Helgarpósturinn - 12.12.1996, Qupperneq 4

4
FIMMTUDAGUR12. DESEMBER1996
Forleggjarar Ólafs Jóhanns Ólafssonar segjast
ekki greiða Stöð 2 fyrir splunkunýjan viðtalsþátt
sem sýndur verður á besta tíma á laugardagskvöld
Reddar sjónvarps-
þáttur á Stöð 2
Lávarði heims?
Efnn daginn ræða forystumenn
ASÍ og BSRB um sameiningu
þessara verkalýösfélaga, en
þann næsta rífast þeir eins og
hundur og köttur um félagsaöild
Pósts- og símamanna. Er sam-
vinna og jafnvel sameining i
framtíöinni möguleg þegar svo
stutt er í ágreining og tor-
tryggni?
Sameining ASÍ og
BSRB — dauttmái?
Menn hafa verið aö ræöa leiöir til
aö auka samvinnu milli hinna stóru
heiidarsamtaka launafólks, jafnvel
með sameiningu fyrir augum,“ segir
Ögmundur Jónas-
son, formaöur
BSRB. „Viöræöur
um sameiningu
hafa þó veriö
óformlegar og eng-
in markviss stefna
veriö tekin í þeim
málum. Himinn og
haf eru ekki á milli hagsmuna
launafólks, og þaö er mergurinn
málsins. Þess vegna eiga menn aö
gæta þess aö láta skipulagslegan
ágreining ekki standa í vegi fyrir því
aö fólk fái sínum málum best borg-
iö. Ég tel að ágreiningurinn um póst-
menn eigi ekki aö trufla framtíðar-
sýn á skipulag samtaka launafólks
á íslandi.”
En ef þiö getlö rifist um smámál-
In hvaö þá meö stórmálln?
„í fyrsta lagi er þetta ekki smá-
mál. Þaö er ekki smámál þegar um
er aö ræöa hvort Póstmannafélagið
og Félag íslenskra símamanna, sem
eru á meöal elstu stéttarfélaga á ís-
landi, geti starfaö áfram í samræmi
við þaö sem félagsmenn þessara
félaga óska. Þaö er náttúrulega
spurning númer eitt tvö og þrjú hvað
fólkið sjálft vill. Þaö er auðvitaö ekk-
ert smámál ef ekki á aö viröa lýö-
ræöislegan vilja innan verkalýös-
hreyfingarinnar. Þaö er stórmál.
Samþykktir ASÍ ganga þvert á þetta
og viö hér hjá BSRB höfum gagnrýnt
þær á þessum forsendum.
Þaö er ekkert svo ólíkt aö vera
opinber starfsmaður og síðan á hin-
um almenna vinnumarkaði. Menn
hafa aö vísu búiö viö ólík réttinda-
kerfi. Þessi réttindakerfi eru sífellt
að færast nær hvert ööru. Réttinda-
kerfin sundra því ekki lengur og ekki
er þaö lengur vinnuveitandinn, enda
eru þúsundir opinberra starfsmanna
innan ASÍ. Markalínurnar eru allar
orönar mjög óljósar og eru að verða
úreltar. Þess vegna tel ég brýnt aö
endurskipuleggja skipulagsform
verkalýöshreyfingarinnar þannig aö
viö hreyfum okkur í takt við breyting-
ar sem veröa á þjóðfélaginu.
Ég er bjartsýnn á aö þaö muni
takast aö efla samvinnu á milli
samtaka launafólks á íslandi og
vonandi tekst okkur aö samhæfa og
skipuleggja krafta okkar, hvort sem
þaö gerist innan einna heildarsam-
taka eöa meö öörum slætti næsta
sumar."
„Þessi ágreiningur sem er kominn
upp vegna einkavæöingar Pósts og
síma er nú í mínum huga enn eitt
dæmið um mikilvægi þess aö Al-
þýöusambandið og BSRB fari aö
huga að því hvort þau eigi samleið í
sömu samtökunum eöa aö komiö
veröi á markvissara samstarfi milli
þeirra en veriö hef-
ur,“ segir Grétar
Þorsteinsson, for-
maður ASÍ. „Mér er
hins vegar fullljóst
aö þetta er viö-
fangsefhi sem tek-
ur tíma og þarf að
vanda vel. Ef þessi
samtök sameinast einn daginn þá
eru minni líkur á ágreiningi af þess-
um toga. Því er mikilvægt aö láta a
þaö reyna hvort mögulegt er að
sameina samtökin. En ég geri mér
alveg grein fyrir því aö þaö verður
ekki hlaupið til á morgun."
