Alþýðublaðið - 21.05.1978, Blaðsíða 4

4
Sunnudagur 21. maí 1978
Fró
útlondum
Nær því í viku hverri
berast okkur fréttir af á-
tökum hinna ýmsu hópa og
flokka á Bretlandseyjum.
Æ oftar heyrist minnzt á
hinn hægrisinnaða stjórn-
málaflokk National Front
eða flokk þjóðernissinna
og áköfustu andstæðinga
þeirra þ.e. ýmis flokksbrot
til „vinstri". Sagt er að á-
tök þessi eigi uppruna að
leita í svokölluðu kynþátt-
vandamáli er gerist nú æ
meira á Bretlandseyjum.
Á umliðnum áratugum
hefur nefninnilega flutzt
til eyjanna fjöldi blakkra
þegna brezka samveldis-
ins/ af öðrum en evrópsk-
um uppruna.
I grein þeirri er hér fylg-
ir er fjallað nokkuð um
þessi mál og þá helzt með
tilliti til nýafstaðinna
aukakosninga í kjördæm-
inu Lambeth í Lundúnum,
en þar er búsettur fjöldi
innflytjenda af afrískum
og asískum uppruna.
Bretlandseyjar, um þær eyjar
má nú segja að byggðar séu þær
mörgum kynþáttum. Þar eru
menn blakkir, og þeir blökku eru
ekki einungis þangað komnir til
stuttrar viðdvalar heldur til þess
að setjast þar að til frambúðar.
„Hvað sem frú Thatcher kann
Sllkt er umhverfi Ibúanna I Brixtonhverfi Lambethkjördæmi f Lundúnaborg. Hverfi þessu hefur fbúun-
um, flestir þeirra eru af amerlskum eöa asiskum uppruna, heppnazt aö gera aö mannabústaö. Og þaö
aö mestu á eigin spýtur án nokkurrar umtalsverörar hjálpar frá hendi stjórnvalda.
AF KYNMTTAATOKUM
Á BRETLANDSEYJUM
að segja erum viö svartir ekki
undirrót vandamála hér i landi.
Astæðu vandamála af þvi tagi
sem nefnd eru kynþáttavandamál
má rekja til þeirra er gefa vilja
kynþáttastefnu svigrúm...”
Svo mæltist Trevor Philips, 24
ára gömlum tæknifræðingi,
blökkum Lundúnabúa, þá er
hann tók til máls fyrsta sinni sem
kjörinn formaður brezkra há-
skólanema, er munu 800.000 að
tölu. Philips er ættaður frá Guy-
anna, þ.e. norö-austur hluta S.-
Ameriku. En foreldrar hans
fluttust til Lundúna á 6. áratugn-
um.
Sigraði með
yfirburðum
Phillips er sá fyrsti i röð leið-
toga sambands háskólanema á
Bretlandseyjum sem ekki er af
evrópskum uppruna. Hann segist
sjálfur vera lýðræðislega þenkj-
andi sósialisti og bar hann mikiö
sigurorð af helzta mótframbjóð-
enda sinum. þ.e. frambjóðenda
alþjóðlegra marxista. Segja má
að kjör Phillips sé það lóð er há-
skólanemar gátu hvað þyngst
lagt ámetaskáiarumræðna þeirra
er gerast nú æ háværari og jafn-
framt grófari varðandi kynþætti
þá er nú byggja eyjarnar.
Þann 20. april s.l. fóru fram
aukakosningar i kjördæminu
Lambeth i Lundúnum til kjör-
dæmis þessa telst m.a. Brixton-
hverfið er oft hefur verið kallað
Harlem Lundúna. Brixton er einn
hinna niöurniddu borgarhluta i
miðborg Lundúna. En þó má það
þakka fólki þvi frá Vestur-Indium
„Viö þörfnumst engra kvóta eöa takmarkana á innflutning hinna
misiitu þegna samveldisins.” Þessi eru orö Meriyn Rees innanrfk-
isráöherra „fjöiþjóöarikisins” Bretlandseyja. En hugmyndir I-
haldsmanna brezkra eru nokkuö á annan veg. t byrjun april s.l.
iögöu þeir fram á þinginu I Lundúnum tillögu varöandi takmarkanir
á innflutningi fólks til eyjanna. Ný efnisgrein undir stjórn ihalds-
manna myndi komiö á ákveönum kvótum varöandi innflytjendur.
Akvaröanir um búsetu ættingja þeirra innflytjenda er þegar hafa
setzt aö hertar. Samtimis þvi aö stuöningur væri veittur þeim inn-
fiytjendum er snúa vildu til heimalands sins á nýjan leik. Um
nokkra nauöungarflutninga yröi þó ekki aö ræöa.
er þar býr nú aö tekizt hefur að
forða borgarhlutanum frá þvi að
verða hreint fátækrahverfi að
bandariskri fyrirmynd. Þess I
stað hefur hverfið nú öðlazt nýtt
lif og nýjan þjóðfélagsanda.
