Alþýðublaðið - 02.04.1971, Blaðsíða 5

I
□ Emil Jónsson, utanríkisráð-
herra, sagði í útvarpsumræðuin-
um frá Alþingi um landheigis-
málið í gærkvöldi m.a., að gneini-
legt hafi verið á undirbúni'ngs-
fundinum, sem haldinn var í
Genf dagana 1.—26. marz s.l.
Emii Jónsson
vegna fyrirhugaðrar alþjóðaráð-
stefnu á vegum Sameinuðu þjóð-
anna á árinu 1973, að vfirgnæf-
andi líkur væru fyrir því, að á
ráðsbefnunni verði hagsmunir
strandríkMns virtir.
En færi svo, að ekki fengjust
2/3 atkvæðá fyrir lausn, væri
hitt öruggt, að ráðstefman færi
út um þúfur án nokkurs sam-
komulags.
,,Ef svo skyldi fara, verður
öðstaða o'kkar enn sterkari en
nú er, því að þá mum liggja fyr-
ir, svo að efcki verði um villzt,
að málstaður otekiar imm þá
njóta meiri stuðnings á alþjóða-
vettvangi en nú er hægt að
sanna. Er það m.a. vegna þ'ess,
að margar þjóðir bíða nú m;eð
frekari aðgerðir til þess að sjá,
hváð út úr þessari ráðstefnú
kemur“, sagði ráðherrann.
Emil Jón-'Son sagði ennfnem-
ur í niðurlagi ræðu sinnar: —
„Raunhæft mat á aðstöðunni í
da'g leiðir því til þess, að höfuð-
áhlerzlu ber að leggja á, að vanda
mál okkar verði leyst í þeim
lokaáfanga í stairfi Sameinuðu
þjóðanna, sem nú er hafinn. Hitt
vsrður svo jafnan að hafa í
huga, að ef aðstæðuir breytaist
vei-ulega á ístandsmiðum á
næstu misserum að því er varð-
ar sókn á miðin og ástand fiski-
otofna þar, geti reynzt nauðsyn-
legt að gera ráðstafanir þegar í
stað, jafnvel fyrir ráðstefnuna
1973, Þau mál verður að hafa í
stöðugri athugun.
Heildarstefnan í laindhelgis-
málinu verður því að vera tví-
þætt. Annars vegar verður að
óbreyttum aðstæðum að leggja
allt kapp á að færa mál'Stað Íí-
i lands fnam til sigurs á ráðstefn-
! unni 1973 og hirns v'egar að stöð-
i ugt sé haít í huga að grípa verði
til ráðstafana fyrr, ef aðstæð-
ur á íslandsmiðum kr’efjast þess.
Starf Sameinuðu þjóðana varð
andi réttarreglur á hafinu var
h'aifið fyrir forgöngu ísle.ndinga
fyrir tveiim áir'atugum. MfkiR
áraimgur náðist með Genfarráð-
stefnunni 1958 og 1960 og nú er
lo'kaisprettui’inn hafinn. Horf-
urnar eru þannig, að á ráðstefn-
u.nni munum við bafa allt að
vinna og engu aö tapa“.
Emil Jónsson benti á í ræðu
sinn.i að ríkisstjórnin hefði stefnt
að því að ná allsherjarsamkomu-
lagi hér h'eima í landh.eilgiemál-
inu, þó að það hafi etaki tekizt.
Sagði hann, að það væri augljóst
mál, hversu aðstaða íslendinga í
málinu yi’ði styrkari, ef þjóðin
Framh. á bls. 4
EMIL JONSSON
UU LANDHELGINA:
□ í ræðu sinni í útvarpsumræð-
unium um landhelgismálið í gær-
kvöldi saig'ði Eg'gert G. Þorsteins
£. 11, ^ivairíitv.eigsmt'fíará'ðihleiriPa,;
m.a.: Við Ístendingar deilum.
ekki urn markimáð í landhslgis-
miálinu, he'ldur um leiðir. Við
megum ekki láta deilur um leið
ír vorða til að spilla fyrir mark-
Vis;,ri sókn oMtar. Því er það
i’Ciunarsaga, að stj órnaranidstað-
an S'kuli hafa freistazt til þes/s að
nota þetta sa'meiginte'ga hags-
irm'namál íslendinga allra sér til
ímyndaðist framdráttur i vænt-
anl'gum alþingisko;;ningum“.
