Alþýðublaðið - 04.12.1970, Blaðsíða 7

sýndu að 55,4% af 2358 skráð-
um voru sveinbörn.
Fleiri svejnbörn ’en meybörn
deyja skömmu eftir fyrstu vik-
una. Dauðsföll sveinbarna vegna
sjúkdóma í lungum og heila eru
tvöfalt fleiri en meybarna, auk
þess fleiri „svæfilkafnanir".
Ekki eru rieinar skjalfestar or-
sakir fyrir þássum mun, en álit-
ið er að margar mæður álíti
að sveinbörn séu hraustari en
meybörn og 'þarfnist iþví ekki
jafn nákvaemrar aðgæzlu.
Þá vofir mun meiri banahætta
af völdum slysa yfir drengjum
en telpum þeir eru fíknari í
ævintýri og meiri líkur til að
þeir rati í líkamlega hættu. Til
15 ára aldurs látast milli tvö-
fait og þrefalt fleiri piitar en
stúlkur af slysförum og talan
hækkar í 3,5 á móti 1 eftir að
drengirnir komast á þann aldur
að þeir fara að aka bifhjólum
og bílum.
Á milii 15 og 44 ára aldursins
er einkum um þrennskonar dán
arorsakir að ræða — slysfarir,
krabbamein og hjartasjúkdóma.
Slys við störf og á ferðalögum
henda karlmenn sér í lagi,
krabbam'einið reynist báðum
kynjum hættulegt, en á ólíkum
aldri. KarLmönnum er ihættara
við krabbameini en konum á
aldrinum 15—24 ára, dánartal-
an er jöfn fra 25—34 ára, en á
aldrinum 3^5—44 ára verður
krabbameinið fleiri konum að
bana, en þá sækir meinið eink-
um í æxlunarlíffæri þeirra, leg,
eggjastokka og brjóst.
■ Hjartasjúkdómar verða fleiri
körlum en konum að fjöftjóni á
öllum aldri, en konur njóta þar
sérstakrar, líffræðilegrar vernd
ar á frjósemisaldrinum. Er svo
að sjá sem 'kvenhormónarnir
séu þeim vörn fram að tíða-
hvörfum, en þá hækkar dánar-
talan af völdum hjartasjúkdóma
hvað' þær snertir. Þetta virðist
koma heim við þá staðreynd,
að sú dánartala er hærri meðal
ungra kvenna, sem eggjastokk-
arnir hafa vérið teknir úr ein-
hverra orsaka vegna.
Tvær mikilvægar orsakir
koma til greina varðandi þenn-
an mismun dánaroi'saka af völd
um ihjartasjúkdóma, Þó látin sé
lönd og leið sú lítt. skilgreinda
„streita", sem talið er að starf
karlmanna valdi þeim, hafa
reykingar og offita ekki komizt
á skýi-slur hins. opinbera í sam
bandi við dauðsföllin. Reyking-
ar valda bæði háum blóðþrýst-
ingi, skeifugarnarsári og krabba
meini í lungum, blöðru og nýr-
um, en offita háurn blóðþrýst-
ingi, sem leiðir til hjartasjúk-
dóma.
Karlar á Englandi reylcja tvö
falt eða þrefalt fleiri sígarett-
ur en konur, flestir eta iþeir. of
mikið líkaog loks eríþað að karl
mönnum er '25% hættara við
bana en konum vegna sömu of-
þyngdar — og á því fyrírbæri
er ekki heldur nein skýring,
Hvað offitan er hættuleg má
marka af því, að dauðsföllum
fækkar hja feitu fólki; eftir að
það hefur gert gangskör að því
að megra sig.
Konur eru ekki einungis harð
gerari líkamlega, heldur virðast
þær og vera í meira jafnvægi
andlega. Það hendir iþær síður
að fremja sjálfsmorð og árið
1968 til dæmis styttu 2695 karl
menn sér aldúr en aðeins 1889
konur. Karlmenn virðást og háð
ari konum en konur karlmönn-
um — hlutfallsdánartaia ekkju-
manna innan tmLssenis frá and-
láti eiginkonunnar er 40% hærri
en kvæntra karlmanna á svip-
uðum aldri; hins vegar er það
tiitölulega sjaldgæft að ekkjur
deyi af hanmi.
Þótt konur standi þannig á
allan hátt betur að vígi, er það
ekki nóg 'heldur hafa þær og
meiri hag af framförum í lækn-
islist og lyfjagerð en karlar.
Skaðlegustu banavaldarnir hafa
verið sigraðir, kóleran, skarlat-
sóttin og bóluveikin hafa ekki
lengur nein teljandi áhrinf á
dánarhlutföllin hvonki hvað
snertir karla eða konur. En þess
ar framfarir taka og til þeirra
sjúkdóma, sem áður urðu kon-
um að bana s'érstaldega. Barns-
burður og barnsfarasótt varð
konum tíðast að bana á nítjándu
öld og áður. Nú ala flestar kon-
ur börn sín í sjúkrahúsum, þar
sem óhætt er að fuilyrða að
þær hafa ekkert að óttast; jafn
vel þótt eitthvað óvænt komi
fyrir á síðust'u stundu kann hið
þjálfaða starfslið þar ráð við
því.
