Helgarpósturinn - 12.12.1996, Síða 10

10
F1MMTLIDAGUR12. DESEMBER1996
HELGARPÓSTURINN
Útgefandi: Lesmál ehf.
Framkvæmdastjóri: Árni Björn Ómarsson
Ritstjóri: Páll Vilhjálmsson
Prentvinnsla: Prentsmiðjan Oddi hf.
Forysta verkalýðs-
hreyfingaiinnar dregur
dár að launafólki
Verkalýðshreyfingin líkt og ýmsar aðrar stofnanir í lýðveld-
inu þarf að endurskoða starfshætti sína og skipulag. Þegar
fréttist af líklegum viðræðum forystu stærstu verkalýðssam-
bandanna, BSRB og ASÍ, um sameiningu vöknuðu vonir um að
verkalýðshreyfingin væri komin á skrið og þess albúin að gera
sig gildandi á ný sem þjóðfélagslegt afi. En umræðan var vart
komin af stað þegar sömu aðilar fóru í hár saman út af félags-
aðild starfsmanna Pósts og síma. Alþýðusambandið telur að
eftir að Póstur og sími verður hlutafélag skuli starfsmenn þess
verða félagsmenn almennu verkalýðshreyfingarinnar. Sjónar-
mið BSRB er að starfsmenn eigi sjálfir að fá að ráða félagsað-
ildinni.
íslensk verkalýðshreyfing er veikari en nokkru sinni í lýð-
veldissögunni. Ár og dagar eru síðan hún hafði frumkvæði í
þjóðfélagsumræðunni og hafði áhrif á almenna pólitíska
stefnumótun. Almenn pólitísk umræða hefur verið verkalýðs-
hreyfingunni mótdræg og gert henni erfitt fyrir. Ekki er hægt
að sakast við verkalýðshreyfinguna fyrir það. En ábyrgð henn-
ar er mikil þegar kemur að skipulagi og starfsháttum. í stað
þess að treysta samstarf, bæði innan verkalýðssambanda og
milli þeirra, eru skipulagsmál í besta falli látin danka en í
versta falli er alið á tortryggni og afbrýði á milli aðila. Undir
þessum kringumstæðum er borin von að verkalýðshreyfingin
geti staðið undir þeim væntingum sem eðlilegt er að gera til
hennar.
Sá grunur vaknar að forysta verkalýðshreyfingarinnar sé
svo veikluð og sjálfri sér sundurþykk að engin leið sé til að
hún geti leitt endurreisnarstarfið. Reynist grunsemdirnar á
rökum reistar er illa komið fyrir samtökum launafólks. Það
verða ekki skynsamir menn og konur sem munu taka höndum
saman um að koma núverandi forystu frá heldur lukkuriddar-
ar af öllu tagi. Akurinn er plægður fyrir einstaklinga sem fara
fram með upphrópanir og skyndilausnir er hljóma sannfær-
andi andspænis deyfð og vanmætti forystunnar.
Síðasta varnarsigurinn vann verkalýðshreyfingin þegar dró
úr kröfum um að fólk fengi að velja um félagsaðild að verka-
lýðsfélagi eða að standa utan þeirra. Með því að stóru verka-
lýðssamböndin helli sér út í baráttu um það hvort starfsmenn
Pósts og síma eigi heima í aðildarfélögum BSRB eða ASÍ er
verið að opna aftur umræðuna um félagsaðild. Eða er líklegt
að launafólk sem skikkað er til að fara úr sínu gamla verka-
lýðssambandi og yfir í annað sé tilbúið til að standa vörð um
þá kröfu að launafólk skuli skipulagt í verkalýðsfélögum?
Þetta litla innra
í sömu vikunni og bók Þorsteins Gylfasonar, Að hugsa á ís-
lenzku, var tilnefnd til íslensku bókmenntaverðlaunanna birti
tímaritið The Economist þriggja síðna grein um heimspeki
tuttugustu aldar. Einber tilviljun er það ekki. Heimspeki sækir
í sig veðrið á þessum tímum alnetsins, svo merkilegt sem það
hljómar. Og það er ekki tæknileg heimspeki í anda taumlausr-
ar veraldarhyggju heldur klassíska útgáfan með rætur til
Sókratesar — ekki rugla honum saman við fyrrverandi fyrir-
liða brasilíska knattspyrnulandsliðsins — sem fyrir hálfu
þriðja árþúsundi gekk í reiðileysi um götur Aþenu og spurði
einfaldra spurninga eins og hvað er dygð?
Norskur barnakennari skrifaði bók sem náði alþjóðlegri
metsölu fyrir nokkrum árum um unglinginn Soffíu sem upp-
götvaði heimspekina á líkan hátt og Sókrates sýndi fram á, í
samræðunni við Menón, að allt nám snýst um að vekja þekk-
ingu sem býr með okkur innra. Verkefni Þorsteins er hliðstætt
nema hvað að hann er hvorki að tala við unglingsstúlku né
rrælastrák heldur þjóð.