I ræðu Eiggerts G. Þorsteins-
sor ar, sjávairútvegsmálaráSherx'a,
kcm fram, að sam'kvæmt n.iður-
stcðum þieim, er í dag liggja fyr-
ir um ástand fiskistofnanna við
jc’rind, veirði e’kki talið, að rnú
sé um ofveiði að ræða á aðal-
Etofnunum, þorski og ýsd. Þorsk-
stofninn við ísland sé efcki talinin,
í yfirvofandi hættu í dag, nama
aðstæður á íslandsmiðum breyt-
i'öt verulega. Sókin erlendra veiði
skipa hafi fairið minkandi undan-
farið og hlutdeild íslendinga í
hieildarveiðinni á íslandsmiðum
hafi aukizt.
Ráðhsrrann saigði: „Einhliða
útfæviiila lanidhelginniar í dag,
myndu ertendar þjóðir virða að
vettugi og Rretar og Þjóðverjar
my.ndu stefna málinu fyrir Al-
þjóðadómstölinn í Haag. Talið
er öruggt, að dómur myndi ekki
í'alla í málinu fyrr en eftir lok
Gic.rfErráðstefnuninar 1973. Þess-
ar aögerðir myndu því ekki flýta
niðurstöðu málsins eða tryggja
okkur réttinn nokkuð fyrr enn
ella.
Vafalaust er, að slíkar einhliðla
aðgerðir myndu lítil áhrif hafa
á alþjóðlega þróun. og myndu
því varla bæta stöðu okkaT á
baif réttarr'áðst'efnun n i í Genf
Eggert G. Þorsteinsson
1973 að því lesyti. ísteindingar
hafa þcgar lýst yfir yfirráðum
Framh. á bís. 4.
EGGERT G. ÞORSTEINSSON:
Birgir Finnsson, o/jbm.:
SKYR OG 0J0
Birgir Finns
son, áiþingis-
Jnaöur. Jauk
ræð.u sinn,
í útvarpsum
ræííunrni í
g-mrkvötdi um
la'Kjlielgismái
ið með þess-
um orðum: „Málstaður okkar
í landhelgismálinu mun sigra,
þrátt fyrir andstöðu stórveld-
anna í austri og vestri og það
er aðalatriöið.o
Biirrgir Finnssyni, fónu'st orð
m. a. á þessa leið í ræðu sinni:
„Landhelgismálið ier 'hvort
tv.eggja í senn innanríkis- og
miilliríkjamiál og tfylgir því
miestur vandi, er tekur til hins
síffara. Þess vegna er þjóð-
areining um aðgerðir okkar
mikDvægari en fteist annað.
Þetta vita forsprakkar stjórnar
andstöðuflokkanna jafnvel og
aðrir, en iþeir iliafa að þessu
sinni lcosið að setja iflokk-'hags-
muni ofar þjóðarhagsimunum,
og er það ekki í fyrsta skipti.
Skýring á þessfJ atferli blas-
ir við. Kosningar erú franumd
an og nú á að beita því agni
fyrir 'háftvi rta fcjósend]ur í
kciSiningitnuim til Alþingis 13.
júní n.k., að þjóðinni verði
færð 50 mílna landhelgi og
100 mílna m:"’gunar!ögsaga á
siMúrfati frá cg með 1. sept.
næata ár .
Það á svo fnmkvæmt. kenn-
irigiuffla -Ótefl?, Jóihamniesfonar,
lagáprófsssors, cg félaffa hans
að viera otekar mei-iti styrkur á
alþjóðS'ráðstirifríUnni árið 1973
um rétbarneglur á hafinu, að
af ckfcar sé. aUt saiman
búið og gert, og að í raun og
veru 'böíi'jim við ekikeirt freka-r
liim að. taiii'a yið aðrar þjóðir
varffandi þ&ssi efni.
Gietrr það verið, að sfi próf-
■essor O’afur Jóhanriiss- on. sem
í’.'kt lætur frá sér fara, sé
kcnnari í ®l!þjóðarétti við Hfi-
skrla íslands?
Jafnframt lcgg.ia Prófessor
' Ólafur og fclagar lians áiherzlu
á að réttlæta sj'áilfa sig i til-
lcgugerð sinni og taka bá upp
-þinti þráð, söm þeir spunnu
árið 1961.