En aö rífast um Pósts- og síma-
menn. Passar það inn í umræðuna
um samvinnu og samelningu?
„Þetta fyrirtæki er aö koma inn á
einkamarkaöinn og meginreglurnar
eru jú þær á vinnumarkaöi aö fyrir-
tækin sem starfa á svokölluðum al-
mennum vinnumarkaði eru á samn-
ingssviöi Alþýöusambandsins og hin
á samningssviöi opinberra starfs-
manna. Þessi ágreiningur snýst um
þetta."
Nú eru nokkur þúsund starfs-
menn innan ASÍ. Eiga þeir þá ekki
að færa sig yfir til BSRB?
„Nei, ég er nú ekki samþykkur
því, einfaldlega vegna þess aö þetta
fyrirkomulag er búiö aö vera svona f
gegnum tíöina. Hins vegar þekki ég
þessi sjónarmið. Nú hefur svo sem
ekki verið kveðiö upp úr í málinu
[Pósts- og símamannaj, en við höf-
um ekki sagt aö póstmenn allir eigi
aö koma í raöir Alþýðusambandsins
ennþá. Þó svo menn hafi veriö aö
bítast eitthvaö um þetta í fjöimiölum
þá erum viö í sameiningu aö reyna
aö komast aö niöurstööu í þessu
máli. Ég treysti því aö okkur takist
þaö.“
Bók Ólafs Jóhanns Ólafs-
sonar, Láuarður heims, hlýtur
hraklega útreið gagnrýnenda.
Kolbrún Bergþórsdóttir skaut
bókina í kaf í beinni sjónvarps-
útsendingu og gaf henni hálfa
stjörnu fyrir viðleitni. í skynd-
ingu var ákveðið að leggja í
kostnaðarsamt ferðalag til
New York til að ná sjónvarps-
viðtali við skáldið. Vöku-Helga-
fellsmenn gætu í ör-
væntingu sinni, eftir
slæma útreið síns
manns í Dagsljósi Ríkis-
sjónvarpsins, hafa grip-
ið til þess ráðs að fá birt
viðtal við gulldrenginn á
Stöð 2 og jafnvel boðist
til þess að borga fyrir
það sjálfir.
í samtali við HP þver-
tók Pétur Már Ólafsson,
útgáfustjóri Vöku-Helga-
fells, fyrir að forlagið
hefði eitthvað með þátt-
inn að gera sem sendur
verður út að afloknum
fréttum á Stöð 2 á laugardags-
kvöld. í sama streng tók Páll
Baldvin Baldvinsson, dag-
skrárstjóri Stöðvar 2, sem
sagði að gengið hefði verið frá
því að Tæknival styrkti gerð
þáttarins. Páll kvaðst ekki svo
mikið sem hafa rætt málið við
Umboðsmenn þriggja for-
setaframbjóðenda hafa óskað
eftir því við Alþingi að fá. end-
urgreiddan virðisaukaskatt
sem innheimtur var af fram-
boðunum í sumar. Erindi
þeirra er nú til umfjöllunar í
fjárlaganefnd en samkvæmt
heimildum Helgarpóstsins er
það allt að því samdóma álit í
nefndinni að ekki sé unnt að
verða við þessum óskum.
Það eru umboðsmenn Pét-
urs Kr. Hafstein, Guðrúnar
Agnarsdóttur og Ólafs Ragn-
ars Grimssonar, sem hafa far-
ið þess á leit við fjárlaganefnd
að fá virðisaukaskattinn end-
urgreiddan. Upphæðirnar sem
forstjóra Vöku- Helgafells, Ólaf
Ragnarsson. „Vaka-Helgafell
kemur ekki nálægt gerð þessa
þáttar nema sem útgefandi,"
sagði Páll.
Aðspurður um hver hefði
átti hugmyndina sagði Páli
hana að þessu sinni frá sam-
starfsaðila Stöðvar 2, Saga
Film. Því samstarfi væri meðal
annars þannig háttað að ýmist
kæmi Saga Film
með tillögur að efni
eða Stöð 2 og ef
Stöð 2 litist vel á
væri hugmyndinni
hrint í framkvæmd.
„Saga Film átti
þessa hugmynd og
okkur fannst hún
áhugaverð."
