Vísbending - 26.03.1993, Side 4

ISBENDING
Hagtölur s v a r t\ lækkun r a u t t hækkun
Fjármagnsmarkaður frá fyrra tbl.
Peningamagn (M3)-ár 3% 31.01.
Verðtryggð bankalán 9,2% 21.03.
Óverðtr. bankalán 13,7% 21.03.
Lausafjárlilutfall b&s 2,8% 02.92
Húsbréfkaup VÞI 7,25-7,50% 23.03.
Snarisk., kaup VÞÍ 7,05-7,10% 23.03.
Hlutabréf (VIB) 651 23.03.
Fyrir viku 638
Raunáv. 3 mán. -11%
ár -11%
Lánskjaravísitala 3.278 04.93
spá m.v. fast gengi 3.282 05.93
og ekkert launaskrið 3.286 06.93
3.288 07.93
3.289 08.93
3.290 09.93
3.291 10.93
3292 11.93
Verðla^ og vinnumarkaður
Framfærsluvísitala 165,4 03.93
Verðbólga- 3 mán 8% 03.93
ár 3% 03.93
Framfvís.-spá 165,8 04.93
(m.v. fast gengi, 166,2 05.93
ekkert launaskrið) 166,3 06.93
166,4 07.93
166,5 08.93
166,6 09.93
166,8 10.93
Launavísitala 130,8 02.93
Árshækkun- 3 mán 1% 02.93
ár 2% 02.93
Launaskr-ár 0% 02.93
Kaupmáttur 3 mán -2% 02.93
-ár -1% 01.93
Skortur á vinnuafli -1,1% 01.93
fyrir ári -0,7%
Atvinnuleysi 5,0% 02.93
fyrir ári 2,8%
(tengi (sala | Bandaríkjadalur 64,6 23.03.
fyrir viku 65,5
Steríingspund 95,8 23.03.
fyrir viku 94,6
Þvskt mark 39,6 23.03.
fyrir viku 39,5
Japanskt jen 0,561 24.03.
fyrir viku Erlendar hagtölur Bandaríkin 0,557
Verðbólga-ár 3% 01.93
Atvinnuleysi 7,0% 02.93
fyrir ári 7,3%
Hlutabréf (DJ) 3.468 19.03.
fyrir viku 3.444
breyting á ári 8%
Liborvext. 3 mán Bretland 3,2% 16.03.
Verðbólga-ár 2% 01.93
Atvinnuleysi 10,6% 01.93
fyrir ári 9,2%
Hlutabréf (FT) 2900 19.03.
fyrir viku 2919
breyting á ári 17%
Liborvext. 3 mán V-Þýskaland 6,1% 19.03.
Verðbólga-ár 4% 02.93
Atvinnuleysi 7,5% 01.93
fyrir ári 6,2%
Hlutabréf (Com) 1881 19.03.
fyrir viku 1887
breyting á ári -6%
Evróvextir 3 mán 7,8% 19.03.
Japan
Verðbólga-ár 1% 01.93
Atvinnuleysi 2,3% 01.93
fyrir ári 2,1%
Hlutabréf-ár -10% 16.03.
Norðursjávarolía 18,8 19.03.
fyrir viku 18,7
Gengisfellingereinföld leiðtil aðlækka
kaup í landinu, að minnsta kosti í stuttan
tíma. Enjafnframtminnkatekjurríkisins
af aðflutningsgjöldum og virðisauka-
skatti. Aukist ekki útflutningur getur
gengisfelling þýtt meira atvinnuleysi.
Loks leiðir gengisfelling til þess að
skuldir mældar í innlendum verðmætum
hækka og eiginfjárhlutfall fyrirtækja
lækkar (erlendir veðhafar „eignast"
stærri hluta af húsum og skipum
landsmanna eftir gengisfellingu).
Fjárhagsstaða skuldugra fyrirtækja í
sjávarútvegi versnar því með gengis-
fellingu.
Frá stjórnmálalegum sjónarhóli er
gengisfelling afar óheppilegt stjórntæki.
T raust fólks á gjaldmiðli er nátengt trausti
á öðrum þáttum hagstjórnar. Nýfengið
frelsi ífjármagnsflutningumámilli landa
leiðir fljótt til glötunar ef menn hafa ekki
trú á innlenda gjaldmiðlinum. Mestu
máli skiptir þó að gengisfelling núna
þýddi nánast stríð við launþega-
hreyfinguna. Kaupmáttur launa og
almennur innflutningur hafa minnkað
undanfarin ár og innlend verðbólga hefur
stundum verið minni en erlendis.