Það ái’ vif'.irkennfl.’i Bretar
12 m'ktvnar efti.r '’.rngviimar
cg li'arStr c! 'ilur og ane'stu
átck, ssm íslendingar hafa
nckkru sdnni lent í við aðra
þjóð. Það ár var grunnlínu-
slöffam brcytt og landhelgin
aukin um rúmVeiga 5.000 fer-
kílómetra. Voru bau svæði.
serni aukningin tók til, aðal-
hrygningairsvæði nytjafi'ska við
ísl'and og miki'ÍGverðiar ung-
fiskastöffvar.
Það ár var Breii.lm og fl'eiri
þjóð-tiim tilkynnt. að áfram yrði
unnið að útfærsiu iandhelg-
innar við ísland a grundvelli
samþykktar A.lþingia frá'5. rnaí
1959. Verði frekari útfærsla
tilkyn.nt með sex ntiánaða fyr-
irvara og ríki ágreiningur um
rfiðútafa-nir okkaúr. skvii'ý þær
bcrnar undir a’þjóðadómsiól-
inn.
Það ár var stjórnarandstað-
an ófyrirleitnai'i í áróð'ri sín-
um en oftast áður eða síðar.
Síffiur Tímans og Þjóðviljans'
voru svartar af svika- og land-
ráffabrigzluim. M. a. stóðu
í Tímanr.lm þessi orð: — „Svik-
ul ihaldastjórn hefur kropið'
erlendu ofbeQdi og fallizt á1
smánarsamning, seim stofnar'
• ti-* tjóns og tiættu og niðurlæg'
ir þjóðiina í auguim heimsi,ns.“:i
Samningurinn við Breta átti’
í einu og öllu að vera hald-1
l'aús. Veiðileyfin á svæðinu'
milli sex og tólf rnílna yrðu1
fra’miiengd o. s, frv. o. s. frv.’
En hættutegast af 'öFlt' átti
þ?.ð ákvæði að vera, að íslend-
ingar skýldu lýsa því yfir, að:
í gerðum sínum framvegis'
mt'ndu þeir taka noíkkurt til-
lit tii anriárra og að þeir væru
i'eiðiuhúnir til þess að láta
dcmstól ••si’íieiia úr ágreiningi„
scm rísa kynni.
Þessi atriði eru enn í diag)
rrc'-ti þymir í aMgum lagapró-
fasscrsins o.g félaga hans eins
og fram ko.m í ræffu Björns
Jóna;ionar hér áffari. Þessi a’t-,
•riffi á seimsé að ógilda. Það er'
fvrsti tö'hiliður og þ-/ngamiðja(
i hings'álykiuiniarti'llögiu þeirra.
féjoaa Þ- '■'rd<; taka þeir uipp’
þráðinn frá 1961, þótt reynsl-
an hsfj sýnt og san-nnff. aff allt*
þeirra, tal þfi ýoru blekkingar
cg miarki’ieysur.
Sérstsk’rga er þetta áber-
andi að því er .•v'-rtir tega-
nrcf'iísor Ólaf Jóhanneslston.
Hann sagði eftirfarandi orff’
þann 14. ncv'emibe'r 1930 í Efrir
deiid, þegar landihelgisir. áiin
vora þa-r til úmræffiu: — „Ésr
vcrð aff'-segja. og vil íáta þaff';
knma fraim í samibaindi við
þictt-a, að ég tél raunar eina
veiklisi'kaimmrikið í máilstað okk:-
ar v?ira þaff. ef rétt er hermt,
»3 v'5 höífum noiiað aff teggáá'i
þe'f j m*r' til ún-Þ("!?nar hjá'
al'þióffadómi“. —- Síffar í sömu-
ræffu saigði prófeirror Ólafur*
r þau ot-ð. sem
hæsj-v. fO'r"?ætihnáðtefna vit-n---
aði 1 rl áffan um það, að smá-:
.þjc.ð ei'gi.sér e'kki annars stað-
ar frckýip skióls að vænla en,
h'j.á alþióðiasamtökuim og al-
þjóðastofnunum.
Framh. á bls. 4.

FÍpSTUDAGUF^ 2. APRÍL 1971 &.