Vísbending - 28.01.1993, Síða 1

V
Viku
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
28.
janúar
1993
4. tbl. 11. árg.
í Langtímalánt. ríkis og Húsnst, ráðstfé lífsj. (línur, vinstri kvarði),'N'
milljarðar, 1993 áætlun, vextir á Verðbréfaþ. (súlur, hægri kvarði)
40 -i-------------------------------------------------------------------------------------------------------------r 1 -4-%
Heimildir: lánsfjárlög 1993, fjárlagafrumvarp. Húsnæðisstofnun, Verðbréfaþing o.fl. J
Lántökur
byggingarsjóða
gætu hækkað
vexti
Lántökur Húsnæðisstofnunar ráða
miklu um vexti á langtímabréfum.
Undanfarin ár hefur stofnunin tekið mun
meiri langtímalán á innlendum markaði
en ríkissjóður (sjá töflu).
Stjórnvöld hafa fremur lítil áhrif haft
á framboð húsbréfa til þessa. Það hefur
að mestu ráðist af veltu á fasteigna-
markaði. Utgáfa húsbréfa var nokkru
minni 1992 en árið á undan, en
samdráttinn má rekja til þess að útgáfu
greiðsluerfiðleikalána var hætt, en ekki
til minni húsnæðisviðskipta. Nú áælia
stjómvöld að framboð húsbréfa á árinu
verði umhcldurminnaenífyrra,eða 10
milljarðarkrónaað markaðsverði. Vera
kann að útgáfan dragist meira saman, en
erfitt er að spá um það. Það sem af er
árinu er húsbréfaútgáfan aðeins
helmingur af því sem húsbréfadeild
Húsnæðisstofnunar hafði áætlað.
Hugsanlega ráða lítil efni eftir jólin miklu
um að menn halda að sér höndum í
húsnæðiskaupum, en að líkindum eiga
slæmt efnahagsástand og dökkar horfur
þareinnighlut aðmáli. Efhúsnæðisverð
lækkar eins og margir búast við, getur
verið að fasteignaviðskipti glæðist aftur
og framboð húsbréfa aukist.
Lántökur byggingarsjóða voru nokkru
minni 1992 en áriðáundan. Þaðstafaði
ekki af því að umsvif sjóðanna væru
minni en áður. Byggingarsjóður ríkisins
er reyndar að mestu hættur að lána og
fjárþörf hans hefur minnkað, en
Byggingarsjóður verkamanna, sem
fjármagnar félagslega húsnæðiskerfið,
hefureflst. Aðalástæðaþessaðlántökur
sjóðanna drógust saman á nýliðnu ári
var sú að útboð mistókust. Ætlunin var
að afla þriggja
milljarða hjá
l ífeyrissjóðunt
með útboðum en
aðeins fékkst einn
milljarður króna.
Form útboðanna er
sérstakt. Tekið er
tilboðum upp að
ákveðinni vaxta-
prósentu eins og
venjan er í slíkum
úlboðum, en það
sem er fágætl er að
allir fá hámarks-
vextina. Hugsan-
legt er að þessi
háttur eigi þátt í þv f
að lítið hel'ur hafst
upp úr úlboðunum
til þessa. Þeir 2
milljarðar króna,
sem ekki fengust á
fyrraári,bætastvið
lántökur þessa árs.
Árið 1993 aukast
l á n t ö k u r
byggingarsjóðanna hjá lífeyrissjóðum
því úr 7,4 milljörðum króna í 10,7
milljarða. Nú er erfiðara að velta
vandanum á undan sér en áður og taka
minni lán en stefnt er að, því að
möguleikar á skammtímalánum eru
takmarkaðir.
Alls seldi ríkissjóður spariskírteini
fyrir tæpa 4 milljarða króna í fyrra.
Heildarlántökur ríkissjóðs á innlendum
markaði voru 9,4 milljarðar árið 1992,
samkvæmt upplýsingum fjármála-
ráðuneytisins, en stefnt er að því að taka
10,3 milljarða að láni á árinu sem nú er
hafið. Ekki hafa verið setl markmið um
sölu spariskírteina á árinu, en ætlunin er
að draga úr hlut skammtímalána. Utboð
spariskírteina hafa gengið vel og nýlega
voru vextir spariskírteina í áskrift
hækkaðir. Nú hafa vextir spariskírteina
íalmennrifrumsölueinnighækkað. Ekki
virðist því óraunhæft að gera ráð fyrir að
það takist að selja ný spariskírteini fyrir
6 nrilljarða króna á árinu.
I fyrra dró úr langtímalántökum rfkis
og húsnæðiskerfis á innlendum markaði,
eins og sést á myndinni efst á síðunni.
Þettahefureflaustáttmikinn þátt íþvíað
vextir bréfa til langs tíma voru nokkru
lægri I992enl991. Vextirhafalækkað
undanfarnar vikur á Verðbréfaþingi.
Ráðagerðir ríkissjóðs og byggingarsjóða
um auknar lántökur draga úr líkum á að
vaxtalækkunin verði langvinn.
* Vaxtamál
• Ný spá ÞjóÖhagsstofnunar
• Framfœrsluvísitala
• Gengismál
Langtímalántökur ríkis og Húsnæðisstofnunar
á innlcnduni markaði, milljarðar króna
1990 1991 1992 1993
Spariskírteini 7,3 5,4 4,0 6,0
Húsbréf (markaðsverð) 5.0 12,5 10,7 10,0
Byggingarsjóðir 10,3 9,2 7,4 10,7
Alls 22,6 27,1 22,1 26,7
Ráðstöfunarfé lífeyrissjóða, milljarðar króna
1990 1991 1992 1993
23 29 32,7 36,6
Hlutfall lántöku ríkis og Húsnæðisstofnunar af ráðstöfunarfé lífeyrissjóða
1990 1991 1992 1993
98% 93% 68% 73%
Vextir á Verðbréfaþingi
1990 1991 1992
Spariskírteini 7,0% 8,1% 7,4%
Húsbréf 7,0% 8,3% 7,7%
Heimildir: Fjárlagafrumvarp, lánsfjárlög, Verðbréfaþing o.fl., 1993 áætlun. Húsnæðisstofnun, J