Dagblaðið - 07.07.1981, Qupperneq 8

MBIAÐIÐ
Útgefandi: Dagblaflið hf. , _ .
FramkvsBmdastjórí: Sveinn R. Eyjótfsson. Ritstjórí: Jónas Krístjánsson.
Aðstoðarrítstjórí: Haukur Holgason. Fróttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjórí ritstjómar Jóhannes Roykdal.
íþróttir: Hallur Simonarson. Menning: Aðalsteinn Ingólfsson. Aðstoöarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrímur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karísson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgoir Tómasson, Bragi Sig-
urösson, Dóra Stofánsdóttir, EHn Albortsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Huld Hókonardóttir,
Kristján Már Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjarnloifur Bjamleifsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurðsson, Sigurður Þorri Sigurðsson
og Sveinn Þormóösson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkerí: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjórí: Már E.M. Hall-
dórsson. Droifingarstjórí: Valgoröur H. Svoinsdóttir.
Ritstjóm: Siöumúla 12. Afgreiðsla, óskríftadeild, auglýsingar og skrífstofur: Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsins er 27022 (10 linur).
Setning og umbrot: Dagblaðið hf., Siðumúla 12.
Mynda- og plötugerd: Hilmir hf., Siðumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
Áskríftarverð á mánuðl kr, 80,00. Verö í lausasölu kr. 6JH).
Við megum engan tímamissa
Beizlun kjarnasamruna er endanleg
lausn á orkuþörf mannkyns. Nóg er til
af þungu vetni til 100.000 milljón ára,
til margfalt lengri tíma en sólkerfið mun
endast. Orkukreppa nútímans er því
bara tímabundið ástand. ________ ,
Kjarnasamruni er einkar ánægjuleg orkulind. Hrá-
efni hans og úrgangur er vatn. Ekki er reiknað með, að
nein umhverfísvandamál fylgi kjarnasamruna, né
geislavirkur úrgangur. Þetta er gerólíkt núverandi
kj arnasprengistöðvum.
Vísindamenn eru komnir vel á veg í kjarnasamruna.
Þegar hefur verið byrjað á smíði fyrstu tilrauna-
stöðvarinnar í Kaliforníu. Ef vel tekst til, á hún að geta
framleitt margfalt meiri orku en öll íslenzk orkuver
samanlögð.
Jakob Björnsson orkumálastjóri var á alþjóðlegri
orkuráðstefnu í vetur. Hann telur, að um 40 ár líði,
unz kjarnasamruninn leysi orkukreppuna af hólmi.
Það er álíka langur tími og liðinn er, siðan hitaveita
kom til sögunnar á íslandi.
Guðmundur G. Þórarinsson er sá alþingismaður,
sem mest hefur látið sig orkumál varða. Hann hefur
það eftir Richard Post, prófessor við framangreinda
tilraunastöð, að kjarnasamruninn verði að veruleika
eftir 15—25 ar.
Menn nota mismunandi ártöl, en eru sammála um,
að orkuframtíð mannkyns sé björt og að olíukreppan
sé tímabundið vandamál. Þegar olían rennur til
þurrðar, mun ný og ótæmandi orkulind taka við,
vatnið sjálft.
Þessi bjarta framtíð mun flytja okkur íslendingum
það óhagræði, að sérstaða okkar sem eigenda orku
mun hverfa að mestu. Allir munu verða sjálfum sér
nógir og þurfa ekki að leita til íslands.
Þetta þýðir, að við þurfum að nota sem bezt bau
20—40 ár, sem við höfum til umráða, — þann tíma,
sem okkar orka er ódýrari en önnur. Við þurfum að
virkja sem hraðast og afla orkuverunum tekna til að
greiða niður stofnkostnað.
Það gildir um vatnsorkuna og jarðhitann eins og
kjarnasamrunann, að mestur hluti kostnaðar er stofn-
kostnaður. Eiginlegur rekstrarkostnaður er sáralítill.
Afskrifuð orkuver á öllum þessum sviðum eru hag-
kvæmustu orkuverin.
Þau orkuver, sem við eigum afskrifuð að 20 eða 40
árum liðnum, verða mjög vel samkeppnishæf við
kjarnasamrunastöðvar. Af þessu má ljóst vera, að við
megum engan tíma missa. Við verðum að vekja Hjör-
leif Guttormsson.
Vandinn er ekki mestur við undirbúning nýrra virkj-
ana. Við erum komin svo vel á veg, að við getum hafið
starfrækslu nýs vatnsorkuvers á þriggja ára fresti fram
til aldamóta, án þess að leggja eins hart að okkur fjár-
hagslega og hingað til.