Raungengi er lægra en oft áður. Frekari
launalækkun verður örugglega ekki
knúin fram með gengisfellingu nema að
kjarasamningarverði lögbundnirogslíkt
gerir engin ríkisstjórn sem vill gera sér
einhverjar vonir um endurkjör.
Aðrar leiðir en gengisfelling eru mögu-
legar ti 1 að mæta minnkandi útflutnings-
tekjum. Þar er helst um að ræða hvers
konar sparnaðarráðstafanir eða lækkun
kostnaðar. Enginn vafi er á því að hægt
er að lækka ýmsan kostnað í sjávarútvegi
með aukinni hagræðingu, það er að segja
fækkun og í sumum tilvikum stækkun
framleiðslueininga. Enn þá er hægt að
spara verulegar fjárhæðir í opinberri
stjórnsýsluog landbúnaði. Lækkun vaxta
með markaðsaðgerðum kæmi þó senni-
lega að mestum notum í atvinnulífinu.
Engi n goðgá er að mæta viðskiplahalla
á venjulegan hátt með lántökum erlendis
enn um sinn. Þá gefst ráðrúm til þess að
ganga frá samningum við launþega og
móta almennar efnahagsráðstafanir í ljósi
þróunar mála á erlendum mörkuðum.
Einnig er skynsamlegt að taka mið af þ ví
hvort áhrif af nánari tengslum við
Evrópubandalagið gegnum EES-
samkomulagið skila sér í betri afkomu.
H1 uti af almennum efnahags-
ráðstöfunum ætti að vera að festa gengi
íslensku krónunnar varanlega við erlenda
myntkörfu, svo sem ECU eða SDR og
koma þannig í veg fyrir allar gengis-
fellingar í framtíðinni. ,,
Vextir banka og sparisjóða,
umfram hækkun lánskjaravísitölu
%
t j-SONiv-SOHsr-S 1 Ján-91 Sep-S 1 Des-91 Apr-92 JS-92 0kl-92Jon-9i lto:-9i
Vt'ijiry-ji lcn ÖvevölryggS j
Vextir óverðtryggðra lána eru miðaðir við
hækkun lánskjaravísitölu tvo mánuði fram
og einn aftur
\og
Vextir banka og sparisjóða
Vextir á verðtryggðum lánum banka
og sparisjóða hafa mjakast niður á við að
undanförnu. Þeir voru 9,5% að meðaltali
um áramót, en voru 9,2% 21. mars.
Vextir bankalána hafa jafnan tekið mið
af vöxtum á verðbréfamarkaði, en banka-
vextirnir sveiflast minna og eru seinni
að taka við sér. Vextir húsbréfa voru 7,2-
7,3% hjá verðbréfafyrirtækjum þegar
blaðið fór í prentun (23. mars) og höfðu
lækkað um 0,6-0,7% síðan í nóvember.
Meðalvextir óverðtryggðra bankalána
voru rúm 12,3% fyrir gengisfellinguna í
nóvember, en hækkuðu í 14,4% um
áramót. Nú hafa þeir lækkað í 13,7%. Á
myndinni eru þeir miðaðir við hækkun
lánskjaravísitölu einn mánuð aftur í tím-
ann og tvo mánuði fram. Þeir hafa um
skeið verið háir miðað við þennan mæli-
kvarða.Nýjustu gildi styðjast við spá um
hækkun lánskjaravísitölu. Þar er ekki
gert ráð fyrir neinum kauphækkunum
og reiknað er með föstu gengi. , ,
Þjóðverjar lækka
grunnvexti
Þýski seðlabankinn lækkaði grunn-
vexti um hálft prósent 18. mars. Þeireru
nú 7,5%, en margir hafa spáð því að þeir
lækki í 6% lyrir árslok. Aðrir vextir
seðlabankans eru óbreyttir.
Ritstj. og ábm.: Sigurður Jóhannesson.
Útg.: Ráðgjöf Kaupþings hf., Kringlunni 5,
103 Reykjavík. Sími 689080. Myndsendir:
812824. Málfarsráðgjöf: Málvísindastofnun
Háskólans. Prentun: Steindórsprent
Gutenberg. Öll róttindi áskilin. Rit þetta má
ekki afrita með neinum hætti án leyfis
útgefanda.
4