Alþýðublaðið - 03.06.1971, Blaðsíða 5

. *.. .... J»s . •- I
Fimmtudagur 3. júní 1971 5
Bls. 11:
„ÞaS liggur einnig fyrir, að
Bandaríkin og- Sovétríkin hafa
sameiginlega hafið mikinn áróð
ur fyrir því, að fá samþykkta
tiUögu á ráðstefnunni um að
ekkert ríki megi hafa stærri
landhelgi en 12 sjómílur.“
Það liggur einnig fyri(r, að
stórvs'ldin eru í miklum minni-
hluta og þróunarlöndin flast
íallast alls ekki á s-koðanir stór
vildanna í landhelgismiálum í
víðasta skilningi orðsins. Alla
vsga eru engar líkur til, að
ftcirvialdin hafi 2/3 mleirihluta
bak við sig. Ákvörðunin á síð-
a ta allsharjarþingi um ráð-
ít'ifnu um réttarreglur á hafinu
á breiðum grundvelli er til vitn-
is um hið gágnstæða. Þá ein-
angruðust Sovétríkin algerlieiga
w, upphial'léigar tillögur Banda-
ríkjamanna í fyrstu nefnd alls-
hhrjarþingsiins s.l. haust um
h-önga ráðstefnu 1972 Og 1973
tií að ákvarða víðáttu landhalgi
áttu litlu sem engu fýlgi að
fagna.
í öílum málatilbúnaði að
■þriðju þjóðrétta rr áffstefn un n i,
i' "n hófst fyrir alvöru þegair á
r'lsherjarþinginu 1969, er á-
kveðið var að sendk fyrirspurn
til allra aðila Sameiinuðti þjóð-
anna um það, hvort æskiiegt
vxiri að kveðja samian ráð-
ftrfnu, og þá á hvaða grund-
v ili, hefur risaveldunum tveim
ur, Bandaríkjunum og Sovét-
rikjunum, mist'ekizt algarlega
að koma í veg fyrir, að öll mál-
in varðandi hafið í heild væru
ornuð aítur, þrátt fyrir Genf-
an amningana frá 1958.
Verkefni ráðsttefnunnar 1973
e u talin upp í löngu máli í 2.
rrgr. meginmáls ályktunar alls-
herjarþingsins og er engum þesa
ara víerkefna veilttur forgangur,
n é heldur er miedri ó'herzlu lögð
á eitt þeirra fram yfir önnur,
enda scgir í 4. mgr. inngangs-
oi-ða ályktunarinnar, að alls-
h c, jarþingið „gnri séir grein fyr
ií' því, að vandamál þau, er
hnfið va-rða eru nátengd og að
um þau verður að fjalla sem
heild“.
Bls. 11;
„Sagt hefir verið, að tillaga
okkar miðaði að því, að „espa
aðrar þjóðir gegn okkur“ og' að
Ijóst sé að við viljum beita
,,?iðlausum vinnubrögðum“,
með einhliða útfærslu áður en
LANDHELGISPÉSI LÚÐVÍKS JÓSEFSSONAR í LJÓSI STAÐREYNDti
alþjóðaráðstefnan verði liald-
in.“
t útvarpsumræðum á Alþingi
h'iin 1. apríl s.l. fórust utan-
rí kisr'áðhierra m.a. orð á þasisa
leiö: „Ein hvað ber þá á milli?
(s'.jc'rnair og stjórnarandstöðu-
ílckkanna). Ég tei mig mega
siS'gja, -að efnislega, um það
hv.iðá kröfur beri að g&ra, b&ri
ekkei't á milli. Það ssm á milli
bei er hvaða aðferð skuli höfð,
við framkvæmdina. Ríkisstjórn
in teiuir að leita bieri samkomu-
lagvtil hins ýtrasta, en stjó-rn-
arandstaðan vill ákveða nú þeg-
ar og einhliða hver fiskveiði-
takmörkin skuli vera, og að
samningum við Breitland og
Þýzkaland skuii sagt upp nú
þegar og ekkert leitað eftir sam
komulagi við einn eða neirrn.
Ríkisstj'Cirnin telur þ&tta ■ sið-
lausa æfinitýrapólilík í milli-
rí’kj aviði ikiptum að boða fyrct
til alþjóðaráðsteifnu til að leita
e.ftir f'amkomiulagi um málið, en
áikweðia síðan einhliða og án
þess að ræða við neinn, hvem'-
ig málið s'kuli leyst. Ætli hinum
erlendu viðs'emjlanduim ofckar
þyki ekki skrýtið að vera kall-
aðiir á aiþjóðaráðstefnu til að
taka ákvö'i'ðun um hilut, sem
einn af siamningsaðilunum er
búinn að taka ákvörðun um
hvennig ley.'tur skuli áður en
farið er að tala saman.