I
Það virðist því staðreynd, að
kvenkynið sé sterkára kynið,
hafi alltaf verið það og verði.
Siðustu árin hefur þikleg ævi-
lengd karhnanna í rauninni
stytzt, og er það í fyrsta skipti
sem slíkt á sér stað ;í menn-
ingarþjóðfélagi á friðartímum.
Líitleg ævilengd kvenna leng-
ist hins vegar jafnt og þétt. Líf
fræðilega virðist það því ekki
neinum vafa bundið að þær
hafi síðasta orðið. —
Konstantín Pástovski
MANNSÆVl
Halldór Stefánsson þýddi
I. bindi: Bernska og skólaár
II. bindi: Fárviðri í aSsigi
III. bindi: Lýsir af degi
IV. bindi: Bjartar vonir
Úr íslenkum og erlendum umsögnum:
.. lýsing hans auðkennist af efnislegu raunsæi sam-
fara sterkum Ijóðrænum stíl sem ótvírætt er af ætt og
eðli klassískra rússneskra bókmennta.
Ólafur Jónsson (Vísir)
Engum sem íes þessa bók getur dulizt hvern mann-
kostamann höfundur hennar hefur að geyma.
Þórarinn Guðnason (Tímarit Máls og menningar)
... hæfileiki han9 til að tjá það sem hann hefur sjálfur
reynt, óheftur Ijóðrænn náttúrleiki hans fær lýsingum
hans líf og kraft, sem gerir fortíðina að nútíð og nálægð.
Klaus Rifbjerg (Politiken)
Sönn bók eftir sannan rithöfund.
Robert Graves
Hann fjallar um byltinguna og Rússland eða öllu held-
ur um byltingarmenn og Rússa. Öllum aukaatriðum er
svipt burt, þar til ekkert er eftir nema það sem er skýrt
og lifandi og óhjákvæmilegt.
The Times
VerS alls verksins ib.: kr. 1.440,00 + söiuskattur
HEIMSKRINGLA
ffcrteka fyrri skoðánir síraai- um
að umferðaröryggið veirði að
ver-a leiðarljós þeirra, er með
firamkvæmd vegamáia fiara,
bæði hvað snierti nýbyggingu
vega og viðhald eldri vega. —
Sérstaklega bendi þingið á, að
lagfæra þui'fi ýmsa hættulega
staði í þjóðvegaikerfi okikair án
tafar og þar séu ekki látin sitja
við aðvörun'armerkin ein. Lands
samband vörubifreiðarstjóra lýsi
sig reiðubúið til samvinnu við
aðra aðila í þjóðféiaginu, opin-
bera sem einkaaði la, sem stuðlað
geti að auknu umfterðairöryggi“.
Þá ályktaði þingið um þróun
verðlagsmáia og í áiyktuninni
iýsir Landssamband vörubifneiðj
arstjóra yfir m'egnri óánægju
sinni með þróun verðlaigsmála
og telur ástand þeirra nú með
öllu óyiðumandi. „Sérstakiega
átelur þingið þá ráðstöfun stjórn:
vald.a þvert. ofan í, aðvaranir
iiandssambandsins að gefa álagn-
ingu frjálsa á varahlutum al-
mlenint, sem hefur ieitt til stór-
felldrai- verðhækkunar vara-
hluta í landinu.
Þegar álagningin var gefin
frjáls var látið í það skinia, að
vara'hlutaþjónustan myndi batna
til mikilla muna vegna þættrar
aðstöðú innflytj;enda ’en reynsl-
an hefur sýnt, að þar var um
falsvonir að ræða. Hefur vara-
hlutaþjónustan ekkert batnað,
en hin hækkaða álagning lagzt
sem þungur fjárha'gsbaiggi á alla
notendur varahluta í landinu.
Fyrir því skorar níunda þing
Landssambands vörubifreiðar-
stjóra á stjómvöld landsins að
hiutast nú þegar til um.að álagn
ing á varahluti verði sett undir
hófleg verðlagsákvæði og þeim
ák'væðum vejði framfylgt með
ströngu verði:agseftirliti.'1
E'nnfremur mótmælti þingið í
ólyktun lagafrumvarpi ríkis-
stjómarinnar „um ráðstafanir
til stöðugs verðlags og latvinnu-
ÖTyggis þar sem ákvæðum ný-
gerðr'a kj r.rnsamninga um visi-
tölugreiðslur á laun væri breytt
með beinu lagaboði. —
BAZAR
Verkakvennafélagsins Framsóknar er laug-
ardaginn 5. desember kl. 3 e.h. í Alþýðuhús-
inu (gengið inn Hverfisgötumegm).
Margt ágætra muna. > ;
Komið og gerið góð kaup.
Bazarnefndin
4
FÖSTUDAGUR 4. ÐESEMBER 1970 7