1 Lambeth-kjördæmi með borg-
arhlutanum Brixton eru nú uþb.
25% ibúa af öðrum uppruna en
evrópskum. En það er hæsta hlut-
fall innfluttra úr öðrum heimsálf-
uin i nokkru brezku kjördæmi.
Brixton vinsælt
meðal róttækra
Það þykir nú mjög vinsælt með-
al róttækra af evrópskum upp-
runa að setjast að I Brixton.
Ahugi róttæklinganna er ekki
hvað sizt kominn undir þeirri á-
kvörðun Ibúa Brixton að sýna
hverjir öðrum samstöðu. Þessa
ákvörðun hafa Brixtonbúar m.a.
tekið með tilliti til þeirrar staö-
reyndar að ekki munu vera svo
ýkja margir er vilja rétta þeim
hjálparhönd og búsettir eru utan
hverfisins. Það er þvi niðurstaða
fólksins i Brixton að það verði eft-
ir beztu getu að hjálpa sér sjálft.
Að vissu leyti má þó segja að
borgarráðsmenn Lundúnaborgar
hafi i grófum dráttum lagt
nokkuö af mörkum ibúum Brix-
ton til handa. Neðan jarðarbraut-
arstöð hefur verið byggð auk þess
sem nokkur umferðarmerki hafa
verið sett upp svo umferðin gegn-
um hverfið sé greiðari.
Það eru ekki meira en tæp tvö
ár siðan að hætta var á að Brix-
tonhverfið yrði eitt óróahverfa
Lundúnarborgar. Hörð átök áttu
sér stað milli ungmenna og lög-
reglumanna. Geta má þess að
hvert og eitt ungmenni var þó
ekki niðji innflytjenda eða inn-
flytjandi sjálft. Atök þessi voru
undirrót sem afleiðing kreppu i
samskiptum ibúa Bristonhverfis
og löggæzlumanna. En þá var það
sem gripið var til þess ráðs af
hálfu yfirvalda að stuðla að bætt-
ari samskiptum lögreglu og Brix-
tonbúa. Svo er sagt, að i dag sé
kynþáttadeila eða átök tengd
henni ekki lengur i brennipunkti
og friður riki i samskiptum lög-
gæzlumannna og búsettra i Brix-
ton.
Atvinnuleysi
Ef til vill er höfuöorsökin fyrir
fjölda unglingaafbrota þeim er
viðgengst f Lundúnarhverfinu
Brixton hið háa atvinnuleysis-
hlutfall meðal ungs fólks. Sam-
timis þvi sem tiðni unglingaaf-
brota er hvað hæst á Bretlandi i
Brixton eru um 25% unglinga at-
vinnulausir. En yfirleitt er pró-
sentufjöldi atvinnulausra ungl-
inga i Lundúnum 12—13. Að sjálf-
sögðu eru það helzt blámenn er i
erfiðleikum eiga hvaö atvinnu
snertir. Svo kallaðir veskjaþrifar
(þ.e. þeir þrifa veski úr höndum
fólks) eru ofarlega á lista yfir af-
brotamenn sem og bilaþjófar. En
meiru en svo hafa Brixtonbúar
þeir flykkjast á vörumarkaði
hverfisins ekki yfir að kvarta
a.m.k. ekki hvað afbrotum við-
kemur.
Skipulögð glæpastarfsemi hef-
ur ekki náð fótfestu i Brixton eins
og t.d. i borgarhverfinu East-
End. I Brixton er þess i stað talað
um skyndiafbrot framin án undir-
búnings eöa skipulagningar. Það
er og álit manna að undir rólegu
yfirborði borgarhverfisins leynist
ekki nokkrar stærri móthverfur.
Það álit fá menn óneitanlega á
hverfinu fylgist þeir með kosn-
ingabaráttu þeirri er þar fer
fram, svosem einn dag. Þó ber að
taka þaðfram að siðustu aðgerðir
rikisstjórnar Verkamannaflokks-
ins gefa heldur ekki tilefni til ó-
róa.
Stigvélaþramm
Það þótti þjóna mikilvægum til-
gangi að kosningar i Lambeth-
kjördæmi yrðu haldnar fyrir þann
24. aprfl s.l en þann dag rann út
timabundið bann er verið hefur i
gildi gegn marseringum. Var þá
m.a. þjóðernissinnum þ.e.
National Front bannað að ganga
fylktu liði um götur og stræti á
stigvélum sinum. Þjóðernissinar
(National Front) höfðu þvi ekki
tækifæri til þess i kosningabarátt-
unni að beita þvi helzta áróðurs-
tæki sinu, stigvélaþramminu.
