Vísbending - 08.08.1985, Blaðsíða 1

VÍSBENDING j
VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL_
31.3 8. ÁGÚST 1985
Frakkland
Lítill hagvöxtur, atvinnuleysi og vaxtabyrði helstu vandamálin
Minni verðbólga en aukið
atvinnuleysi
Lítill hagvöxtur og þungar vaxta-
greiðslur hins opinbera eru nú orðin
helstu einkenni þjóðarbúskaparins í
Frakkland. Hagvöxtur var 1,7% í
fyrra og var aukinn útflutningur
helsta ástæða framleiðsluaukningar-
innar. í ár er ekki búist við að
landsframleiðsla aukist nema um
1,2% og er það aðeins helmingur
meðaltalsaukningar í Evrópubanda-
lagslöndunum. Innlend eftirspurn
jókst ekkert í fyrra og jafnvel þótt von
sé á lítils háttar aukningu í ár mun hún
naumast bæta að fullu minni aukn-
ingu útflutnings en í fyrra og minni
fjárfestingarútgjöld.
Á hinn bóginn hefur verðbólga
minnkað verulega. Hún varð mest á
árunum 1980 og 1981 og var þá um
14%. Á árinu 1984 var verðbólga í
Frakklandi 7% og búist er við minni
verðbólgu í ár, ef til vill um 6%. Mjög
hefur dregið úr launahækkunum og
launakostnaður í framleiðslu hefur
ekki hækkað umfram verðlag á síð-
ustu tveimur árum. Á árunum frá
1979 hefur orðið veruleg aukning á
atvinnuleysi sem og í flestum öðrum
ríkjum Evrópu. í fyrra dró heldur úr
atvinnuleysi í ríkjum Evrópubanda-
lagsins að jafnaði en fjöldi atvinnu-
lausra í Frakklandi jókst úr 8,3%
vinnufærra manna í 9,7%. Nýjustu
tölur benda þó til að nokkuð hafi
dregið úr atvinnuleysi aftur. Frakk-
land sker sig úr hópi annarra Evr-
ópulanda að því leyti hve hátt hlutfall
atvinnulausra er ungt fólk. Um 45%
atvinnulausra í Frakklandi eru undir
25 ára aldri en aðeins 27% atvinnu-
lausra í Pýskalandi. Hafa frönsk
stjórnvöld af þessum ástæðum gripið
til alveg sérstakra ráðstafana til að
auka vinnuþjálfun ungs fólks.
Skuldir ríkisins, vaxtabyröin og
viöskiptajöfnuöur
Markmið stjórnvalda í fyrra var að
fjárlagahallinn yrði ekki meiri en sem
næmi 3% af VLF. Hallinn varð í
reynd mun meiri og var það einkum
vegna hærri vaxtagreiðslna en reikn-
að hafði verið með. Á árinu 1980
námu vaxtagreiðslur hins opinbera
1,6% af VLF en í fyrra hafði þetta
hlutfall tvöfaldast og var 3,2% af
VLF. Þegar á árinu 1980 voru bæði
nafnvextir og raunvextir orðnir hærri
en sem nam aukningu framleiðslu að
nafnvirði og raunvirði en við þær
aðstæður aukast skuldir sem hlutfall
af framleiðslu án þess að til frekari
lántöku komi.
Á hinn bóginn hefur verulega
dregið úr hallanum í viðskiptum við
önnur lönd allt frá árinu 1982 og er
jafnvel búist við afgangi í ár. Á ár-
unum frá 1982 hefur útflutningur
aukist um samtals 8% en engin
aukning hefur orðið á innflutningi til
landsins. Á síðustu þremur árum
hefur Frökkum tekist að ná í 3% af
aukningu innflutnings til Bandaríkj-
anna og hefur útflutningur þeirra
þangað aukist við það úr 5,3 millj-
örðum dollara 1982 í 7,5 milljarða
dollara í fyrra.
Gengi og vextir
Gengi franska frankans hefur fallið
verulega gagnvart dollara frá árinu
1980 en það á raunar við um myntir
allra Evrópulandanna. Gagnvart
þýsku marki hefur gengi frankans
verið nokkurn veginn stöðugt síðan
um mitt ár 1983. í síðustu kross-
gengistöflu (Vísbending, 17. júlí sl.)
kemur fram að þýskt mark hefur
kostað um 3,04 franka að meðaltali
síðustu 12 mánuði en um 3,05 franka
síðasta mánuðinn (þ.e. í júní). Gengi
franska frankans féll hins vegar
verulega gagnvart marki frá árslokum
1980 til miðs árs 1983. Um áramótin
1980/1982 kostaði hvert mark um
2,35 franka en hækkaði síðan jafnt og
þétt í liðlega 3 franka í marki. Afar
erfitt er að sjá fyrir hvenær leiðrétt-
ingar eru gerðar á viðmiðunargengi
EMS-myntanna, eins og best sást af
gengisfellingu lírunnar sem kom
öllum í opna skjöldu. Fremur er talið
ósennilegt að gengi frankans verði
leiðrétt (lækkað lítillega gagnvart
marki) fyrr en eftir kosningarnar í
Frakklandi vorið 1986.
Vextir í Frakklandi og af lánum í
Euro-frönkum hafa lækkað stöðugt
síðustu árin með lækkandi verðbólgu í
Frakklandi. í lok ársins 1983 voru
grunnvextir franskra banka („Prime
Rate“) 12,25% en héldust um 12%
lengst af í fyrra. Nú eru þessir vextir
liðlega 1 1%. Vextir á Euro-frönkum
eru rétt innan við 1 1%. Þótt hluta-
bréfamarkaðurinn í Frakklandi sé
ekki hinn stærsti eða fullkomnasti
hefur orðið meiri verðhækkun á
hlutabréfum í Frakklandi en víðast
annars staðar í Evrópu á síðustu
tveimur árum. Sé vísitala hlutabréfa-
verðs í Frakklandi, Þýskalandi og
Bretlandi sett jöfn og 100 í janúar
1982 verða niðurstöðurnar eftirfar-
andi í árslok 1982-1984 og um mitt ár
1985:
árslok Frakk- land Þýska- land Bretl- and
1982 99 110 121
1983 148 151 148
1984 177 161 184
mitt ár 1985 223 205 197
Þennan árangur er án efa ekki síst að
þakka sérstökum ráðstöfunum
Frakka til að efla þátttöku almenn-
ings í hlutabréfaviðskiptum en þeim
ráðstöfunum var ætlað að efla eigið fé
franskra fyrirtækja og lækka láns-
fjárhlutfall þeirra (sjá nánar í Vís-
bendingu 2. maí 1985).
Efni:
Frakkland 7
Stjórn peningamála 2
Fjármögnun fyrirtækja
ÍBelgiu 4
Töflur:
Eurovextir 4
Gengi helstu gjaldmiðla 4
Gengi íslensku krónunnar 4