Vísbending - 12.07.1990, Síða 3

VÍSBENDING
Hlutdeildarbréf veröbréfasjóða
milljaröar á verðlagi í júní 1990 (miöað viö framfærsluvísitölu)
eftir gjaldþrot Avöxtunar, en byrjuðu
að vaxa aftur í ársbyrjun 1989. Hlut-
deild Kaupþings í markaðnum er nú
tæpur fjórðungur. Eina verðbréfa-
fyrirtækið sem hélt áfram að vaxa þrátt
fyrir gjaldþrot Avöxtunar, var
Verðbréfamarkaður Iðnaðarbankans,
sem settur var á stofn 1987.
Markaðshlutdeild Verðbréfa-
markaðsins hefur vaxið hröðum
skrefum. Um síðastliðin áramót sam-
einuðust verðbréfamarkaðir Iðnaðar-
banka, Utvegsbanka og Alþýðubanka í
Verðbréfamarkað íslandsbanka, sem
varð stærri en Kaupþing og er nú með
um þriðjung hlutdeildarbréfa.
Nærtækast er að skýra aukna
markaðshlutdeild Verðbréfamarkaðs
Iðnaðarbankans og nú Verðbréfa-
markaðs Islandsbanka með því að
hann hefur banka á bak við sig.
Bankinn beinir viðskiptum til Verð-
bréfamarkaðsins, en auk þess eykur
bankastimpillinn traust manna á fyrir-
tækinu. Aðrir verðbréfamarkaðir hafa
sóst eftir slíkum tengslum. Kaupþing
er nú að tæpum helmingi í eign
nokkurra sparisjóða. Fjárfestingar-
félagið, sem er eina fyrirtækið, sem
ekki hefur vaxið að undanförnu, hefur
minnsta tengingu við banka. Það er
þó að 35 prósentum í eigu íslandsbanka
og hefur verið vakin athygli á því í
ritum félagsins að undanfömu. í ávarpi
stjómarformanns í nýjustu ársskýrslu
félagsins segir meðal annars: “Hinn
nýi banki á 35,1% af hlutafé félagsins
þannig að þótt segja megi að
Fjárfestingarfélagið sé starfrækt á
sjálfstæðum grundvelh er það natengt
einum öflugasta banka landsins.”
Þetta vekur einnig athygli á því að
Islandsbanki á nú í tveimur
verðbréfafyrirtækjum. Ætlar bankinn
að halda því áfram? Þá verður
spennandi að sjá hvernig Landsbréfum
tekst að hasla sér völl á verðbréfa-
markaðnum.
Afkoma
í fyrra var tap um 20% eigin fjár
félaganna. Enn var þó hagnaður af
sjálfum rekstrinum, og nam hann
tæpum 60 milljónum hjá 3 stærstu
fyrirtækjunum. Tæpra 100 milljón
króna afskrift Fjárfestingarfélagsins af
hlutabréfum í Vogalaxi kemur
fyrirtækjunum undir núllið. Þetta eru
mikil umskipti, því að 1988 var
arðsemi eiginfjár stærstu félaganna
þriggja um 26% og hún var 29% árið
1987. Kaupþing og Verðbréfa-
markaður Iðnaðarbankans voru áfrant
rekin með góðum hagnaði árið 1989,
þótt arðsemin væri mun minni en árið
áundan. Árin 1987-1988 var þokkaleg
afkoma hjá Fjárfestingarfélaginu, en þó
miklu verri en hjá hinum fyrirtækjunum
tveimur.
Slæm afkoma og greiðsluerfiðleikar
margra fyrirtækja eiga þátt í versnandi
afkomu verðbréfafyrirtækjanna.
Harðnandi samkeppni á
markaðnum
Tekjur félaganna drógust saman um
9% á árinu að raungildi 1989, þrátt
fyrir mikla aukningu í sölu verðbréfa.
Líklegt er að samkeppnin eigi enn eftir
að vaxa á markaðnum og hagur
verðbréfafyrirtækjanna eigi eftir að
þrengjast af þeim sökum.
Er markaðurinn að inettast?
Að undanförnu hafa verið hér þrjú
stór verðbréfafyrirtæki, en fyrir
skömmu bættist hið fjórða við. Menn
hafa verið að velta því fyrir sér hvort
markaðurinn beri fjögur fyrirtæki. En
margt bendir til þess að hann muni enn
vaxa og stærð hans muni ekki setja
fyrirtækjunurn miklar skorður á
næstunni. I árslok 1989 voru
hlutdeildarbréf verðbréfasjóða rúmir 9
milljarðar, eins og áður segir, en
spariskírteini ríkisssjóðs 27 milljarðar
og banka- og veðdeildarbréf tæpir 13
milljarðar. Samtals voru markaðs-
verðbréf urn áramót nálægt 75
milljörðum. Innlán banka- og
60%
40%
20%
0%
-20%
-40%
-60%
Arðsemi eigin fjár verðbréfafyrirtækjanna
Fjárfestingar-
félagið
I
I
Kaupþing
VIB
1988
1989