Helgarpósturinn
Borgartúni 27, 105 Reykjavík
Sími: 552-2211 Bréfasími: 552-2311
Bein númer: Ritstjórn: 552-4666, símbréf: 552-2311,
fréttaskotið: 552-1900, tæknideild: 552-4777,
auglýsingadeild: 552-4888, símboði (augl.) 846-3332,
dreifing: 552-4999.
Netfang: hp@this.is
Áskrift kostar kr. 800 á mánuði efgreitt er með
greiðslukorti, en annars kr. 900.
gapastokka og gaprípla
Allir sem vaxið hafa upp
með systkinum eða fóst-
ursystkinum þekkja fyrirbær-
ið.
Einn úr hópnum hefur orðið
sér til skammar með siðlausu
athæfi sem allir hinir vita líka
að má ekki gera.
Brekabarnið hefur verið tek-
ið á beinið og skammað.
Oft fylgir þessu mikill grátur
og niðurlæging (fyrir þann
seka).
Þá standa öll hin helvítis
kvikindin álengdar með heilag-
an svip og hafa gleymt því
hvernig jrau sjálf Iétu í gær eða
fyrradag (nema þau muni það
einmitt en treysti því að aðrir
gleymi rétt á meðan verið er
að niðurlægja óþekktarorm
dagsins).
Óþekktarormur dagsins
stendur kannski uppi á borði
(þar sem honum hefur verið
stillt upp í lokaþætti niðurlæg-
ingarinnar til að öll hin geti nú
skoðað hann með heilögu
augnaráði góða barnsins).
Hann sýgur upp í nefið og er
kominn með taktfastan ekka
ræfildómsins. Skoðar þó helgi-
gripina sem góna á hann sak-
leysisaugum og rifjar þá
kannski upp gærdaginn eða
fyrradaginn þegar hann (eða
hún) var í hópi heilagra gón-
enda á meðan eitthvert hinna
stóð í gapastokknum.
Með þessum (eða líkum)
hætti höfum við flest lært að
þekkja hugtökin skinhelgi og
tvískinnungshátt.
Og nota þau okkur til
skammvinnrar sáluhjálpar.
Hvernig stendur á því að
þetta hefur daglega verið að
rifjast upp fyrir mér núna sein-
ustu vikurnar?
Einkanlega meðan ég hlusta
á fréttir í Ríkisútvarpinu.
Um hvað hafa þær fjallað
mestan part (fréttirnar í RÚV)?
Belgrad og aðrar borgir í
Serbíu þar sem tiltölulega frið-
söm „eggjabylting" hefur verið
í gangi til að mótmæla því að
Slobodan Milosjevits (foringi
þeirrar pólitísku Mafíu sem
öllu þykist ráða þar um slóðir)
hefur látið ógilda kosningaúr-
Þorgeir Þorgeirson
skrifar
slit sem ekki voru honum nógu
hagkvæm.
Barátta eggjafólksins hefur
öðru hvoru horft til einhvers
árangurs, þess á milli vinnur
Mafía ráðamanna stundarsigra
inn á við, en foringjarnir
standa þó enn í gapastokki al-
þjóðlegrar fréttaþjónustu.
Nú seinast í dag (sunnudag)
lét Milosjevits Hæstarétt Serb-
íu staðfesta ógildingu kosn-
ingaúrslitanna (en var áður bú-
inn að gefa það í skyn að ógild-
ingin yrði kannski ógilt). Þann-
ig notar ráðamafían hæstarétt
eins og senditík.
Ég þekki ekki forseta Hæsta-
réttar Serbíu og get því ekki
séð hann fyrir mér þar sem
hann stendur í gapastokknum
en ég sé hins vegar heilagleika-
svipinn á Haraldi Henrýssyni
þar sem hann stendur álengd-
ar (handan við hafið) og furðar
sig á þessu.
Mikil ósköp.
Hann gljáir (af sakleysi og
undrun) eins og bara glassúr-
borin kaka.
Ekki þarf vinnustaður hans
að standa í svona löguðu
stússi.
Ekki um þessa helgi.
Alla seinustu viku hefur
fréttastofa RÚV verið að furða
sig á því að Útvarp Belgrad
(serbneska Ríkisútvarpið)
skuli láta skipa fréttamönnum
sínum fyrir og þegja um mörg
hundruð þúsund eggjakastara
sem gengið hafa um götur og
torg til að andmæla stjórn-
enda mafíunni.
Svo maður nú ekki tali um
þá ósvinnu að Ioka tveim
frjálslegri útvarpsstöðvum
sem höfðu leyft sér að segja frá
þessu fjölmenni á götunum.
En útvarpsstjóri serbneska
Ríkisútvarpsins og fréttastjóri
voru í gapastokknum (ásamt
margnefndum Milosjevits og
Mafíu hans) í því máli.
