Vísbending - 10.10.1997, Síða 3

ISBENDING
#
Litli drekinn: Taívan
Eyjan Taívan liefur ver-
ið mikið í fréttum hér-
lendis síðustu daga vegna
heimsóknar varaforseta landsins
hingað til lands. Á Taívan býr
rúmlega 21 milljón manna. Flat-
armál eyjunnar er 36 þúsund i'er-
kílómetrar sem er rúmlega þriðj-
ungur af stærð íslands. T aívan hét
áður Formósa og öðlaðist sinn
sess í sögunni 1949 þegarChiang
Kai-shekflúði þangaðeftirófarir
gegn herjum kínverskra kom-
múnista.Framtilársins 1971 nutu
eyjabúar viðurkenningar um-
heimsins sem ígildi sjálfstæðrar
þjóðaren þegarsamskipti Banda-
ríkjanna og Kína þiðnuðu breytt-
ust viðhoiTm. Taívan varvikið úr
Sameinuðu þjóðunum og æ síðan
hafa íbúar þar átt undir högg að
sækjaístjórnmálalegutilliti.Oðru
máli gegnir um efnahagsmálin.
Taívan ásamt Singapúr, Hong
Kong og Suður-Kóreu hafa verið
kölluð „Litlu drekarnir fjórir"
vegna rnikils hagvaxtar síðustu
áratugina auk almennrar velmeg-
Meðal þeirra stærstu
Taívan telst vera í fjórtánda
sæti á listanum yfir stærstu
útflytjendur í heiminum. Verð-
mæti útflutnings frá Taívan á
síðasta ári nam tæplega 115
milljörðum Bandaríkjadala en
verðmæti innflutnings var
tæplega 97 milljarðar Banda-
ríkjadala. Mest var flutt út til
Bandaríkjanna eða 23,3% af
heildar útflutningi, Hong Kong
var næst í röðinni með 23,1%
og þá Japan en hluldeild þeirra
nam 11,8%. Framleiðsla
Taívans á hátæknibúnaði er
veruleg, enda teljast þeir fram-
leiða tölvubúnað að verðmæli
um 24 milljarða Bandaríkjadala
ogeru íþriðjasæti yfirþærþjóðir
sem mest framleiða. Taívan er í
fjórða sæti yfir þau lönd sem
mest framleiða af tölvurásum
sent notaðar eru í margs konar
tækjum. Það hefur þó einkennt
framleiðslu frá Taívan að þeirra
framleiðsluvörur eru oftast
seldar undir nafni fjölþjóðafyrir-
tækja svo sem IBM, Compaq,
Dell eða NEC frernur en fyrir-
tækj a sem hafa aðsetur á T aívan.
Undantekningarnar frá þessari
reglur eru fyrirtækin Acer og
Umax en hið fy rrnefnda er þekkl
Mynd 1. Vísitala uppsafnaös hag vaxtar 1988
-1998 (spá)
Mynd 2. Stærstu útflytjendur heims sam-
kvæmt Financiaf Times (Mrð $)
600
Mynd 3. Verðbólga (%) 1989 -1998 (spá)
á sviði tölvuframleiðslu og hið
síðarnefnda fyrir framleiðslu
my ndskanna fyrir tölvur. Fyrir-
tæki og stjórnvöld á Taívan
vinna nú að því að auka þátt-
töku innlendra aðila í rann-
sóknum og vöruþróun sem
tengistframleiðsluhátæknibún-
aðar.
Tilvistarkreppa
Meginvandi Taívanbúa er
afstaðan og nálægðin við
Kína. Kínverjar líta á Taívan
sem hérað í eigin landi en skipt-
ar skoðanir eru meðal Taívan-
búaíafstöðunni til Kína. Sumir
vilja formlega sameiningu við
Kína en aðrir vilja að Taívan
sækist eftirviðurkenningu ann-
arralandaásjálfstæði. Lýðræði
á Taívan er fremur veikburða
því að til skamms tíma var þar
einræði Koumintangflokksins
(flokks Chiang Kai-sheks) en
vindar aukins frelsis í stjómmál-
um tóku að blása fyrir u.þ.b. tíu
árurn. Völd Koumintangflokks-
ins eru þó enn mikil.
Efnahagsundrið
Þegar helstu hagstærðir og
þróun þeirra eru skoðaðar
má sjá að vöxtur og viðgangur
efnahagslífsins hefur verið
mikill. Verg landsframleiðsla
landsins er talin verða tæplega
300 ntilljarðar Bandaríkjadala á
þessu ári. Til samanburðar er
samsvarandi talafyrirísland 7,3
milljarðar Bandaríkjadala. Hag-
vöxtur hefur verið 7,4% að með-
altali síðastliðin 18 ár. Verðbólga
er lítil, 2,9% á þessu ári, atvinnu-
leysi er áætlað 2,9% í ár, erlend-
ar skuldir um 10,3% af VLF og
gjaldeyrisvarasjóðurrúmlega90
milljarðar Bandaríkjadala. T als-
vert er um að vinnuafl sé flutt til
landsins frá nálægum ríkjum.
Viðskiptajöfnuður var nimlega
10 milljarðar Bandaríkjadala á
síðasta ári og vöruskiptajöfnuð-
urinn var rúntlega 18 milljarðar
Bandaríkjadala. Árlegur meðal-
vöxtur á viðskiptum T aívans við
önnur ríki (innflutningur og út-
flutningur) var 16% á árunum
1986 til 1995.
Heimildir: Finaneial Times, Taiwan
(sérrit), 7. október 1997.
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, World
Economic Outlook, mai 1997.
3