. . . Ég niefni þetta aðeims til
að benda á, að það geta orðið
ýms ljón á veginum ef við för-
um ekki fram með gát, og egn-
um aðrar þjóðir upp á móti okk
ur með hvatvíslegum að'g&i'ð-
um, ssm teknar eru í fljótræði
og án þess að gera okkur grein
fyrir afleiðingunum. Ég er ekki
að hvetja til undanlátssemi. —
Þvert á móti. Heldur hinu að
fara aðieins fram með varkárni
og skynsemi og gripa ekki til
fljótfærnislegra örþrifaráða,
'S&m við þurfum ekki að grípa
til, og sem annað hvort virðast
sprottin af því, að memn gera
sér ekki grein fyrir alvöru máls
ins, eða af því að þeim mönn-
um, s&m þær leiðir vilja valja
uér, er ó-árt um þó að skerist í
odda milli íslands og þessara
nábúa.“
Bls. 12:
„Nú er talið að 84 þjóðir
hafi þegar tekið sér 12 mílna
landhelgi eða meira og allar
með einhliða ákvörðun.“
I
Það liggur raunar í hlutarins
eðli, að útfærsla er einhliða
gerningur, Flestar þjóðir, sem
nú hafa 12 mílna landhelgi eða
3. HLUTI
fi&kv'eiðilögjögu hafa lýst yfir
henni eftir Genfarráðstefnuna
1960, . þegar aðeins einu at-
kvæði munaði, að 2/3 meiri-
hluti fengist fyrir að sex plús
sex reglan með 10 ára um-
þóttun'artíma fengist samþykkt.
Þó að um einhliða gerning sé
að ræða, þá er það. líka öllum.
jaínljóst, einsog Ólafur Jóhann
esson, lagaprófeijor, ssgir á
bls. 43 í bók sinni „Stjónnskip-
un íslands“, að „landhelgi al-
mennt er fynst og fremst við-
fangse-fni þjóðaréttár.“ í þessu
sambandi er líka oft vitnað til
orða alþjóðadómstólsins í Haag,
í dómsúrskurðinum í deilu Norð
mahna og Br'eta á þá leið, að
alþjóðlegar hliðar séu alltaí á
því máli að afmarka lögsögu á
sjó, eða eiins og ségir orðrétt í
ísfenzkri þýðingu, sem til er
'af dómsúrskurðinum: „Afmörk
un sjávarsvæða hefur alltaf al-
þjóðiégt horf, hún getur ekki
eingöngu oltið á vilja strand-
ríkisins, svo sem hann birtist í
inna'nlandslöggjöf . ‘ þess. Þótt
framkvæmd af mörku nar i nn ar
sé að vísu óhják'væmilega ein-
hliða gerningur, þar sem strand
ríkið eitt er bært til að fram-
'kvæma hana, lýtur gildi afmörk
unarinnar gegnt öðrum ríkjum
alþjóðalögum.“
Bls. 12;
„Á s.l. ári lýsti Kanada yfir
100 mílna mengrunarlögsögu og
mjög mikilli stækkun á and-
helgissvæði sínu, með einhliða
yfirlýsingu".
Þegar Kanadamenn færðu út
landhelgina í fýrra í 12 mílúr,
stóðu þeir jafnfraimt í samning-
um við 7 Evrópuþjóðir (Breta,
Norðmenn, Dani, Frakfca, Portú
galsmenn, Spánvsrja og ítali),
sem leyft hafði verið að stunda
vsiðar áfram á gömlum. fi-ski-
miðum þeirra á 3—12 mílna
beltinu frá nýjum grunnlínum,
sem settar voru 1967. Þessir
samningar standa eiin yfir,' en
áður hafði verið gengið frá-sam
komulagi við Bandaríkjamenn
um gagnkvæm fiskveiðiréttindi
inn.an línu. Einnig var því lýst
yfir, að gömul samningsbundin
réttindi Bandarikjamanna og
Frakka yrðu virt. Kanad!am!enn
hafa líka gert samninga við
Sovétmenn um fiskvteiðar
þeirra úti fyrir vesturströnd-
inni.
Bls. 12:
„Nú fyrir skemmstu lýstí
ríkisstjórn Brasilíu yfir 20ö
niílna landhelgi, með einh.iða
tilkynningu.“
Með reglu’gerð þessari er út-
lendingum heimiluð veiði á
'Svæði'nu 100—200 mílur gegn
greiðslu skrásetningargjalda og
möguleikar eru jafnframit á
Weiðileyfi kinan 100 mílna. í
lok heglugerðarinnar segir í
20. greininni, að breyta megi
ákvæðum hennar með milli-
ríkjasamningum B'rasilíu-
manna um fiskveiðar.
i
Bls. 12:
„Alþjóðalög um víðáttu lanð
helgi eru ekki til og banna því
ekkert í þeim efnUm.“
Alþjóðsilög leyfa -heldur ekk-
ert í þeim efmim. Þeir, sem
mæla eegn víðari landhielgi visa
löngum í undirstöðuT'^glur
þjóðaróttarini’ um frelsi hafsins.
Sc.mræmdar neglur um víðáttu
landhelgi ei-u ekki til og það er
þess vegna, sem haldnar hafa
verið tvær alþjóðaráðstiefnUr og
boðað Hiefúr verið til þe rrar
þriðju um réttarreglur á ha iinu.
BIs. 13:
„50 mílna Iandhelgi, afn-
hreiff allt i kringUm landið næt
yfir svo til allt hið óumdeilan-
Fraimh. á hls. 10