Vísbending - 07.07.1995, Síða 1
V
Viku
ISBENDING
rit um viðskipti og efnahagsmál
7.
júlí
1995
25. tbl. 13.
árg.
Arðsemi eiginfjár og vaxtamunur sjö stærstu
innlánsstofnana 19931
6,0%
5,5%
5,0%
4,5%
4,0%
Gjaldfært framlag á afskriftareikning hjá sjö
stærstu innlánsstofnunum 19931 (millj. kr.)
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
1990 1991 1992 1993 1994
'Miðað við meðalverðlag 1994 skv. framfœrsluvísitölu
Heimildir: Ársreikningar og útreikningar Vísbendingar
Minni
afskriftir,
en afkoma
er svipuð
Innlánsstofnanir 1994
Afkoma sjö stærstu innlánsstofnana
batnaði á síðasta ári, og arðsemi eigin
fjár var jákvæð eftir tap tvö ár í röð.
Hagnaður þessara sjö var um 560
milljónir króna eða 3% af eiginfé. En
1993 var tapið 339 milljónir, og batinn
er því um 900 milljónir eða 5% af eiginfé.
Þessa bættu afkomu má að mestu leyti
rekja til minni afskrifta, en nefndar
innlánsstofnanir lögðu samanlagt 4,4
milljarða til hliðar í afskriftasjóði, sem
er 1,3 milljörðum minna en árið áður.
Hins vegar þyngdist sjálfur reksturinn.
Reglulegur kostnaður jókst um 270
milljónir, en tekjur minnkuðu um 220
milljónir, þannig að í heild var afkoma af
reglulegum rekstri um 500 milljónum
lakari en árið á undan.
Minnivaxtamunur
Vaxtamunur minnkaði um 400
milljónir hjá téðum innlánsstofnunum
og fer úr 5,7% af útlánum niður í 5,4%.
Þessu er þó misjafnt skipt. Vaxtamunur
hjá Búnaðarbanka einum sér minnkaði
um 300 milljónir eða um 1 % af útlánum,
en 1993 hafði vaxtamunur bankans aukist
um 530 milljónir. Vaxtamunur hjá
SPRON minnkaði um 2,3% af útlánum
og um 1% hjá Sparisjóði Hafnarfjarðar.
Breytingin varð mest hjá Sparisjóði
vélstjóra en þar minnkaði vaxtamunur
um 51 milljón eða rúmlega 3% af
útlánum. Hjá öðrum stendur vaxtamunur
nokkuð í stað.
Þennan minni vaxtamun má líklega
rekja til harðnandi samkeppni á lána-
markaði. En vaxtamunurminnkaði helst
hjáþeint innlánsstofnunum sentjuku inn-
eða útlán sín. Innlánin kosta aukið erfiði,
nú verður að bjóða sparifjáreigendum vel
og æ stærri hluti innlána er í gegnum
sérkjarareikninga ýrnis
konar sem gefa hlutfallslega
góða ávöxtun. Einnig eru
margir um hituna, og
innlánsstofnanir eru t.d. í
harðri samkeppni við
Þjónustumiðstöð nkisverð-
bréfa um sparifé landsmanna
og vaxtaákvarðanirfjármála-
ráðherra skipta því miklu
fyrir bankakerfið.
Á útlánahlið hefur
keppnin um góða við-
skiptavini harðnað og kemur
margt til. Landið hefur
opnastog erlendarfjármála-
stofnanirerukomnaríspilið.
Stærri fyrirtæki og sveitar-
félög hafa auk þess leitað
beint á fjármagnsmarkað
með útgáfu skuldabréfa. En
auk þess virðast stórir og
traustir lántakar í vaxandi
mæli leita tilboða um við-
skipti sín. 1 annan stað eru
fleiri farnir að sinna lána-
viðskiptum, t.d. trygginga-
félög, greiðslukortafyrir-
tæki og bílasölur. Loks
hindrasamkeppnislög verð-
samráð, og innlánsstofnanir
keppa nú af aukinni hörku
sín á milli. Fjármagns-
markaður er orðinn tilboðs-
ntarkaður, ljölbreytni ntikil
og samkeppni hörð.
Afkoma banka batnar en
versnar hjá sparisjóðum
Ef allir sparisjóðir landsins eru teknir
sem heild, samkvæmt yfirliti Sparisjóða-
banka Islands, versnaði afkoma þeirra
um 56 milljónir. Hagnaður er nú 339
milljónir,envar395 milljónirífyrra.Þetta
rná kenna minni tekjum, en þærdrógust
saman unt 800 milljónir frá 1993. Hins
vegar minnkuðu rekstrargjöldin á móti,
enframlagáafskriftareikning stóðístað.
Þannig virðist sem staða sparisjóðanna
hafi versnað, miðað við bankana sem
sneru 560 milljóna króna tapi yfir í 420
milljóna króna hagnað. Þessar afkomu-
tölur geta þó verið nokkuð villandi því
framlag á afskriftareikning ræður drjúgt
um sýnda afkomu. Utlánatöphafa verið
mikil á síðustu árum og flokkast vonandi
undir óreglulega liði eða tímabundna
erfiðleika. í ofanálag eru það væntar
afskriftir er koma fram í ársreikningum.
Niðurstaðan getur því að miklu leyti
ráðist af mati bankastjórnenda sem geta
þokað þessum gömlu syndum á milli
ára. En það er þó auðsýnilega mat
forráðamanna Búnaðarbanka (afskriftir
minnka urn 540 ntilljónir) og íslands-
banka (afskriftir minnka um 864
milljónir), að þeir séu kornnir yfir
erfiðastahjallan varðandi afskriftir. En
aftur á móti sést ekki bati hjá
Landsbankanumþví þaraukast afskriftir
um 53 nrilljónir.
Afskriftir og afkoma
Minnkandi afskriftir eru sannarlega
gleðiefni svoog el'tekisthefurað komast
fyrir útlánatöp. En færslur á afkrifta-
reikning gefaef til vill ekki rétta rnynd af
rekstri yfirstandandi árs. Rekstur
Búnaðarbanka skilaði 339 milljóna króna
verri afkontu árið 1994 en árið á undan,
áðuren tekiðer tillit til afskrifta og annarra
óreglulegra liða og rekstur Islandsbanka
• Rekstur banka og spari-
sjóða 1994