Vandinn er hins vegar sá að selja alla þessa orku. Á
því sviði hefur til skamms tíma vantað pólitíska sam-
stöðu þjóðarinnar. Óbeit á orkufrekum iðnaði er rík
og Alþýðubandalagið hefur magnað hana sem mest
það má.
En nú loksins virðast skoðanir á stóriðju vera að
renna í einn farveg: að eignaraðild geti verið með
ýmsum hætti, en stefna beri að virkum yfirráðum
íslendinga með virkri þátttöku í markaðsmálum,
tækni og stjórnun.
Viðræður um orkufrekan iðnað við erlenda aðila
hafa að verulegu leyti legið niðri í nokkur ár. En nú
verðum við að taka til höndum, svo að hin mikla orku-
eign okkar renni ekki út í sandinn á næstu 20—40
árum.
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ 1981.
f
Sovézkir fjölmiðlar
þögðu um nafn sigur-
vegarans í Moskvu
- Boris Gulko lýsti yfir stuðningi við kröf ur Viktors Kortsnoj
og þar með reyndist sovézkum f jölmiðlum ekki unnt að
greina f rá því að hann hefði sigrað í meistaramóti Moskvu
ískák
Sovézki stórmeistarinn og
gyðingurinn, hinn 34 ára gamli Boris
Gulko varð Moskvumeistari í skák
fyrir skömmu eins og fram hefur
komiö f fréttum. Gulko sigraði meðal
annars tólf stórmeistara, þar á meðal
núverandi Sovétmeistara, Lev
Psakhis og Mayu Chiburdanidye,
heimsmeistara kvenna i skák.
Sovézkur almenningur fékk hins
vegar ekkert að vita um hver sigraði I
mótinu þrátt fyrir hinn mikla skák-
áhuga sem er þar I landi. Sovézkum
fjölmiðlum tókst sem sé hiö furðu-
iega að fjalla um þetta mikia skák-
mót án þess aö geta þess hver sigur-
vegarinn væri. Slíkt þætti ekki góð
fréttamennska á Vesturlöndum.
Astæðan til þessara viðbragða
sovézkra fjölmiðla var sú að í sam-
sæti sem haldið var aö mótinu loknu
bað sigurvegarinn um orðið. Grafar-
þögn mun hafa orðið f salnum vegna
þess að vitað var að Gulko hafði átt í
útistöðum við sovézk yfirvöld og
hafði hann ekki tekið þátt i meiri-
háttar skákmóti siðan hann og kona
hans sóttu um að fá að flytjast úr
landi í desember 1978 (Gulko var þó
einn alsterkasti skákmaður Sovétrikj-
anna og varð Sovétmeistari i skák
1977).
Kortsnoj og Karpov að tafli.
Kortsnoj ásamt Friðrik Ólafssyni,
forseta FIDK, sem nú hefur frestað
einvigi Kortsnojs og Karpov.
Isabella Kortsnoj, eiginkona Viktors
Kortsnoj. Skákmeistarinn Gulko rit-
aði Skáksambandi Sovétríkjanna bréf
og hvatti það til að beita sér fyrir því
að fjölskylda Kortsnojs fengi að fara
úr landi.
Gulko flutti ræðu sina hratt og
virtist taugaóstyrkur. Hann kvaðst
hafa ritað Skáksambandi Sovétríkj-
anna bréf þar sem þaö var hvatt til að
beita sér fyrir þvi að fjölskylda
Viktors Kortsnoj fengi að fara úr
landi.
Þögnin sem varð eftir hina stuttu
ræðu Gulko var rofin af einhverjum
þeirra sem sat á fremsta bekk: „Þetta
eru stjórnmál.” Síðan gaf Fyodor T.
Konstantinov, formaður Skáksam-
bands Moskvu, næsta ræðumanni
orðið í skyndi.
Eftir verðlaunaafhendingu munu
ýmsir þátttakenda á mótinu og
veizlugesta hafa staldraö við til að
taka i höndina á Gulko. Eldri maður
heyrðist segja: ,,Þú þekkir mig ekki
en mig langar til að óska þér til
hamingju, fyrst fyrir það sem þú
sagðir og slðan fyrir sigurinn.”
Gulko sagði að siðar um kvöldið
hefðu margir aðrir skákmenn látið
svipað I ljósi.
Má nærri geta að Gulko á ekki upp
á pallborðið hjá sovézkum yfir-
völdum á næstunni og kæmi ekki á
óvart þótt biö yröi á þvi að hann
verði meöal þátttakenda I sterkum
skákmótum þar I landi.