Vildu „skúbba“
Sjónvarpið
„Það sem ýtti
okkur af stað,“ segir
Jón Þór Hannes-
son, framkvæmda-
stjóri Saga Film, „var sú nei-
kvæða gagnrýni sem nýjasta
bók Ólafs Jóhanns hefur feng-
ið. í Ijósi hennar fannst okkur
spennandi að rekja úr honum
garnirnar og fá viðbrögð hans
við þessari miklu gagnrýni."
Jón Þór segir að það hafi svo
hér um ræðir eru nokkuð mis-
munandi, enda skatturinn
ákveðið hlutfall af útgjöldum í
kosningabaráttunni.
Það vekur nokkra athygli að
umboðsmenn Péturs og Guð-
rúnar telja að öll framboðin
eigi að fá sömu krónutölu. Af
framboðum þessara þriggja
aðila kostaði framboð Ólafs
Ragnars mest og ef framboð
hans fengi endurgreiddan virð-
isaukaskattinn og framboð
Péturs og Guðrúnar sömu
krónutölu væri styrkur ríkisins
til þeirra tveggja síðasttöldu
orðinn stórum meiri en virðis-
aukaskatturinn.
Hvorki Ástþór Magnússon
verið ákvörðun Sýiga Film að
senda utan þá Ásgeir Frið-
geirsson ritstjóra, til þess að
taka viðtalið, og Valdimar
Leifsson, sem hefur umsjón
með þættinum, ásamt þriðja
aðila. „Þá fannst Stöð 2 hug-
myndin um viðtal við Ólaf Jó-
hann einnig áhugaverð í ljósi
þess að frá því í sumar hefur
Sjónvarpið verið að vinna að
gerð þáttar um hann sem átti
að vera ein aðalskrautfjöðrin í
jóladagskrá þeirra. — Stöð 2
vildi bara skúbba Sjónvarpið.“
Aðalviðfangsefni þáttarins
verður með öðrum orðum við-
brögð viðskiptajöfurins við
viðbrögðum gagnrýnenda og
verður forvitnilegt að sjá hver
þau verða.
Fáir eru í vafa um að dómur
Kolbrúnar Bergþórsdóttur í
Dagsljósi Ríkissjónvarpsins
þar sem hún gaf nýjustu bók
Ólafs ekki nema hálfa stjörnu
— og það fyrir viðleitni — hafi
verið það sem gerði útslagið;
hafi ekki bara hrist upp í al-
menningi heldur líka Saga Film
og Stöð 2 og ekki síst Vöku-
Helgafelli.
Glöggir menn hafa merkt að
þetta er í fyrsta sinn frá því Ól-
afur Jóhann hóf feril sinn sem
bók frá honum vermir hvergi
né Guðrún Pétursdóttir hafa
farið fram á fyrirgreiðslu af
þessu tagi. Ástþór er að vísu
talinn hafa eytt mestu allra
frambjóðenda en hann hefur
greitt allan kostnað
og sömu sögu mun
að segja um Guðrúnu
Pétursdóttur, sem
rak ódýrustu kosn-
ingabaráttuna og dró
sig í hlé nokkru fyrir
kosningar.
Hitt er svo annað
mál að í raun mun
kosningabaráttan
hafa kostað talsvert meira fé
en gefið hefur verið upp. Þetta
stafar af því að ýmsir stórir
fyrsta sæti á bóksölulista. Enn
meiri athygli vakti svo í vik-
unni þegar bóksölulisti Morg-
unblaðsins, öflugasta blaðs
landsins, var birtur; Lávarð
heims var hvergi að finna
nema á lista yfir einstaka
flokka, þ.e. skáldverk, en þar
féll Ólafur Jóhann úr fyrsta
sæti niður í það þriðja.
Það er því ekki að ósekju
sem Kolbrún Bergþórsdóttir
ritdómari er í ár kölluð „yfir-
gagnrýnandi“ jólabókaflóðs-
ins, en auk þess að hafa gert
útslagið með Ólaf í hinum öfl-
uga ríkismiðli þykjast margir
frá viku til viku greina á met-
sölulistum af hvaða bókum
hún hrífst og hverjum ekki.
