
- upptýsa hvort trúnaóarsamband hafi verið rofið
Sakadóms ReykjavíkurcrsvohML8r- ,a*a nr—1Zl ái
Dagblaðið
má vara sig
Ég hef fullan samanburð á íslensk-
um dagblöðum, en verð að segja að
jafnt og blaðamennirnir eru margir
þá eru þeir mismunandi. Dagblaðið
hefur verið boðberi nýrra tíma í
blaðamennsku og margt af því sem
það hefur komið með er mjög já-
kvætt, en annað má^gagnrýna. Til
dæmis hefur mér mislíkað meðferð
blaðsins á ýmsum sakamálum. Menn
eru ekki sekir fyrr en sök þeirra er
sönnuð, þangað til er sökin meint,
þ.e. þeir eru sakaðir um eitthvað,
sem ætlunin er að sanna eða afsanna.
Um tilvik veit ég, þegar maður fær
á sig miklar ávirðingar, hann missir
sitt starf og fjölskyldan þarf að þola
erfiða tíma, fjárhagslega jafnt
sem andlega. Fyrir kemur að menn
eru hreinsaðir af öllum ákærum með
dómi og slíkt er stór stund. Aldrei hef
ég þó séð sliku slegið upp á forsiðu
hjá Dagblaðinu, þó svo að hið meinta
afbrot hafi verið tilefni til forsíðu-
greina og mikUla umfjallana á síðum
blaðsins í langan líma. Þetta skapar
sár sem aidrei gróa og alltaf eimir
eftir af kjafthætti vegna slíkra mála
og þá sérstaklega vegna óvarlegrar
meðferðar fjölmiðla á slíkum mál-
um.
Ég virði það Dagblaðinu einnig til
verri vegar, að það skyldi birta frétt
eins og þá sem birtist um Kötlufells-
brunann og sömuleiðis um viður-
kenningu hinnar ógæfusömu konu á
verknaðinum. Ef þessi frétt var talin
vera sölufrétt og átti að auka líkurnar
á því að blaðið seldist framar öðrum
blöðum, þá er það röng stefna í
blaðamennsku og kemur ekki
almannahagsmunum á nokkurn hátt
við. Dagblaðið skiptir það engu máli,
hvort játningin fréttist einum
deginum fyrr eða siðar. Mér hefur
þannig oft virst Dagblaðið gera sér
mat úr óförum annarra bæði með
fréttum og myndbirtingum.
Það þarf úthald til þess að fylgjast
með talstöðvarsendingum lögregl-
unnar dag og nótt og raunar virðist
það vera furðulegt áhugamál að
leggja fyrir sig. Heimildarmenn minir
innan Rannsóknarlögreglu ríkisins
hafa tjáð mér að þeim hafi það verið
lengi þyrnir í augum, hversu Dag-
blaðið fær alltaf fljótt upplýsingar
um það, sem gerist innan veggja
stofnunarinnar og í þagnargildi á að
liggja. Þannig var meðan Geirfinns-
málið var frétttaefni fjölmiðlanna.
Þessir heimildarmenn mínir, sem ég
nafngreini auðvitaðekki, teljaaðein-
hver innan stofnunarinnar leki mál-
unum og þarf ekki skarpan mann til
þess að álykta sem svo. Þær upplýs-
ingarhef ég nýjastarað Rannsóknar-
lögreglan viti hver blaðrarinn er, en
hafi ekki neinar sannanir í höndun-
um. Upp komst um kauða þegar úti-
lokunaraðferðin var reynd við starfs-
mennina og þeir látnir frétta um viss
„mál”. F.inn starfsmaður reyndist
leka og inun nú vera sigtað á að afla
sannana gegn honum í sakamálinu
gegn blaðamönnunum tveim.
Tilgangurinn með þessari grein
minni er hvorki að varpa rýrð á Dag-
blaðið né heldur blaðamenn þess.
Mér var það efst í huga að vekja at-
hygli á þeirri hlið málsins sem ekki
hefur komið fram í umfjölluninni um
Dagblaðið og sakamálið gegn hinum
tveimur blaðamönnum. Mín skoðun
er sú, að málstaður blaðamanna sé
hvorki betri négöfugri helduren ann-
arra, Það serður að viðurkennasl að
stjórnvöld hafa líka skyldum að
gegna við almenning í landinu.
Sigurður Sigurðarson,
útgefandi / ritstjóri.