„Ég þekki ekki forseta
Hæstaréttar Serbíu og
get því ekki séð hann
fyrir mér þar sem hann
stendur í gapastokknum
en ég sé hins vegar
heilagleikasvipinn á
Haraldi Henrýssyni þar
sem hann stendur
álengdar (handan við
hafið) og furðar sig á
þessu."
í hverjum einasta fréttatíma
RÚV alla liðlanga vikuna hefur
gljáð á glassúrkennda áferð
góða barnsins þegar fjallað er
um hlýðni Belgradútvarpsins
við MM (MilosjevitsMafíuna).
Eiginlega nægir manni varla
að sjá fyrir sér forkláraða
prakkaraásjónu Kára Jónas-
sonar. Maður verður að
bregða upp sjálfri ásjónu séra
Heimis (í huga sínum) til að
fullnægja líkingunni.
Og hann er með spenntar
greipar, augun horfa til himins
í bæn.
En æ, hver fær þér með
höndunum haldið, heilaga
blekking?
Þegar forkláraðri ásjónu
séra Heimis er búið að skjóta
upp í hugann morgun kvöld og
miðjan dag í heila viku gerist
eitthvað.
Mann fer að langa til að
gubba á allan heilagan tví-
skinnung.
Og þá rifjast upp leyndar-
bréf sem mér var sent afrit af
(eins og gengur) fyrir hálfu
þriðja ári. Það er frá útvarps-
stjóra (séra Heimi) til forseta
valdastofnunar, sem ég kæri
mig ekki um að nefna hér og
nú. En sú stofnun (sem ég hér
kalla bara Mafíuna til hægðar-
auka) hafði þá nýlega skrifað
fréttastofu RÚV hótunarbréf
vegna „óhagkvæmra tíðinda"
af starfsemi hennar (Mafíunn-
ar) sem byrjað var að flytja á
fréttastofu RÚV.
En síðan hefur ekki verið
minnst á þau óþægilegu mál,
hvorki í RÚV né öðrum fjöl-
miðlum (og bók sem var síðar
rituð um málið hefur varla
fengist kynnt og hvergi verið
ritdæmd).
En nefndu bréfi útvarps-
stjóra (sem dagsett er 7. mars
1994)ýýkur með þessum orð-
um: „Á síðustu misserum hefur
samstarfið milli fréttastofa
[RÚV] og „Mafíunnar" orðið
nánara og betra, sem er af hinu
góða. Óskar Ríkisútvarpið hins
sama á komandi tíma.“
Ég ítreka að valdastofnunin
sem var móttakandi bréfsins
ætti helst aldrei að stjórna
fréttastofum (ekki fremur en
þó hún héti réttu nafni Mafía).
Það væri stórháskalegt.
En þegar maður grefur upp
þetta gamla bréf og les niður-
lagið hægt og varlega þá fer
heilagur sakleysissvipurinn að
rjátlast af séra Heimi (þarna í
huga manns).
Andartak virðist hann vera
að setja upp gapastokkssvip-
inn.
En svo verður yfirbragð
hans bara eins og á blæsma
sauðkind andspænis kynbóta-
hrútnum frá Búnaðarfélagi
Efstaleitishrepps.
Undarleg blanda vonleysis
og tilhlökkunar til óskapanna.
Enda er ég ekki frá því að
séra Heimir hafi verið með
þann svip í veruleikanum líka;
alveg þangað til hann festi aug-
un aftur á Þingvallaembættinu.
Því Heimir er í rauninni
vænsti maður og fer illa í gapa-
stokk.
Frá lesendum
Önnu Dóru Antonsdóttur.
Þórleif er dulnefni einstaklings
Frá ritstjóra
• Margir höfðu samband við
blaðið til að þakka fyrir um-
fjöllunina um mál Guðjóns
Þórðarsonar, fyrrverandi
þjálfara íslandsmeistara Akra-
ness í knattspyrnu.
• Fyrirspurnir hafa borist
blaðinu um Þórieif Ólafsson
sem ritdæmir bækur í HP
ásamt Oddgeiri Eysteinssyni,
Bergljótu Davíðsdóttur og
sem kýs að koma ekki fram
undir nafni og var fallist á það
af hálfu ritstjóra.
•Kona hafði samband við rit-
stjórn og hvatti til þess að
blaðið fjallaði um þá starfsemi
sem þrífst í næturklúbbum
borgarinnar. Þar mun eitt og
annað ekki þola dagsins ljós.
• í grein í Helgarpóstinum 7.
nóvember sl. var fjallað um
viðskipti Sigfinns Sigurðsson-
ar við Húsnæðisstofnun. í
greininni var hann borinn sök-
um er hann var sýknaður af
fyrir tuttugu árum í héraðs-
dómi. Blaðið hafði ekki vitn-
eskju um þennan dóm og
hafði ásökunina eftir nafn-
greindum heimildarmanni.
Helgarpósturinn biður Sigfinn
afsökunar á þessu. Þá var
óviðurkvæmilegt að nefna í
greininni nafn manns sem er
nýlátinn og átti ekki beina að-
ild að málinu sem var til um-
fjöllunar.