En Kolbrún er fjarri því að
stuðningsaðilar tóku að sér að
kosta ákveðna þætti, svo sem
t.d. ákveðnar auglýsingar. í
slíkum tilvikum er reikningur-
inn sendur beint til stuðnings-
aðilans og upphæðin kemur
hvergi fram í reikningum fram-
boðsins. Þetta hefur raunar
vera sú eina sem ekki er hrifin
af Lávarði heims. Pistlahöf-
undurinn Illugi Jökulsson lét
einnig stór orð falla um Ólaf og
sagði í HP að ef marka mætti
Lávarð heims væri því miður
ekki hægt annað í bili en að
draga þá ályktun að í tilfelli Ól-
afs Jóhanns væri ævintýrið úti.
Ingunni Ásdísardóttur,
gagnrýnanda Flóðgáttar Rásar
1, fannst bók Ólafs heldur ekki
spennandi og sagði í umsögn
um hana m.a. byggingu sög-
unnar fyrirsjáanlega, hún væri
óspennandi og full af endur-
tekningum og uppfyllingarefni.
Sagðist hún vonast til að ef
bók hans yrði þýdd á erlend
tungumál yrði hún endurskrif-
uð.
einnig lengi tíðkast hjá stjórn-
málaflokkum fyrir kosningar til
þings eða sveitarstjórna.
Allir forsetaframbjóðendur
lýstu því yfir að þeir myndu
birta uppgjör opinberlega.
Bein kostun einstakra liða
kosningabaráttunnar hefur
þau áhrif að niðurstöðutölur
framboðsins gefa til kynna að
varlegar hafi verið farið með
peningana en raunverulega
var. Það mætti því kannski
kalla kaldhæðni örlaganna ef
virðisaukaskatturinn fengist
endurgreiddur. Þá yrði endur-
greiðslan þeim mun lægri sem
fleiri tölum hefur verið „hag-
rætt“ á þennan hátt.
lUedanmáls
Jóhannes Felixson bakarameistari er höfundur Kökubókar Hagkaups, sem undanfarnar vikur hefur trónaö á toppi bóksölulistans
og er komin langleiöina í tíu þúsund eintök seld. Jóhannes segist hafa gengiö meö hugmynd aö þessari bók í kollinum síöustu tvö
eöa þrjú árin. Hann haföi ákveðið aö gefa bókina út sjálfur en komst aö því aö þá heföi hún þurft aö kosta yfir fimm þúsund krón-
urtil aö hún borgaði sig. Jóhannes leitaði því á náöir Hagkaups, sem tók hugmyndinni vel.
Hvaöa listamaöur hefur haft mest áhrif á þig?
Frændi minn, Gunnar Karlsson listmálari.
Hvaöa stjórnmálamaður, lifandi eöa látinn, er í mestu
uppáhaldi hjá þér?
Pétur Blöndal alþingismaöur.
Hvaöa skáldsagnapersónu vildiröu helst líkjast?
Blanda saman Rambó og Leonardo da Vinci. Hvaö kæmi út
úr því veit ég ekki, en þetta væri spennandi mixtúra.
Hvaöa persóna mannkynssögunnar vildiröu helst hafa ver-
iö?
Uppfinningamaöurinn og listamaöurinn Leonardo da Vinci.
Ef þú fengir aö lifa lífinu aftur myndiröu breyta einhverju?
Ég myndi vilja fækka nokkrum undirskriftum minum á víxl-
um og þess háttar.
Hver er merkilegasti atburöur sem þú hefur upplifaö?
Fæöing dótturinnar.
Hver er merkilegasti atburöur sem þú ætiar aö upplifa?
Fæöing hinna tveggja barnanna.
Hvaöa atburður, verk eöa manneskja hefur mótaö lífsviö-
horf þitt framar ööru?
Jón Páll Sigmarsson. Hann ól upp rétta hugsun í mér.
Ef þú ættir kost á aö breyta einu atriöi í þjóðfélaginu eða
umhverfinu, hvaö yröi fyrir valinu?
Allir þegnar landsins yröu jafnir.
Sérðu eitthvaö sem ógnar samfélaginu fremur ööru?
Einræði.
Mottó?
Aö koma fjölskyldunni úr fimmta sæti f þaö fyrsta.
Páll Baldvin Baldvins-
son: „Vaka-Helgafell
kemur ekki nálægt gerð
þáttar Stöðvar 2 nema
sem útgefandi."
Forseti og forsetaefni biðja ríkið um styrk
Kosningabarátta Ólafs Ragnars kostaði mest en fuil-
trúar Péturs og Guðrúnar vilja fá sömu krónutölu.