Þó merkilegt megi virðast
njóta öfgaflokkar til vinstri eigi
fremur fylgis meðal Ibúa I kjör-
dæminu en þjóðernissinar með
sina kynþáttstefnu. Báðir hafa
Sósialiski verkamannaflokkurinn
og Sósialiski einingarflokkurinn
boðið fram blakka eða þá er ekki
eru af evrópskum uppruna. Þó
hyggja frambjóðendur flokka
þessara ekki á mjög svo öfluga
kosningabaráttu. Fjöldi ibúa
Brixton-hverfisins mun ekki hafa
i huga að greiða atkvæði sitt i
kosningunum einhverjum sér-
stökum kynþætti, þvi fylkja þeir
sér undir merki Verkamanna-
flokksins eða þá Frjálslyndra. 1-
haldsflokkurinn (eða Sjálfstæðis-
flokkur) á sér ekki mikla vonir
bundnar kjósendum i Lambeth-
kjördæmi. Og eigi ku vonir þeirra
hafa glæðzt þá er frú Thatcher
forystumaður þeirra afhjúpaði
tilfinningar sinar i garð annarra
þeirra kynþátta en þess hvita er
eyjarnar byggja.
Möguleikar ihalds-
flokksins.
Hefðu möguleikar Ihalds-
flokksins verið meiri ef frú
Tatcher hefði ekki borið tilfinn-
ingarsinar gagnvart þeim blökku
svo á torg? Að áliti strætisvagns-
stjóra eins ættuðum frá Vestur-
Indium heföu möguleikar
Thatchers og fylgdarliðs kannski
orðið meiri i Lambeth-kjördæmi.
Þó má sjá að þegar vagnstjórinn
gefur yfirlýsingu þessa hvar
glettnisglampa bregður fyrir i
dökkum augum hans.
Það var einmitt um það bil sem
aukakosningarnar i Lameth
skyldu haldnar að Verkamanna-
og Ihaldsflokkurinn þ.e. rikis-
stjórnin og stjórnarandstaðan
birtu hugleiðingar sinar þær er
varða innflytjendur. Opinberlega
er notazt við orðið innflytjandi og
er þá talað um „málefni innflytj-
enda” en i munni almennings og
að visu bregður frú Thatcher
einnig fyrir sig þvi orði, er ein-
faldlega talað um „kynþáttamál-
ið” eða „málefni kýnþáttanna”.
Þá er rætt er um málefni inn-
flytjenda koma nokkuð við sögu
tölur og talnadæmi. En þingnefnd
sú er fyrir ekki ýkja löngu siðan
lagði fram, samhljóða, tillögu
þess efnis að innfl. samveldis-
þegna til Bretlandseyja yrði
takmarkaður hefur ekki hlotið á-
heyrn rikisstjórnar Verkamanna-
flokksins. Rikisstjórnin er þvi al-
gjörlega andstæð að nokkrir kvót-
ar verði settir á tilkomu samveld-
isþegna til eyjanna hvort sem
þeir eru ljósir yfirlitum eöa dökk-
ir.
Fleiri Ameríkumenn
fara en koma.
„Við þörfnumst engra kvóta
eða takmarkana hvað varðar
innflutning manna af öðrum en
evrópskum uppruna” er orð inn-
anrikisráðherra Breta Merlyn
Rees. Samkvæmt upplýsingum
Rees fækkar blökkum innflytj-
endum óðum, á siðasta ári fækk-
aði þeim um fjórðung. Að áliti
hægrisinna ber þó nauðsyn til að
hafa skipulag þ.e. takmörkun á
innflutningnum. En slik takmörk-
un myndi nær eingöngu viðkoma
fólki ættuðu frá Asiu. Enda er það
álit þeirra Amerikumanna komn-
um frá Vestur-Indium er i Brix-
ton-hverfinu búa að spurningin
varðandi takmörkun á búsetu
innflytjenda á Bretlandseyjum sé
þeim með öllu óviðkomandi. Er
það reyndar engin furða með til-
liti til þeirrar staðreyndar að
fleiri Amerikumenn flytja frá
Bretlandseyjum en þangað koma
til þess að setjast að.
Það er álit manna búsettra i
hverfinu Brixton Lambeth-kjör-
dæmi að það er skipti þá mestu
máli nú sem stendur sé ekki tölur
yfir innflutta. Heldur beinist á-
huginn fremur að þvi hvaö sé nú
hverfi þeirra fyrir beztu. Hvað sé
hægt að gera fyrir þá atvinnu-
lausu, fyrir börnin, unglingana.
Hver sé lausn húsnæðisvanda-
mála þeirra og skólamála.
„Hér er okkar heima"
„Hér er okkar heima, á Bret-
landseyjum. Búum við ekki hér, i
Lundúnumá Englandi”, leyfir
Joy Allen sér að benda á. Sú kom
sem innflytjandi til Bretlands-
eyja frá Vestur-Indium fyrir rétt-
um 20 árum siðan, þá 25 ára göm-
ul. Þá hóf hún störf á einu af
sjúkrahúsum Lundúnaborgar, i
dag starfar hún sem húsmóðir.
Hún er nú i hópi ammanna og af-
anna i Brixton ogá götum hverfis-
ins, sem nú er þeirra heima, eru
að leik blakkir afkomendur
þeirra, sem aldreihafa litið Vest-
ur-Indiur eöa Ameriku augum, og
lita reyndar á sjálf sig sem Eng-
lendinga.