Alþýðublaðið - 10.10.1970, Blaðsíða 5

Lamgardagur 10 o'któber 1970 5
ÍTtgefandi: Nýja útgáfufélagið,
Ritstjóri;
Sighvatur Björgvinsson (áb.).
Prentsmiðja Aiþýðublaðsins.
CEAUSESCU
Búizt er við því, að forseti Rúmeníu, Nicolae
Ceausescu, komi í stutta heimsókn til íslands næst-
komandimánudag á l'eið sinni til afmælishátíðar S'am-1
einuðu þjóðanna í New York. Mun hanri ásamt fy’llgd-1
arliði sínu dveljast dlagstund hér á landi og ræða við *
Forseta íslands og aðra ráðamenn.
Þessi heimsókn verður enn einn þáttur í aukinni |
kynningu og samskiptum íslendinga við Rúmena. g
Fyrr á þessu ári heimsóttu Rúmeníu hæði Emil Jóns- |
son utanríikisráðherra og sendiuefnd frá Alþingi, og *
var tekið með kos'tum og kynjum suður þar. Menn- i
ingarskipti geta orðið báðum þjóðum til' gagns ogl
ánægju, en sérstaklega er vert að gefa gaum auknum *
viðskiptum. Ef unnt reynist að efla fisksc'lu til Rúm- i
ena, væri girnilegt að komast í betri kynni við olíu-1
'og olíuefnaiðnað þeirra. Við Pl'oesti á Dónársléttu em
elztu ollíulindir Evrópu, og þar er nú hin fjölbreytt-
asta olíuhreinsun og vinnsla affls konar efna, svo sem
plastefna, úr olíum. Væri ekki úr vegi að ráðgast við
Rúmena um þann áhuga, sem er hér á landi á bygg-
ingu o'líuhreinsunarstöðvar.
Rúm'enar em ein merkasta þjóð álfunnar. Þeir eru
afkomendur hinna fornu Rómverja og Dacíubúa og
tala rómanskt tungumál, þótt þeir séu umkringdir
Slövum og Ungverjum. Þeir lifðu af þjóðflutningana I
og erl'enda áþján, en risu til frel'sis á síðustu öld. Menn I
ing þeirra er biómleg og fjölbreytt, landið víðáttu-
mikið, fagurt og auðugt.
Rúmenía varð, eins og öll nágrannaríki þess, al-
þýðulýðveldi ejtir síðari heimsstyrjöldina. Landið
eignaðist þrótjmikla forustumenn, svo sem Gheorge
Gheorgiu-Dej og Nicolae Ceau'sescu, og hafa þeir í
vaxandi mæli mótað þjóð sinni sjál'fstæða utanríkis-
ístefnu. Þeir hafa tekið frumkvæði með hugmyndum
eins og öryggisráðstefnu Evrópu, Sem íslendingar
hafa lýst fylgi sínu við. Er engir.n efi á að stefna
Rúmena hefur átt sinn þátt í að móta þau breyttu
viðhorf í álfunni, sem nú gefa von um betra ástand
og traustari frið á komandi árum.
I
ÞINGIÐ SETT
Sumar dýrategundrr eru í þann vegínn að deyja út,
þar á meffal Knysnafillinn og Bonte-bukkurinn sem
sjást hér á myndunum til hægri.
í dag verður sett 91. löggjafarþing íslendinga og j
það síðasta á þessu kjörtímabili. Það þimg, sem nú er
að hefj'a störf, á við mörg mjög vandasöm'
mál að etja. Meðal þeirra mála, sem hljóta þannig að
'kcma til kasta þessa þings eru verðbólguvandamálin..
Um þau mál er.einmitt verið að fjalla, nú um þessar
mundir í viðræðum ríkisvaldsins, launþsga og at-1
vinnurekenda en enidánlega hljóta þau að koma til I
kasta Alþingis vegna ýmissa lagaibreytinga, sem géra
þarf.
Ýmis önnur mikilsverð mál bíða einnig afgreiðslu
þcS'sa þings. í viðtali við Alþýðublaðið í dag segir
Gylfi Þ. Gíslason að Arþýðuflokkurinn muni leggja.
mikla áherzlu á úrbætur í tryggingamálum, setnkrga
'neytendalöggjafar og nýja stefnu í 'landbúnaðarmál-1
um. Skattamál, 'heilbrigðismál og önnur félagsmál
munu einnig verð_a mjög ofar'lega á baugi á þingi i
vetur iog ástæða er til þess að ætla, að almenningur
muni sýna stcrfuan bessa þirigis mikinn áhugN
[ýj Líf eða dauði einnar dýra
tegundar hefur sjaldan krafizt
jafn bráðra afskipta — verði
einungis einn ikvenfiil ,i
Knysnaskógunum í Suður-
Aifrfk-u drepinn. þá er hjörðin
næst-um --kiiyrðislaust dauða-
dæmd. A[ þeírri fílatsgunn.
se.m reikaði í hundraðatali
þarna um skógana um síðusti
aTda'mót', eru nú einungis náJ
kvæmlega tuu eltix-lifandi.
Þsttá eru niðurstöðurnar.
sem birtast í lok nýrrar skýrslu
um þá fílaiegund, ssm lifað
heiúr syðst á jörðinni. 'Sn'emm-i
á þs-ou ári var lokið áVslangri
afhu'gun á eítirfarandi stofnii
fyrir forgöngu Villidýraivernd-
arsamtakanna í Suður-Afríku.
Samkvacmt. henni samanstend-
ur sá stofa einungis af tíu dýr-
um — þrem gömlum karlfíi-
um, tveim ungum karlfílum,
þrem ikvenfíilum (!ein þeirra
enni'lega með ikálfi) e.inurr.
kálfi, sem fæddist í marz þetta
ár og loks er það einn fí'li, serí.
ekld er vitað hvont er karlkyns
eða kven'kyns. Siðustu árin
hafa að minnsta' kosti fjórir
fílar af þessum stofni verið
skotnir,- auk þass sem tré féll
á einn og varð honum að buna.
Nú hefur gereyðingarhættan
awkizf — það hafur verið lagð
ur .þjóðvegur um þetta skógar
svæði, og' g.elur það ha'. í för
með sér jr.ín a-ugljósa hætiu
fyrir .f.'iana og-þá, sem um veg
inn.aka. . .......
Enn er þó ekk.i ura ssina.n •
að freisla að bjarga þessum
fílasíofni, að- áliti hr. Nick
Carters, umsjóna-rmanns Krug.t
ee-þ.;iðgar&3ins, sem slóð að
þes-iari skýrslug. TU þess verð
ur að leggja rammgera girð
ingu. rtí-d mí.lur á lengd, eltir
útjaðri svæðis suður af vegin-
um, þar sem skógurinh er þéit
vaxinn háuim og .mókiujtn
trjám. Þessi girðing numdi
halda hjörðinni á öruggu
svæði, -sem -takmaiteast í ausiri
og vestri af snarbröttum fjaiiá
skriðum, en í suðri af kleua-
strönd Suðurhafsir..s,
Skýrsla hr. Carters ber því
vitni af hvílíkri fádæma e.iju
og þoliinmæði hann hefur una-
ið að athugunum sínum. Hon-
um belur isek-izt að satria þann
ig hteimilldum í gr.sinagerð va :ð
anai hvert einsta'kt dyr, lifnað-
arhætti þess, sérkenrn. útlit og
s'íærð. Þes’si nábvæma at.hug-
ur. uhi rang’t skeio hetur færj
iionu h__ íivnn sannvnn. um að
þarna se ekiki um neinn und'r
stofn að ræða, eins og áður
herur verio útbreidd skoðun,
heidur „Laxodonta Africana",
eða Afríkufi'ilinn, sem .samið
htefiur sig að lifnaðarháttum og
fæðuváli til samræmis við nm
hverfi sitt þarna í frumskóg-
ai'þy'kkninu. Og hann er sann-
færður um að áðurnsl'ni svæði
bévi vfir nægum möguleikum
til fæðuöflun'ar.
Það ma vei Vera að aðrír
dýrafræðingar andmæ.li niður-
stöðum hans — dýrin í h'inum
efitiriiii'andi stofni seu svo l'á.
aö' voniaust sé að reyna að
bjarga honum — en þeir í Suð •
ur-Afrílku .geta a.Litur á móti
tíent á frægan • sigur. sem þeir
hafa unnið fyrir ábuga sinn og
eirsbsitni við að bjarga Bonte-
bukknum, hinni stórvöxnu og
glæsílegu. an tilópu-tegun d. en
saga hennar minnir dapur.'ega
á sögu og örliig amerisku vís-
undanna.
Bonte-búkkurinn■ veitti inann
inum tiltiilulega auðv&U tæki-
•færi tál að áfila sér kjöis', _e>n.s-i
og am'eríski vísunduriTin. Hann
tor í stórum hjörðum um sléfit-
una á milli suðurskóganna eins
og' fílarnir. ‘
' 'i-.gár ég aifhugaði þá hjö'rð
,sem. eftir lii'ði af Boníe-ðukk
siofninum árið 1934, taldi ég
par 23 öýr, en þar sem er eteki
. íst aó ou -taila hafii verið óyggj
'cá. Þatí voru nokikrir bænd-
ur, sem tekið höfðu. sig sama.n
i’irr ;h b.iarga stofninum ■ frá
gereyðingu. Árið 1931 hafði
íkisstjomin ilceypt yerndar-
svæöi íyrir hann í grennd við
Agulhashöfða, syðst í Afrókiu.
Þa naföi stufninum fæklkað • í
i uyr. Arið 1934 hafði dýr-
ununi ijolgað nokikuð í bili. e.n
á þa ijölgun var þó ekki bygg.i-
aridi. Hið nýja verndarsýæði1
„r rnýiuent, jarðvegurim|.„yar
vnauóúr a-J:..þelm-.köbalt-'líopar
nu;.. vem stofninum jvoru
íiauðsýnl'eg til þtess að hann
þrifist, og alls konar veíiklun
náfði sagt til sfh og' næs'wm
riöití honum að ftillu. Júgur
móðurinnar gátu ekki séð kið-
inu íyfir mjólk.
i
Ariö 1952 hófst vérnda'-
syæð'aráð ríki'sihs hania' u|n að
gc-röir. Stofninn fcbk afta-
anirába tíu fermilna ; . æði í
'ioniiu vío Swellesdam, þ.i •
>ein verið hafði hans uppJiaí-
.ega umih'vierfi. 'Beðin 'vár hi i.
úezta. Þangað var svo hjö'-ð’n
fiutJt arið 1960.. pg á tíu áwum
æfui síol'ninum fjölgáð í. 268
dýf a .vemdarsvæðinu, , auk
pftss um 500 dýr eru í úms'i'i
oænda þa.r í grennd. F,;am ■'ð
Buht.e-bukiksins — .fiíekk:'." u
ántbfTopunnar —. v.irð'-jt < þvi
irygigð. Framfið Slsins. ::>m
reikaði með henm -unr s’áilu'-i
. ar, byggisi. nú á þteirri áScó»<v-S-
un að tryggja honum vexodar-
avæöi 159 milur tees.tuV ar
ovæö.inu, þar sarit þessi frægi.
sigur var unnínn. —